Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa małoletnich K. P. (1) i K. P. (2) reprezentowanych przez przedstawicielkę ustawową A. P. (1)

przeciwko M. P.

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie

z dnia 25 marca 2015 roku, sygn. akt III RC 432/14

1. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym sentencji w ten sposób, że alimenty zasądzone od pozwanego M. P. na rzecz jego małoletniej córki K. P. (1) wyrokiem Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 10 listopada 2011 roku w sprawie III RC 362/11 zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 15 marca 2012 roku w sprawie II Ca 94/12 w kwocie po 400,00 złotych miesięcznie podwyższa do kwoty po 500,00 (pięćset) złotych miesięcznie poczynając od dnia 01 czerwca 2015 roku, pozostawiając bez zmian pozostałe warunki płatności;

2. w pozostałej części apelację oddala;

3. znosi wzajemnie między stronami koszty procesu za instancję odwoławczą.

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 409/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 25 marca 2015 roku Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu sprawy z powództwa K. i K. rodzeństwa P. przeciwko M. P. o podwyższenie alimentów

1. oddalił powództwo;

2. nie obciążył A. P. (1) obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania pozwanemu M. P..

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 10 listopada 2011 r. wydanym w sprawie III RC 362/11 zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. wydanym w dniu 19 marca 2012 r. w sprawie II Ca 94/12 podwyższono alimenty od pozwanego M. P. na rzecz małoletniego K. P. (2) do kwoty po 700 zł miesięcznie, na rzecz małoletniej K. P. (1) do kwoty po 400 zł miesięcznie.

A. W. — P., przedstawicielka ustawowa małoletnich powodów ma 33 lata. Z wykształcenia jest magistrem pedagogiki opiekuńczo-resocjalizacyjnej. Aktualnie nic pracuje. Nie jest również zarejestrowana w PUP jako osoba bezrobotna i nie poszukuje zatrudnienia. Od 27 kwietnia 2012 r. korzysta ze świadczenia z tytułu opieki nad synem chorym na cukrzycę. Będzie je pobierała do 30 czerwca 2016 r. Świadczenie w 2015 r. wynosi 1200 zł miesięcznie. Przedstawicielka ustawowa planuje skrócenie okresu pobierania świadczenia i powrót do pracy.

Kiedy małoletni są w szkole A. P. (1) zajmuje się pracami domowymi. Do małoletniego, przebywającego na lekcjach, przedstawicielka ustawowa chodzi sporadycznie.

Przedstawicielka ustawowa nie ma majątku oraz oszczędności. Jest zadłużona u rodziny na kwotę około 2600 zł.

A. P. (1) od około 10 lat leczy się okulistycznie w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. Co jakiś czas wymienia okulary i szkła korekcyjne. Od około pół roku leczy się ginekologicznie, również w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. Koszty tego leczenia wynoszą około 100 zł miesięcznie.

Przedstawicielka ustawowa mieszka z dwójką dzieci w mieszkaniu komunalnym w o powierzchni około 56 m2. Jego miesięczne koszty utrzymania wynoszą około 870 zł. W ostatnich 2 latach wzrosły koszty ogrzewania o 80-150 zł miesięcznie, opłaty za energie elektryczną o około 50-70 zł.

Od około 2-2.5 roku razem z A. P. (1). przez okres około 7 miesięcy w roku. mieszka jej partner.

Poza małoletnimi dziećmi A. P. (1) nie ma innych osób na utrzymaniu.

Powód K. P. (2) ma 9 lat. Uczęszcza do III klasy SP w K.. Zakup podręczników i przyborów szkolnych stanowił kwotę około 430 zł. Małoletni trenuje piłkę nożną w klubie (...). Zajęcia te są nieodpłatne. Klub zapewnia zawodnikom koszulki, spodenki i getry z logo drużyny. Pozostałe elementy stroju zakupują rodzice dzieci. W ubiegłym roku koszty tego zakupu wyniosły 50 zł.

Od 2011 r. małoletni leczy się na cukrzycę. Od tego czasu poziom refundacji leków i pasków do glukometru nie zmienił się. Małoletni potrafi samodzielnie zmierzyć sobie poziom cukru. Kiedy małoletni rozpoczął naukę w szkole, dyrekcja placówki zorganizowała dla wszystkich pracowników szkolenie nt. cukrzycy.

Powód pozostaje również pod opieką okulisty. Wizyty odbywają się co pół roku. Od około roku małoletni leczony jest ortodontycznie. W ramach tego leczenia powód został poddany zabiegowi podcięcia wiązadełka wargi górnej. Dziecko nosi również nakładkę na zęby, która wymieniana jest co 2 miesiące i kosztuje około 15 zł. Leczenie K. P. (2) odbywa się w ramach ubezpieczenia zdrowotnego.

Z uwagi na zdiagnozowaną cukrzycę K. P. (2), orzeczeniem (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w B. został zaliczony do osób niepełnosprawnych. Niepełnosprawność stwierdzono od dnia 27.04.2011 r. Orzeczenie obowiązuje do dnia 30.06.2016 r.

Miesięczne usprawiedliwione potrzeby małoletniego, jego matka oszacowała na kwotę 1160 zł.

Na rzecz małoletniego wypłacany jest zasiłek rehabilitacyjny w kwocie 160 zł oraz zasiłek rodzinny w wysokości około 150 zł.

Powódka K. P. (1) ma 12 lat. Jest uczennicą VI klasy SP w K.. Zakup podręczników i przyborów szkolnych stanowił kwotę około 430 zł. W okresie od stycznia 2014 r. do listopada 2014 r. małoletnia uczęszczała na prywatne lekcje z języka angielskiego. Godzina zajęć kosztowała 17 zł. Dodatkowo powódka korzysta z korepetycji z matematyki. Zajęcia ma raz w tygodniu. Jedna lekcja kosztuje 20 zł.

Od 3-4 lat K. P. (1) leczy się okulistycznie w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. W zależności od potrzeb wymianie podlegają szkła korekcyjne oraz oprawki. Od roku małoletnia pozostaje pod opieką ortodonty w L.. Wizyty są odpłatne i odbywają się raz w miesiącu.

Usprawiedliwione potrzeby powódki, jej matka oszacowała na kwotę około 1200 zł miesięcznie.

Na rzecz K. P. (1) wypłacany jest zasiłek rodzinny w kwocie około 150 zł.

Pozwany M. P. ma 36 lat. Z wykształcenia jest (...). Nadał pracuje w charakterze (...) dla Spółdzielczej (...) w R. . Z tego tytułu uzyskuje dochód w kwocie ok. 1000 zł netto miesięcznie. W ostatnich 2 latach jego dochody zmniejszyły się o 300 zł.

W majątku M. P. posiada samochód osobowy marki F. (...) rocznik 2002. Nie ma oszczędności. Jest zadłużony u rodziny na kwotę około 3 000 zł.

Pozwany poza powodami ma na utrzymaniu syna (...). 3, pochodzącego z jego nieformalnego związku z M. Ż.. Partnerka pozwanego pracuje w charakterze pracownika biurowego w prywatnej firmie w dziale marketingu i zarabia około 2 000 zł netto miesięcznie.

M. P. poza alimentami nie łoży na utrzymanie dzieci. Obecnie widuje się z małoletnimi dwa razy w miesiącu. Spotkania odbywają się w miejscu zamieszkania rodziców pozwanego w K..

Pozwany nie leczy się specjalistycznie.

Sąd Rejonowy zważył, iż powództwo nie jest zasadne.

Podstawą prawną roszczenia jest przepis art. 138 kro, w myśl którego każda ze stron może domagać się zmiany orzeczenia o alimentach w razie zmiany stosunków. Przez zmianę stosunków rozumieć należy istotne zwiększenie bądź zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub też możliwości zarobkowych, majątkowych zobowiązanego do alimentacji w związku z czym zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga zmiany.

W przedmiotowej sprawie zmiana stosunków mogąca skutkować podwyższeniem alimentów nie nastąpiła. Nie zmieniły się bowiem istotnie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego K. P. (2). Przede wszystkim zauważyć trzeba, że nie zmieniły się koszty leczenia małoletniego powoda. Dodatkowo wydatki związane z jego zajęciami sportowymi są znikome ( treningi są nieodpłatne, a klub zapewnia istotną część odzieży sportowej). Nastąpił natomiast pewien wzrost usprawiedliwionych potrzeb K. P. (1) z uwagi na podjęcie leczenia ortodontycznego i dodatkowe lekcje z matematyki. Wzrosły co prawda potrzeby powodów wzrastają wobec ich dorastania. Jednakże od czasu ostatniego ustalenia obowiązku alimentacyjnego wzrost ten był nieznaczny z uwagi na mały upływ czasu i ogólny spadek cen towarów i usług w 2 ostatnich latach.

Podnieść również należy, iż pods.mc przez A. P. (1) wydatki związane z leczeniem ortodontycznym małoletniej są wygórowane. W ocenie Sądu brak jest racjonalnych przesłanek dla prowadzenia kosztownego leczenia małoletniej u ortodonty w Ł.. Tym bardziej, że matka małoletniej nie dysponuje dużymi środkami finansowymi. W takiej sytuacji należy racjonalizować wydatki związane z leczeniem m in. poprzez uzyskanie opieki ortodontycznej w miejscu zamieszkania.

Ponadto A. P. w toku rozprawy podała usprawiedliwione potrzeby powodów na kwotę ok. 2400 zł miesięcznie. Oznaczałoby to, że wydatki jej rodziny miesięcznie wynoszą ok. 3400 zł. Tymczasem przedstawicielka ustawowa jak twierdzi dysponuje miesięcznym budżetem w kwocie 2600 zł. Oznacza to, że A. P. podała zawyżone usprawiedliwione potrzeby powodów chyba, że posiada dochody, które zeznają zataiła przed sądem.

Co do możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego wskazać trzeba, że uległy one zmniejszeniu. Przede wszystkim dochód z wykonywanej przez M. P. działalności gospodarczej uległ obniżeniu o ok. 300 zł miesięcznie, co związane jest z panującym na rynku mleczarskim kryzysem. Dodatkowo pozwany poza małoletnimi powodami posiada obecnie na utrzymaniu syna z drugiego związku.

Mimo zatem niewielkiego zwiększenia się usprawiedliwionych potrzeb powódki alimenty nie mogły ulec podwyższeniu z uwagi na zmniejszenie się możliwości zarobkowych pozwanego.

Ustalone w dotychczasowej wysokości świadczenie alimentacyjne jest adekwatne do usprawiedliwionych potrzeb powodów i realizuje zasadę prawa do równej stopy życiowej rodziców i dzieci. Leży ponadto w granicach możliwości zarobkowych zobowiązanego.

Na koniec zauważyć trzeba, że obowiązek alimentacyjny ciąży na obojgu rodzicach, dlatego pozostałą część usprawiedliwionych potrzeb powodów pokrywać winna ich matka. Zaznaczyć przy tym trzeba, że od czasu poprzedniego ustalenia wysokości alimentów dochody przedstawicielki ustawowej wzrosły o ok. 800 zł miesięcznie (w czasie wyrokowania w sprawie Ił Ca 94/12 utrzymywała się ona z zasiłku dla bezrobotnych wypłacanego w kwocie 400 zł miesięcznie, obecnie uzyskuje świadczenie z tytułu opieki nad dzieckiem w wysokości 1200 zł miesięcznie). Jeżeli A. P. (1) uważa, że posiada zbyt małe środki finansowe na utrzymanie rodziny winna zwiększyć swoje dochody ni in. podejmując zatrudnienie. Tym bardziej, że stan zdrowia małoletniego nie uniemożliwia mu pobytu w szkole pod nadzorem nauczycieli. Natomiast matka małoletniego w czasie obecności dziecka na zajęciach przychodzi do niego sporadycznie. Dodatkowo dziecko potrafi samo dokonywać pomiarów cukru. Co więcej pracownicy szkoły przeszli szkolenie dotyczące cukrzycy, dlatego wyegzekwowanie od nich przypominania małoletniemu o konieczności dokonania pomiaru nie powinno stanowić żadnej trudności.

Wobec powyższego i na podstawie w/w przepisu orzeczono jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w oparciu o art. 102 k.p.c.

Powyższy wyrok zaskarżyli apelacją powodowie.

Apelacja zaskarżonemu orzeczeniu zarzuca: naruszenie przepisów postępowania cywilnego poprzez pominięcie przez Sąd zgłaszanych przeze mnie wniosków dowodowych i tym samym błędne ustalenie stanu faktycznego:

- naruszenie prawa materialnego, a to art. 3 k.p.c. poprzez błędną jego wykładnię i niewłaściwie jego zastosowanie

- naruszenie prawa materialnego, a to art. 5 k.c. poprzez błędną jego wykładnię i niewłaściwie jego zastosowanie

- naruszenie prawa materialnego, a 1o ai1 (> k.c. poprze/, błędną jego wykładnie i niewłaściwie jego zastosowanie

- naruszenie prawa materialnego, a to arl. 227 k.p.c. poprzez bledną jego wykładnię i niewłaściwie jego zastosowanie

- naruszenie prawa materialnego, a to art. 249 k.p.c. poprzez błędną jego wykładnię i niewłaściwie jego zastosowanie

- naruszenie prawa materialnego, a to art. 299 k.p.c. poprzez błędną jego wykładnię i niewłaściwie jego zastosowanie.

Wskazując na powyższe apelujący wnosili o zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez uwzględnienie powództwa.

Pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu za II instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest uzasadniona, albowiem podniesione w niej zarzuty obrazy wskazanych przepisów procesowych poprzez nierozważenie całego materiału i dokonanie nieprawidłowej oceny dowodów, a w konsekwencji tego dokonanie błędnych ustaleń faktycznych w zakresie aktualnych usprawiedliwionych potrzeb małoletnich powodów oraz zarobkowych i majątkowych możliwości jego rodziców, nie są trafne.

Lektura materiału aktowego prowadzi bowiem do wniosku, iż – wbrew zarzutom apelacji – Sąd Rejonowy przeprowadził bardzo obszerne i wyczerpujące postępowanie dowodowe oraz w sposób wszechstronny rozważył zgromadzony w sprawie materiał. Dokonana przez ten Sąd ocena dowodów nie uchybia zasadom logicznego rozumowania oraz doświadczeniu życiowemu, a zatem mieści się w granicach swobodnej oceny dowodów zakreślonych przepisami art. 233 § 1 w zw. z art. 328 § 2 k.p.c.

Powyższa prawidłowa ocena dowodów doprowadziła Sąd Rejonowy do poczynienia prawidłowych ustaleń faktycznych tak w zakresie aktualnych usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda jak i w zakresie aktualnych zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanych do alimentacji obojga jego rodziców.

Za niemające znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy uznać należy jedynie ustalenie Sądu I instancji, iż dochody pozwanego uległy zmniejszeniu skoro istotna dla rozstrzygnięcia jest kwestia możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, a nie faktycznie uzyskiwane przez niego dochody, a te właśnie możliwości nie uległy istotnej zmianie.

Słuszne jest jednak stanowisko Sądu Rejonowego, że nie uległy też w okresie od poprzedniego orzeczenia alimentacyjnego istotnej zmianie usprawiedliwione potrzeby uprawnionych powodów i brak jest podstaw do zmiany wysokości należnych im świadczeń.

Porównując aktualną sytuację w powyższym zakresie z tą, jak miała miejsce w czasie wydania poprzedniego wyroku alimentacyjnego określającego należne powodom od pozwanego świadczenia alimentacyjne, Sąd Rejonowy doszedł więc do słusznego wniosku, iż od wydania poprzedniego wyroku nie nastąpiła istotna zmiana – w rozumieniu art. 138 w zw. z art. 135 krio – w zakresie zarówno usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego jak i w zakresie zarobkowych i majątkowych możliwości obojga zobowiązanych – w tym pozwanego – która skutkowałaby podwyższeniem dotychczasowych alimentów.

Przede wszystkim podnieść tu należy, że nie każda zmiana stosunków po stronie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych do alimentów oraz po stronie zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego stanowi podstawę zmiany wysokości świadczenia, ale jedynie zmiana istotna w rozumieniu art. 138 w zw. z art. 135 krio.

Podnoszone przez przedstawicielkę ustawową koszty ponoszone w związku z utrzymaniem dzieci, w tym te związane z leczeniem nie są nowymi i były już brane pod uwagę przez Sąd, który obowiązek alimentacyjny pozwanego wobec dzieci określił w poprzednim orzeczeniu.

Sam zatem fakt, iż powodowie są obecnie starsi nie powoduje sam przez się przyjęcia, że w sposób istotny wzrosły ich potrzeby.

Reasumując, uznać należy za Sądem I instancji, iż powodowie nie wykazali istotnej zmiany stosunków w rozumieniu art. 138 w zw. z art. 135 krio, która mogłaby skutkować podwyższeniem dotychczasowych alimentów od pozwanego na ich.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że zaskarżony wyrok odpowiada powołanemu w jego uzasadnieniu prawu materialnemu i na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako nieuzasadnioną.

Na oryginale właściwe podpisy