Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 338/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem zaocznym z dnia 27 listopada 2014r. Sąd Rejonowy dla Łodzi -Śródmieścia w Łodzi zasądził:

1.  od L. C. na rzecz (...) Bank (...) Spółka Akcyjna we W. kwotę 8.708,02zł oraz umowne odsetki w wysokości 4-krotności stopy lombardowej NBP w skali roku od kwoty 3.065,70zł za okres od dnia 07.03.2012 roku do dnia zapłaty wraz z kwotą 77,22zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.  oddalił powództwo w pozostałej części;

3.  nadał wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Apelację od punktu 2 wyroku złożył powód zarzucając:

- ograniczenie możliwości dochodzenia przez powoda od poznanej całości roszczenia, a mianowicie odsetek umownych, obliczonych od kwoty należności głównej 3065,70zł w wysokości 59,75% począwszy od dnia 22.09.2005r. aż do dnia zapłaty

- nie zasądzenie całości kosztów.

Skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości i obciążenie pozwanego kosztami postępowania w całości w tym także kosztami postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest niezasadna i podlega oddaleniu.

Należy ocenić, że ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy są wystarczające dla merytorycznego orzekania w sprawie. Jednocześnie Sąd Okręgowy przyjmuje te ustalenia za własne, czyniąc je podstawą własnego rozstrzygnięcia. Niezasadny jest zarzut powoda dotyczący ograniczenia możliwości dochodzenia przez powoda od poznanej całości roszczenia, a mianowicie odsetek umownych, obliczonych od kwoty należności głównej

3065,70zł w wysokości 59,75% począwszy od dnia 22.09.2005r. aż do dnia zapłaty.

Należy podnieść, że w aktualnie obowiązującym stanie prawnym maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne). Regulacja dotycząca odsetek maksymalnych została wprowadzona w ustawie z dnia 7 lipca 2005r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 157, poz. 1316) wprowadzającej art. 359 § 2 1 -2 3 k.c., która weszła w życie 20 lutego 2006 roku. Stosownie do art. 5 wskazanej powyżej ustawy, przepisy tejże ustawy stosuje się do czynności prawnych dokonanych po jej wejściu w życie. Jednakże za trafny należy uznać wywód Sądu Rejonowego, że tak określona w umowie z dnia 22 września 2005r. wysokość odsetek za opóźnienie na poziomie 59,75% w stosunku rocznym była w świetle obowiązujących przepisów prawa niedopuszczalna. Należy podnieść, że nawet jeśli w czasie zawierania umowy pożyczki tj. 22 września 2005r. nie obowiązywały przepisy ograniczające maksymalną stopę odsetkową, to treść nowego art. 359 § 2 1 k.c. może stanowić przesłankę dokonywanej w toku procesu oceny, czy konkretne odsetki umowne mieściły się w dozwolonej stronom swobodzie kształtowania treści stosunku prawnego, czy też nie. Stopa kredytu lombardowego NBP w we wrześniu 2005 r. wynosiła 6% w stosunku rocznym. Patrząc na wysokość tej stopy oraz w oparciu o realia obrotu gospodarczego z uwzględnieniem ryzyka transakcji należy uznać zastrzeżenie w umowie pożyczki z dnia 22 września 2005r. zawarte w §3 pkt 4, stanowiące , że za okres opóźnienia w spłacie pożyczki bank nalicza odsetki od zadłużenia przeterminowanego według stopy 59,75%, a więc w wysokości prawie dziesięciokrotnej obowiązującej wówczas stopy lombardowej za nie zgodne z przepisem art. 353 1 k.c. Biorąc pod uwagę treść art. 353 1 k.c. zgodnie z którym strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego Sąd Okręgowy uznał za Sądem Rejonowym, że ustalona wysokość odsetek jest wygórowana i jako taka sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Sąd Okręgowy podziela pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy, wyrażony w wyroku z 2003-01-08, II CKN 1097/00 O.: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna rok 2004, Nr 4, poz. 55, str. 33, zgodnie z którym postanowienie umowy zastrzegające rażąco wygórowane odsetki jest nieważne w takiej części, w jakiej - w okolicznościach sprawy - zasady współżycia społecznego ograniczają zasadę swobody umów (art. 353 1 k.c. w zw. z art. 58 § 2 i 3 k.c.). Umowa taka jest częściowo bezwzględnie nieważna na podstawie art. 58 § 2 k.c. w zw. art. 58 § 3 k.c. Przy tym nieważnością dotknięta jest tylko ta część umowy, która przewidywała rażąco wygórowane odsetki. Należy uznać, że postanowienia umowy pożyczki dotyczące wysokości odsetek od zadłużenia przeterminowanego według stopy 59,75%,za nieważne z uwagi na sprzeczność tego postanowienia umownego z zasadami współżycia społecznego. Tak wysoka stopa odsetek od przeterminowanego kredytu określona w umowie jest nadmiernie wygórowana.

Mając na względzie powyższe okoliczności stwierdzić należy, że postawione w apelacji zarzuty nie znajdują uzasadnionych podstaw, zaś rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego jest w całości prawidłowe i znajduje oparcie w obowiązujących przepisach prawa.

W tej sytuacji apelacja powoda podlegała oddaleniu jako niezasadna na podstawie art.385 k.p.c. w zw. z art. 13§2 k.p.c. w zw. z art. 505 10 §1 i 2 k.p.c.