Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lipca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący:SSO Mariusz Musiał

Protokolant: st. sekr. sądowy Jolanta Stawarz

po rozpoznaniu w dniu 9 lipca 2015 r. w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania J. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 30 marca 2015 r. nr (...)

w sprawie J. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje J. L. prawo do emerytury od dnia

(...) r.

Sygn. akt IV U 388/15

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 9 lipca 2015 r.

Decyzją z dnia 30 marca 2015 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił J. L. przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż odwołujący nie spełnia przesłanek przyznania świadczenia emerytalnego określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. 2004 r. Nr 39 poz. 353 z póź. zm.), bowiem nie udokumentował 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze wymienionych w wykazie A bądź B stosownie do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.), a tylko 10 lat, 3 miesiące i 17 dni.

J. L. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, w którym domagał się jej zmiany poprzez przyznanie emerytury. W uzasadnieniu wskazał, że pracował w warunkach szczególnych w okresie od 25.06.1976 r. do 30.09.1982 r. w (...) jako zbrojarz betoniarz, suwnicowy co zamierza wykazać zeznaniami świadków, ponieważ zakład pracy został zlikwidowany.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. Jednocześnie podał, iż odwołujący nie udokumentował co najmniej 15 – letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że J. L. w dniu (...) r. osiągnął 60 lata życia. Na dzień 01.01.1999 r. legitymuje się okresem zatrudnienia wynoszącym 25 lat okresów składkowych, nieskładkowych i uzupełniających. Organ rentowy uznał odwołującemu jako okres pracy w warunkach szczególnych okres zatrudnienia: od 09.10.1972 r. do 16.02.1973 r., 01.10.1982 r. do 01.01.1988 r., od 02.05.1988 r. do 21.03.1991 r., od 05.08.1991 r. do 21.05.1993 r. i od 29.05.1995 r. do 15.02.1996 r. tj. łącznie 10 lat, 3 miesiące i 17 dni.

/okoliczności bezsporne/.

Ponadto Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25.06.1976 r. odwołujący podjął zatrudnienie w (...)Przedsiębiorstwie (...) w K. - gdzie pracował do dnia 30.09.1982 r. w wymiarze pełnego etatu. Pracodawca ten obecnie nie istnieje. Odwołujący pracował na stanowisku zbrojarz betoniarz w stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Jako suwnicowy odwołujący pracował sporadycznie, kiedy zaszła taka potrzeba. Dostawał zupę regeneracyjną i mleko.

Dowód: świadectwo pracy –k. 36 ar,

dokumentacja pracownicza -k. 17-35 ar,

zeznania świadka Z. W. –k. 14 as,

zeznania świadka J. Z. –k. 14v as,

zeznania odwołującego –k. 14v as

W dniu 04.12.2014 r. odwołujący złożył wniosek o przyznanie emerytury. Wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu , na dochody budżetu państwa.

dowód: wniosek z dnia 04.12.2014 r. –k. 1-4 ar.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadka Z. W. i J. Z. oraz odwołującego słuchanego w charakterze strony bowiem ich zeznania w sposób spójny i konsekwentny wskazywały, iż w okresie zatrudnienia w (...)Przedsiębiorstwie (...)w K. w okresie od 25.06.1976 r. do 30.09.1982 r. odwołujący pracował jako zbrojarz betoniarz i sporadycznie jako suwnicowy. Sąd dał wiarę zeznaniom wskazanych osób odnośnie charakteru pracy odwołującego na stanowisku zbrojarz betoniarz, ponieważ był szczere logiczne i znajdowały potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym materiale dowodowym i ustalił w oparciu o nie, że odwołujący u tego pracodawcy pracował jako zbrojarz betoniarz stale w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów zalegających w aktach rentowych i aktach osobowych odwołującego, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości Sądu, nie były kwestionowane prze strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich jakie należałoby uwzględnić urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego w tym wynikającego z art. 244 i art.245 kpc. Sąd uznał że określenie stanowiska pracy w świadectwie pracy z dnia 30.09.1982 r. jako betoniarz, zbrojarz i zbrojarz-suwnicowy to niedokładność ze strony pracownika, który sporządził to świadectwo skoro w oparciu o pozostałe dowody Sąd ustalił, że odwołujący pracował na stanowisku zbrojarz betoniarz, a obowiązku suwnicowego wykonywał sporadycznie.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy J. L. przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). Z §1 Rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze , wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, ze za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. §4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Kwestią sporną pomiędzy stronami było ustalenie, czy J. L. był zatrudniony w warunkach szczególnych przez okres co najmniej 15 lat i okres ten miałby przypadać przed dniem 01.01.1999 r., skoro nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach w ramach zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...)w K. - jedynie w oparciu o zeznania świadków, własne zeznania oraz świadectwo pracy i dokumentację pracowniczą.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia (§ 4 ust. 3). W myśl § 21 ust. 1, 4 i 5 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 22 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy. W sytuacji gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach zaświadczenia z zakładu pracy nie pozbawia to go możliwości wykazania tej okoliczności w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Jak wyjaśnił bowiem Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85, w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy. Pogląd ten został rozwinięty w znowelizowanym art. 473 kpc, który stanowi, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. W postępowaniu przed tymi sądami okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń mogą być udowadniane wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi (por. wyr. SN z dnia 02.02.1996 r. II URN 3/95 OSNP 1996/16/239).

Skoro więc w niniejszej sprawie odwołujący nie dysponował zaświadczeniem potwierdzającym pracę w szczególnych warunkach od pracodawcy (...)Przedsiębiorstwa (...)w K., a pozyskanie takowego stało się niemożliwe z uwagi na likwidację zakładu pracy, zasadnym stało się ustalenie okoliczności w jakich odwołujący świadczył pracę na podstawie zeznań świadków, jego zeznań oraz dowodów z dokumentów. W oparciu o nie Sąd ustalił, iż odwołujący w (...)Przedsiębiorstwie (...) w K. pracował w warunkach szczególnych w okresie zatrudnienia na stanowisku zbrojarz betoniarz tj. od 25.06.1976 r. do 30.09.1982 r., ponieważ była to praca zaliczona, zgodnie z wykazem A dział V pkt. 4, będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Sąd uznał że odwołujący wykonywał sporadycznie obowiązki suwnicowego, w razie potrzeby pracodawcy, a stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako zbrojarz betoniarz tj. 6 lat, 2 miesiące i 25 dni. Po uwzględnieniu wyżej wskazanego okresu oraz wcześniej uznanego okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 10 lat, 3 miesiące i 17 dni odwołujący legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szkodliwych określonych w wykazie A w wymiarze co najmniej 15 lat.

Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę odwołujący spełnia przesłanki do przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w szczególnych warunkach, wynikające z treści art. 32 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a w szczególności § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm). J. L. osiągnął bowiem wiek 60 lat ((...) r.), posiada wymagany okres zatrudnienia 25 lat okresów składkowych, nieskładkowych i uzupełniających, a przede wszystkim spełnia kwestionowaną dotąd przez organ rentowy przesłankę w postaci posiadania co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, ponieważ po uznaniu mu pracy w (...)Przedsiębiorstwie (...)w K. na stanowisku zbrojarz, betoniarz kiedy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował w warunkach szczególnych na stanowisku zbrojarz betoniarz legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szkodliwych określonych w wykazie A w wymiarze co najmniej 15 lat. Dlatego też mając na uwadze powyższe rozważania Sąd działając na mocy wskazanych wyżej przepisów prawa zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do emerytury od dnia (...) roku, to jest miesiąca zgłoszenia wniosku. Mając na względzie powyższe orzeczono na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego i art.477 ^{( 14)} §2 k.p.c.