Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

O., dnia 09-07-2015 r.

Sąd Rejonowy w Ostródzie IV Wydział Pracy w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Aleksandra Dąbrowska

Ławnicy: Halina Zalewska, Krystyna Jaworska

Protokolant: st. sekr. sąd. Marlena Młynarkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 02-07-2015 r. w Ostródzie

sprawy z powództwa E. Ś. (PESEL: (...))

przeciwko (...) Centrum Pomocy (...) w D. (NIP: (...))

o przywrócenie do pracy

1.  przywraca powódkę E. Ś. do pracy u pozwanego (...) Centrum Pomocy (...) w D., na stanowisko księgowej, na dotychczasowych warunkach pracy i płacy;

2.  zasądza od pozwanego (...) Centrum Pomocy (...) w D. na rzecz powódki E. Ś. wynagrodzenie za pracę za cały czas pozostawania bez pracy pod warunkiem podjęcia pracy po przywróceniu do pracy.

UZASADNIENIE

Powódka E. Ś. złożyła pozew przeciwko (...) Centrum Pomocy (...) w D. o uznanie za bezskuteczne rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia i przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy. Wniosła również o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu wywodziła, iż zatrudniona była u pozwanego na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, na stanowisku księgowej. Od czerwca 2014 r. pozostaje pod ochroną przewidzianą w art. 39 kp. Pismem z dnia 02 kwietnia 2015 r. pozwany określił zmiany w zakresie czynności i obowiązków powódki na zajmowanym stanowisku księgowej. Następnie w dniu 27 kwietnia 2015 r. pozwany ustnie zaproponował powódce zmianę stanowiska pracy na stanowisko specjalisty ds. księgowo-administracyjnych. Powódka nie wyraziła na powyższe zgody. Pismem z dnia 07 maja 2015 r. pozwany rozwiązał z powódką umowę o pracę bez wypowiedzenia z powodu niewykonania polecenia służbowego wydanego w dniu 27 kwietnia 2015 r. W ocenie powódki rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa dotyczących rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika, albowiem wskazana w oświadczeniu o rozwiązaniu przyczyna była nierzeczywista. W przypadku powódki doszło bowiem do trwałej modyfikacji warunków zatrudnienia, których dokonać można jedynie w formie wypowiedzenia zamieniającego.

Pozwany (...) Centrum Pomocy (...) w D. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew argumentował, iż pismem z dnia 27 kwietnia 2015 r. powierzono powódce z dniem 01 maja 2015 roku stanowiska specjalisty ds. księgowo-administracyjnych z nowym zakresem obowiązków. Powódka odmówiła jego przyjęcia. W ocenie pozwanego było to polecenie służbowe wydane na piśmie, a odmowa jego wykonania uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 52 §1 pkt 1 kp.

Sąd ustalił:

Powódka E. Ś. zatrudniona była w (...) Centrum Pomocy (...) w D., ostatnio na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, w wymiarze ½ etatu, na stanowisku księgowej, za wynagrodzeniem 995,22 zł.

(okoliczności bezsporne, umowa o pracę z 02-01-2006 r. k. 18 – część B akt osobowych)

Porozumieniem zmieniającym z dnia 01-09-2006 r. strony ustaliły, że z dniem 01 września 2006 r. zmieniają dotychczasowe warunki pracy określone w umowie o pracę zawartej w dniu 01 lipca 2004 roku w ten sposób, że zatrudniają powódkę na stanowisku księgowej w wymiarze 1 etatu. Wynagrodzenie powódki od 01 stycznia 2015 roku kształtowało się na poziomie 2121,60 zł brutto.

(okoliczności bezsporne, porozumienie zmieniające warunki pracy z dnia 01-09-2006 r. k. 24, pismo z 23-02-2015 roku k. 90 – część B akt osobowych)

Do obowiązków powódki na zajmowanym stanowisku księgowej należało:

1. prowadzenie rachunkowości jednostki zgodnie z obowiązującymi przepisami i zadaniami

-

opracowywanie zakładowego planu kont, zatwierdzonego przez dyrektora jednostki,

-

przyjmowanie i kontrola pod względem formalnym i rachunkowym opisanych wcześniej dokumentów finansowych,

-

bieżące i prawidłowe prowadzenie księgowości na podstawie przedstawionych dowodów źródłowych,

-

prowadzenie ewidencji środków trwałych, naliczanie amortyzacji,

-

sporządzanie zestawień obrotów i sald,

-

sporządzanie na koniec okresu sprawozdawczego bilansu jednostki,

2. prowadzenie gospodarki finansowej

-

wykonywanie dyspozycji środkami pieniężnymi w banku,

-

przestrzeganie terminów rozliczeń pieniężnych,

-

uzgodnienie na koniec każdego miesiąca sald kont 101 – kasa, 131, 135, 139 – rachunków bankowych,

3. analiza wykorzystania środków przydzielonych ze Starostwa Powiatowego na realizację zadań budżetowych

-

prowadzenie kart wydatków dla potrzeb rachunkowości budżetowej i sporządzanie na ich podstawie sprawozdań budżetowych,

-

przestrzeganie planu wydatków na bieżący rok,

-

opracowywanie wspólnie z dyrektorem jednostki planów finansowych,

4. rozliczenia z pracownikami

-

sporządzenie na podstawie dostarczonych informacji kadrowych listy płac,

-

naliczanie składek ZUS,

-

naliczanie podatku dochodowego za pracowników, PIT 4,

-

prowadzenie kart wynagrodzeń i sporządzanie informacji o osiągniętych dochodach,

-

przestrzeganie obowiązujących terminów rozliczeń,

-

przestrzeganie rozporządzenia dyrektora w sprawie wynagrodzeń pracowników,

5. wykonywanie innych prac zleconych przez dyrektora jednostki

(zakres czynności i obowiązków z 01-07-2004 roku k. 5 – część B akt osobowych)

W dniu 01 kwietnia 2015 roku pozwany powziął informację, że w Stowarzyszeniu (...), w dziale księgowości, została zatrudniona córka powódki – W. Ś.. W związku z powyższym, pozwany w celu zapobieżenia przekazywania informacji dotyczących kontroli dotacji oraz innych zdarzeń finansowych wynikających z realizacji umowy zawartej między Stowarzyszeniem (...), a Powiatem (...) dokonał zmiany zakresu obowiązków powódki eliminując wszelkie powiązania związane z placówkami poprzez przekazanie ich na rzecz A. O..

(notatka służbowa z 01 kwietnia 2015 roku - część B akt osobowych, karty nienumerowane, zeznania świadka A. O. – płyta dvd k. 58 zapis 00:09:35, 00:13:3, 00:15:54, 00:18:14)

Pismem z dnia 02 kwietnia 2015 roku pozwany zmienił powódce zakres czynności i obowiązków, w ten sposób, że powierzył powódce prowadzenie rachunkowości jednostki zgodnie z obowiązującymi przepisami i zadaniami:

-

opracowywanie zakładowego planu kont, zatwierdzonego przez dyrektora,

-

przyjmowanie i kontrola pod względem formalnym i rachunkowym opisanych wcześniej dokumentów finansowych,

-

bieżące i prawidłowe prowadzenie księgowości na podstawie przedstawionych dowodów źródłowych,

-

prowadzenie ewidencji środków trwałych, naliczanie amortyzacji,

-

sporządzanie zestawienia obrotów i sald,

-

sporządzenie bilansu jednostki,

-

wykonywanie dyspozycji środkami pieniężnymi w banku,

-

przestrzeganie zasad i terminów rozliczeń pieniężnych,

-

uzgadnianie na koniec każdego miesiąca sald kont i rachunków bankowych,

-

zapewnienie należytego egzekwowania należności i dochodzenia roszczeń spornych i spłat zobowiązań,

-

prowadzenie kart wydatków dla potrzeb rachunkowości budżetowej,

-

opracowywanie wspólnie z dyrektorem jednostki planów finansowych w zakresie zadań realizowanych przez Centrum,

-

przestrzeganie planu wydatków na bieżący rok,

-

wystawienia tytułów wykonawczych oraz sporządzanie dokumentacji dotyczącej powództwa o zasądzenie świadczeń alimentacyjnych na rzecz dziecka przebywającego w pieczy zastępczej,

-

prowadzenie sprawozdawczości w zakresie finansowym dotyczącym pieczy zastępczej, pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej.

(zakres czynności i obowiązków k. 92 – część B akt osobowych)

W dniu 27 kwietnia 2015 roku pozwany poinformował powódkę, że w związku z zatrudnieniem jej córki na stanowisku referenta ds. księgowości w P. Opiekuńczo-Wychowawczej (...) w L. W. istnieje utrudnienie rozliczania dotacji przekazywanych na utrzymanie dzieci w ww. placówkach. W związku z powyższym pozwany przedstawił powódce nowe warunki pracy, w których dokonano zmiany jej stanowiska z księgowej na specjalistę ds. księgowo – administracyjnych, które zajmowane było przez A. O.. Od dnia 01 maja 2015 roku obowiązki księgowej przejąć miała A. O..

(notatka służbowa z 27 kwietnia 2015 roku k. 93 – część B akt osobowych)

Pismem z dnia 27 kwietnia 2015 roku pozwany z dniem 01 maja 2015 roku powierzył powódce stanowisko specjalisty ds. księgowo-administracyjnych i ustalił następujący zakres czynności i obowiązków:

-

wprowadzanie przelewów bankowych,

-

sporządzanie list płac,

-

rozliczenia z ZUS i US,

-

sporządzanie na podstawie decyzji administracyjnych list płac dla rodzin zastępczych i wychowanków kontynuujących naukę,

-

rozliczenia finansowe wynikające z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej między powiatami i gminami,

-

archiwizacja dokumentów,

-

wystawianie tytułów wykonawczych ora sporządzanie dokumentacji dotyczącej powództwa o zasądzenie świadczeń alimentacyjnych na rzecz dziecka przebywającego w pieczy zastępczej,

-

prowadzenie sprawozdawczości w zakresie finansowym dotyczącym pieczy zastępczej, pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej.

Powódka odmówiła podpisu ww. zakresu obowiązków.

(pismo z dnia 27 kwietnia 2015 roku k. 93 – część B akt osobowych)

Pismem z dnia 07 maja 2015 roku pozwany rozwiązał z powódką umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia jako przyczynę wskazując niewykonanie polecenia służbowego wydanego w dniu 27 kwietnia 2015 roku. Powódka odebrała oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę w dniu 08 maja 2015 roku.

(rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z 07 maja 2015 roku k. 94 i zwrotne potwierdzenie odbioru – część B akt osobowych)

W dniu 08 maja 2015 roku strony podpisały protokół zdawczo-odbiorczy dokumentów księgowych.

(protokół zdawczo-odbiorczy dokumentów księgowych z załącznikiem k. 18-21)

W czerwcu 2017 roku powódka nabędzie uprawnienia emerytalne oraz osiągnie wiek emerytalny.

(okoliczność bezsporna)

Sąd zważył:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie zaznaczyć należy, że strony ustalonego stanu faktycznego nie kwestionowały. Zgromadzone w sprawie dokumenty nie wzbudziły wątpliwości Sądu w zakresie swej wiarygodności. Dowody znajdujące się w aktach sprawy (w tym aktach osobowych) w pełni korespondują ze sobą i składają się na ustalony w sprawie stan faktyczny. Nie były one kwestionowane przez strony postępowania, a nadto nie zachodziły również żadne wątpliwości, co do ich formy bądź treści.

Jednocześnie sąd uznał zeznania świadka A. O. za wiarygodne, ponieważ były logiczne, pozbawione wewnętrznych sprzeczności i tworzą z pozostałym, uznanym za wiarygodny materiałem dowodowym, spójną całość.

Zgodnie z art. 52 § 1 pkt 1 k.p. pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika jego podstawowych obowiązków. Warunkiem rozwiązania umowy w tym trybie jest zatem bezprawność działania pracownika, rozumiana jako jego zachowanie naruszające objęte treścią stosunku pracy obowiązki o charakterze podstawowym, które spowodowało zagrożenie lub naruszenie interesów pracodawcy, bądź naraziło go na szkodę (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dn.19.08.99r. I PKN 188/99 OSNAPiUS 2000 nr 22, poz. 818).

Ocena, czy dane naruszenie obowiązku jest ciężkie, zależy od okoliczności indywidualnego przypadku i musi być dokonywane z uwzględnieniem zasady, że rozwiązanie umowy o pracę w tym trybie jest nadzwyczajnym sposobem rozwiązania stosunku pracy i z tego względu powinno być stosowane przez pracodawcę wyjątkowo i z ostrożnością. W szczególności ocena ta musi uwzględniać zakres winy pracownika polegającej na jego złej woli wyrażającej się w umyślności lub rażącym niedbalstwie. W konsekwencji przesłanką rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia w trybie art. 52 § 1 pkt1 kp. stanowić może jedynie takie zachowanie pracownika, któremu można przypisać znaczny stopień winy - natężenia złej woli, a także wówczas, gdy pracownik miał świadomość bezprawności swojego postępowania i naganny stosunek psychiczny do swoich obowiązków. O zastosowaniu trybu rozwiązania umowy o pracę z winy pracownika decydują zatem elementy przedmiotowe jego czynu i elementy podmiotowe. Do elementów podmiotowych należą wszelkie okoliczności mogące mieć wpływ na ocenę charakteru zawinienia pracownika, w tym zwłaszcza jego intencje, pobudki działania, stopień tj. intensywność, nasilenie winy (por. wyrok SN z dn. 2.06.1997r. w sprawie I PKN 193/97 OSNAPiUS 1998 nr 9, poz. 269, wyrok SN z dn.21.07.1999r. w sprawie I PKN 169/99 OSNAPiUS z 2000r.nr.20 poz.746).

Nie budzi zatem wątpliwości, że pozostawanie w stosunku pracy rodzi po stronie pracownika obowiązki określone w art. 100 kp. Nie są to jednak wszystkie obowiązki ciążące na pracowniku wobec pracodawcy. Przepis ten określa tylko obowiązki podstawowe, najważniejsze i najbardziej powszechne. O tym, że nie są to obowiązki wszystkie, świadczy użyty w § 2 zwrot "w szczególności" . Bezpośrednim nawiązaniem do treści art. 22 k.p. jest przepis § 1 komentowanego przepisu. Doprecyzowuje się w nim, że pracę, do której pracownik się zobowiązał, powinien wykonywać sumiennie i starannie, a z wymienionym w art. 22 k.p. kierownictwem pracodawcy koresponduje obowiązek stosowania się do poleceń przełożonych. Wymienione niewyczerpująco w § 2 obowiązki szczegółowe odnoszą się do najważniejszych aspektów wykonywania zobowiązania pracowniczego. Ale nawet przy przyjęciu, że naruszony przez pracownika obowiązek miał charakter podstawowy, to konieczne jest jeszcze wykazanie, iż naruszenie to było ciężkie i zawinione.

Zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem, który sąd orzekający w przedmiotowej sprawie całkowicie podziela, w wypadku spraw dotyczących rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, obowiązek udowodnienia zawinionego zachowania pracownika spoczywa - zgodnie z regułą określoną w art. 6 k.c. w zw. z art. 300 k.p. - na pracodawcy (wyrok SN z dnia 6 lutego 1997 r. I PKN 68/96 OSNP 1997/18/339).

Przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę powinna być konkretna, rzeczywista, a nadto dostatecznie sprecyzowana. Ma to znaczenie w ewentualnym sporze, albowiem w postępowaniu sądowym może toczyć on toczyć się w granicach zarzutu sformułowanego w piśmie rozwiązującym, a pracodawca pozbawiony jest możliwości powoływania się w toku postępowania na inne przyczyny, które mogłyby uzasadniać tryb art. 52 k.p.

W przedmiotowej sprawie pozwany spełnił wszelkie wymogi formalne zwolnienia dyscyplinarnego; oświadczenie woli pozwanego miało formę pisemną i zawierało odpowiednie pouczenia, ponadto zostało złożone w terminie miesięcznym od dnia dowiedzenia się o przyczynie uzasadniającej zwolnienie.

Jednakże w ocenie Sądu, w przedmiotowej sprawie że nie zostały spełnione wszystkie przesłanki z art. 52 § 1 k.p. umożliwiające rozwiązanie umowy o pracę z winy powódki. Przede wszystkim nie można powódce postawić zarzutu, że dopuściła się zarzucanego jej w piśmie rozwiązującym umowę o pracę czynu w postaci niewypełnienia polecenia służbowego.

W przypisanym powódce zachowaniu obejmującym odmowę wykonania polecenia służbowego, nie można doszukać się elementów negatywnych zarówno w subiektywnym, jak też obiektywnym ich rozumieniu. Powódka nie dopuściła się pogwałcenia podstawowych obowiązków pracowniczych, ciężko bowiem uznać zaproponowanie zamiany stanowiska księgowej na stanowisko specjalisty ds. księgowo-administracyjnych jako polecenie służbowe. Zmiana stanowiska pracy stanowi bowiem w istocie zmianę warunków pracy i dokonane być może w drodze wypowiedzenia warunków pracy lub płacy, o których mowa w art. 42 kp. Powódka pozostaje w okresie ochronnym, o którym mowa w art. 39 kp. Pracownikowi będącemu w okresie ochronnym, pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy pracownikowi, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na warunki przedstawione w art. 43 kp. W realiach niniejszej sprawy pozwany pracodawca, który chciałby zmienić dotychczasowe warunki pracy powódce, która osiągnęła wiek przedemerytalny i pozostaje w okresie ochronnym o którym mowa w art. 39 kp, powinien uczynić to w drodze ewentualnego porozumienia zmieniającego, nie zaś wypowiedzenia.

Reasumując powyższe Sąd uznał, że przyczyna wskazana przez pozwanego w oświadczeniu z dnia 07 maja 2015 roku nie uzasadniała rozwiązania w trybie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. umowy o pracę łączącej strony i Sąd przywrócił powódkę do pracy na stanowisku księgowej na dotychczasowych warunkach pracy i płacy, o czym orzekł w punkcie 1 wyroku.

O wynagrodzeniu za okres pozostawania bez pracy orzeczono na podstawie art. 57 § 2 kp - w punkcie 2 wyroku.