Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód Towarzystwo (...) w W. wniosło o zasądzenie od A. P. kwoty 523,00 zł z odsetkami ustawowymi i kosztami procesu. W uzasadnieniu wskazano, że powód zawarł z pozwaną pierwotną umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu na okres 12 miesięcy. Wobec tego, że pozwana nie wypowiedziała umowy ubezpieczenia po okresie ochrony, została zawarta następna umowa obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu stwierdzona polisą nr (...) z terminem płatności na dzień 18 kwietnia 2012 roku. Dalej wywodził, że pozwana nie uiściła składki pomimo wezwania do zapłaty.

Pozwana nie uznała powództwa podnosząc, że nie miała wiedzy o konieczności wypowiedzenia pierwotnej umowy ubezpieczenia.

Wyrokiem z dnia 12 listopada 2014 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi oddalił powództwo. W uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia Sąd orzekający ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 lipca 2011 r. powód zawarł z mężem pozwanej A. J. P., działającym jako jej pełnomocnik, umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, dotyczącą samochodu marki R. (...) o nr rej. Pojazdu (...) 65GY na okres od dnia 7 lipca 2011 r. do dnia 17 kwietnia 2011 r. Na potwierdzenie zawarcia umowy została wystawiona polisa numer (...). Jako właściciel pojazdu został wskazany K. C. oraz J. P..

Pismem z dnia 12 lipca 2013 r. powód wezwał A. P. do zapłaty kwoty 523 zł. z tytułu składki z umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, dotyczącą samochodu marki R. (...) o nr rej. Pojazdu (...) 65GY na okres od dnia 18 kwietnia 2012 r. do dnia 17 kwietnia 2013 r. Na potwierdzenie zawarcia umowy została wystawiona polisa numer (...). Jako właściciel pojazdu został wskazany K. C. oraz J. P..

Dokonując powyższych ustaleń Sąd I instancji uznał, że powództwo jako niezasadne podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 28. 1. ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.03 Nr 124 poz. 1152 z późn. zm.) w brzmieniu sprzed 11 lutego 2012 roku t.j. sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1210), jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych została zawarta, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy.

Stosownie do znowelizowanego art. 28. 1b wyżej wskazanej ustawy, nie później niż 14 dni przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych została zawarta, zakład ubezpieczeń jest obowiązany do wysłania ubezpieczającemu informacji o ubezpieczeniu na kolejny okres ubezpieczenia. Informacja ta stosownie do treści art. 281c podpunkt 3 i 4, powinna w szczególności zawierać pouczenie o prawie wypowiedzenia dotychczasowej umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zgodnie z ust. 1 oraz o formie, możliwym sposobie oraz terminie złożenia tego wypowiedzenia; pouczenie o skutkach tego wypowiedzenia oraz o skutkach braku tego wypowiedzenia.

Ustawodawca, nowelizując przepis zawierający klauzulę prolongacyjną poprzez wprowadzenie obowiązku podania stosownych pouczeń przed przedłużeniem umowy, nie zastrzegł, na wypadek naruszenia obowiązku ubezpieczyciela, sankcji w postaci niezawarcia kolejnej umowy. Nie oznacza to jednak, że sankcji takiej nie można wyprowadzić z innych przepisów prawa. Stosownie bowiem do treści art. 58 par. 1 k.c., czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejścia ustawy jest nieważna. Sprzeczność z ustawą na gruncie powołanego przepisu ujmowana jest szeroko, także jako sprzeczność z zasadami współżycia społecznego lub społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa, które podlegają ochronie z mocy art. 5 k.c.

Działania ubezpieczyciela podlegają ocenie przez pryzmat podwyższonych kryteriów staranności. Przyjmując, że celem nowelizacji powołanego przepisu była ochrona konsumenta niezainteresowanego w przedłużeniu umowy, konsekwentnie należy dojść do wniosku, że naruszenie przez ubezpieczyciela obowiązku informacji w zakresie podpunktu 3 i 4 skutkuje uznanie umowy za sprzeczną z szeroko pojętymi zasadami rzetelnego obrotu gospodarczego z poszanowaniem praw konsumentów, a zatem nieważną w świetle 58 k.c. Umowa nieważna ex tunc nie wywierając żadnych skutków prawnych nie rodzi obowiązku zapłaty składki.

Powyższe rozstrzygnięcie apelacją zaskarżył powód żądając jego zmiany poprzez uwzględnienie powództwa. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie prawa materialnego to jest art. 28. 1b. ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.03 Nr 124 poz. 1152 z późn. zm.) w brzmieniu sprzed 11 lutego 2012 roku t.j. sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1210).

Pozwana nie złożyła odpowiedzi na apelacje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własny ustalony przez Sąd Rejonowy stan faktyczny. Przy czym zaznaczyć trzeba, że wobec faktu, iż niniejsza sprawa rozpoznawana była w postępowaniu uproszczonym, a Sąd Okręgowy nie prowadził postępowania dowodowego, zgodnie z dyspozycją art. 50513 § 2 k.p.c., uzasadnienie wyroku w niniejszej sprawie obejmować winno jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Stosownie do treści art. 28 wyżej powołanej ustawy jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych została zawarta, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy. Artykuł 28 wprowadzający zasadę zawarcia z mocy samego prawa następnej umowy ubezpieczenia na kolejne 12 miesięcy (klauzula prolongacyjna), ma na celu automatyczne zapewnienie ciągłości ochrony ubezpieczeniowej. Zapewnia to poszkodowanemu najszybszą i stabilną możliwość uzyskania odszkodowania bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Komentowany przepis wyraźnie wskazuje, że wyżej wskazany automatyzm klauzuli prolongacyjnej polega na zawarciu następnej (czyli nowej) umowy. Skoro tak to w dacie zawarcia z pozwaną nowej umowy ubezpieczenia OC to jest w dniu 17 kwietnia 2012 r. obowiązywały już znowelizowane przepisy wyżej wskazanej ustawy. Przypomnieć w tym miejscu należy że nowelizacja ww. ustawy weszła w życie z dniem 11 lutego 2012 r. Powodowy zakład ubezpieczeń miał zatem ustawowy obowiązek informacyjny względem pozwanej opisany w art. 28 ust.1 lit. a-c w. pow. Ustawy, którego ponad wszelką wątpliwość nie wykonał. Zasadnie zatem Sąd orzekający uznał, że naruszenie przez ubezpieczyciela obowiązku informacji skutkuje uznaniem umowy za sprzeczną z szeroko pojętymi zasadami rzetelnego obrotu gospodarczego z poszanowaniem praw konsumentów, a zatem nieważną w świetle 58 k.c.

Mając powyższe na uwadze, wobec bezzasadności apelacji oraz nie ujawnienia okoliczności, które winny być uwzględnione w toku postępowania apelacyjnego z urzędu, Sąd Okręgowy oddalił apelację w oparciu o art. 385 k.p.c.