Pełny tekst orzeczenia

  Sygn. akt II Ca 71/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 maja 2015 roku

  Sąd Okręgowy w Lublinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Okręgowego Ewa Łuchtaj

Sędziowie: Sędzia Sądu Okręgowego Andrzej Mikołajewski (spr.)

Sędzia Sądu Rejonowego Grażyna Madej (del.)

Protokolant Katarzyna Szumiło

po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2015 roku w Lublinie na rozprawie

sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L.

przeciwko E. P.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej od wyroku Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie z dnia 29 lipca 2014 roku, sygn. akt II C 691/11

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od E. P. na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. kwotę 1.200 zł (tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego;

III.  obciąża Skarb Państwa nieuiszczoną opłatą od apelacji.

Sygn. akt II Ca 71/15

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 26 listopada 2010 roku powód Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) z siedzibą w L. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanych E. P. oraz N. P. kwoty 17.477,82 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania za korzystanie z lokalu mieszkalnego bez tytułu prawnego za okres od dnia 1 kwietnia 2008 roku do dnia 31 sierpnia 2010 roku. Na dochodzoną kwotę składała się kwota odszkodowania 15.446,23 zł odpowiadająca miesięcznym obciążeniom, jakie istniałyby, gdyby pozwanym przysługiwało spółdzielcze prawo do lokalu oraz kwota skapitalizowanych odsetek ustawowych 2.031,59 zł.

Sąd Rejonowy w dniu 24 stycznia 2011 roku wydał w sprawie nakaz zapłaty, od którego pozwane wniosły sprzeciwy.

Powód cofnął powództwo i zrzekł się roszczenia w stosunku do pozwanej N. P..

Na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2011 roku powód cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia co do kwoty 299,67 zł.

Postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2011 roku Sąd Rejonowy umorzył postępowanie w stosunku do N. P..

Następnie powód ograniczył powództwo o kwotę 68,35 zł w zakresie należności głównej, ze zrzeczeniem się roszczenia co do tej kwoty.

Ostatecznie powód żądał od pozwanej E. P. zapłaty odszkodowania w kwocie 14.998,86 zł z odsetkami ustawowymi od poszczególnych kwot od dat szczegółowo określonych w piśmie procesowym (k. 284-285) i cofnął powództwo co do żądanej kwoty skapitalizowanych odsetek ze zrzeczeniem się roszczenia. Postanowieniem z dnia 29 lipca 2014 roku Sąd Rejonowy umorzył postępowanie w zakresie kwoty skapitalizowanych odsetek.

*

Wyrokiem z dnia 29 lipca 2014 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie:

I. zasądził od pozwanej E. P. na rzecz powoda Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L.:

1) kwotę 514,13 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l lipca 2008 roku do dnia zapłaty,

2) kwotę 361,48 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l maja 2008 roku do dnia zapłaty,

3) kwotę 361,48 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l czerwca 2008 do dnia zapłaty,

4) kwotę 361,48 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l lipca 2008 do dnia zapłaty,

5) kwotę 315,13 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l sierpnia 2008 roku do dnia zapłaty,

6) kwotę 405,30 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l sierpnia 2008 roku do dnia zapłaty,

7) kwotę 405,30 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l września 2008 roku do dnia zapłaty,

8) kwotę 405,30 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l października 2008 roku do dnia zapłaty,

9) kwotę 204,29 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l listopada 2008 roku do dnia zapłaty,

10) kwotę 480,27 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l listopada 2008 roku do dnia zapłaty,

11) kwotę 480,27 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l grudnia 2008 roku do dnia zapłaty,

12) kwotę 480,27 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l stycznia 2009 roku do dnia zapłaty,

13) kwotę 55,70 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 15 stycznia 2009 roku do dnia zapłaty,

14) kwotę 436,91 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l lutego 2009 roku do dnia zapłaty,

15) kwotę 436,91 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l marca 2009 roku do dnia zapłaty,

16) kwotę 294,29 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l kwietnia 2009 roku do dnia zapłaty,

17) kwotę 452,67 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l maja 2009 roku do dnia zapłaty,

18) kwotę 281,25 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l lipca 2009 roku do dnia zapłaty,

19) kwotę 452,67 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l czerwca 2009 roku do dnia zapłaty,

20) kwotę 452,67 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l lipca 2009 roku do dnia zapłaty,

21) kwotę 301,57 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 16 sierpnia 2009 roku do dnia zapłaty,

22) kwotę 496,62 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l sierpnia 2009 roku do dnia zapłaty,

23) kwotę 496, 62 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l września 2009 roku do dnia zapłaty,

24) kwotę 375,01 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l października 2009 roku do dnia zapłaty,

25) kwotę 499,40 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l listopada 2009 roku do dnia zapłaty,

26) kwotę 499,40 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l grudnia 2009 roku do dnia zapłaty,

27) kwotę 359,43 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l stycznia 2010 roku do dnia zapłaty,

28) kwotę 455,45 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l lutego 2010 roku do dnia zapłaty,

29) kwotę 455,45 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l marca 2010 roku do dnia zapłaty,

30) kwotę 457,38 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l kwietnia 2010 roku do dnia zapłaty,

31) kwotę 100,80 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l maja 2010 roku do dnia zapłaty,

32) kwotę 543,74 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l maja 2010 roku do dnia zapłaty,

33) kwotę 543,74 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l czerwca 2010 roku do dnia zapłaty,

34) kwotę 385,47 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l lipca 2010 roku do dnia zapłaty,

35) kwotę 284,43 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l lipca 2010 roku do dnia zapłaty,

36) kwotę 553,30 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l sierpnia 2010 roku do dnia zapłaty,

37) kwotę 115,63 zł z odsetkami ustawowymi od dnia l września 2010 roku do dnia zapłaty;

II. oddalił powództwo w pozostałej części;

III. zasądził od pozwanej E. P. na rzecz powoda Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L. kwotę 3.574, 83 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana E. P. wraz z mężem W. P. przydziałem nr (...) z dnia 23 sierpnia 1988 roku nabyła spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego numer (...), położonego w L. przy ulicy (...), znajdującego się w zasobach powodowej Spółdzielni mieszkaniowej (...) w L.. Po ustaniu małżeństwa prawo do wyżej wymienionego lokalu nabyła pozwana. Z uwagi na występujące od 1999 roku zaległości w opłatach eksploatacyjnych Rada Nadzorcza powodowej Spółdzielni uchwałą numer (...) z dnia 15 września 2003 roku wykluczyła pozwaną z grona członków Spółdzielni, a Zebranie Przedstawicieli w dniu 19 czerwca 2004 roku uchwałą numer (...) utrzymało w mocy powyższą uchwałę.

Wyrokiem z dnia 9 listopada 2007 roku, sygn. akt I C 787/07, Sąd Rejonowy w Lublinie nakazał pozwanej E. P. oraz jej córce N. P. opróżnienie przedmiotowego lokalu mieszkalnego i wydanie go powodowej Spółdzielni. Jednocześnie Sąd Rejonowy przyznał pozwanej E. P. uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego wchodzącego w skład zasobów mieszkaniowych Gminy L. i w związku z tym nakazał wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu przez pozwaną do czasu złożenia jej przez Gminę L. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Nie posiadając tytułu prawnego do zajmowania lokalu mieszkalnego numer (...), położonego w L. przy ulicy (...), pozwana E. P. zamieszkiwała w tym lokalu w okresie od dnia 1 kwietnia 2008 roku do dnia 6 kwietnia 2011 roku, nie uiszczając jednocześnie z tego tytułu na rzecz powodowej Spółdzielni żadnych opłat. W okresie od dnia 28 listopada 2008 roku do dnia 28 listopada 2009 roku w zajmowanym przez pozwaną lokalu zameldowany był na pobyt czasowy siostrzeniec pozwanej M. B..

W okresie od dnia 1 kwietnia 2008 roku do dnia 31 sierpnia 2010 roku powodowa Spółdzielnia naliczała i obciążała pozwaną odszkodowaniem za korzystanie z lokalu mieszkalnego bez tytułu prawnego, stanowiącym równowartość opłat za korzystanie z lokalu, ustalonych w oparciu o Statut Spółdzielni i uchwalony przez Radę Nadzorczą w dniu 29 listopada 2004 roku Regulamin rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w L.. W okresie od stycznia 2009 roku do dnia 31 sierpnia 2010 roku powodowa Spółdzielnia obciążała pozwaną odszkodowaniem obejmującym także opłaty z tytułu wywozu nieczystości stałych i zużycia gazu, naliczanymi od dwóch osób. Spółdzielnia obciążała także pozwaną opłatami z tytułu funduszu społeczno-oświatowego Spółdzielni. Wysokość tak ustalonego odszkodowania wynosiła

- od kwietnia 2008 roku do czerwca 2008 roku – 363,73 zł,

- od lipca 2008 roku do września 2008 roku – 407,60 zł,

- od października 2008 roku do grudnia 2008 roku – 492,11 zł,

- od stycznia 2009 roku do lutego 2009 roku – 448,75 zł i obejmowała zaliczki na gaz i wywóz nieczystości ustalone dla dwóch osób,

- od marca 2009 roku do czerwca 2009 roku – 465,15 zł i obejmowała zaliczki na gaz i wywóz nieczystości ustalone dla dwóch osób,

- od lipca 2009 roku do września 2009 roku – 509,10 zł i obejmowała zaliczki na gaz i wywóz nieczystości ustalone dla dwóch osób,

- od października 2009 roku do grudnia 2009 roku – 511,88 zł i obejmowała zaliczki na gaz i wywóz nieczystości ustalone dla dwóch osób,

- od stycznia 2010 roku do lutego 2010 roku – 467,93 zł i obejmowała zaliczki na gaz i wywóz nieczystości ustalone dla dwóch osób,

- w marcu 2010 roku – 470,24 zł i obejmowała zaliczki na gaz i wywóz nieczystości ustalone dla dwóch osób,

- w kwietniu 2010 roku – 567,16 zł i obejmowała zaliczki na gaz i wywóz nieczystości ustalone dla trzech osób,

- od czerwca 2010 roku do sierpnia 2010 roku – 480,40 zł i obejmowała zaliczki na gaz i wywóz nieczystości ustalone dla dwóch osób.

Łącznie wyliczony w ten sposób przez powodową Spółdzielnię stan zadłużenia pozwanej na dzień 31 sierpnia 2010 roku został ustalony na kwotę 17.477,82 zł, w tym skapitalizowane odsetki w kwocie 2.031,59 zł. Wezwaniem do zapłaty z dnia 1 października 2010 roku powodowa Spółdzielnia wezwała pozwaną do zapłaty tej kwoty.

Pozwana nie dokonała na rzecz powoda żadnych opłat z tytułu zamieszkiwania w przedmiotowym lokalu w okresie od 1 kwietnia 2008 roku do 31 sierpnia 2010 roku.

Sąd Rejonowy wskazał, na podstawie jakich dowodów ustalił powyższy stan faktyczny i podniósł, że w większości okoliczności faktyczne nie pozostawały między stronami sporne. Pozwana kwestionowała jedynie wysokość żądanego odszkodowania. W tym zakresie Sąd Rejonowy podzielił w całości opinię biegłej z zakresu księgowości, uznając ją za spójną i logiczną.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za zasadne częściowo.

Sąd Rejonowy omówił zarzuty podniesione przez pozwaną w procesie, wskazując, że nie zachodziła w sprawie powaga rzeczy osądzonej (art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.) w związku z rozstrzygnięciem zapadłym w sprawie o sygn. XIII C-upr 60/09 Sądu Rejonowego w Lublinie, gdyż orzeczenia dotyczyły roszczeń obejmujących inne okresy czasu, a ponadto w tamtej sprawie powodowa Spółdzielnia żądała zapłaty opłat eksploatacyjnych a nie odszkodowania.

Sąd Rejonowy podkreślił, że zgodnie z art. 503 § 1 k.p.c. w sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana powinna przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, oraz okoliczności faktyczne i dowody. Spóźnione dowody i twierdzenia sąd pomija, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w sprzeciwie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy, albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Mając powyższe na względzie Sąd Rejonowy rozpoznając sprawę pominął te wszystkie zarzuty i twierdzenia pozwanej, które nie zostały podniesione w sprzeciwie od nakazu zapłaty, uznając je za spóźnione, w sytuacji braku uprawdopodobnienia przez pozwaną okoliczności wskazanych w § 1 in fine art. 503 k.p.c.

Odnosząc się do twierdzeń pozwanej, że powodowa Spółdzielnia dysponuje środkami pozwanej w postaci nadpłaty wkładu mieszkaniowego, która powinna być rozliczona, Sąd Rejonowy podniósł, że zarzut ten nie mógł stanowić skutecznej obrony pozwanej przeciwko żądaniu pozwu. Taki skutek mogłoby ewentualnie wywołać dopiero zgłoszenie przez pozwaną zarzutu potrącenia, co wymagałoby przede wszystkim należytego określenia tego żądania i wykazania jego zasadności, czego pozwana nie uczyniła.

Pozwana podniosła również brak legitymacji biernej wskazując, że dłużnikiem jest Gmina L.. Zgodnie jednak z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 roku, poz. 150) osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie. W myśl art. 18 ust. 3 cyt. ustawy osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego (do grona których należy zaliczyć pozwaną), jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł.

Sąd Rejonowy uznał natomiast za częściowo zasadny zarzut dotyczący wysokości żądania powoda i w oparciu o opinię biegłej z zakresu księgowości, ostatecznie niekwestionowaną przez strony, uwzględnił powództwo co do należności głównej w kwocie 14.561,19 zł wraz z odsetkami ustawowymi od kwot cząstkowych tej należności. Sąd Rejonowy przedstawił szczegółowe rozliczenie tych opłat. Zgodnie z opinią biegłego Sąd Rejonowy skorygował rozliczenie zużycia wody o kwotę 437,67 zł.

Rozstrzygnięcie o odsetkach za opóźnienie Sąd Rejonowy uzasadnił przepisem art. 481 § 1 k.c.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu Sąd Rejonowy uzasadnił art. 100 k.p.c., wskazując, że stosunkowo rozdzielił między strony koszty procesu stosownie do wyniku procesu, przy czym koszty procesu powstały wyłącznie po stronie powodowej i wynosiły one łącznie 4.291 zł (opłata od pozwu w kwocie 874 zł, wynagrodzenie pełnomocnika – radcy prawnego w kwocie 2.400 zł, odpowiadające stawce z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, Dz. U. z 2013 roku, poz. 490, ze zm., opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł oraz wykorzystana zaliczka na poczet wydatku w postaci opinii biegłego w kwocie 1000 zł).

Pozwana przegrała sprawę w 83,31 % i powinna ponieść taką część kosztów procesu.

*

Apelację od tego wyroku wniosła pozwana E. P., zaskarżając wyrok Sądu Rejonowego w części, w jakiej powództwo zostało uwzględnione oraz w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

Pozwana zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi:

1. obrazę art. 5 k.c. w zw. z art. 354 § 2 k.c. głównie w kontekście czynienia użytku ze swojego prawa sprzecznego ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa,

2. naruszenie art. 102 k.p.c. i art. 103 k.p.c.

Pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa w całości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej nie jest zasadna.

Sąd Rejonowy poczynił w sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne i ocenił dowody zgodnie z dyspozycją art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy przyjmuje te ustalenia faktyczne za własne. Podkreślić należy, że w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia pozwana tych ustaleń faktycznych w apelacji nie kwestionuje (dotyczy to faktów zamieszkiwania przez nią w przedmiotowym lokalu bez tytułu prawnego, wysokości opłat, jakie byłaby zobowiązana ponosić, gdyby prawo do lokalu nie wygasło, nieuiszczania przez nią powodowi żadnych kwot z tytułu odszkodowania za zamieszkiwanie w przedmiotowym lokalu w okresie od dnia 1 kwietnia 2008 roku do dnia 31 sierpnia 2010 roku).

Sąd Rejonowy dokonał również prawidłowej oceny prawnej ustalonego stanu faktycznego, w szczególności słusznie zastosował art. 18 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego uznając roszczenie powoda za zasadne w udowodnionej w toku procesu wysokości oraz art. 481 § 1 i § 2 k.c. w zakresie należnych powodowi odsetek za opóźnienie (pozwana była obowiązana opłacać przedmiotowe odszkodowanie co miesiąc i nie czyniąc tego popadała w opóźnienie, a zatem powodowi należą się za opóźnienie odsetki ustawowe od kwot, jakie pozwana w danym miesiącu powinna uiścić).

Sąd Rejonowy słusznie też zastosował art. 100 k.p.c. rozliczając koszty procesu pomiędzy stronami w proporcji, w jakiej powód wygrał sprawę a pozwana ją przegrała.

Zarzuty apelacji należy ocenić jako w sposób oczywisty bezzasadne. Sądy rozpoznające niniejszą sprawę są związane prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Lublinie orzekającym eksmisję pozwanej z zajmowanego lokalu (w następstwie wygaśnięcia jej prawa do tego lokalu) oraz przyznającym jej uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego.

Zajmując lokal mieszkalny bez tytułu prawnego pozwana była zobowiązana do uiszczania właścicielowi lokalu odszkodowania, które w jej przypadku – co do zasady (z uwzględnieniem korekt dokonanych w toku procesu, w tym także tych wynikających z opinii biegłej) – powinno odpowiadać wysokości opłat, jakie pozwana byłaby zobowiązana uiszczać, gdyby stosunek prawny nie wygasł. Podkreślić należy, że pozwana zajmowała lokal, do którego niegdyś przysługiwało jej spółdzielcze prawo do lokalu, a zatem zobowiązana była do uiszczania opłat za korzystanie z lokalu w takiej wysokości, w jakiej byłaby zobowiązana je uiszczać, gdyby prawo to przysługiwało jej nadal. Opłaty te w realiach rynkowych należy ocenić jako niewygórowane i znacznie niższe od czynszu, jaki uiszczają najemcy na zasadach wolnorynkowych. Ten, kto korzysta z cudzej rzeczy, powinien zapłacić właścicielowi za korzystanie z tej rzeczy. Zasady współżycia społecznego nie mogą prowadzić do zaakceptowania sytuacji, w której korzystający z lokalu nie ponosi żadnych kosztów związanych z utrzymaniem lokalu, które przecież niewątpliwie powstają. Bez znaczenia w tym miejscu jest, z jakich środków powodowa Spółdzielnia te wydatki związane z utrzymaniem lokalu ponosi i czy istotnie są one obciążeniem członków spółdzielni bądź osób zajmujących inne lokale. W tym stanie rzeczy absolutnie nie można przyjąć, aby żądanie zapłaty odszkodowania odpowiadającego niewygórowanym opłatom za korzystanie z lokalu, jakie uiszczają osoby zajmujące takie lokale w spółdzielni mieszkaniowej, mogło być zachowaniem sprzecznym z zasadami współżycia społecznego i było czynieniem ze swojego prawa użytku sprzecznego z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem, a tym samym naruszającym art. 5 k.c. Niezależnie od sporów pomiędzy powodową spółdzielnią a pozwaną i ewentualnych innych roszczeń, jakie pozwana może formułować w stosunku do spółdzielni, korzystając z lokalu będącego częścią nieruchomości stanowiącej własność spółdzielni, powinna ona uiszczać odszkodowanie odpowiadające co do wysokości opłatom za korzystanie z tego lokalu. Żądanie takiej zapłaty, w istocie pokrywającej tylko koszty eksploatacji lokalu, nie może być uznane za sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa. Wszak porównywalne wydatki pozwana byłaby zmuszona ponosić zamieszkując w tym lokalu, gdyby spółdzielcze prawo do lokalu jej nie wygasło.

Nie można też przyjąć, aby powodowa spółdzielnia żądając zapłaty przedmiotowego odszkodowania naruszyła art. 354 § 2 k.c. Niewątpliwie pozwana korzysta z lokalu bez tytułu prawnego i jak wyżej wywiedziono, powinna pokrywać koszty z tym związane. Domaganie się ich zapłaty nie może być uznane za niewłaściwe współdziałanie przy wykonywaniu zobowiązania przez wierzyciela.

Można wnosić, że pozwana zarzut ten odnosi do postępowania spółdzielni w związku z jej staraniami o zwrot wkładu mieszkaniowego czy też o uzyskanie innego lokalu mieszkalnego (m. in. we W.), które ocenia jako nielojalne i niezgodne z prawem. Okoliczności takie co najwyżej uprawniałyby jednak pozwaną do wystąpienia przeciwko powodowej spółdzielni z określonymi roszczeniami, natomiast nie dają jej uprawnienia do nieodpłatnego zamieszkiwania w lokalu na koszt spółdzielni i to przez wiele lat, co skutkowało tym, że kwota zobowiązań z tego tytułu okazała się znaczna. Gdyby pozwana na bieżąco uiszczała odszkodowanie odpowiadające należnym opłatom za korzystanie z lokalu, nie doszłoby do inicjowania przez powodową spółdzielnię procesów o zapłatę i postępowań egzekucyjnych w celu uzyskania zaspokojenia tych należności. Słusznie Sąd Rejonowy podniósł, że pozwana w niniejszym procesie nie podniosła zarzutu potrącenia, ani tym bardziej go nie wykazała, co oczywiście nie oznacza, że nie może ona dochodzić od powodowej spółdzielni swoich roszczeń w odrębnym procesie.

Zważywszy, że pozwana zamieszkiwała w przedmiotowym lokalu bez tytułu prawnego przez wiele lat i świadomie nie uiszczała z tego tytułu powodowej spółdzielni żadnych kwot, mając wiedzę o istnieniu takiego obowiązku chociażby z wcześniejszych przegranych procesów, Sąd Okręgowy nie znalazł żadnych podstaw do odstąpienia od zasady, że pozwana ponosi koszty procesu odpowiadające proporcji, w jakiej przegrała niniejszą sprawę. Wystąpienia z niniejszym procesem nie można uznać za niesumienne czy też niewłaściwe zachowanie powoda, nie sposób też dopatrzyć się w niniejszej sprawie szczególnie uzasadnionego przypadku przemawiającego za nieobciążeniem pozwanej kosztami procesu poniesionymi przez powoda. W sytuacji, w której Sąd Rejonowy – w związku z zarzutami pozwanej co do wysokości należności powoda – dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu księgowości w celu zweryfikowania ich wysokości, pozwaną obciążać powinien też koszt przeprowadzenia tego dowodu, oczywiście w tej części, w jakiej powództwo okazało się zasadne (zostało uwzględnione).

Wobec oddalenia apelacji pozwanej, na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c. należało zasądzić od pozwanej na rzecz powoda zwrot kosztów postępowania odwoławczego obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika powoda – radcy prawnego w stawce minimalnej w postępowaniu odwoławczym.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych należało przejąć na rachunek Skarbu Państwa opłatę od apelacji, od której pozwana była zwolniona.

Z tych względów na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.