Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 lipca 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 lipca 2015r. w O.

sprawy z odwołania Z. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania Z. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 12.05.2015r. znak (...)

z dnia 18.06.2015r. znak (...)

orzeka:

1. zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznaje Z. P. prawo do emerytury począwszy od dnia 04.05.2015r.;

2. stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji;

3. zasądza od (...) Oddział w P. na rzecz odwołującego Z. P. kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Sygn. akt III U 441/15

UZASADNIENIE

W dniu 30.04.2015r. Z. P. złożył w Oddziale ZUS w P., wniosek o ustalenie uprawnień do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Po rozpoznaniu tego wniosku decyzją z dnia 12.05.2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił mu prawa do tego świadczenia uznając, że nie udowodnił on wymaganego 25 – letniego stażu pracy, w tym 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Z. P. decyzję powyższą zaskarżył, wnosząc od niej odwołanie, do którego załączył świadectwo pracy z dnia 11.05.2015r. potwierdzające zatrudnienie od 01.09.1970r. do 31.08.1973r. w Zakładzie (...) w W. Oddział w S., celem uwzględnienia w stażu pracy.

Po dokonaniu analizy przedłożonego świadectwa ZUS wydał w dniu 18.06.2015r. kolejną decyzję ponownie odmawiającą Z. P. prawa do emerytury. Tym razem jednak ZUS zaliczył do ogólnego stażu okres od dnia 01.09.1970r. do 31.08.1973r., co spowodowało zwiększenie okresu składkowego do 25 lat, 9 miesięcy i 1 dnia. Tym samym ZUS uznał, że odwołujący legitymuje się wymaganym min. 25 letnim stażem pracy. W dalszym ciągu ZUS nie uwzględnił odwołującemu do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu od 18.08.1980r. do 31.05.1997r. z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) S.A. w O., wskazując, że z przedłożonego świadectwa pracy wynika, że odwołujący wykonywał w wymienionym okresie zarówno prace maszynisty maszyn budowlanych oraz prace kierowcy samochodów ciężarowych pow. 3,5 tony.

Z. P. również tę decyzję zaskarżył, wnosząc od niej do protokołu odwołanie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że Z. P. nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury, o których mowa w art.184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż pomimo osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego 60 lat i legitymowania się ponad 25-letnim ogólnym stażem pracy, nie posiada wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

ZUS nie uznał bowiem jako okresu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 18.08.1980r. do 31.05.1997r. w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) S.A. w O., gdyż ze złożonego świadectwa pracy wynika, że odwołujący wykonywał w wymienionym okresie prace maszynisty maszyn budowlanych oraz prace kierowcy samochodów ciężarowych pow. 3,5 tony. Zdaniem ZUS wykonywanie pracy podczas zmiany roboczej na różnych stanowiskach pracy, chociażby w obszarze tego samego działu i pozycji rozporządzenia resortowego, wyklucza możliwość spełnienia wymogu wykonywania pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przewidzianym dla danego stanowiska pracy.

Na rozprawie w dniu 30.07.2015r. pełnomocnik ZUS, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego pozostawił rozstrzygnięcie sprawy do uznania sądu.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, ustalił następujący stan faktyczny:

Z. P. urodził się (...) Na dzień 01.01.1999r. zgromadził okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie 26 lat, 2 miesiące i 18 dni. Odwołujący jest członkiem OFE, ale złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na dochody budżetu państwa.

W okresie od 18.08.1980r. do 31.05.1997r. Z. P. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) S.A. w O., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę operatora ciężkiej maszyny budowlanej – spycharki.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty z akt rentowych i dokumentacji płacowej oraz zeznania odwołującego.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Odwołanie Z. P. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że podstawą do ubiegania się przez odwołującego o prawo do emerytury jest art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, gdyż urodził się on 4.05.1955r. Zgodnie z tymi przepisami prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po 01.01.1949r., jeżeli:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,

- w dniu 01.01.1999r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Regułą jest, że okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy (tak: § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r.). Zgodnie jednak z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego możliwe jest wykazywanie okoliczności, od których zależy nabycie uprawnień, w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń wszelkimi dowodami (wyrok SN z dnia 06.09.1995r., II URN 23/95, OSNP 1996/5/77, wyrok SN z dnia 02.02.1996r., II URN 3/95, OSNP 1996/16/239).

Na okoliczność charakteru pracy w spornym okresie odwołujący złożył świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, z którego wynika, że był on zatrudniony w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) S.A. w O. od 18.08.1980r. do 31.05.1997r. i w tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace maszynisty ciężkich maszyn budowlanych oraz prace kierowców samochodów ciężarowych pow. 3,5 tony.

ZUS zakwestionował powyższe świadectwo, wskazując w uzasadnieniu decyzji z dnia z 18.06.2015r., że wykonywanie pracy podczas zmiany roboczej na różnych stanowiskach pracy, chociażby w obszarze tego samego działu i pozycji rozporządzenia resortowego, wyklucza możliwość spełnienia wymogu wykonywania pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przewidzianym dla danego stanowiska pracy.

Odwołujący Z. P. w swoich zeznaniach stanowczo podkreślał, że w (...) S.A. w O. od samego początku pracował wyłącznie jako operator - maszynista spycharki i tylko taką pracę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Pracował m.in. przy budowie szpitala w M. i budowie bloków w O.. Podkreślił przy tym, że charakter jego zatrudnienia nie zmieniał się. Odwołujący zaprzeczył, by w rzeczywistości pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze pow. 3,5 tony, wskazując, że ten dopisek w świadectwie wynikał najprawdopodobniej z faktu, że posiadał on formalnie uprawnienia do prowadzenia takich pojazdów.

Zeznania odwołującego, które zdaniem sądu były przekonujące i wiarygodne, znalazły w pełni potwierdzenie w dokumentacji płacowej za sporny okres, którą udało się sądowi pozyskać. Na listach płac za sporny okres zatrudnienia odwołującego, jego stanowisko pracy określane było jako „operator spycharki”, bądź ogólnie jako „operator”. Żadna z kart płac nie wskazuje, by odwołujący zajmował stanowisko kierowcy. Podobnie z zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 24.01.2000r. (vide k. 13-15 akta dot. kapitału początkowego), wynika, że odwołujący był zatrudniony w całym spornym okresie na stanowisku operatora.

Oryginalna dokumentacja płacowa nie budziła wątpliwości Sądu co do jej zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, tym bardziej, że korespondowała ona z zeznaniami odwołującego.

Reasumując powyższe Sąd doszedł do przekonania, że przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że w okresie od 18.08.1980r. do 31.05.1997r. tj. łącznie 16 lat, 9 miesięcy i 14 dni, odwołujący faktycznie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace maszynisty ciężkiej maszyny budowlanej - spycharki. Prace te wyszczególnione są w wykazie A dziale V poz. 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Z. P. spełnił też wszystkie pozostałe przesłanki warunkujące nabycie uprawnień do wcześniejszej emerytury wynikające z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Na dzień 01.01.1999 r. udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat tj. łącznie 26 lat, 2 miesiące i 18 dni, osiągnął wiek 60 lat w dniu 04.05.2015r. oraz złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na dochody budżetu państwa (vide dokumenty z akt emerytalnych).

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżone decyzje i przyznał Z. P. prawo do emerytury począwszy od dnia 04.05.2015 roku tj. od dnia, w którym odwołujący ukończył 60 lat. Dopiero bowiem tego dnia została spełniona ostatnia przesłanka warunkująca przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do emerytury, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2010 roku, II UK 330/09, LEX 604220). W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak było podstaw do obciążenia organu rentowego odpowiedzialnością za nieustalenie wszystkich okoliczności niezbędnych do wydania decyzji o przyznaniu odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury. ZUS nie dysponował bowiem niezbędnymi i wystarczającymi dokumentami pozwalającymi na uznanie pracy odwołującego w spornym okresie jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Przedłożone przez odwołującego na etapie postępowania przed organem rentowym dokumenty były niejednoznaczne i niespójne. Dopiero na etapie postępowania sądowego po przeprowadzeniu stosownego postępowania dowodowego odwołujący w sposób niewątpliwy wykazał, że zgromadził wymagany ustawą 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych. Z tych względów orzeczono jak w pkt. 2 wyroku.

O kosztach zastępstwa prawnego Sąd orzekł w oparciu o art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. § 11 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.