Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 czerwca 2013 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Ryszard Sułtanowski

Protokolant:       Agnieszka Zamojska

po rozpoznaniu w dniu 19-06-2013 r. w Jeleniej Górze

sprawy z powództwa M. K. (1)

przeciwko (...) sp. z o.o. w B.

o odszkodowanie, zadośćuczynienie

I.  powództwo oddala,

II.  nie obciąża powoda obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na rzecz strony pozwanej.

UZASADNIENIE

Powód M. K. (1) w pozwie wniesionym przeciwko (...) sp. z o.o. w S. domagał się zasądzenia kwoty 14.760 zł. tytułem odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej, finansowej oraz perspektyw na przyszłość oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę moralną w postaci ciężkiego uszkodzenia ciała, polegającego na amputacji drugiego palca prawej ręki i zasądzenia kosztów postepowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że był zatrudniony u strony pozwanej od 02.04.2007 r. na stanowisku ślusarza, przy czym do jego obowiązków należała m.in. obsługa pilarki do metali. W dniu 15.07.2011 r. powód uległ wypadkowi przy pracy, wykonując prace przy obsłudze ww pilarki. W czasie cięcia elementu metalowego doszło do zacięcia się jednego z zabezpieczeń pilarki, co skutkowało kontaktem ciała powoda z ruchomym elementem maszyny. W wyniku kontaktu z pilarką, powód doznał amputacji drugiego palca ręki prawej. W treści protokołu powypadkowego pozwany wskazał, że do wypadku doszło z wyłącznej winy powoda poprzez naruszenie przez niego przepisów bhp. Jednak pracodawca nie wskazał jakie normy bhp zostały przez powoda rzekomo naruszone. Powód podkreślił, że art. 435 § 1 kc w zw. z art. 300 kp stanowi, że odpowiedzialność pracodawcy za szkodę wyrządzoną ruchem zakładu wprawianego w ruch za pomocą sił natury kształtuje się na zasadzie ryzyka. Oznacza to, iż powód nie jest zobowiązany do wykazywania winy pozwanego, zaś pozwany jeśli powołuje się na wyłączną winę powoda lub osoby trzeciej powinien tę winę wykazać. Ciężar dowodu w niniejszym postępowaniu spoczywa zatem na stronie pozwanej. Pozwany nie wykazał w żaden sposób winy powoda, natomiast brak przeglądów technicznych pilarki do metali, zarówno przed jak i po wypadku, świadczy o zawinieniu pracodawcy i nie pozwala na weryfikację twierdzeń powoda odnośnie zacięcia się jednego z zabezpieczeń maszyny.

Powód domagał się odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej i osobistej oraz pogorszenie prognoz życiowych na przyszłość w związku z częściową utratą zdolności do wykonywania pracy zarobkowej w wyuczonym i wykonywanym zawodzie, rychłą koniecznością przekwalifikowania zawodowego oraz przyszłymi kosztami rehabilitacji w kwocie 7.760 zł. Dodatkowo powód domagał się zadośćuczynienia za doznaną krzywdę moralną w postaci uszkodzenia ciała, bólu oraz niemożności wykonywanie podstawowych czynności życia codziennego w kwocie 7000 zł. Podstawą do wyliczenia roszczenia było ustalenie przez (...) SA trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 9 %, przy jednoczesnym przyjęciu kwoty 250.000 zł. jako ekwiwalentu 100 % uszczerbku na zdrowiu. Daje to łącznie 22.500 zł., przy czym od kwoty tej powód odjął wypłacone już mu przez (...) SA świadczenie w kwocie 3240 zł. oraz hipotetyczne jednorazowe odszkodowanie od ZUS w kwocie 4500 zł. Powód nie otrzymał jednorazowego odszkodowania z ZUS z uwagi na niedopełnienie obowiązków przez pozwanego.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana (...) sp. z o.o. w S. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Zdaniem pozwanego żądanie pozwu należy uznać za bezzasadne, zaś argumentacja na poparcie tego żądania nie znajduje odzwierciedlenia w rzeczywistym stanie fatycznym i prawnym. Strona pozwana przyznała, ze powód był zatrudniony u niej na stanowisku ślusarza i zajmował się m.in. obsługą piły taśmowej (...). Stosunek pracy z powodem został rozwiązany w trybie dyscyplinarnym. Powód w dacie wypadku był przeszkolony z zakresu bhp oraz wyposażony w środki ochrony osobistej. Pozwany po wypadku powołał zespół powypadkowy, celem ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. Z treści sporządzonego protokołu wynika, że przyczyną wypadku było nieprawidłowe zachowanie powoda będące następstwem niewyłączenia piły (...), posiadającej automatyczne sterowanie. Powód był zobowiązany do unieruchomienia piły, tymczasem tego nie uczynił i sam podjął czynność usunięcia awarii. Powód został zapoznany z ustaleniami komisji wypadkowej, ale się z nimi nie zgodził. Oświadczył, że wniesie zastrzeżenia w formie pisemnej, czego jednak później nie uczynił. Powód nie złożył także podpisu pod protokołem wypadkowym. Powoływane przez pozwanego dokumenty w postacie instrukcji bhp oraz zasad bezpieczeństwa, a także zeszyt prowadzenia serwisu różnych urządzeń będących w posiadaniu strony pozwanej, w tym piły taśmowej (...) przeczą twierdzeniom powoda dotyczącym braku przeglądów technicznych i serwisowania piły. Powód formułując żądania odszkodowania i zadośćuczynienia nie wskazał jakichkolwiek okoliczności świadczących o pogorszeniu sytuacji życiowej i osobistej oraz prognoz życiowych. Nie wiadomo na jakiej podstawie stwierdzona została częściowa utrata zdolności do wykonywania pracy zarobkowej w wyuczonym i wykonywanym zawodzie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód M. K. (1) był zatrudniony u strony pozwanej (...) sp. z o.o. w B. na stanowisku ślusarza od 02.04.2007 r. do 20.07.2012 r. Umowa o pracę została rozwiązana przez pracodawcę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

dowód: świadectwo pracy k. 2 cz. C akt osobowych

Powód przeszedł szkolenie wstępne z zakresu bhp w dniu 02.03.2007 r. W okresie od 08.08.2007 r. do 10.08.2007 r. powód przeszedł szkolenie okresowe z zakresu bhp dla pracowników na stanowiskach roboczych.

dowód: karta szkolenia wstępnego bhp k. 6 cz. B akt osobowych

zaświadczenie o ukończeniu szkolenia okresowego k. 9 cz. B akt
osobowych

Powód od 6-7 lat pracował na pile taśmowej firmy (...). Powód zapoznał się z instrukcją stanowiskową. Pilarka (...) ulegała czasami awariom. Awarie zgłaszało się w zależności od rodzaju albo mechanikowi albo elektrykowi, którzy jej usuwali. Na pilarce zawsze była osłona zasłaniająca taśmę. Powód pracował w trybie akordowym. Na pilarce od ok. 2 lat raczej nie było problemów z wyłącznikiem bezpieczeństwa, psuły się natomiast łożyska.

dowód: zeznania świadka M. K. (2) k. 52

zeznania świadka I. K. k. 59

kserokopia zeszytu serwisowania urządzeń k. 36-37

W dniu 15.07.2011 r. powód zajmował się cięciem ceowników o długości ok. 12 m. i przekroju ok. 100 mm. na ceowniki o długości 503 mm. Elementy odcięte spadały do wanny z chłodziwem. Po odcięciu kilku elementów, piła powinna się automatycznie zatrzymać. Powód wiedział, że maszyna nie zawsze wyłącza się automatycznie. W pewnym momencie podajnik przestał podawać materiał na maszynę. Powód odkręcił wtedy obudowę i chciał ręcznie naprawić podajnik, nie wyłączając maszyny. W pewnym momencie prawa ręka powoda odskoczyła w stronę taśmy tnącej. Taśma odcięła powodowi drugi palec w prawej ręce. Powód został odwieziony do Szpitala Wojewódzkiego w J., gdzie palec został przyszyty. Powód nie odzyskał jednak sprawności w tym palcu. Ma problemy z pisaniem, obsługą komputera, z pociąganiem za spust broni (jest myśliwym). Powód jest osobą praworęczną.

dowód: częściowo zeznania powoda k. 21-22

zeznania świadka K. G. k. 58

zeznania świadka P. J. k. 58-59

zeznania świadka M. R. k. 59

Powód otrzymał odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy z (...) SA w kwocie 3240 zł., gdzie ustalono 9 % uszczerbek na zdrowiu.

dowód: okoliczność bezsporna

Strona pozwana prowadziła postępowanie powypadkowe, w czasie którego ustalono, że powód uległ wypadkowi przy pracy oraz, że wyłączną przyczyną wypadku było rażące naruszenie przez powoda przepisów bhp. Powód nie był przesłuchiwany w sprawie wypadku i odmówił podpisania protokołu powypadkowego.

dowód: zeznania powoda k. 21-22

Instrukcja bhp w pkt 6 stanowi, że nie wolno włączać maszyny, gdy wszystkie zabezpieczenia i osłony nie są na swoim miejscu i odpowiednio pozamykane. Ponadto w zasadach bezpieczeństwa wskazano, że użytkownik może obsługiwać maszynę tylko, gdy jest ona całkowicie sprawna oraz że nie wolno usuwać żadnych zabezpieczeń/osłon bezpieczeństwa, ponieważ istnieje ryzyko wypadku.

dowód: instrukcja bhp piły taśmowej (...) k. 34-35

Wynagrodzenie powoda wynosiło 2.935,65 zł.

dowód: zaświadczenie o wynagrodzeniu k. 17

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód wskazał jako podstawę roszczeń art. 435 i 444 kc. Pierwszy z powołanych przepisów stanowi, że prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Przepis ten wprowadza odpowiedzialność przedsiębiorstwa na zasadzie ryzyka. Odpowiedzialność na tej zasadzie oparta jest na założeniu, że samo funkcjonowanie zakładu wprawianego w ruch za pomocą sił przyrody stwarza niebezpieczeństwo wyrządzenia szkody, niezależnie od działania lub zaniechania prowadzącego taki zakład (wyrok SN z dnia 19 czerwca 2001 r., II UKN 424/00, OSNP 2003, nr 6, poz. 155). Przyjęto w judykaturze, że przedsiębiorstwo należy pojmować w znaczeniu przedmiotowym, jako zorganizowaną całość, czyli zespół materialnych i niematerialnych składników, a przy zakwalifikowaniu przedsiębiorstwa do art. 435 k.c. istotne jest to, czy dla prawidłowego funkcjonowania musi opierać swą działalność na wykorzystaniu odpowiednio przetworzonych sił przyrody (por. wyrok SA w Warszawie z dnia 30 listopada 2010 r., VI ACa 1058/10, LEX nr 681006).

Art. 444 § 1 kc stanowi, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

W przedmiotowej sprawie ciężar udowodnienia okoliczności ekskulpujących stronę pozwaną od odpowiedzialności (siła wyższa, wyłączna wina poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności) spoczywał na stronie pozwanej, zgodnie z zasadą płynącą z art. 6 kc. Obowiązkiem strony pozwanej było zatem wykazanie, że do wypadku doszło z wyłącznej winy powoda.

Zdaniem Sądu taką okoliczność strona pozwana należycie wykazała.

Zgodzić się należy z twierdzeniem powoda, że brak było bezpośrednich świadków wypadku z dnia 15.07.2011 r. Niemniej jednak nie pozwalało to na bezkrytyczne przyjęcie wersji wypadku przedstawionej przez powoda. Powód zeznał, że do wypadku doszło, gdy wyciągał ucięte elementy z wanny pilarki. Wtedy jeden z elementów upuścił, a ręka „odskoczyła” do góry, wprost na taśmę tnącą, która wtedy pracowała. Zdaniem powoda, do wypadku nie doszłoby, gdyby zadziałaby wyłącznik krańcowy. Powyższa wersja wypadku nie znajduje potwierdzenia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Świadkowie P. J., M. R. oraz L. L. zeznali, że po wypadku stwierdzono, że osłona od mechanizmu posuwu pilarki była zdjęta. P. J. zeznał także, że powód powiedział mu po wypadku, że do wypadku doszło, gdy próbował usunąć przyczynę zacięcia mechanizmu piły, bez jej wyłączenia. Zdaniem Sądu zeznania świadków należało uznać za wiarygodne. Są one spójne i rzeczowe. Tym samym należało przyjąć za przekonującą wersję wypadku przez nich przedstawioną. Jednocześnie należy wskazać, że powód miał duże doświadczenie w pracy na pilarce firmy (...), ponieważ pracował na niej od 6-7 lat. Znał także instrukcję jej obsługi, która jak zeznał świadek M. K. (2), była chyba wywieszona na maszynie. Także wcześniejsze sposób postępowania w przypadku awarii pilarki nie nasuwał zastrzeżeń. M. K. (2) zeznał, że w przypadku awarii był wzywany elektryk lub mechanik, aby usunąć awarię. Pracownicy, co wynika z instrukcji bhp oraz zeznań P. J. i M. R. nie miał prawa dokonywać żadnych napraw w maszynie w przypadku jej awarii. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że to powód dokonując samodzielnie naprawy i to bez wyłączenia maszyny naruszył w sposób rażący przepisy bhp oraz doprowadził do wypadku przy pracy. To jego zachowanie było wyłączną przyczyną wypadku. Powód na skutek rażącego niedbalstwa doprowadził do wypadku, albowiem miał świadomość odnośnie zakazu dokonywania jakichkolwiek napraw w maszynie, obowiązku wyłączenia maszyny nawet przy czynnościach dozwolonych do wykonywania przez pracownika obsługującego maszynę, a mimo to zlekceważył te zakazy. Miał także świadomość zagrożeń płynących z niewłaściwej obsługi pilarki, ponieważ posiadał wieloletnie doświadczenie z pracy na tej maszynie, był wcześnie szkolony z zakresu bhp oraz miał możliwość zapoznania się zasadami bezpieczniej obsługi pilarki.

Sąd uznał za wiarygodne także zeznania świadka J. A., jednak wskazać należało, że okoliczności na jakie on zeznawał nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Zeznał on mianowicie, że w trakcie kontroli u strony pozwanej miały miejsce pewne uchybienia, lecz miały one charakter formalny i nie miały związku z wypadkiem powoda.

Pełnomocnik powoda podnosił także naruszenie przez stronę pozwaną szeregu przepisów z zakresu bhp, m.in. art. 207 § 1 i 2 kp, 212 kp i 215 kp. Przepisy te nakładają na pracodawcę ogólny obowiązek zapewnienia pracownikom odpowiednich warunków pracy, tj. takich które pozwolą na wykonywanie obowiązków pracowniczych z poszanowaniem zasad bhp. W przedmiotowej sprawie Sąd nie stwierdził, by pracodawca takich warunków nie zapewnił. Jedynie powód zeznał, że pracodawca nie wywiązał się należycie z tego obowiązku, ale zeznania te nie znalazły oparcia w zeznaniach pozostałych świadków. Należy także dodać, że nawet należyte wywiązanie się z tego obowiązku przez pracodawcę nie zapobiegnie wypadkom przy pracy, jeżeli to sam pracownik nie będzie pamiętał o zasadach bhp.

Mając powyższe na uwadze Sąd stwierdził brak podstaw do ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej za wypadek przy pracy powoda na podstawie art. 435 kc i oddalił powództwo o odszkodowanie i zadośćuczynienie zgłoszone na podstawie art. 444 kc.

Sąd zgodził się z zarzutem strony powodowej co do wadliwości przeprowadzonego postepowania powypadkowego. Okoliczność ta pozostawała bez wpływu na ocenę zasadności roszczeń powoda.

Z uwagi na okroczność sprawy Sąd Rejonowy stosownie do art. 102 kpc odstąpił od obciążenia powoda kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej.