Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII Gz 132/15

POSTANOWIENIE

Dnia 31 sierpnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie, Wydział VIII Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Patrycja Baranowska

Sędziowie: SSO Anna Budzyńska

SSO Krzysztof Górski (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 31 sierpnia 2015 roku w Szczecinie,

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku B. Z. i A. Z. (1)

przy udziale (...). (...) spółki jawnej w (...) z siedzibą w C.

o ustanowienie likwidatora

na skutek zażalenia wnioskodawców na postanowienie wydane przez Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie w dniu 27 lutego 2015 roku w sprawie SZ XIII Ns - Rej. KRS (...)

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie.

- Anna Budzyńska - - Patrycja Baranowska - - Krzysztof Górski -

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 25 lutego 2015 roku Sąd Rejonowy odmówił wszczęcia z urzędu postępowania w celu ustanowienia likwidatora dla (...). Z. - spółki jawnej w likwidacji z siedzibą w C..

W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 23 października 2014 r. B. Z. i A. L. (aktualnie Z.) - jako osoby posiadające interes prawny - roszczenia finansowe wobec (...). Z. - spółki jawnej w likwidacji z siedzibą w C. - złożyli do Sądu Rejonowego pismo informujące o złożeniu przez K. S. rezygnacji z funkcji likwidatora ww. spółki. Jednocześnie w piśmie zawarto żądanie powołania z urzędu kolejnego likwidatora spółki

Postanowieniem z dnia 29 grudnia 2014r. w sprawie XIII Ns Rej KRS (...) referendarz sądowy odmówił wszczęcia postępowania z urzędu. Orzeczenie to zakwestionowano skargą.

Rozpoznając skargę Sąd stwierdził, że zarządzeniem z dnia 9 lutego 2015r. wezwano skarżących do sprecyzowania żądania poprzez wskazanie, czy składają wniosek o ustanowienie likwidatora, czy też pismo złożone 23 października 2014r. należy traktować jako sygnalizację potrzeby wszczęcia postępowania z urzędu - w terminie tygodniowym pod rygorem przyjęcia, że pismo ma na celu wszczęcie przez sąd rejestrowy z urzędu czynności w przedmiocie powołania likwidatora.

W piśmie złożonym 17 lutego 2015r. B. Z. i A. Z. (1) oświadczyli, że wnoszą o wszczęcie przez sąd rejestrowy z urzędu czynności w przedmiocie powołania likwidatora.

W rezultacie Sąd uznał skargę na orzeczenie referendarza za bezzasadną przypominając, że zgodnie z przepisem art. 71 § 1 Kodeksu spółek handlowych sąd rejestrowy może, z ważnych powodów, na wniosek wspólnika lub innej osoby mającej interes prawny, ustanowić likwidatorami tylko niektórych spośród wspólników, jak również inne osoby. Z treści wskazanego przepisu jednoznacznie wynika, iż ustanowienie likwidatora przez sąd może nastąpić wyłącznie na wniosek wspólnika lub innej osoby mającej interes prawny. Obowiązujące przepisy nie przewidują działania z urzędu przez sąd rejestrowy w przedmiocie powołania likwidatora spółki jawnej, co zdaniem Sądu uzasadnia wydanie orzeczenia o treści zawartej w sentencji.

Zażalenie na to postanowienie wnieśli wnioskodawcy zarzucając, że bezzasadnie odmawia się ustanowienia likwidatora z urzędu, mimo że skarżący wykazali istnienie ważnych powodów uzasadniających taką konieczność, co ich zdaniem uzasadnia w świetle art. 71 §1 k.s.h. powołanie likwidatora. Wskazano, że Sąd pominął przytaczane przez skarżących dokumenty z których wynika istnienie ważnych powodów odsunięcia A. Z. (2) od decydowania o sprawach spółki i wyznaczenia likwidatora z urzędu zgodnie z żądaniem wierzycieli. Wskazano że sprecyzowali on wniosek w wykonaniu zarządzenia Sądu, a w rozumieniu normy art. 71 k.s.h. wnioskodawcy są osobami posiadającymi interes prawny, zaś dotychczasowi likwidatorzy wyznaczani przez wspólniczkę wymienianej we wniosku spółki jawnej prowadzili likwidację spółki w sposób sprzeczny z art. 77 §1 k.s.h. a wspólniczka działa na szkodę spółki, co potwierdza rozstrzygnięcie w sprawie karnej powołanej w zażaleniu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W niniejszej sprawie zasadnicze dla rozstrzygnięcia jest dokonanie prawidłowej oceny treści żądań wniosku i jego uzasadnienia. Rację ma Sąd Rejonowy twierdząc, że norma art. 71 k.s.h. nie zawiera ustawowego upoważnienia do ustanowienia przez sąd likwidatora dla spółki jawnej z urzędu (a więc w przypadku braku wniosku osób legitymowanych czynnie zgodnie z tym przepisem). Jednakże koncentrując swoje czynności na próbie kwalifikacji wniosku w niniejszej sprawie jako żądania podjęcia decyzji w świetle ustawy nie mieszczącej się w kompetencjach sądu wyznaczonych w art. 71 k.s.h., Sąd zdaje się pomijać, że postępowanie cywilne o ustanowienie likwidatora dla spółki zostało zainicjowane (wpłynął wniosek oparty wyraźnie o treść art. 71 k.s.h.). Obowiązkiem Sądu stało się więc rozpoznanie wniosku (mającego na celu, w świetle jego wyraźnej treści, zainicjowanie postępowania o ustanowienie przedstawiciele ustawowego dla spółki wobec rezygnacji dotychczasowego likwidatora i inercji uprawnionego wspólnika spółki jawnej w tej płaszczyźnie.

Wobec wpłynięcia wniosku inicjującego postępowanie o ustanowienie likwidatora niezasadnym było więc zwłaszcza doszukiwanie się sprzeczności logicznej żądania wnioskodawców (dopatrywanie się zgłoszenia żądania podjęcia przez sąd niedopuszczalnego prawnie działania z urzędu przy jednoczesnym domaganiu się ustanowienia likwidatora i powoływaniu się przez wnioskodawców na posiadanie interesu prawnego w rozumieniu art. 71 k.s.h.). W świetle materiału procesowego wydaje się oczywistym że Sąd i wnioskodawcy inaczej pojmują sformułowanie „z urzędu”- o ile dla wnioskodawców zwrot ten zdaje się świadczyć o ustanowieniu likwidatora wobec braku decyzji w tym zakresie wspólnika spółki (czy też wobec działania tego wspólnika na szkodę spółki), o tyle Sąd stara się przypisać wnioskodawcom intencję jedynie notyfikacji potrzeby podjęcia czynności przy bierności procesowej - mimo braku stosownego wniosku - osób uprawnionych).

Wobec poddania pod rozstrzygnięcie Sądu wniosku (a więc wniesienia pisma wszczynającego postępowania zawierającego żądanie wymagające sądowego rozstrzygnięcia) i kategorycznego brzmienia żądań oraz ich uzasadnienia, zbędnym i nie mającym oparcia w przepisach k.p.c. było więc poszukiwanie takiej wykładni pisma wnioskodawców która pozwoliłaby na przypisanie mu odmiennego (jedynie pozaprawnego) znaczenia (jak przyjmuje Sąd Rejonowy - jedynie notyfikacji przez wnioskodawców ewentualnej potrzeby podjęcia z urzędu postępowania mającego na celu ustalenie istnienia przesłanek do ustanowienia likwidatora. Sposób procedowania przez Sąd Rejonowy nie tylko pomijał wyraźną treść żądań wniosku, ale także nie uwzględniał zasadniczego celu postępowania cywilnego jakim jest przede wszystkim urzeczywistnienie prawa strony do uzyskania rozstrzygnięcia przedstawianych przez nią żądań.

Z tej przyczyny wobec nieuzasadnionego uchylenia się przez Sąd Rejonowy od rozstrzygnięcia o istnieniu prawa wnioskodawców do żądania ustanowienia likwidatora dla wymienianej we wniosku spółki stwierdzić należało, że Sąd nie rozpoznał istoty sprawy i stosując normę ar.t 386 §4 k.p.c. w zw. z art. 13 §2 k.p.c. orzeczono o uchyleniu zaskarżonego postanowienia i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania.

Rozpoznając ponownie wniosek Sąd w pierwszej kolejności ustali, czy wnioskodawcy wykazali zgodnie ze swoimi twierdzeniami posiadanie prawa do żądania ustanowienia likwidatora (czy posiadają interes prawny). Następnie niezbędne jest przesądzenie kwestii zaistnienia ważnych powodów dla ustanowienia likwidatora wbrew woli wspólnika spółki.

Stąd też na podstawie art. 386 §4 k.p.c. w zw. z 13 §2 k.p.c. w zw. z art. 397 §2 k.p.c. zaskarżone orzeczenie należało uchylić.

- Anna Budzyńska - - Patrycja Baranowska - - Krzysztof Górski -