Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

(...) Spółka z o.o. w Ś. wystąpiła o ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami A. G. i D. G., z dniem uprawomocnienia się orzeczenia oraz o zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda według norm przepisanych kosztów sądowych, kosztów zastępstwa adwokackiego wraz z opłatą od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu powód podniósł, że jest wierzycielem pozwanego A. G.. Prawomocnym nakazem zapłaty z dnia 29 grudnia 2004 roku wydanym w sprawie V GNc 4404/04 Sąd Rejonowy w Olsztynie zasądził od Zakładu (...) A. G., W. Ł., (...) Spółki Jawnej w P., której pozwany jest wspólnikiem, na rzecz powoda należności pieniężne. Prawomocnym postanowieniem z dnia 8 marca 2011 roku o sygnaturze akt V GCo 53/11 Sąd Rejonowy w Olsztynie, tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce jawnej, nadał klauzulę wykonalności również przeciwko wspólnikom spółki jawnej, w tym przeciwko A. G.. Na podstawie uzyskanego tytułu egzekucyjnego powód wszczął postępowanie egzekucyjne przeciwko trzem dłużnikom – wspólnikom wskazanej spółki jawnej. W toku prowadzonej egzekucji powód otrzymał jedynie kwotę 1436,47 zł. Wskazana kwota została wyegzekwowana od dłużnika W. Ł.. Powód podniósł, że dłużnik A. G. nie posiada majątku odrębnego, z którego byłoby możliwe przeprowadzenie egzekucji. Powód ustalił, że dłużnik wraz z małżonką na zasadach ustawowej wspólności majątkowej są właścicielami lokalu mieszkalnego, położonego w P., dla którego urządzona jest księga wieczysta o numerze (...). Na wniosek powoda Komornik Sądowy dokonał zajęcia roszczenia dłużnika o podział majątku wspólnego dłużnika i jego małżonki. Zaspokojenie wierzytelności powoda wymaga dokonania podziału majątku wspólnego pozwanych, gdyż nie ma możliwości zaspokojenia tej wierzytelności z majątku osobistego dłużnika i składników majątku wspólnego małżonków wymienionych w art. 41 § 2 k.r.o., a ponadto brak jest podstaw do poszukiwania zaspokojenia z majątku wspólnego małżonków, bowiem występuje brak przesłanek do nadania tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko dłużnikowi, klauzuli wykonalność również przeciwko małżonce dłużnika z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową (art. 787 k.p.c. i art. 787 ¹ k.p.c.). Powód podniósł, że ustanowienie przez sąd rozdzielności oznaczać będzie ustanie ustawowej wspólności majątkowej i przejście udziałów w dotychczasowym majątku wspólnym do majątku każdego z małżonków. Możliwe będzie więc zaspokojenie wierzytelności z udziału dłużnika w majątku wspólnym małżonków. Ewentualne postępowanie o podział majątku dorobkowego zostanie zainicjowane również przez wierzyciela po uprawomocnieniu się orzeczenia o ustanowieniu rozdzielności majątkowej.

Pozwani A. G. i D. G. wnieśli o oddalenie powództwa w całości. Pozwani nie kwestionowali należności na rzecz powoda, ale wskazali, że, z uwagi na ich bardzo trudną sytuację majątkową i życiową, nie są w stanie jej spłacić.

Sąd ustalił, co następuje:

A. G. i D. G. pozostają w związku małżeńskim, który zawarli w dniu 12 kwietnia 1968 roku przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w B. i który zapisany został za numerem (...).

(dowód: odpis skrócony aktu małżeństwa k. 9)

W czasie trwania małżeństwa nie zawierali żadnych umów majątkowych małżeńskich. Łączy ich system małżeńskiej wspólności ustawowej.

(dowód: zeznania pozwanych k. 63-64)

A. G. był (...) Spółki Jawnej Zakład (...) A. G., W. Ł. i S. S.. Działalność gospodarczą prowadził do 2005 roku.

(dowód: zeznania pozwanych k. 63-64)

Sąd Rejonowy w Olsztynie V Wydział Gospodarczy nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym z dnia 29 grudnia 2004 roku, sygn. akt V GNc 4404/04, nakazał pozwanemu Zakładowi (...) A. G., W. Ł., S. S., aby zapłacili powodowi (...) Sp. z o.o kwotę 7 238,55 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 3 października 2002 roku do dnia zapłaty wraz z kwotą 1 359,80 zł tytułem kosztów procesu.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Olsztynie V Wydziału Gospodarczego z dnia 8 marca 2011 roku wymienionemu wyżej nakazowi zapłaty jako prawomocnemu nadana została klauzula wykonalności przeciwko wspólnikom pozwanej spółki, w tym A. G..

(dowód: nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 29.12.2004r. sygn. akt V GNc 4404/04 k. 10; postanowienie Sądu Rejonowego w Olsztynie o nadaniu klauzuli wykonalności prawomocnemu nakazowi zapłaty k. 10-10v.)

W dniu 21 marca 2011 rok (...) Spółka z o.o. w Ś. na podstawie posiadanego tytułu wykonawczego złożyła do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Piszu wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko (...) spółki jawnej – (...), W. Ł. i S. S.. Komornik Sądowy wyegzekwował na rzecz wierzyciela jedynie kwotę 1436,47 zł od dłużnika W. Ł.. Egzekucja wobec dłużnika A. G. nie jest skuteczna. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Pisz W. M. zajął w dniu 29 maja 2014 roku na wniosek powoda (...) Sp. z o.o prawo, z mocy którego dłużnik może żądać działu majątku wspólnego.

(dowód: wniosek o egzekucję k 1-3 w aktach Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Piszu Km 644/11, zaświadczenie o dokonanych wpłatach przez dłużników na rzecz wierzyciela k. 11, zawiadomienia
o zajęciu prawa majątkowego k. 19, 20 )

A. G. nie ma żadnego majątku odrębnego. A. i D. małżonkowie G. są właścicielami lokalu mieszkalnego nr (...), położonego w P. przy ul. (...), o powierzchni 46,4700 m ², na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej.

(dowód: wydruk z księgi wieczystej nr (...) k. 12-18, zeznania pozwanych k. 63-64)

Oboje są emerytami. Emerytura A. G. wynosi około 1834 zł brutto, zaś D. G. około 1412 zł brutto. A. G. choruje na arytmię, prostatę i ma kamienie na pęcherzu moczowym. Miesięcznie na leki wydaje około 200 złotych. D. G. cierpi na cukrzycę, nadciśnienie i obwodowe uszkodzenie nerwu. Na leki również wydaje około 200 złotych miesięcznie. Za mieszkanie oraz opłaty związane z energią elektryczną i gazem małżonkowie wydają około 511 zł miesięcznie.

(dowód: zeznania pozwanych k. 63-64)

A. G. oprócz zadłużenia na rzecz (...) Spółka z o.o. w Ś., posiada jeszcze do spłaty zaległości z tytułu podatku od nieruchomości na rzecz Miasta i Gminy P. oraz niespłacony kredyt inwestycyjny na rzecz (...)- (...) Banku Spółdzielczego w P.. W związku z zadłużeniem na rzecz Miasta i Gminy P. oraz (...)- (...) Banku Spółdzielczego w P. prowadzona jest egzekucja z emerytur A. G. i D. G.. Po potrąceniach emerytura A. G. wynosi do wypłaty około 1068 zł miesięcznie, a D. G. – około 835 zł.

(dowód: zeznania pozwanych k. 63-64)

(...) Spółka z o.o. w Ś. nie składał wniosku o nadanie tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko A. G. klauzuli wykonalności przeciwko małżonce dłużnika D. G. na podstawie art. 787 k.p.c., z uwagi na brak przesłanek do nadania klauzuli wykonalności we wskazanym trybie, ponieważ wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej bez zgody D. G..

A. G. nie kontaktował się ze Spółką (...) w przedmiocie spłaty zadłużenia.

(dowód: zeznania pozwanych k. 63-64)

Powyższy stan faktyczny, w zasadzie niesporny pomiędzy stronami, Sąd ustalił na podstawie powołanych powyżej dowodów.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 52 § 1a k.r.o. wierzyciel jednego z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków. Skorzystanie więc z tego uprawnienia wymaga istnienia po stronie powoda przymiotu wierzyciela. Do wykazania tego przymiotu jest wystarczający ważny tytuł wykonawczy wystawiony na rzecz powoda przeciwko jednemu z małżonków. Wierzyciel powinien wykazać istnienie stwierdzonej tytułem wykonawczym wierzytelności w stosunku do jednego z małżonków i uprawdopodobnić, że zaspokojenie tej wierzytelności wymaga podziału majątku wspólnego. Wierzyciel nie musi wykazywać ani ważnych powodów, ani bezskuteczności egzekucji. Wystarczy wykazanie, że nie może otrzymać klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową (art. 787 k.p.c). Nie jest też konieczne uprzednie skierowanie egzekucji do majątku osobistego dłużnika oraz do składników jego majątku wymienionych w art. 41 § 2 k.r.o. i wykazywanie jej bezskuteczności. Ustanowienie przez sąd rozdzielności oznacza ustanie ustawowej wspólności majątkowej i przynależenie do majątku każdego z małżonków udziału w dotychczasowym majątku wspólnym.

Powód udowodnił, przedkładając nakaz zapłaty wydany przez Sąd Rejonowy w Olsztynie zaopatrzony klauzulą wykonalności, że przysługuje mu wierzytelność wobec pozwanego A. G.. Uprawdopodobnił nadto, że zaspokojenie tej wierzytelności nie jest możliwe ani z majątku osobistego pozwanego, gdyż takiego pozwany nie posiada, ani z majątku wspólnego pozwanych. Zarówno z dokumentów zebranych w sprawie, jak i z zeznań pozwanego wynika jednoznacznie, że pozwany nie ma żadnego majątku nadającego się do egzekucji, dającego realną możliwość zaspokojenia powoda. Brak jest nadto podstaw do poszukiwania zaspokojenia z majątku wspólnego małżonków. Natomiast nie można w chwili obecnej wykluczyć, że możliwe będzie zaspokojenie z udziału w majątku wspólnym małżonków, który w wyniku podziału przypadnie temu z małżonków, który jest dłużnikiem.

Należy przy tym zwrócić uwagę, że ustawodawca wyłącza zastosowanie szczególnych przepisów o postępowaniu dowodowym, jeżeli ustawa przewiduje uprawdopodobnienie zamiast dowodu (art. 243 k.p.c). Podkreśla się, że uprawdopodobnienie nie stwarza stanu pewności co do istnienia stanu faktycznego, ale stwarza stan uwiarygodnienia zaistnienia danego stanu faktycznego. Podlega jednak ocenie sądu zgodnie z zasadą swobodnej oceny środków dowodowych.

Mając powyższe na uwadze, uznając, że powód spełnił przesłanki z art. 52 § 1a k.r.o. Sąd, na podstawie art. 52 § 1a i § 2 k.r.o., ustanowił rozdzielność majątkową pozwanych A. G. i D. G. z dniem uprawomocnienia się orzeczenia.

Na marginesie należy zaznaczyć, że ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd nie wyłącza zawarcia przez małżonków umowy majątkowej (art. 52 § 3 zd. 2 k.r.o.), według którego jeżeli rozdzielność majątkowa została ustanowiona na żądanie wierzyciela, małżonkowie mogą zawrzeć umowę majątkową małżeńską po dokonaniu podziału majątku wspólnego lub po uzyskaniu przez wierzyciela zabezpieczenia albo zaspokojenia wierzytelności lub po upływie trzech lat od ustanowienia rozdzielności.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc w zw. art. 102 kpc, nie obciążając pozwanych kosztami procesu na rzecz powoda, z uwagi na ich trudną sytuację majątkową i żywicową, a w szczególności na ponoszone wydatki związane z leczeniem pozwanych.

ZARZĄDZENIE

1)  odnotować;

2)  odpis uzasadnienia wraz z odpisem wyroku doręczyć pełnomocnikowi powoda oraz dodatkowo z pouczeniem o apelacji pozwanemu A. G.,

3)  za 14 dni lub z apelacją.

P., dnia 29.04.2015r.