Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 czerwca 2015 roku

Sąd Rejonowy w Suchej Beskidzkiej I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 2015 roku w Suchej Beskidzkiej na rozprawie

sprawy z powództwa (...) w W.

przeciwko U. H.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej U. H. na rzecz strony powodowej (...)
w W. kwotę 5.415,71 zł (pięć tysięcy czterysta piętnaście 71/100 złotych)
wraz z:

- umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego liczonymi od kwoty 3.436,84 zł (trzy tysiące czterysta trzydzieści sześć 84/100 złotych) od dnia 11 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty,

- ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 1.978,87 zł (jeden tysiąc dziewięćset siedemdziesiąt osiem 87/100 złotych) od dnia 11 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty;

II.  umarza postępowanie w zakresie kwoty 6,07 zł (sześć 07/100 złotych);

III.  oddala powództwo w pozostałej części;

IV.  przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Suchej Beskidzkiej na rzecz adwokata E. Z. z Kancelarii Adwokackiej w J. przy ul. (...), kwotę 1.476 zł (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć złotych), w tym kwotę 276 zł (dwieście siedemdziesiąt sześć złotych) podatku od towarów i usług, tytułem udzielonej pozwanej U. H. pomocy prawnej z urzędu;

V.  zasądza od strony powodowej (...) w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Suchej Beskidzkiej kwotę 92,25 zł (dziewięćdziesiąt dwa 25/100 złote) tytułem zwrotu części poniesionych przez Skarb Państwa kosztów sądowych;

VI.  zasądza od pozwanej U. H. na rzecz strony powodowej (...)
w W. kwotę 1.209,38 zł (jeden tysiąc dwieście dziewięć 38/100 złotych) tytułem kosztów procesu.

Z/

1.  odn. wyrok,

2.  zakr. nr spr.,

3.  kal. 21 dni,

4.  po praw. ewent. skier. do egzek. pkt V ww. wyroku, jeśli kwota w nim wymieniona nie została wpłacona;

5.  po wpłacie kwoty z pkt V - przekazać akta do archiwum.

10/06/2015

Sygn. akt I C 37/15

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 10 czerwca 2015 roku

Strona powodowa (...) w W. w ostatecznie sprecyzowanym żądaniu pozwu wobec jego ograniczenia o kwotę 6,07 zł (k. 130), złożonym wpierw w elektronicznym postępowaniu upominawczym do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie, a następnie przekazanym do rozpoznania tutejszemu Sądowi po wydaniu nakazu zapłaty z dnia 17 stycznia 2013 roku (k. 4) w związku z wniesieniem przez pozwaną sprzeciwu (pozew z dnia 11.01.2013 r., k. 2 uzupełniony w piśmie z dnia 25.05.2013 r., k. 17 i nast.; sprzeciw z dnia 01.02.2013 r., k. 5/2 uzupełniony pismem z dnia 26.06.2013 r., k. 99 i nast.; postanowienie w przedmiocie przekazania z dnia 19 lutego 2013 roku, k. 8), wniosła o zasądzenie od pozwanej U. H. kwoty 5.770,48 zł wraz z odsetkami umownymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, jak również o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu (k. 3, k. 17 i nast., k. 22, k. 129) podała, iż w dniu 08.07.2009 r. pozwana zawarła z jej (strony pozwanej) poprzednikiem prawnym (...) Bank (...) S. A. w W. umowę o kredyt gotówkowy nr (...). Pobrany kredyt nie został spłacony w terminie, a (...) Bank (...) S. A. wypowiedział umowę kredytową i wystawił przeciwko pozwanej bankowy tytuł egzekucyjny, który został następnie opatrzony sądową klauzulą wykonalności (postanowienie tutejszego Sądu z dnia 13 lipca 2011 roku, sygn. akt I Co 655/11). Na podstawie wymienionego tytułu prowadzone było postępowanie egzekucyjne. Wskazała, iż umową przelewu wierzytelności z dnia 31.08.2012 r. nabyła wierzytelność wynikającą z przedmiotowej umowy. Na dochodzą żądaniem pozwu kwotę składają się: kwota 3.436,84 zł stanowiąca kapitał niespłaconego kredytu, kwota 1.817,22 zł – odsetki umowne skapitalizowane przez Bank na dzień 31.05.2012 r. oraz kwota 516,42 zł (po ograniczeniu żądania pozwu o kwotę 6,07 zł) – skapitalizowane przez nią odsetki umowne naliczone od kwoty kapitału za okres od dnia 01.06.2012 r. do dnia poprzedzającego dzień wniesienia pozwu. Pozwana została zawiadomiona o przelewie wierzytelności i jednocześnie wezwana do zapłaty, jednak bezskutecznie.

W uzasadnieniu sprzeciwu (k. 5/2, k. 100) pozwana wskazała, iż kwestionuje żądanie pozwu, ponieważ do sprawy został już wydany tytuł wykonawczy w postaci postanowienia z dnia 13 lipca 2011 roku do sygn. akt I Co 655/11 i to jedynie w zakresie kwoty 3.436,84 zł, a w pozostałej części to jest co do odsetek wniosek został oddalony. Strona powodowa nie może zatem domagać się niniejszym postępowaniem spłaty kredytu o numerze (...) po raz drugi. Zakwestionowała również wysokość żądanej przez stronę powodową kwoty, w tym w szczególności co do naliczanych odsetek, jakoże nie podano sposobu ich wyliczenia. Co więcej strona powodowa nalicza je nieprawidłowo, skoro czyni to od dnia 01.06.2013 r., a przecież nabycie przez nią wierzytelności nastąpiło z dniem 31.08.2013 r. i stało się skuteczne w dniu 11.09.2013 r. Zwróciła także na swoją ciężką sytuację majątkową.

W dalszym toku postępowania strona powodowa podtrzymała swoje stanowisko (pismo z dnia 15.01.2015 r., k. 198 i nast.), natomiast pozwana ostatecznie zgłosiła zarzut przedawnienia roszczenia w zakresie roszczenia odsetkowego (pismo z dnia 15.09.2014 r. stanowiące załącznik do protokołu rozprawy z dnia 22.10.2014 r., k. 183, rozprawa w dniu 22.10.2014 r., k. 191 i w dniu 10.06.2015 r., k. 218), uznając powództwo w zakresie roszczenia należności głównej, tj. kwoty 3.486,84 zł, lecz pomniejszonej o kwoty dokonanych dotychczas wpłat wynikających z wyliczenia dokonanego przez Komornika (rozprawa w dniu 22.10.2014 r., k. 191 i w dniu 10.06.2015 r., k. 218). Nadto wniosła o nieobciążenie jej kosztami postępowania wobec treści art. 102 K. p. c. (pismo z dnia 15.09.2014 r. stanowiące załącznik do protokołu rozprawy z dnia 22.10.2014 r., k. 183, rozprawa w dniu 22.10.2014 r., k. 191 i w dniu 10.06.2015 r., k. 218).

Uzasadniając zarzut przedawnienia roszczenia odsetkowego wskazała, iż skoro wydany tytuł wykonawczy (bankowy tytuł egzekucyjny z nadaną mu w części klauzulą wykonalności) obejmował jedynie należność główną i jedynie w tym zakresie prowadzone było postępowanie egzekucyjne, to tylko w tym zakresie nastąpiło przerwanie biegu trzyletniego terminu przedawnienia roszczenia odsetkowego, który rozpoczął swój bieg od dnia wypowiedzenia umowy kredytu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 08.07.2009 r. pozwana U. H. zawarła z (...) Bank (...) S. A. w W. umowę o kredyt gotówkowy nr (...) na kwotę 5.376 zł. Spłata powyższej kwoty miała nastąpić w 48 ratach po 162,22 zł, przy czym ostatnia rata wynosić miała kwotę 162,25 zł. Niespłacenie rat kredytu w terminie ustalonym w umowie kredytu powodowało powstanie zadłużenia przeterminowanego, od którego Bank pobierał odsetki w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP (§ 4 ust. 1 Umowy). Strony umówiły się, że jeżeli kredytobiorca nie zapłaci w terminach wynikających z umowy kredytu płatnych rat kredytu za co najmniej dwa okrasy płatności, bank mógł wypowiedzieć umowę kredytu z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, po uprzednim pisemnym wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części (§ 7 ust. 1 Umowy).

Dowód: umowa o kredyt gotówkowy nr (...), k. 24; deklaracja przestąpienia do ubezpieczenia z dnia 06.07.2009 r., k. 26; wniosek o kredyt gotówkowy z dnia 06.07.2009 r., k. 27.

Pismem z dnia 31.05.2010 r. (...) Bank (...) S. A. w W. wypowiedział pozwanej umowę o kredyt z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Pismo stanowiące wypowiedzenie zostało nadane do pozwanej w dniu 04.06.2010 r.

Dowód: wypowiedzenie z dnia 31.05.2010 r., k. 204; dowód nadania z dnia 04.06.2010 r., k. 205-206.

W dniu 28 maja 2011 roku względem pozwanej został wystawiony przez (...) Bank (...) S. A. w W. bankowy tytuł egzekucyjny nr (...).

Dowód: kopia bankowego tytułu egzekucyjnego z dnia 28 maja 2011 roku, k. 36 oraz akta komornicze o sygn. Km (...).

Postanowieniem z dnia 13 lipca 2011 roku wydanym do sygn. akt I Co 655/11 Sąd Rejonowy w Suchej Beskidzkiej nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu numer (...)\ (...)\ (...)\L z dnia 28.05.2011 r. wystawianemu przez wierzyciela (...) Bank (...) S. A. w W. przeciwko dłużnikowi U. H. w odniesieniu do objętej rzeczonym bankowym tytułem egzekucyjnym kwoty 3.436,84 zł z tytułu niespłaconego kapitału kredytu (pkt 1); w pozostałym zakresie wniosek został oddalony (pkt 2); ograniczono także odpowiedzialność dłużnika U. H. do kwoty 8.064 zł (pkt 3) oraz zasądzono od niego na rzecz wierzyciela (...) Bank (...) S. A. w W. kwotę 127 zł (pkt 4).

Dowód: kopia postanowienia z dnia 13 lipca 2011 roku, k. 37 oraz akta komornicze o sygn. Km(...).

Na podstawie powyższego tytułu egzekucyjnego wszczęto przeciwko pozwanej postępowanie egzekucyjne przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym w Grodzisku Mazowieckim M. B., które toczyło się pod sygn. akt Km (...)

Dowód: kopia wniosku egzekucyjnego z dnia 30.09.2011 r., k. 42; akta komornicze o sygn. Km (...).

Umową sprzedaży wierzytelności z dnia 31.08.2012 r. nr (...) (...) Bank (...) S. A. w W. (Zbywca) zbył na rzecz strony powodowej (...) w W. (Nabywca) wierzytelność przysługującą względem pozwanej U. H.. Przeniesienie wierzytelności stało się skuteczne dnia 11.09.2012 r. i na ten dzień pozwana wina była stronie powodowej z tytułu należności głównej kwotę 3.436,84 zł, natomiast z tytułu skapitalizowanych odsetek liczonych do dnia 31.05.2012 r. kwotę 1.817,22 zł.

Dowód: załącznik nr 1 do Umowy sprzedaży wierzytelności nr 1/08/2012 z dnia 31.08.2012 r. wraz z wyciągiem z dnia 20.02.2013 r., k. 29, 30; wyciąg nr (...) (...).(...)z dnia 4.10.2012 r., k. 31; raport zestawienia należności i zaległości kapitałowych, k. 133-138; informacja z dnia 12.09.2012 r. o wpłacie kwoty za wierzytelność, k. 43; pełnomocnictwo z dnia 28.08.2012 r., k. 44 wraz z notarialnym poświadczeniem podpisów z dnia 29.08.2012 r., k. 45; odpis pełny (...) Bank (...) S. A., k. 46; wyciąg z rejestru funduszy inwestycyjnych strony powodowej z dnia 28.09.2012 r., k. 82; informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców z dnia 23.05.2013 r., k. 85; zawiadomienie do Komornika z dnia 26.09.2012 r., k. 78.

Poprzednik prawny strony powodowej zawiadomił pozwaną o dokonanym przelewie wierzytelności, zaś w dniu 26.09.2012 r. wystosował do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Grodzisku Mazowieckim M. B. wniosek o zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego pod sygn. akt Km (...) oraz zawiadomienie o dokonaniu przelewu wierzytelności.

Dowód: zawiadomienie z dnia 12.09.2012 r., k. 33; zawiadomienie do Komornika z dnia 26.09.2012 r., k. 78; kopia zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, k. 107; wniosek egzekucyjny, k. 108; pismo (...) z dnia 07.11.2013 r., k. 186.

Strona powodowa wzywała pozwaną do zapłaty zaległości.

Dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 02.10.2012 r., k. 32.

W dniu 30.10.2012 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Grodzisku Mazowieckim M. B. przekazał zawiadomienie o przelewie wierzytelności oraz zawieszeniu postępowania egzekucyjnego do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Suchej Beskidzkiej T. A., który zgodnie z postanowieniem o przekazaniu akt z dnia 20.06.2012 r. prowadził łącznie egzekucję przeciwko pozwanej. Pozwana na rok 2013 nadal zalegała z zapłatą.

Dowód: zawiadomienie Komornika z dnia 30.10.2012 r., k. 79; kopia pisma z dnia 03.07.2012 r., k. 106; stan sprawy do sygn. akt Km (...) na dzień 24.01.2013 r., k. 114; stan sprawy do sygn. akt Km (...) na dzień 08.03.2013 r., k. 112; obliczenie dla sprawy o sygn. akt Km (...) z dnia 25.02.2013 r., k. 113.

Postanowieniem z dnia 20 marca 2014 r. Komornik Sądowy przy tutejszym Sądzie (wówczas Sądzie Rejonowym w Wadowicach) T. A. zawiesił postępowanie egzekucyjne prowadzone z wniosku wierzyciela (...) Banku (...) S. A. przeciwko dłużniczce U. H. w sprawie do sygn. akt Km (...) na podstawie art. 820 K. p. c.

Dowód: postanowienie o zawieszeniu postępowania z dnia 20 marca 2014 r., k. 162 oraz w aktach sprawy komorniczej o sygn. Km (...); kopia zawiadomienia wierzyciela z dnia 13.03.2014 r., k. 163.

Pozwana U. H. wpłaciła z tytułu umowy kredytu należności w następujących kwotach: w dniu 23.09.2009 r. – 162,22 zł; w dniu 04.12.2009 r. – 400 zł; w dniu 05.01.2010 r. – 250 zł; w dniu 25.06.2010 r. – 400 zł; w dniu 14.07.2010 r. – 502 zł i w dniu 29.07.2010 r. – 502 zł.

Dowód: dowody wpłat, k. 109-111; raport zestawienie należności, k. 133-138.

Strony podejmowały pomiędzy sobą ugodowe pertraktacje, jednak bezskutecznie.

Dowód: pismo pozwanej z dnia 24.10.2013 r., k. 186/2; pismo pozwanej z dnia 26.03.2014 r., k. 187; pismo strony powodowej z dnia 02.04.2014 r., k. 188; pismo strony powodowej z dnia 08.05.2014 r., k. 189.

W toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego od pozwanej U. H. wyegzekwowano kwotę 565,04 zł; koszty egzekucyjne wyniosły 302,78 zł, a na rzecz wierzyciela przekazano: zwrot zaliczki w kwocie 94,49 zł, koszty zastępstwa adwokackiego w postępowaniu egzekucyjnym w wysokości 150 zł oraz koszty sądowe w kwocie 17,77 zł. Na dzień 08.06.2015 r. zadłużenie pozwanej w toku postępowania egzekucyjnego (a więc należność główna bez odsetek) wynosiło 3.546,07 zł.

Dowód: pismo Komornika Sądowego T. A. z dnia 08.06.2015 r., k. 216 wraz ze stanem sprawy na dzień 08.06.2015 r., k. 217.

Powyższy stan faktyczny ustalony został przez Sąd na podstawie wyszczególnionych powyżej dowodów z dokumentów. Dokumenty te Sąd uznał za autentyczne i wiarygodne. Ich treść i forma, nie budziły zastrzeżeń i wątpliwości. Nie ujawniły się też takie okoliczności, które należałoby brać pod uwagę z urzędu, a które podważałyby wiarygodność tej kategorii dowodów i godziły w ich moc dowodową.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo było w znacznej części zasadne.

Zgodnie z art. 353 ¹ K. c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Przepis art. 359 § 1-2 ¹ K. c. stanowi natomiast, że odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu; jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe; maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne). Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (art. 481 § 1 K. c.).

Wobec przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd doszedł do przekonania, iż dochodzone pozwem przez stronę powodową roszczenie było uzasadnione w całości co do żądania należności głównej wynikającej z zobowiązania kredytowego (umowa o kredyt gotówkowy nr (...)), tj. kwoty 3.436,84 zł - zresztą w tym zakresie powództwo zostało przez pozwaną reprezentowaną ostatecznie przez profesjonalnego pełnomocnika uznane (k. 191 i k. 218) - oraz w znacznej części co do żądania skapitalizowanych odsetek. Chybione były podnoszone przez pozwaną zarzuty, a ten na którym pozwana reprezentowana już wówczas przez profesjonalnego pełnomocnika się skupiła, a to zarzut przedawnienia roszczenia odsetkowego, okazał się skuteczny jedynie w niewielkiej części.

Wynikająca z powołanej wyżej umowy kredytowej kwota należności głównej była przedmiotem cesji i wraz z należnościami odsetkowymi została przez stronę powodową nabyta od (...) Bank (...) S. A. w W. na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 31.08.2012 r. W tym zakresie roszczenie nie było pomiędzy stronami sporne, a nie było żadnej kwoty, która od pozwanej zostałaby ewentualnie wyegzekwowana przez Komornika przy tutejszym Sądzie po dacie cesji. Co bowiem wynikało z przesłanego przez tegoż Komornika wyliczenia wraz ze stanem sprawy (k. 216-217) oraz akt komorniczych o sygn. Km (...), w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego na poczet należności głównej nie pozyskano żadnej kwoty. Stąd należna była od pozwanej na rzecz strony powodowej kwota 3.436,84 zł.

Skuteczny natomiast częściowo okazał się zarzut przedawnienia co do roszczenia odsetkowego. Zgodnie z art. 118 K. c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi trzy lata. Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 26 stycznia 2005 r., III CZP 42/04, OSNCP 2005/9/149, lex nr 141130 wskazał, iż ustanowiony w art. 118 K. c. termin przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe stosuje się do roszczeń o odsetki za opóźnienie także wtedy, gdy roszczenie główne ulega przedawnieniu w terminie określonym w art. 554 K. c.; roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się jednak najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia głównego. Skoro zatem roszczenie główne przedawniało się w terminie trzyletnim (niewątpliwie bowiem było roszczeniem związanym z prowadzeniem przez stronę powodową działalności gospodarczej), takiemu samemu terminowi przedawnienia podlegało roszczenie odsetkowe, z tym że jako roszczenie okresowe ulegało przedawnieniu za każdy dzień oddzielnie. Słusznie tym samym pozwana podnosiła, że zgłoszone żądanie częściowo się przedawniło. Bieg przedawnienia tego roszczenia został bowiem przerwany dopiero przez wytoczenie niniejszego powództwa (art. 123 § 1 pkt 1 K. c.), a więc w dniu 11.01.2013 r. Nie przerwało natomiast biegu terminu przedawnienia roszczenia odsetkowego prowadzone przez Komornika przy tutejszym Sądzie postępowanie egzekucyjne w sprawie do sygn. akt Km 921/12. Jak bowiem wynikało z treści tytułu wykonawczego, na podstawie którego było prowadzone (postanowienie z dnia 13 lipca 2011 roku; bankowy tytuł egzekucyjny z dnia 28 maja 2011 roku, k. 36-41), dotyczyło ono jedynie należności głównej w kwocie 3.436,84 zł - pkt 1 postanowienia tutejszego Sądu, a nie odsetek (pkt 2 tegoż postanowienia). Skoro tak, przedawnione było zatem żądanie dochodzonych odsetek za okres trzech lat wstecz od dnia wniesienia pozwu, a więc za okres do dnia 10.01.2010 r. Dalsze odsetki, liczone od dnia 11.01.2010 r. nie przedawniły się. Nie przerwało też biegu przedawnienia roszczenia odsetkowego złożenie wniosku o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności (nie wykazano, kiedy taki wniosek złożono, niemniej jednak w tym zakresie tutejszy Sąd wydał w dniu 13 lipca 2011 roku postanowienie w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności, sygn. akt I Co 655/11). Poglądy potwierdzone uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2004 roku, III CZ 101/03, OSNC 2005/4/58, lex nr 82431 nie znajdowały tutaj zastosowania, skoro wniosek o nadanie klauzuli wykonalności w zakresie roszczenia odsetkowego został oddalony. Co do odsetek bieg terminu przedawnienia nie został zatem zgodnie z art. 123 K. c. przerwany.

W tym kontekście mając na względzie przedstawione przez stronę powodową wyliczenie należności odsetkowych (k. 133-139) Sąd sumując kwoty odsetek nieprzedawnionych, to jest tych liczonych od dnia 11.01.2010 r. (odsetki w kwocie 0,03 zł) do dnia 31.05.2013 r. (odsetki w kwocie 72,13 zł) wyliczył, iż należna suma nieprzedawnionych odsetek za podany okres przedstawiała kwotę 1.462,65 zł. Taka zresztą kwotę wyliczyła i oznaczyła jako „odsetki przeterminowane” na przedłożonym przez nią zestawieniu należności sama strona powodowa (k. 135). W tym miejscu należy dodać, iż co prawda cesja wierzytelności na rzecz strony powodowej nastąpiła z dniem 31.08.2012 r., to jednak naliczanie tych odsetek dotyczyło okresu do dnia 31.05.2012 r., co zresztą przyznała strona powodowa (k. 130), wskazując zapewne omyłkowo, iż chodzi o dzień 30.05.2012 r. (w uzasadnieniu pozwu wskazywano dzień 31.05.2012 r.). Zresztą dalsze odsetki naliczała od dnia 01.06.2012 r. (zestawienie na k. 139) i w tym zakresie również roszczenie odsetkowe było zasadne (kwota 516,42 zł za okres od 01.06.2012 r. do dnia poprzedzającego wniesienie pozwu - 10.01.2013 r.). Tym samym pozostała żądana kwota odsetek w wysokości 354,77 zł jako przedawniona nie była stronie powodowej należna, dlatego w tym zakresie powództwo podlegało oddaleniu. Tak byłoby nawet gdyby zgłoszony zarzut okazał się nieskuteczny, a kwota 354,77 zł, co wynikało z wyjaśnienia zawartego w piśmie z dnia 24.10.2013 r., k. 130, miałaby obejmować odsetki tzw. zwykłe, ale za okres pokrywający się z żądaniem odsetek przeterminowanych. Przy takim założeniu w tym zakresie roszczenie i tak nie zostało udowodnione przez stronę powodową, a na niej taki obowiązek spoczywał zgodnie z art. 6 K. c. i art. 232 K. p. c., bowiem nie wykazano, nawet nie podając żadnych twierdzeń w tym zakresie, dlaczego za ten sam okres w odniesieniu do zaległej należności głównej dochodzone są dwa rodzaje odsetek, de facto liczonych za ten sam okres dwukrotnie. Nie zostało tym samym w sposób wystarczający wyjaśnione, czy kwota 354,77 zł stanowi inny rodzaj dochodzonych obok tzw. odsetek przeterminowanych odsetek, czy też część odsetek przeterminowanych. Co wskazano bowiem, jedynie wzmiankowano o tym w piśmie z dnia 24.10.2013 r., wcześniej ani później nie podnosząc w tym zakresie żądnych twierdzeń. Niemniej jednak tak czy tak roszczenie strony powodowej w tym zakresie było niezasadne. Tym samym na rzecz strony powodowej zasądzono zatem kwotę 5.415,71 zł (3.436,84 zł + 1.462,45 zł + 516,42 zł).

W kontekście powyższego wyliczenia poza częściowo zasadnym zarzutem przedawnienia chybione okazały się inne zgłaszane przez pozwaną w sprzeciwie zarzuty, które zresztą po wyznaczeniu dla niej profesjonalnego pełnomocnika z urzędu nie były dalej w sposób wyraźny podtrzymywane. Sygnalizacyjnie należy zatem wskazać, iż rozdzielenie przez stronę powodową naliczania odsetek (kwota liczona do dnia 31.05.2012 r. i kwota liczona od dnia 01.06.2012 r.) nie miało w sprawie znaczenia, nawet w sytuacji, w której nabycie wierzytelności nastąpiło w dniu 31.08.2012 r. W tym dniu bowiem strona powodowa nabyła w drodze cesji całą wierzytelność cedenta wobec pozwanej, łącznie z należnościami odsetkowymi. Przepis art. 509 § 2 K. c. stanowi bowiem, iż wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Techniczne zatem ich podzielenie na dwa podane okresy nie miało znaczenia dla oceny wymagalności żądania w tym zakresie. Nadto strona powodowa przestawiła szczegółowe wyliczenie co do zgłoszonego w pozwie roszczenia odsetkowego i w tym zakresie zarzutów w dalszym toku postępowania już nie było. Nadto wbrew twierdzeniom pozwanej wytoczenie niniejszego pozwu nie stanowiło domagania się spłaty kredytu o numerze (...) po raz drugi. Prowadzone przez komornika postępowanie egzekucyjne za podstawę miało wystawiony przez bank tytuł egzekucyjny, któremu Sąd nadał klauzulę wykonalności. Jako nie będący bankiem nabywca wierzytelności (strona powodowa) nie miał podstaw do prowadzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie takiego tytułu wykonawczego (por. m. in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2009 roku, IV CSK 422/08, OSNC-ZD 2010/2/36, lex nr 578976, cz też uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2004 roku, III CZP 9/04, ONC 2005/6/98, lex nr 106565). Dlatego musiała uzyskać prawidłowy tytuł wykonawczy, stad zapewne niniejsze postępowanie. Postępowanie prowadzone na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zostało zawieszone, co prawda dopiero w dniu 20 marca 2014 r. (k. 162), niemniej w toku prowadzonej egzekucji nie wyegzekwowano od pozwanej żadnych kwot, które mogły wpływać na wysokość dochodzonego niniejszym pozwem żądania (k. 216-217).

Mając zatem na uwadze powyższe, Sąd na podstawie powołanych powyżej przepisów orzekł jak w pkt I i III sentencji wyroku.

W piśmie z dnia 24.10.2013 r. (k. 130) strona powodowa cofnęła częściowo pozew w zakresie roszczenia numer 3 (skapitalizowane odsetki umowne naliczone od kwoty kapitału za okres od dnia 01.06.2012 r. do dnia poprzedzającego dzień wniesienia pozwu) do kwoty 516,42 zł, a więc o kwotę 6,07 zł ze zrzeczeniem się roszczenia. Zgodnie z przepisem art. 203 § 1 K. p. c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Skoro strona powodowa cofnęła częściowo pozew jeszcze przed rozpoczęciem rozprawy i to ze zrzeczeniem się roszczenia, zatem nie była w tym przypadku wymagana zgoda pozwanej, postępowanie w tym zakresie podlegało umorzeniu zgodnie z art. 355 § 1 K. p. c. Sąd uznał jednocześnie, iż nie zachodziły żadne okoliczności, które wskazywałyby, iż cofnięcie pozwu we wskazanym zakresie w niniejszej sprawie było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzało do obejścia prawa (art. 203 § 4 K. p. c.).

Z tych też względów Sąd mając na uwadze wymienione przepisy orzekł jak w pkt II sentencji wyroku.

W punkcie IV sentencji wyroku Sąd przyznał od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Suchej Beskidzkiej na rzecz adwokata E. Z. z Kancelarii Adwokackiej w J. koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu (w wysokości 1.476 zł), które ustalono na podstawie § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu wraz z podatkiem od towarów i usług stosownie do § 2 ust. 3 wskazanego rozporządzenia. Wartość przedmiotu sporu wynosił bowiem 5.777 zł.

Z powyższego wynikało natomiast, iż zgłoszone przez stronę powodową żądanie pozwu w niniejszej sprawie zostało uwzględnione w 93,75 % (5.415,71 zł). W pozostałej zatem części (6,25 %, tj. 354,77 zł + 6,07 zł) strona powodowa została uznana za przegrywającą sprawę. Mając to na względzie o kosztach Sąd orzekł po myśli art. 100 K. p. c. w zw. z art. 108 § 1 K. p. c. I tak w pkt V wyroku Sąd zasądził od strony powodowej na rzecz Skarbu Państwa kwotę części poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa kosztów sądowych w postaci wynagrodzenia reprezentującego pozwaną pełnomocnika z urzędu (6,25% zasądzonego od Skarbu Państwa wynagrodzenia), tj. kwotę 92,25 zł (6,25% z 1.476 zł), a to mając na uwadze przepis art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Natomiast w pkt VI wyroku Sąd zasądził od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 1.209,38 zł tytułem zwrotu kosztów procesu co do części, w której proces wygrała. Na tę kwotę składało 93,75 % wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika reprezentującego stronę powodową stanowiącego kwotę 1.200 zł, a ustalonego na podstawie § 6 pkt 4 powołanego wyżej rozporządzenia, uiszczonej opłaty od pozwu w wysokości 73 zł (k. 2) i opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, co dało łącznie zasądzoną kwotę (93,75 % x 1.290 zł). Sąd nie znalazł natomiast podstaw do zastosowania w zakresie rozliczenia kosztów wobec pozwanej dyspozycji przepisu art. 102 K p. c. Uregulowana w tym przepisie zasada słuszności stanowi bowiem wyjątek od wyrażonej w art. 98 K. p. c. zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Z brzmienia art. 102 K. p. c. wynika, iż w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Warunkujące zastosowanie wspomnianego przepisu szczególnie uzasadnione wypadki nie zostały w przepisie sprecyzowane, zatem to Sąd orzekający o kosztach jest w danej sprawie zobowiązany ocenić, czy one zachodzą. Przy owej ocenie sąd powinien kierować się całokształtem okoliczności sprawy, stanem majątkowym i sytuacją życiową strony, faktami związanymi z przebiegiem procesu, a także tzw. poczuciem sprawiedliwości, mając także na względzie zasady współżycia społecznego. Wbrew stanowisku pozwanej (k. 184) w sprawie nie zachodziły szczególne okoliczności, o których wspomina przytoczony przepis. Pozwana nie spłacała przyjętego na siebie zobowiązania, wynikającego z umowy o kredyt gotówkowy, w związku z czym powództwo wytoczone w niniejszej sprawie okazało się zasadne. Nadto uznała roszczenie co do kwoty należności głównej, a pomimo tego w tym zakresie praktycznie żadnych spłat nie dokonywała od prawie pięciu lat (bankowy tytuł egzekucyjny na kwotę dochodzonej w niniejszej sprawie należności głównej w wysokości 3.436,84 zł został wystawiony w dniu 28.05.2011 r., k. 36, ostatnia spłata miała miejsce w dniu 29.07.2010 r., k. 109). Niewiele wcześniej, bo od daty 11.01.2010 r. naliczane są odsetki dochodzone pozwem w niniejszej sprawie. To zatem ona przyczyniła się do ich powstania nie spłacając należności głównej. Trudno zatem w takiej sytuacji o zastosowanie rzeczonego powyżej odstępstwa od generalnej zasady zwrotu kosztów procesu. Zdaniem Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę samodzielna przesłanka w postaci złej sytuacji materialnej strony przegrywającej sprawę nie jest bowiem wystarczająca do przyjęcia, że w sprawie zachodzą owe szczególnie okoliczności znamionujące potrzebę zastosowania zasady słuszności. Trudno z kolei jednocześnie przyjmować, iż pozwana mogła być subiektywnie przekonana, że strona powodowa nie ma podstaw dochodzić od niej zapłaty w niniejszym postępowaniu, skoro toczyło się postępowanie egzekucyjne, które nie skutkowało w zasadzie egzekwowaniem żadnych kwot. W takiej sytuacji pozwana powinna liczyć się z tym, że wierzyciel podejmie jednak inne kroki celem odzyskania długu, w tym że brak spłaty należności głównej nie tylko go powiększa, ale też wygeneruje inne koszty konieczne do poniesienia w związku z jego odzyskaniem. W tym wypadku takimi kosztami były koszty niniejszego procesu, skoro co już sygnalizowano strona powodowa jako instytucja nie będąca bankiem potrzebowała uzyskania tytułu wykonawczego na siebie. Nadto nienadanie cedentowi ( (...) Bank S. A.) klauzuli wykonalności w zakresie objętego bankowym tytułem egzekucyjnym roszczenia odsetkowego nie pozbawiało nawet jego prawa do wytoczenia powództwa w tym zakresie w celu możliwości uzyskania takiego tytułu na drodze procesowej. Pozwana była reprezentowana przez pełnomocnika - swoją wnuczkę, której trudno przypisywać nieporadność, a od dnia 12.06.2014 r. przez profesjonalnego pełnomocnika. Pomimo tego, pomimo częściowego uznania powództwa, aż do dnia 08.06.2015 r. (k. 218), żadne spłaty na poczet należności głównej nie nastąpiły.

SSR Rafał Kucharzyk

Sygn. akt I C 37/15

ZARZĄDZENIE

S..:/ Proszę:

1.  Odnotować uzasadnienie;

2.  Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć:

(...)

(...)

3.  K.. 2 tygodnie.

S., dnia 26.06.2015 r.

SSR Rafał Kucharzyk