Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Lucyna Morys - Magiera

Sędziowie: SO Magdalena Balion - Hajduk (spr.)

SR del. Maryla Majewska - Lewandowska

Protokolant Joanna Gołosz

po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 2015 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa J. C.

przeciwko Miejskiemu Przedsiębiorstwu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w R.

o ustalenie

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 4 września 2014 r., sygn. akt I C 973/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok, w ten sposób, że:

1.  ustala, że należność pozwanego z tytułu kosztów ogrzewania lokalu mieszkalnego powódki położonego przy ul. (...) za okres od 1 czerwca 2010 r. do 31 maja 2011 r. w kwocie 4.006,74 (cztery tysiące sześć 74/100) zł nie istnieje;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.817 (jeden tysiąc osiemset siedemnaście) zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej kwotę 206 (dwieście sześć) zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 501 (pięćset jeden) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR del. Maryla Majewska – Lewandowska SSO Lucyna Morys – Magiera SSO Magdalena Balion – Hajduk

Sygn. akt III Ca 45/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 4 września 2014 r. Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej oddalił powództwo J. C. przeciwko Miejskiemu Przedsiębiorstwu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w R. o ustalenie, że należność pozwanej Gminy R. z tytułu kosztów ogrzewania lokalu mieszkalnego powódki J. C. położonego przy ul. (...) za okres od 1 czerwca 2010r. do 31 maja 2011r. w kwocie 4.006,74zł nie istnieje, zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 600zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej kwotę 206 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych w postaci wynagrodzenia biegłego.

Sąd Rejonowy ustalił, że powódka od 29 listopada 1993r. jest najemcą mieszkania stanowiącego własność Gminy R., położonego w R. przy ul. (...). Mieszkanie to zostało zaadoptowane do celów mieszkalnych z części strychu budynku. W zimie, gdy na zewnątrz panowały niskie temperatury powietrza to w mieszkaniu tym temperatura spadała do 16-17˚C.

Na podstawie umowy z dnia 30 czerwca 2004r. Gmina R. ustanowiła na rzecz Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. nieodpłatne użytkowanie na czas nieoznaczony m.in. na nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym położonym w R. przy ul. (...).W dniu 29 września 2012r. Miejskie Przedsiębiorstwo (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w R. złożyło oświadczenie o zrzeczeniu się z dniem 1 października 2012r. ograniczonego prawa rzeczowego – nieodpłatnego użytkowania m.in. w odniesieniu do nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym położonym w R. przy ul. (...).

W dniu 5 października 2012r. Miasto R. zawarło z Miejskim Przedsiębiorstwem (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w R. mowę wykonawczą, na mocy której Miasto R. powierzyło Miejskiemu Przedsiębiorstwu (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w R. zarządzanie nieruchomościami stanowiącymi własność gminy m.in. nieruchomością zabudowaną budynkiem mieszkalnym położonym w R. przy ul. (...)

W dniu 27 grudnia 2006 r. Miejskie Przedsiębiorstwo (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w R. zawarła z Przedsiębiorstwem (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w R. umowę sprzedaży ciepła nr DC-463/03/07, na mocy której Przedsiębiorstwem (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w R. zobowiązało się dostarczać ciepło m.in. do budynku położonego w R. przy ul. (...).

Powódka w okresie od 1 czerwca 2010r. do 31 maja 2011r. zapłaciła zaliczki na poczet kosztów centralnego ogrzewania mieszkania w łącznej wysokości 2.668,38 zł. W dniu 23 września 2011r. Miejskie Przedsiębiorstwo (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w R. wystawiło powódce rozliczenie kosztów centralnego ogrzewania za okres od 1 czerwca 2010r. do 1 maja 2011r., z którego wynikało, że koszty ogrzewania mieszkania zajmowanego przez powódkę tym okresie wynoszą 6.675,12zł, a po uwzględnieniu zapłaconych przez powódkę zaliczek w wysokości 2.668,38 zł niedobór wynosi 4.006,74zł. W rozliczeniu zostało także wskazane, że kwotę niedoboru należy uregulować w terminie 30 dni od otrzymania rozliczenia.

W piśmie z dnia 16 stycznia 2012r. powódka waz z innymi najemcami lokali mieszkalnych budynku oświadczyła pozwanej, że nie uznaje kosztów rozliczenia centralnego ogrzewania za okres od 1 czerwca 2010r. do 31 maja 2011r. i odmawia zapłaty wyliczonej należności. Powódka wskazała, że wysokość opłat za centralne ogrzewanie stanowi funkcję stanu budynku, który obciąża w myśl art. 662 § 1 k.c. wynajmującego. Na wysokość opłat za centralne ogrzewanie wpływają następujące czynniki mieszczące się w definicji stanu technicznego budynku, który warunkuje przydatność lokali do umówionego użytku, w szczególności tymi czynnikami są: wadliwa termomodernizacja budynku, nieszczelność okien w poszczególnych lokalach, zły stan techniczny okien na klatce schodowej, wymagający remontu stan pieca, wadliwa lokalizacja czujnika temperatur zewnętrznej która skutkuje tym, że czujnik nie współpracuje z temperaturą w piecu, brak termozaworów w poszczególnych lokalach, zły stan techniczny grzejników starego typu i instalacji cieplnej i wadliwa lokalizacja kaloryferów na klatce schodowej, brak termoizolacji dachu (gołe krokwie przykryte dachówką) powodujący znaczne ubytki ciepła i znaczne obniżenie temperatury wody powracającej, brak termoizolacji lokalu mieszkalnego na poddaszu. Opisane wady budynku w zakresie ogrzewania nie czynią zadość obowiązkom wynajmującego w rozumieniu art. 662 § 1 k.c. W konsekwencji powódka nie może zostać obciążona należnością z tytułu kosztów centralnego ogrzewania wyliczoną przy założeniu optymalnych warunków ocieplenia budynku. Ogólna strata w skali sezonu grzewczego pozostająca w związku przyczynowym ze stanem technicznym budynku i strukturą instalacji grzewczej wynosi 898,56 GJ, podczas gdy pozwana za podstawę wyliczenia należności przyjęła 910 GJ. Straty zawinione przez wynajmującego winny obciążać wynajmującego. Powódka wskazała także, że z opisanych wyżej przyczyn do czasu opracowania przez pozwaną ekspertyzy ubytków nadzwyczajnych ciepła odmawia zapłaty należności.

Sąd Rejonowy ustalił ponadto w oparciu o opinię biegłego z zakresu ciepłownictwa i energetyki budynków, że budynek przy u. (...) w R. jest to obiekt wolnostojący, około 100-letni, składający się z parteru, pietra i strychu. W budynku znajduje się 6 mieszkań, w tym jedno strychowe (zajmowane przez powódkę). Kotłownia oraz skład opału znajdują się w części piwnicy. Budynek położony jest na ławach kamienno-betonowych, częściowo podpiwniczony. Ściany zewnętrzne wymurowane są z pełnej cegły „czerwonej”, brak tynków zewnętrznych. Drzwi wejściowe są drewniane, sosnowe, tłoczone, bez ocieplenia. Na klatce schodowej znajdują się trzy okna drewniane, pojedyncze w bardzo złym stanie technicznym. Pozostałe okna w różnych lokalach mieszkalnych są wymieniane w różnych okresach czasowych. W części mieszkań okna „stare” skrzynkowe, drewniane, podwójne w bardzo złym stanie technicznym. Dach jest dwuspadowy, pokryty dachówką „czerwoną” – brak izolacji wilgociowej (folia) jak i termicznej (wełna mineralna). Instalacja centralnego ogrzewania w budynku składa się z pieca olejowego wraz z osprzętem oraz zbiornik wyrównawczy. Tym fragmentem instalacji zarządza Przedsiębiorstwo (...) w R.. Brak jest jakiejkolwiek korelacji między nowoczesnym (bardzo drogim w eksploatacji) źródłem ciepła a pozostałą częścią instalacji („stara” o przewymiarowanych parametrach grzewczych). Czujnik temperaturowy (powietrzna atmosferycznego) zamontowany jest na południowej elewacji budynku (najkorzystniejsze położenie ściana północna) co powoduje mylne i niekorzystne działanie kotła grzewczego. Łączne zużycie ciepła w sezonie grzewczym 2010 -2011 wyniosło 320,79 GJ. Opłata za moc zamówioną do budynku mieszkalnego przy ul. (...) w R. jest bardzo wysoka, przeliczając na niewielką liczbę mieszkańców.

Mieszkanie powódki znajduje się na części strychu budynku. Tylko dwie ściany tzw. „ściany szczytowe” są murami zewnętrznymi. Pozostałe przegrody „ściany wewnętrzne” wmurowane są w powierzchnie strychową. Drzwi prowadzące z mieszkania powódki na strych są to drzwi łazienkowe, nieocieplone. Strop tego mieszkania przypuszczalnie jest drewniany, ocieplony w 2013 r. Ze względu na brak ocieplenia połaci dachowej „ściany zewnętrzne” mieszkania powódki oraz strop nad tym mieszkaniem należy traktować jako „ścianę zewnętrzną” o wymaganym współczynniku przenikania ciepła U.=0,3 W/m ² oraz U.=0,25 W/m ² dla stropu. Stąd też pomimo dużej ilości grzejników mieszkańcy nie mogą utrzymywać temperatury pokojowej ok. 20˚ (w sezonie zimowym). Mieszkanie to jest najbardziej ciepłochłonnym lokalem w tym budynku. Temperatura panująca na strychu budynku nie różni się (w granicach 1-2˚C) od temperatury powietrza atmosferycznego. Przy temperaturze - 20˚C „ściana wewnętrzna” ulegnie przemrożeniu a punkt rosy (punkt, w którym następuje skroplenie) znajdować się będzie wewnątrz „ściany wewnętrznej”. Przegroda taka po pewnym czasie legnie zagrzybieniu.

Stan techniczny i wizualny klatki schodowej jest fatalny, Grzejniki oraz piony ciepłownicze znajdują się obok bardzo nieszczelnych okien i drzwi co powoduje ogromne straty ciepła. Widoczny jest popękany i odpadający tynk. Klatka schodowa wymaga natychmiastowego i generalnego remontu.

Ściany zewnętrzne budynku nie spełniają obecnie obowiązujących norm. Brak możliwości docieplenia ze względu na ochronę konserwatorską. Ściana „wewnętrzna” mieszkania powódki powinna być ocieplona wełną o grubości co najmniej 10 cm, aby spełniała normę „ściany zewnętrznej” i nie ulegała przemrożeniu w okresie zimowym. Drzwi zewnętrzne nie spełniają obecnie obowiązujących norm. Dach budynku powinien zostać ocieplony wełną mineralną aby spełniał obecnie obowiązujące normy. W przypadku ogrzewania kotłem olejowym grzejniki powinny być zaopatrzone w regulatory dopływu ciepła. Nowe źródło ciepła w postaci kotła olejowego powinno się podłączyć do nowej instalacji grzewczej (wymiana grzejników na nowsze raz z zaworami termostatycznymi, wymiana pionów grzewczych, co spowoduje znaczne zmniejszenie ilości wody krążącej w instalacji, a tym samym będzie bardziej wydajne i energooszczędne). W budynku z własnym źródłem ciepła na olej opałowy regulatory dopływu ciepła do grzejników powinny działać automatycznie w zależności od zmian temperatury wewnętrznej w pomieszczeniach oraz temperatury powietrza atmosferycznego (zalecana zmiana położenia sondy temperatury zewnętrznej na stronę północną). Budynek posiada szereg wymienionych wad i usterek, które prowadzą do dużego poboru mocy oraz ogromnych strat cieplnych.

Sąd Rejonowy jako podstawę prawną rozstrzygnięcia powołał art. 9 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (tekst jednolity Dz.U. z 2014 r., poz. 150), zgodnie z którym w stosunkach najmu oprócz czynszu wynajmujący może pobierać jedynie opłaty niezależne od właściciela, a w wypadku innych tytułów prawnych uprawniających do używania lokalu, oprócz opłat za używanie lokalu, właściciel może pobierać jedynie opłaty niezależne od właściciela, z zastrzeżeniem ust. 6 tj. opłaty niezależne od właściciela mogą być pobierane przez właściciela tylko w wypadkach, gdy korzystający z lokalu nie ma zawartej umowy bezpośrednio z dostawcą mediów lub dostawcą usług.

Opłaty za ogrzewanie lokalu są opłatami niezależnymi od właściciela w rozumieniu powyższych przepisów. Budynek przy ul. (...) jest zaopatrywany w ciepło na podstawie umowy zawartej pomiędzy powódką a Przedsiębiorstwem (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w R.. Pozwana ponosi koszty dostarczania energii cieplnej do budynku, a następnie rozlicza koszty centralnego ogrzewania z najemcami poszczególnych lokali mieszkalnych w budynku lub właścicielami wyodrębnionych lokali mieszkalnych. Zgodnie z art. 662 § 1 k.c. wynajmujący powinien wydać najemcy rzecz w stanie przydatnym do umówionego użytku i utrzymywać ją w takim stanie przez czas trwania najmu. Przedmiot najmu powinien być wydany najemcy w stanie przydatnym do umówionego użytku, tj. wykorzystywania przedmiotu najmu zgodnie z określonym w umowie celem lub przeznaczeniem rzeczy wynajmowanej. Ponadto przepis ten nakłada na wynajmującego obowiązek utrzymywania rzeczy wynajmowanej w stanie nadającym się do umówionego użytku przez cały czas trwania umowy najmu. Te obowiązki wynajmującego nie dotyczą jednak drobnych nakładów, które zgodnie z art. 662 § 2 k.c. obciążają najemcę.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że obowiązki wynajmującego uszczegółowione są m.in. w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 6a ust. 1 ustawy wynajmujący jest obowiązany do zapewnienia sprawnego działania istniejących instalacji i urządzeń związanych z budynkiem umożliwiających najemcy korzystanie z wody, paliw gazowych i ciekłych, ciepła, energii elektrycznej, dźwigów osobowych oraz innych instalacji i urządzeń stanowiących wyposażenie lokalu i budynku określone odrębnymi przepisami (ust. 1).

Niewątpliwie stan przedmiotu najmu, którym w niniejszej sprawie jest lokal mieszkalny i związany z nim stan całego budynku oraz instalacji związanych z budynkiem umożliwiających najemcy korzystanie z ciepła winien być taki, aby umożliwiał utrzymanie w sezonie zimowym w pomieszczeniu temperatury pokojowej, tj. ok. 20˚C. Obowiązek utrzymania mieszkania będącego przedmiotem najmu w takim stanie niewątpliwie obciąża wynajmującego.

Zgodnie z art. 664 § 1 k.c. jeżeli rzecz najęta ma wady, które ograniczają jej przydatność do mówionego użytku, najemca może żądać odpowiedniego obniżenia czynszu za czas trwania wad. Sąd powołał wyrok Sądu Najwyższego z 14 grudnia 1965 r. wydanym w sprawie o sygn. akt II CR 470/65 (OSNC 1966/11/192), w którym wskazano, że częściowe zmniejszenie należności za centralne ogrzewanie będzie usprawiedliwione w razie ustalenia, że stopień ogrzania lokalu jest wprawdzie niedostateczny i wskazuje na zmniejszoną użyteczność centralnego ogrzewania, lecz nie czyni go, z punktu widzenia potrzeb najemcy, zupełnie bezużytecznym. W razie zaś tak słabego ogrzania lokalu, że można je uznać za całkowicie bezużyteczne, najemcy przysługuje prawo zwolnienia się w całości od obowiązku uiszczania opłat za centralne ogrzewanie.

Sąd popierając to stanowisko przyjął, że powódce co do zasady przysługuje żądanie odpowiedniego obniżenia czynszu (opłat za centralne ogrzewanie) za czas trwania wad na podstawie art. 664 § 1 k.c., jednak do ustalenia stopnia w jakim opłaty te powinny zostać obniżone wymagane są wiadomości specjalne i powinien go ustalić biegły. Na wniosek powódki co prawda przeprowadzono dowód z opinii biegłej sądowej z zakresu ciepłownictwa i energetyki budynków, to jednak powódka reprezentowana przez fachowego pełnomocnika nie zgłosiła zastrzeżeń do treści opinii i nie wniosła o uzupełnienie opinii w tym kierunku. Dlatego Sąd Rejonowy uznał, że powódka, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 6 k.c., nie wykazała swojego roszczenia co do jego wysokości, co było powodem oddalenia powództwa w oparciu o wyżej wskazane przepisy.

Powódka w apelacji od wyroku zarzuciła błędną wykładnię i błędne rozumienie przepisu art. 189 k.p.c., przy czym istota błędu polega na tym, że Sąd pierwszej instancji rozpoznawał i orzekał o żądaniu wbrew jego treści czyli o czymś innym, bowiem powódka żądała ustalenia nieistnienia zobowiązania jako takiego i w całości zaś rozważania sądu zmierzały do ustalenia częściowej zasadności żądania, co stanowiło rozpoznanie i rozstrzyganie o innym, nieobjętym żądaniem pozwu przedmiocie procesu, zarzuciła naruszenie art. 664 k.c. poprzez błędne zastosowanie w odniesieniu do opłaty za ogrzewanie jako opłaty niezależnej , bowiem dostarczane ciepło stanowi towar zakupiony przez wynajmującego i następnie sprzedany najemcy, wobec czego sprzedaż ciepła odbiorcy nieodpowiadającego normom prawnym skutkiem wad budynku i urządzeń grzewczych stanowi o nieistnieniu w całości świadczenia wynajmującego z umowy sprzedaży i zwalnia odbiorcę z obowiązku świadczenia ekwiwalentu w postaci cen ciepła. Pozwana wniosła o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji ewentualnie o jego zmianę i uwzględnienie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania za obydwie instancje.

Pozwana w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie i zasądzenie na swoja rzecz od powódki kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest uzasadniona.

Stan faktyczny ustalony przez Sąd Rejonowy nie był kwestionowany przez strony, znajduje oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, dlatego też Sąd odwoławczy ustalenia te podziela i przyjmuje za własne. Podkreślenia wymaga w szczególności jedna okoliczność, a mianowicie fakt, że w okresie grzewczym, zimowym w mieszkaniu powódki temperatura jest taka jak na zewnątrz, może o 1 do 2°C wyższa. Powódka co prawda zeznała, że temperatura w jej mieszkaniu wynosiła około 16 ° C, ale z uwagi na ustalenia zawarte w opinii biegłej wynikające ze szczegółowej analizy stanu budynku i instalacji grzewczej należy uznać dane ustalone przez biegłą za prawidłowe, gdyż z całą pewnością temperatura uzyskiwana przez powódkę wynikała z dodatkowego ogrzewania pomieszczeń przez powódkę. Temperatura ta wynikała z fatalnego stanu technicznego budynku, braku ocieplenia, niespełniania przez drzwi i okna jakichkolwiek norm. Temperatura w budynkach przeznaczonych na stały pobyt ludzi bez okryć wierzchnich, niewykonujących w sposób ciągły pracy fizycznej zgodnie z Polskimi N. winna wynosić +20°C. W mieszkaniu powódki normy te nie były zachowane i to w sposób wyjątkowo rażący.

Zgodnie z art. 662 § 1 k.c. i art. 664 § 1 k.c. wynajmujący powinien wydać najemcy rzecz w stanie przydatnym do umówionego użytku i utrzymywać ją w takim stanie przez czas trwania najmu, zaś jeżeli rzecz najęta ma wady, które ograniczają jej przydatność do umówionego użytku, najemca może żądać odpowiedniego obniżenia czynszu za czas trwania wad. Przepisy te stanowią podstawę prawną żądania powódki.

Sąd Rejonowy stanął na stanowisku, że powódka nie wykazała zgodnie z art. 6 k.c. w jakim stopniu fakt niedogrzania mieszkania wpływał na wysokość opłat i w jakim stopniu te opłaty winny zostać obniżone. Sąd Okręgowy z takim stanowiskiem się nie zgadza. Umknęło Sądowi pierwszej instancji, że powódka zapłaciła za centralne ogrzewania w postaci comiesięcznych zaliczek w okresie objętym żądaniem pozwu łącznie kwotę 2668,38 zł. W niniejszym procesie natomiast wnosiła o ustalenie, że dalsza wierzytelność w kwocie 4006,74 zł, o którą była przez pozwanego wzywana do zapłaty tytułem rozliczenia kosztów centralnego ogrzewania nie istnieje. W świetle wyżej wymienionych ustaleń należy stwierdzić, że mieszkanie nie nadawało się do umówionego użytku i nie było podczas trwania umowy utrzymywane przez wynajmującego w takim stanie, aby do tego użytku się nadawało. Wady w postaci niespełniania jakichkolwiek norm co do temperatury panującej w mieszkaniu ograniczają jego przydatność czy wręcz uniemożliwiają w nim zamieszkiwanie w miesiącach zimowych, a także wtedy kiedy temperatura na zewnątrz jest mniejsza niż 20°C. Mieszkanie w takim stanie w ogóle powinno było być wyłączone z obrotu, nie powinno stanowić przedmiotu umowy najmu lokalu mieszkalnego, bo do tego celu się nie nadaje. A zatem powódka zgodnie z art. 189 k.p.c. zasadnie domagała się ustalenia, że należność w kwocie 4006,74 zł nie istnieje albowiem w świetle powyższego nie jest zobowiązana do zapłaty za ciepło, którego nie otrzymała. Podobne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 14 stycznia 2015r. sygn. VI ACa 485/14, iż skoro w świetle art. 664 k.c. w przypadku wady ograniczającej przydatność rzeczy do umówionego użytku, najemca może żądać obniżenia czynszu, to wada wyłączająca określone w umowie używanie rzeczy, tym bardziej uzasadnia zwolnienie z zapłaty czynszu za czas trwania wady.

Sąd Okręgowy, mając powyższe na uwadze na mocy art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok, ustalając że należność pozwanej z tytułu kosztów centralnego ogrzewania lokalu mieszkalnego w kwocie 4006,74 zł nie istnieje.

Sąd Okręgowy zmienił również rozstrzygnięcie o kosztach, obciążając kosztami procesu stronę pozwaną jako stronę przegrywającą, a złożyły się na te koszty 201 zł tytułem opłaty za od pozwu, 617 zł wynagrodzenie pełnomocnika powódki wraz z opłatą od pełnomocnictwa oraz 1000 zł z tytułu uiszczonej zaliczki na koszty opinii biegłego. Również na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwoty 206 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych. Natomiast podstawą rozstrzygnięcia o kosztach postępowania odwoławczego jest art. 98 i 108 k.p.c. Także i w tym postępowaniu pozwana jako przegrywająca winna ponieść całość kosztów, tj. 201 zł - opłata od apelacji i i 300 zł - wynagrodzenie pełnomocnika.

SSR del. Maryla Majewska – Lewandowska SSO Lucyna Morys – Magiera SSO Magdalena Balion – Hajduk