Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział V Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2015 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. (poprzednio (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W.)

przeciwko Narodowemu Funduszowi Zdrowia (...) w B.

o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w B.

z dnia 12 marca 2014 r. sygn. akt I C 844/12

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Na oryginale właściwe podpisy.

V ACa 996/14

UZASADNIENIE

Powódka – (...) spółka z o.o. w W. (obecnie: (...).
sp. z o.o. w W.) domagała się nakazania pozwanemu Narodowemu Funduszowi Zdrowia – (...) Oddziałowi Wojewódzkiemu w B. złożenia oświadczenia woli o treści: (...)
o(...):

1.  (...)

2.  (...)

W pozwie wskazano nowe brzmienie załącznika (...) do umowy, opracowanego w formie tabel. Powódka wniosła także o stwierdzenie, że prawomocny wyrok Sądu w niniejszej sprawie zastępuje aneks do umowy (...)
o udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju profilaktyczne programy zdrowotne, zawartej (...)o treści określonej powyżej.

W uzasadnieniu żądania powódka wywodziła, że w dniu 30 maja 2011 r. połączyła
się na podst. art. 492 §1 pkt 1 ksh z(...)SA w G., która zawarła z pozwanym w dniu 15 lutego 2011 r. umowę, której modyfikacji domagała się powódka w rozpoznawanej sprawie.
W okresie obowiązywania tej umowy powódka świadczyła na rzecz świadczeniobiorców usługi w zakresie programu profilaktyki raka piersi – etap podstawowy, na terenie województwa (...). Limit wartości udzielanych przez nią świadczeń
w ramach umowy został wstępnie ustalony przy podpisywaniu pierwotnej wersji umowy poprzez określenie maksymalnej kwoty rocznej oraz liczby i ceny jednostek
w poszczególnych zakresach, określonych w (...)umowy oraz załączniku (...)
do umowy- Planie rzeczowo-finansowym.

W okresie obowiązywania umowy powódka zobowiązana była do udzielania świadczeń wszystkim uprawnionym świadczeniobiorcom, jeżeli zgłosili się na badanie,
co prowadziło wielokrotnie do przekroczenia limitów wartości świadczeń określonych
w poszczególnych okresach rozliczeniowych. Powódka zgłaszała pozwanemu ilość
i wartość faktycznie wykonanych badań, przekraczających wstępnie określoną wartość
w umowie wraz z planowanym nadwykonaniem w przyszłych okresach, jeżeli takie nadwykonanie było przewidywane. Pozwany dwukrotnie zgodził się w takich sytuacjach na zawarcie aneksów do umowy z dnia 15 lutego 2011 r., gdyż świadczenia wykonywane przez powódkę miały charakter nielimitowany. Nadto pozwany akceptował harmonogram badań przeprowadzanych przez powódkę.

Ostateczne wykonanie świadczeń w ramach umowy w 2011 r. wyniosło 19 767 badań
co odpowiadało 177 903 punktom. Limit ilości świadczeń, zgodnie z umową, obejmował 16 757 badań (150 813 punktów), co oznaczało, że pozwany nie zapłacił za 3010 faktycznie wykonanych badań o wartości 243 810 zł.

W piśmie z dnia 19 marca 2012 r. pozwany poinformował powódkę, że jej wniosek
o rozliczenie wykonywanych badań zostanie rozpatrzony po zakończeniu wszystkich rozliczeń, związanych z 2011r., dokonaniu stosownych analiz i określeniu możliwości finansowych oddziału NFZ. Do podpisania aneksu do umowy z dnia 15 lutego 2011r.
i rozliczenia faktycznie wykonanych badań nie doszło, gdyż pozwany odmówił uwzględnienia żądania powódki.

Powódka wywodziła, że według treści (...) umowy pozwany miał obowiązek zawarcia aneksu zwiększającego jego zobowiązania wobec powódki
do wartości rzeczywiście wykonanych przez nią świadczeń w ramach programu profilaktyki raka piersi – etap podstawowy, co uzasadniało wniesienie pozwu w niniejszej sprawie, opartego na art. 64 kc.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Zarzucił, że powódka nie wykazała interesu prawnego w wystąpieniu z roszczeniem na drogę sądową, gdyż powinna wystąpić
o zapłatę. Zarzucił także, że powódka nie przedstawiła dowodów na wykonanie świadczeń, których dotyczy pozew, a nadto nie przedłożyła mu do realizacji faktury VAT za świadczenia udzielone ponad limit określony w umowie. Zaprzeczył, aby uznał roszczenie powódki oraz zakwestionował, że (...)umowy zobowiązywał
go do zawarcia aneksu do umowy w brzmieniu proponowanym przez powódkę. Zwrócił uwagę, iż w chwili zawierania umowy nie była znana wartość ewentualnych ponadlimitowych świadczeń, jakie pozwany miałby sfinansować. Nie było możliwe określenie ilości udzielonych świadczeń przez powódkę. Według pozwanego roszczenie powódki narusza zasady współżycia społecznego, określone w art. 5 kc i stanowi nadużycie prawa.

Wyrokiem z dnia 12 marca 2014r. Sąd Okręgowy w B. uwzględnił żądanie pozwu, czyniąc następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne.

W dniu 15 lutego 2011r. (...)SA w G. podpisała z pozwanym umowę (...)
(...)o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju profilaktyczne programy zdrowotne.

W dniu 30 maja 2011 r. doszło do połączenia, w oparciu o art. 492 § 1 pkt 1 ksh, (...) SA z (...) sp. z o.o. w W..

Powódka w okresie obowiązywania powyższej umowy świadczyła na rzecz świadczeniobiorców usługi w zakresie programu profilaktyki raka piersi-etap podstawowy na terenie województwa (...).

Limit wartości udzielonych świadczeń przez powódkę w ramach umowy został ustalony wstępnie, przy podpisywaniu pierwotnej wersji umowy, poprzez określenie maksymalnej kwoty rocznej oraz liczby i ceny jednostek w poszczególnych zakresach, określonych
w (...)umowy oraz załączniku (...)do umowy – planie rzeczowo –finansowym. Z uwagi na rodzaj realizowanych przez powódkę świadczeń tj. w rodzaju profilaktycznym programy zdrowotne, w zakresie program profilaktyki raka piersi-etap podstawowy, zastosowanie znajdował wyjątek od powyższych ograniczeń wartości udzielonych świadczeń, zgodnie z postanowieniami (...) umowy. Z postanowień tych wynikało, że w przypadku świadczeń w ramach programu profilaktyki raka piersi – etap podstawowy, świadczenia te będą rozliczane z rzeczywistą ich wartością,
z zastrzeżeniami ust. (...). Zgodnie z (...) umowy gdy wartość wykonanych przez powódkę świadczeń w zakresie określonym w (...) umowy przekraczałaby wysokość zobowiązania pozwanego, określonego w planie rzeczowo-finansowym,
na wniosek powódki, jako świadczeniodawcy, strony umowy miały zwiększać odpowiednio liczbę jednostek oraz kwotę zobowiązania w poszczególnych zakresach
i kwotę zobowiązania pozwanego z tytułu realizacji umowy.

Świadczenia wykonywane przez powódkę w ramach umowy z dnia 15 lutego 2011r. były świadczeniami nielimitowanymi, gdyż ich ilość uzależniona była od tego, ile osób zgłosiło się , aby z nich skorzystać. Zadaniem powódki było przebadanie jak największej liczby pacjentek. Powódka nie mogła odmówić badania żadnej pacjentce, także w sytuacji przekroczenia określonej wstępnie w umowie łącznej wartości tych świadczeń. Prowadziło to wielokrotnie do przekroczenia limitów wartości świadczeń określonych
w poszczególnych okresach rozliczeniowych umowy. W takich sytuacjach powódka, zgodnie z umową, zgłaszała pozwanemu ilość i wartość faktycznie wykonanych badań, przekraczających limit miesięczny wraz z planowanym nadwykonaniem w przyszłych okresach, jeżeli takie były przewidywane.

W dniu 1 kwietnia 2011 r. powódka zgłosiła pozwanemu pierwszy wniosek o zawarcie aneksu do umowy, który był podstawą zwiększenia limitu wartości świadczeń. W dniu 2 maja 2011 r. zgłosiła kolejny wniosek, z uwagi na kolejne, bieżące nadwykonania.

Podpisany w dniu 6 września 2011 r. aneks do umowy zwiększył limit i umożliwił rozliczenie świadczeń wykonanych do końca marca 2011 r.

W dniu 16 września 2011 r. powódka wystąpiła z kolejnym wnioskiem o zawarcie aneksu do umowy, zwiększającego limit wartości świadczeń. Podpisany przez powódkę w dniu 5 października 2011 r. aneks rozliczał jednak tylko część nadwykonań, powstałych w okresie od kwietnia 2011 r. do września 2011 r., uwzględnionych
we wniosku z 16 września 2011 r.

W dniu 11 października 2011 r. powódka wystąpiła z kolejnym wnioskiem o zawarcie aneksu do umowy, uwzględniające rozliczenie wszystkich nadwykonań uwidocznionych w (...)( (...)) oraz planowanego wykonania do końca 2011 r.

Z uwagi na to, że badania przeprowadzone przez powódkę w ramach zawartej przez strony umowy były rejestrowane w (...) (...) ( (...)) NFZ, pozwany miał możliwość bieżącego wglądu do tego systemu
i ustalania ilości badań wykonywanych przez powódkę. Przeprowadzona przez pozwanego doraźna kontrola potwierdziła wykonanie przez powódkę ujawnionych
w (...) badań.

W dniu 27 września 2011 r. powódka przekazała pozwanemu harmonogram planowanych postojów mammobusów, który obejmował realizację świadczeń w dniach 3-14 października 2011 r. Realizacja świadczeń w tym okresie skutkowała przekroczeniem limitu wynagrodzenia przeznaczonego na miesiąc październik 2011 r. Pozwany w piśmie skierowanym do powódki z dnia 3 października 2011r. wskazał, że akceptuje harmonogram i jedynie wnosi , aby przy ustalaniu dalszych postojów trzymać się przyjętego podziału terytorialnego.

Powódka w okresie od 3 do 14 października 2014 r. wykonała 3131 badań objętych przedmiotem umowy, zgodnie z harmonogramem planowanych postojów mammobusów, przekazanym pozwanemu 27 września 2011 r.

Od początku 2011 r. do końca października 2011 r. powódka wykonała 18 255 badań,
zaś przekazane jej przez pozwanego środki finansowe pokryły rozliczenie 15 090 badań. W dniu 21 października powódka otrzymała od pozwanego pismo z dnia 6 października 2011 r. z informacją, aby realizowała świadczenia w ramach przyznanego już limitu wartości badań, który został już do 21 października przekroczony, a wszystkie świadczenia wraz z nadwykonaniem zostały wykonane zgodnie z warunkami umowy
na świadczenia nielimitowane.

W momencie otrzymania tego pisma od pozwanego powódka miała już ustalony harmonogram i nie miała podstaw do jego zmiany przez zmniejszenie ilości badań.

W listopadzie 2011 r. powódka wykonała 799 badań w ramach podpisanej umowy
a w grudniu 2011 r. kolejne 713 badań. Limit miesięczny wynagrodzenia powódki obejmował rozliczenie 833 świadczeń w każdym z powyższych miesięcy. Powódka
po otrzymaniu w dniu 21 października pisma pozwanego z dnia 6 października 2011 r. wykonywała badania w ramach przyznanych jej uprzednio limitów wynagrodzenia. Ostateczne wykonanie świadczeń przez powódkę w ramach umowy w 2011 r. wyniosło 19 767 badań, co odpowiadało 177 903 punktom. Wstępny limit ilości świadczeń zgodnie z umową obejmował 16 757 badań, co stanowiło 150 813 punktów. Pozwany
nie uregulował wynagrodzenia powódki za 3010 faktycznie i prawidłowo wykonanych badań w ramach umowy, które wynosiło 243 810 zł.

W piśmie z dnia 19 marca 2012 r. pozwany stwierdził, że wniosek powódki o rozliczenie wykonanych badań „zostanie rozpatrzony po zakończeniu wszystkich rozliczeń związanych z 2011 r., dokonaniu stosownych analiz i określenia możliwości finansowych Oddziału (...). Pozwany nie kwestionując prawidłowości udzielonych świadczeń przez powódkę ponad wstępną ich wysokość, określoną w umowie, uzależnił rozliczenie tych świadczeń od swojej sytuacji finansowej.

Powódka wezwała pozwanego do podpisania aneksu do umowy o treści odpowiadającej rzeczywistej wartości i ilości udzielonych przez nią świadczeń, pismem z 26 listopada 2012 r.

Pozwany odmówił spełnienia tego żądania powódki.

Powódka w 2011 r. miała zawarte umowy także z wieloma innymi oddziałami wojewódzkimi (...), które to oddziały uregulowały jej koszty wykonanych badań profilaktycznych, przeprowadzonych na terenie innych województw.

W ocenie Sądu Okręgowego powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Powództwo oparte na art. 64 kc nie jest powództwem o ustalenie, lecz o ukształtowanie.

Orzeczenie sądu zastępujące oświadczenie woli dłużnika ma charakter konstytutywny,
a zatem powoduje powstanie skutków prawnych z nim związanych. Skutkiem konstytutywnym tego rodzaju orzeczeń jest ukształtowany stosunek umowny. Z uwagi
na prawnokształtujący charakter orzeczenia sądu w tym zakresie powódka nie musiała wykazywać swojego interesu prawnego, jaki miała we wniesieniu powództwa
na podstawie art. 64 kc, choć w rozpoznawanej sprawie powódka taki interes prawny wykazała, gdyż mogła skutecznie domagać się zapłaty należności od pozwanego
za wykonane badania dopiero po zawarciu aneksu do umowy, zaś żądanie złożenia przez pozwanego oświadczenia woli o treści określonej w umowie stanowi konieczny element tego aneksu. Sąd Okręgowy wskazał, że obowiązek złożenia oświadczenia woli
o określonej treści może wynikać z czynności prawnej, ustawy albo aktu administracyjnego. W rozpoznawanej sprawie obowiązek ten wynikał z czynności prawnej, jaką była łącząca strony umowa. Zgodnie z art. 353 ^{( 1)} kc strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały właściwościom (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Treść umowy może zatem stanowić podstawę obowiązku złożenia oświadczenia woli o określonej treści i taka właśnie sytuacja zachodziła w rozpoznawanej sprawie. Zgodnie z treścią (...)umowy z 15 lutego 2011 r. (...) o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju profilaktyczne programy zdrowotne w przypadku realizacji świadczeń w zakresie programu profilaktyki raka piersi – etap podstawowy – rozliczenie wynagrodzenia świadczeniodawcy
(tj, powódki) powinno następować zgodnie z rzeczywistą wartością wykonanych świadczeń, z zastrzeżeniem (...). Według (...)umowy, w przypadku, gdy wartość wykonanych przez świadczeniodawcę świadczeń w zakresie określonym w (...) przekroczy kwotę zobowiązania Oddziału Funduszu wobec świadczeniodawcy, o której mowa w (...) umowy, na wniosek świadczeniodawcy, strony umowy zwiększą odpowiednio: 1) liczbę jednostek rozliczeniowych oraz kwotę zobowiązania
w poszczególnych zakresach świadczeń, określonych w załączniku nr 1; 2) kwotę zobowiązania Oddziału Funduszu wobec świadczeniodawcy z tytułu realizacji umowy,
o której mowa w (...) Sąd Okręgowy podzielił pogląd powódki, iż z(...) umowy wynikał obowiązek pozwanego zawarcia aneksu zwiększającego zobowiązania pozwanego wobec powódki do wartości rzeczywiście wykonanych przez nią świadczeń
w ramach programu profilaktyki raka piersi – etap podstawowy. Według Sądu I instancji pozwany podpisując umowę przyjął na siebie ryzyko i obowiązek pokrycia kosztów świadczeń wykonanych przez powódkę na podstawie umowy, które miały nielimitowany charakter. Taki charakter powyższych świadczeń nie był kwestionowany przez pozwanego. Obowiązkiem powódki było przeprowadzenie jak największej ilości tych świadczeń w celu wczesnego zdiagnozowania bądź zapobieżenia powstania choroby
w postaci raka piersi u kobiet. Powódka nie mogła odmówić udzielenia powyższych świadczeń ani zmieniać uzgodnionego harmonogramu miejsc, w którym świadczenia
te miały być udzielane.

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy pozostawała okoliczność, że pozwany nie miał środków na sfinansowanie świadczeń udzielonych przez powódkę ponad ustaloną wstępnie w umowie i kolejnych dwóch aneksach górną wartość powyższych świadczeń, która miała zostać zwiększona na wniosek powódki w razie wykonania dalszych świadczeń.

Pozwany respektował postanowienia umowne w toku realizacji umowy i podpisał dwukrotnie aneksy do umowy, zaś przyczyną odmowy podpisania kolejnego aneksu
był brak po stronie pozwanego środków finansowych, gdyż pozwany nie kwestionował ilości i prawidłowości udzielonych świadczeń.

Niezasadny był zarzut pozwanego, dotyczący braku informacji w chwili podpisania umowy o wartości ewentualnych świadczeń udzielonych ponad ich wstępna wartość określoną w umowie, jak również ich ilość. W umowie został dokładnie określony sposób obliczania wartości świadczonych badań profilaktycznych, zaś zgodnie z (...) umowy pozwany zobowiązany był do zapłaty na rzecz powódki wynagrodzenia
za wszystkie wykonane badania zgodnie z rzeczywistą wartością wykonanych świadczeń,
w tym także za świadczenia udzielone ponad wstępną ich wartość określoną w umowie,
z zachowaniem procedury wskazanej w (...) umowy, tj. po uprzednim zawarciu aneksu.

Nie zasługiwał na uwzględnienie, zdaniem Sądu Okręgowego, podniesiony przez pozwanego zarzut naruszenia przez powódkę zasad współżycia społecznego i nadużycia przez nią prawa.

NFZ jako profesjonalny podmiot powołany do życia m. in. w celu kontraktowania usług medycznych miał pełną wiedzę i świadomość o treści i skutkach prawnych umowy podpisanej z powódką. Powódka zgodnie z zawartą umową zobowiązana była
do udzielenia jak największej ilości świadczeń profilaktycznych, mających nielimitowany charakter i winna była prowadzić w tym zakresie działalność informacyjną. Miała prawo domagać się od pozwanego zawarcia aneksu do umowy, uprawniającego do zapłaty wynagrodzenia za wszystkie udzielone świadczenia. Badania przeprowadzone przez powódkę, w ramach zawartej przez strony umowy, były rejestrowane w (...) (...) ( (...)) NFZ
i pozwany posiadał bieżący wgląd do tego systemu. Nadto pozwany akceptował
w październiku 2011 r. harmonogram działań powódki na terenie województwa (...), zaś w korespondencji skierowanej do powódki w marcu 2012 r. wskazywał, że nie jest wykluczone zawarcie aneksu do umowy, lecz uzależniał to od jego sytuacji finansowej.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo o zobowiązanie
do złożenia przez pozwanego oświadczenia woli, w oparciu o art. 353 ^{( 1)} kc w zw. z § 4
ust. 5 i ust. 6 umowy nr (...) (...) z dnia 15 lutego 2011 r. o udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju profilaktyczne programy zdrowotne oraz art. 64 kc.

Za zbędne Sąd ten uznał zamieszczanie w wyroku stwierdzenia, że prawomocny wyrok zastępuje aneks do umowy, o treści określonej w punkcie 1 wyroku. Wskazał,
że uprawomocnienie się wyroku będzie skutkowało tym, iż wyrok zastąpi aneks
do umowy. O kosztach procesu Sąd I instancji rozstrzygnął w oparciu o art. 98 i 99 kpc.

Pozwany złożył apelację od powyższego wyroku, skierowaną przeciwko całości rozstrzygnięcia, zarzucając naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię
i niewłaściwe zastosowanie, poprzez niezastosowanie art. 5 kc i brak przyjęcia,
że żądanie wskazane w pozwie stanowi nadużycie prawa ze względu na jego sprzeczność
z zasadami współżycia społecznego w rozumieniu art. 5 kc, podczas gdy w istocie żądanie pozwu takie nadużycie prawa stanowi.

Wskazując na ten zarzut skarżący domagał się zmiany zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa w całości, względnie uchylenie zaskarżonego wyroku w całości
u przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, a także zasądzenie od powódki na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu.

Pozwany wywodził, że działa jako podmiot prawa publicznego i ma ściśle określony budżet. W praktyce służby zdrowia sytuacją powszechną jest występowanie nadwykonań w zakresach świadczeń nielimitowanych, tj. podlegających finansowaniu przez NFZ. Mimo wystąpienia nadwykonań budżet pozwanego na dany rok pozostaje bez zmian,
a otrzymane przez pozwanego środki są przeznaczone na finansowanie zakontraktowanych świadczeń. Dopiero pojawienie się dodatkowych środków bądź uzyskanie przez pozwanego oszczędności pozwala mu na sfinansowanie świadczeń, które nie były przewidziane w budżecie. Takie dodatkowe środki pozwany stara się rozdysponować tak, aby wszyscy świadczeniodawcy, którzy wykonali ponadlimitowe świadczenia, zostali w miarę możliwości choćby częściowo zaspokojeni,
z poszanowaniem zasady równego traktowania wszystkich świadczeniodawców. Udzielając świadczeń ponad wartość przewidzianą kontraktem powódka zdawała sobie sprawę z przekroczenia wartości kontraktu i mogła dostosować ilość udzielanych przez siebie świadczeń do możliwości finansowych pozwanego, gdyż w przeciwieństwie
do placówek stacjonarnych, zobowiązanych do przyjmowania pacjentów w sposób ciągły, miała wpływ na ilość udzielanych świadczeń w tzw. mammobusach.

O tym, że powódka miała wpływ na ilość udzielanych świadczeń, świadczy fakt,
iż pod koniec 2011 roku tak zaplanowała swoją działalność, że była stanie zmieścić się
w umownym limicie za listopad i grudzień 2011 r.

Występując z pozwem powódka postawiła pozwanego w sytuacji, gdy pozwany będzie musiał szukać oszczędności kosztem innych świadczeniodawców, którzy znajdują się
w podobnej sytuacji jak powódka, oczekując na zapłatę za świadczenia ponadlimitowe.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji pozwanego i zasądzenie od niego na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Poinformowała w odpowiedzi na apelację, że z dniem 31 lipca 2014 r. (...) sp. z o.o. w W. połączyła się z (...) sp. z o.o. w W., przy czym (...) sp. z o.o., jako spółka przejmująca, wstąpiła we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej, tj. (...) sp. z o.o.

Sąd Apelacyjny zważył:

Apelacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie. Sąd Apelacyjny w pełni podziela i akceptuje wszystkie ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego i ich ocenę prawną, uznając je za własne, bez potrzeby ponownego ich przytaczania w części zważającej uzasadnienia swojego wyroku.

Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej interpretacji zapisów § 4 ust. 5 i ust. 6 umowy stron z dnia 15 lutego 2011 r., zasadnie uznając, że powódka miała prawo domagać się
od pozwanego odpowiedniego zwiększenia kwoty jego zobowiązania z tytułu realizacji umowy w przypadku, gdy wartość wykonanych przez powódkę świadczeń w zakresach,
o których mowa w (...)w tym także w zakresie profilaktyki raka piersi-etap podstawowy, przekroczy kwotę zobowiązania NFZ, o którym mowa w ust. 2, odsyłającym do planu rzeczowo-finansowego, czyli załącznika (...) do umowy.

Takie zapisy umowy, których treści pozwany nie kwestionował, uprawniały powódkę
do żądania od pozwanego rozliczenia wszystkich udzielonych w 2011 r. świadczeń
w zakresie profilaktyki raka piersi-etap podstawowy, zaś pozwanego zobowiązywały
do zwiększenia kwoty swojego zobowiązania, odpowiadającego wartości udzielonych świadczeń.

Nie można w tej sytuacji podzielić stanowiska skarżącego, iż brak środków finansowych w jego budżecie, pozwalających na sfinansowanie wszystkich udzielonych przez powódkę świadczeń, miałby uzasadnić jego odmowę zawarcia z powódką aneksu
do umowy z dnia 15 lutego 2011 r., a co za tym idzie, odmowę realizacji umowy
i przyjęcie, że żądanie realizacji umowy stanowi nadużycie prawa przez powódkę oraz jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 5 kc).

Trafnie wskazał Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że pozwany jest profesjonalnym podmiotem, powołanym do finansowania świadczeń medycznych i jako taki winien wykazywać się należytą orientacją na rynku usług a także przezornością
w formułowaniu umów zawieranych ze świadczeniodawcami.

Pozwany miał możliwość takiego sformułowania zapisów umowy, które określałyby górną granicę wartości udzielanych przez powódkę, w związku z ograniczonym budżetem pozwanego, jednak tego rodzaju zapisów w umowie nie zaproponował.

Co więcej, akceptował przedstawione przez powódkę harmonogramy świadczeń
i rozliczał część nadwykonań w dwóch aneksach do umowy, a zatem realizował umowę stosownie do zapisów zawartych w (...) tej umowy. Zgodnie z regułami wykonywania zobowiązań, określonymi w art. 354 §1 i § 2 kc dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje – także w sposób odpowiadający tym zwyczajom.

W taki sam sposób powinien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania wierzyciel (art. 354 § 2kc).

Pozwany nie wykazał się należytym współdziałaniem przy wykonaniu zobowiązania, skoro dopiero w październiku 2011 r. zorientował się, że nie wystarczy mu środków finansowych na pokrycie kosztów badań profilaktycznych, wykonywanych przez powódkę i w piśmie z dnia 6 października 2011 r., doręczonym powódce 21 października 2011 r., poprosił o zaplanowanie takich ilości badań do końca 2011r., których sfinansowanie zmieści się w ramach obecnego kontraktu. Powódka po otrzymaniu tego pisma ograniczyła ilość badań, co jednak nie uzasadniało odmowy przez pozwanego rozliczenia wszystkich wykonanych w 2011 r. świadczeń.

Wskazać w tym miejscu należy, że inne oddziały wojewódzkie (...) rozliczyły się
z powódką z zawartych umów, dotyczących tego samego rodzaju badań, a zatem zabezpieczyły w swoich budżetach odpowiednią ilość środków na realizację tych umów. Pozwany nie może uchylać się od zawarcia aneksu rozliczającego wykonane badania
z tego tylko powodu, iż nie zabezpieczył w swoim budżecie odpowiedniej sumy na ten cel.

Zwrócić nadto należało uwagę, że rodzaj badań, których dotyczyło żądanie pozwu, jest bardzo ważny z punktu widzenia społecznego (profilaktyka raka piersi) i uchylanie się
od rozliczania wykonanych prawidłowo przez powódkę badań mammograficznych,
do czego pozwany zgodnie z (...) umowy był zobowiązany, pozostaje
w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego.

Nie znajdując uzasadnionych podstaw do uwzględnienia zarzutów i wniosków skarżącego należało apelację oddalić, w oparciu o art. 385 kpc i orzec o kosztach postępowania apelacyjnego na podstawie art. 98 i 99 kpc.