Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

dnia 22 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny – Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Janusz Kasnowski (spr.)

Sędziowie: SO Piotr Starosta

SO Wojciech Borodziuk

po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2015 r. w Bydgoszczy na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa

Gminy S.

przeciwko

Bankowi (...) Spółce Akcyjnej w G.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

w przedmiocie wniosku o zabezpieczenie roszczenia

na skutek zażalenia pozwanej na postanowienie Sądu Rejonowego w Tucholi z dnia 2 marca 2015 r. w sprawie o sygn. akt I C 605/15

postanawia:

zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że wniosek oddalić.

Sygn. akt: II Cz 390/15

UZASADNIENIE

Powódka Gmina S. w pozwie skierowanym przeciwko Bankowi (...) S.A. w G. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego zawarła wniosek o zabezpieczenie tego roszczenia poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Tucholi M. W. w sprawie Km 805/07 ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w S. przy ul. (...) (...), dla którego Sąd Rejonowy w Tucholi prowadzi księgę wieczystą KW (...). W uzasadnieniu powódka wskazała, że nabyła spadek po E. K. z dobrodziejstwem inwentarza jako jej spadkobierca ustawowy, co nastąpiło już w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego z wniosku pozwanego. Tym samym podała, że nie miała możliwości uzyskania orzeczenia ograniczającego jej odpowiedzialność. Postępowanie egzekucyjne jest na etapie opisu i oszacowania powyższego składnika majątkowego. W przypadku niezaspokojenia w pełni roszczeń pozwanego możliwe jest skierowanie przez niego egzekucji także do innych składników majątkowych powoda.

Postanowieniem z dnia 2 marca 2015 r. Sąd Rejonowy w Tucholi zabezpieczył roszczenie powódki w sposób podany przez nią we wniosku.

W uzasadnieniu Sąd, po przytoczeniu treści art. 730 § 1 k.p.c. i art. 730[1] § 1 k.p.c. wskazujących kiedy strona może domagać się zabezpieczenia i jakie przesłanki muszą zostać ku temu spełnione, stwierdził, że powódka przedkładając odpis postanowienia Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku po E. K. z dobrodziejstwem inwentarza uprawdopodobniła roszczenie odnośnie ograniczenia jej odpowiedzialności za dług objęty tytułem wykonawczym (art. 1031 § zd. 1 k.c.). Prowadzona egzekucja w sprawie Km 805/07 dotyczy zatem należącego obecnie do powódki spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w S. przy ul. (...) (...). Z dokonanego opisu i oszacowania wynika, że jego wartość wynosi 70.000 zł, podczas gdy wierzytelność objęta tytułem wykonawczym przekracza kwotę 140.000 zł, co oznacza, że prowadzona egzekucja nie zaspokoi w całości wierzytelności pozwanego, a na chwilę obecną nie jest znana wartość czynnego majątku spadkowego po E. K.. Nie sposób zatem wykluczyć, że wartość ta będzie niższa niż wartość spółdzielczego prawa do lokalu. Tym samym dalsza egzekucja może utrudnić osiągnięcie celu postępowania o pozbawienie tytułu egzekucyjnego wykonalności.

Z tych względów Sąd zabezpieczył roszczenie powódki poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjne w sprawie Km 805/07, dotyczącego egzekucji z przedmiotowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego (art. 755 § 1 pkt 3 k.p.c.).

Zażalenie na postanowienie wniósł pozwany domagając się zmiany zaskarżonego postanowienia w całości poprzez oddalenie wniosku o zabezpieczenie roszczenia, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Nadto wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego. Pozwany zarzucił Sądowi pierwszej instancji naruszenie przepisów postępowania, które miały wpływ na rozstrzygnięcie, tj. art. 730[1] § 1 i 2 k.p.c. poprzez udzielenie zabezpieczenia pomimo nieuprawdopodobnienia przez uprawnionego interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia oraz istnienia roszczenia, art. 730[1] § 3 k.p.c. poprzez udzielenie zabezpieczenia w sposób, który nie uwzględnia interesu obowiązanego i prowadzi do obciążenia go ponad miarę, uniemożliwiając mu realizację przysługujących mu roszczenia oraz art. 731 k.p.c. poprzez udzielenie zabezpieczenia zmierzającego do zaspokojenia roszczenia uprawnionego. W uzasadnieniu wskazał, że wskutek nabycia spadku z dobrodziejstwem inwentarza zasada ograniczenia odpowiedzialności spadkobiercy za długi spadkowe do wartości stanu czynnego spadku nie dotyczy sytuacji dochodzenia zaspokojenia z prawa do lokalu obciążonego hipoteką, co wynika z art. 74 ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie jest zasadne. Zgodzić się należy ze skarżącym w tym, że Sąd pierwszej instancji badając zaistnienie w sprawie przesłanek warunkujących udzielenie zabezpieczenia roszczenia powoda nie uwzględnił regulacji zawartej w art. 74 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jednolity – 2013 r., poz. 707 ze zm.; dalej: „u.k.w.h.”), z którego wynika, że wierzyciel hipoteczny może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości obciążonej hipoteką, bez względu na ograniczenie odpowiedzialności dłużnika wynikające z prawa spadkowego. Przepis ten rozstrzyga kolizję, jaka ma miejsce w niniejszej sprawie, pomiędzy pełną odpowiedzialnością hipoteczną a ograniczoną odpowiedzialnością za długi spadkowe uregulowaną w art. 1031 § 2 k.c. na korzyść wierzyciela hipotecznego. Wyłącza tym samym możliwość powoływania się przez spadkobiercę na ograniczenie odpowiedzialności z nieruchomości w razie realizacji wierzytelności zabezpieczonej hipoteką, a w taki sposób jest zabezpieczona wierzytelność, która jest egzekwowana przez wierzyciela hipotecznego w ramach postępowania egzekucyjnego skierowanego do spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego w sprawie Km 805/07, co wynika z odpisu działu IV księgi wieczystej KW Nr (...) załączonego do zażalenia /k.94-96/. Zatem w ramach egzekucji skierowanej do tego składnika majątkowego powódka nie może powoływać się na swoja ograniczoną odpowiedzialność za długi spadkowe. Wobec tego błędnie przyjął Sąd pierwszej instancji, że ustalenie wartości czynnej majątku spadkowego będzie miało wpływ na możliwość zaspokojenia się przez wierzyciela z powyższego prawa.

W konsekwencji poczynionych wyżej rozważań stwierdzić należy, że jakkolwiek roszczenie powódki jawi się jako wiarygodne, bowiem ograniczenie jej odpowiedzialności nie wynika ani z treści tytułu egzekucyjnego, ani też z postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności, gdyż zostały one wydane za życia spadkodawczyni, to jednak w sprawie nie wystąpiła druga przesłanka warunkująca udzielenie zabezpieczenia tego roszczenia w postaci interesu prawnego (art. 730[1] § 1 i 2 k.p.c.). Jej brak uniemożliwia zaakceptowanie rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego. Ewentualne merytoryczne orzeczenie pozytywne dla powódki nie będzie rodziło żadnych skutków w zakresie prowadzonego postępowania egzekucyjnego ze spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, którego dotyczył wniosek o zabezpieczenie.

Dodatkowo wskazać trzeba, że ewentualny fakt zagrożenia wszczęcia egzekucji przez pozwanego z innych składników majątkowych powódki przed ustaleniem wartości stanu czynnego spadku po E. K. nie może uzasadniać zabezpieczenia roszczenia o pozbawienie tytułu wykonawczego poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego wszczętego na wniosek wierzyciela hipotecznego i skierowanego do nieruchomości obciążonej hipoteką (art. 74 u.k.w.h.).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że oddalił wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia (na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.).