Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lipca 2015 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Rejonowego Piotr Szarek

Protokolant – sekretarz sądowy Wioletta Rucińska

po rozpoznaniu dnia 1 lipca 2015 r. w S.

na rozprawie

sprawy z powództwa J. S. (1)

przeciwko J. L.

o alimenty

I  oddala powództwo;

II  odstępuje od obciążania powoda J. S. (1) obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanej J. L.;

III  przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie adwokatowi K. P. kwotę 2 214 zł (dwóch tysięcy dwustu czternastu złotych) – w tym kwotę 414 zł (czterystu czternastu złotych) tytułem podatku od towarów i usług – tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu powodowi J. S. (1).

Sygn. akt VIII RC 768/14

UZASADNIENIE

Powód J. S. (1) wniósł pozew przeciwko J. L. o zasądzenie alimentów w kwotach po 500 zł miesięcznie, poczynając od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 3 listopada 2014 r. (k. 18).

W uzasadnieniu pozwu powód m.in. wskazał, iż: wyrokiem z dnia 6 października 2010 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie, w sprawie o sygnaturze akt X RC 3160/06, rozwiązał przez rozwód małżeństwo stron z przyczyn niezawinionych leżących po stronie J. S. (1); pobiera rentę
z tytułu niezdolności do pracy w wysokości 1 700 zł miesięcznie, z której jest potrącana kwota 600 zł miesięcznie tytułem alimentów; choruje na stwardnienie rozsiane; sytuacja majątkowa pozwanej jest bardzo dobra.

W odpowiedzi na pozew pozwana J. L. – reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika w osobie adwokata – wniosła o oddalenie powództwa w całości wskazując m.in., iż: sytuacja powoda jest lepsza aniżeli deklaruje, albowiem jest właścicielem mieszkania w G., z którego najmu uzyskuje dochody.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem z dnia 6 października 2010 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt X RC 3160/06, Sąd Okręgowy w Szczecinie: rozwiązał przez rozwód małżeństwo J. S. (2) (obecnie J. L.) i J. S. (1) z przyczyn niezawinionych leżących po stronie J. S. (1); kosztami utrzymania i wychowania małoletnich dzieci stron obciążył oboje rodziców i z tego tytułu zasądził od J. S. (1) renty alimentacyjne na rzecz małoletnich J. S. (3) i J. S. (4) w kwotach po 300 zł miesięcznie na każde z małoletnich, płatne z góry do 10. każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia uprawomocnienia się wyroku.

Powyższy wyrok jest prawomocny od dnia 9 lutego 2011 r.

Niesporne, a nadto:

-

wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 6 października 2010 r., k. 429 – 430 w aktach sprawy X RC 3160/06;

-

wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 9 lutego 2011 r., k. 484 w aktach sprawy X RC 3160/06.

Postanowieniem z dnia 28 października 2013 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt II Ns 685/11, Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie dokonał podziału majątku J. L. oraz J. S. (1) i w ramach podziału majątku zasądził od J. S. (1) na rzecz J. L. kwotę 32 049,22 zł.

Dowód:

-

postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 28 października 2013 r., k. 114 – 116.

J. S. (1): ma obecnie ukończone 50 lat; zamieszkuje w S. w altanie na terenie ogródków działkowych; ponosi czynsz najmu ogródka działkowego w wysokości 100 zł miesięcznie, a nadto kwoty po 300 – 400 zł rocznie z tytułu opłat za energię elektryczną oraz za wodę; choruje na stwardnienie rozsiane i z tego powodu jest zaliczony do znacznego stopnia niepełnosprawności; przyjmuje na stałe leki; otrzymuje rentę w wysokości 1 700 zł miesięcznie; korzysta ze wsparcia Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S. poprzez umożliwienie mu skorzystania z publicznej łazienki oraz z miejsca do spożywania własnych posiłków; okresowo korzysta z pomocy Caritasu w postaci otrzymywania paczek żywnościowych; łoży na swoje małoletnie dzieci J. S. (4) i J. S. (3) alimenty w łącznej kwocie 600 zł miesięcznie; jest właścicielem lokalu mieszkalnego o powierzchni 27 m ², położonego G. przy
ul. (...) i ponosi z tego tytułu wydatki w kwocie 95 zł miesięcznie na fundusz remontowy oraz 205 zł miesięcznie z tytułu opłaty eksploatacyjnej; nie sprzedaje, ani nie wynajmuje lokalu mieszkalnego w G.; jest prowadzone przeciwko postępowanie egzekucyjne o zapłatę kwoty 32 049,22 zł z tytułu podziału majątku wspólnego po ustaniu małżeństwa z J. L.; okresowo korzysta ze wsparcia finansowego osób trzecich; w czasie sprawy rozwodowej utrzymywał się również z renty.

Dowód:

-

zeznania powoda J. S. (1), k. 90 – 91; 146 – 148;

-

orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, k. 5;

-

historia rachunku bankowego z potwierdzeniami operacji bankowych, k. 71 – 81;

-

zajęcie wynagrodzenia za pracę oraz wierzytelności zasiłku chorobowego, k. 82 – 83;

-

zaświadczenia lekarskie, k. 85;

-

recepty, k. 104 – 106;

-

karta informacyjne leczenia szpitalnego, k. 107 – 109.

J. L.: ma obecnie ukończone 46 lat; jest zatrudniona na cały etat przez Telewizją (...) S.A. Oddział w S. na stanowisku producenta telewizyjnego i z tego tytułu uzyskuje wynagrodzenie na poziomie 2 300 – 2 600 zł brutto miesięcznie, tj. 1 500 – 1 800 zł netto miesięcznie; korzysta ze wsparcia rzeczowego rodziców oraz brata; od 2007 r. zamieszkuje na terenie Republiki Federalnej Niemiec w miejscowości L. w mieszkaniu, którego miesięczny koszt utrzymania opiewa na kwotę 430 euro; zamieszkuje z trojgiem dzieci – dwojgiem małoletnich dzieci stron oraz trzecim dzieckiem w wieku 3 lat pochodzącym
z nieformalnego związku; na dziecko w wieku 3 lat otrzymuje alimenty w kwocie 260 euro miesięcznie; na dwoje dzieci stron otrzymuje od J. S. (1) alimenty w łącznej kwocie
600 zł miesięcznie; na troje dzieci otrzymuje świadczenie w postaci K. w łącznej wysokości 558 euro miesięcznie; użytkuje blisko 10 letni samochód marki V. (...), którego miesięczne ubezpieczenie kosztuje 80 euro, a podatek drogowy kosztuje ok. 100 euro miesięcznie, zaś koszt zakupu paliwa wynosi ok. 500 zł miesięcznie; ponosi opłatę za przedszkole najmłodszego dziecka w kwocie 140 euro miesięcznie; ponosi koszty wyżywienia rodziny na poziomie 400 zł tygodniowo; w czasie sprawy rozwodowej pracowała na tym stanowisku pracy co obecnie.

Dowód:

-

zeznania pozwanej J. L., k. 148 – 149.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo J. S. (1) o alimenty okazało się bezzasadne.

Ustalony powyżej stan faktyczny został oparty na powyżej powołanych dowodach
z dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach załączonych spraw, albowiem przedmiotowe dokumenty nie były kwestionowane przez strony w zakresie ich autentyczności oraz treści i jednocześnie Sąd nie powziął wątpliwości, co do wiarygodności przedmiotowych dokumentów.

W odniesieniu do przedłożonych przez stroną powodową dokumentów w postaci: specyfikacji sprzedaży, k 84 oraz wyceny recept, k. 127 – 131, to Sąd nie oparł swoich ustaleń faktycznych o przedmiotowe dokumenty, albowiem w oparciu o te dokumenty – nawet w połączeniu z zeznaniami powoda – nie sposób jednoznacznie ustalić, jakie są rzeczywiste miesięczne potrzeby J. S. (1) w zakresie zakupu lekarstw. Odnośnie specyfikacji sprzedaży z k. 84, to należy stwierdzić, iż nie wiadomo, kiedy została ona sporządzona oraz na jaki okres mają być zapewnione powodowi leki w niej wymienione, a z zeznań powoda (k. 147) wynika jedynie to, że przedmiotowe medykamenty mają być zażywane w dłuższym okresie aniżeli miesiąc. Odnośnie wyceny recept, k. 127 – 131, to również – częściowo analogicznie jak w odniesieniu do dokumentu w postaci specyfikacji sprzedaży – nie sposób stwierdzić przez jaki okres powód miałby zażywać leki zakupione na podstawie przedmiotowej wyceny recept. Z uwagi na to, iż świadczenia alimentacyjne miałyby być zasądzone w niniejszej sprawie w wymiarze miesięcznym, to istotne byłoby jednoznaczne ustalenie, jaki jest miesięczny koszt zakupu lekarstw niezbędnych dla powoda. W ocenie Sądu, przedmiotowa okoliczność nie została wykazana przez stronę powodową. Stąd też – nie kwestionując oczywistej w świetle zasad doświadczenia życiowego i zawodowego okoliczności, że schorzenie powoda wymaga przyjmowania na stałe leków – Sąd nie był w stanie jednoznacznie ustalić, jakie rzeczywiste koszty wiążą się z zakupem lekarstw niezbędnych powodowi.

Pozostałe dokumenty zgromadzone w sprawie, które nie zostały powołane w stanie faktycznym niniejszego uzasadnienia, nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotu niniejszego postępowania.

Ponadto podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie stanowiły zeznania stron – częściowo zeznania powoda J. S. (1) oraz zeznania pozwanej J. L.. W zasadniczej mierze zeznania powoda zasługiwały na uznanie za wiarygodne, albowiem
w znacznym zakresie korespondowały one z dowodami z dokumentów, które z wyżej podanych zostały uznane przez niniejszy Sąd za wiarygodne. Jednocześnie w oparciu o zeznania powoda nie sposób jednoznacznie ustalić, jakie są koszty związane z zakupem lekarstw dla niego, a tym samym w tej części zeznania ww. nie mogły stanowić podstawy ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Odnośnie zeznań pozwanej J. L., to Sąd – w zakresie istotnym z punktu widzenia rozstrzygnięcia przedmiotu niniejszego postępowania – uznał je w pełni wiarygodne, albowiem w sprawie nie ujawniły się żadne okoliczności, które by podważały wartość dowodową tychże wypowiedzi.

Powództwo J. S. (1) o alimenty zostało oparte o art. 60 § 1 k.r.o. Zgodnie z tym unormowaniem, małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

W ocenie Sądu, przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe nie wykazało, aby powód znajdował się w niedostatku, a niezależnie od tego nie wykazało, aby możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanej pozwalały jej na partycypowanie w kosztach utrzymania byłego męża.

W odniesieniu do kwestii sytuacji majątkowej powoda, to należy wskazać, iż J. S. (1): posiada stały dochód na poziomie 1 700 zł miesięcznie, z którego ponosi wydatek na poziomie 600 zł miesięcznie tytułem alimentów na rzecz swoich małoletnich dzieci; ponosi średniomiesięczny wydatek na poziomie ok. 170 zł z tytułu najmu, utrzymania działki ogrodowej na której zamieszkuje (100 zł miesięcznie czynsz najmu; ok. 800 zł rocznie z tytułu opłat za energię elektryczną oraz za wodę). Z pozostałej kwoty 930 zł ponosi wydatek na poziomie 300 zł z tytułu kosztów utrzymania mieszkania w G., nie wliczając w to opłat za media. Odnośnie mieszkania w G., to – w ocenie Sądu – strona powodowa nie wykazała, że powód nie może sprzedać przedmiotowego lokalu i pozyskanych w ten sposób środków pieniężnych przeznaczyć na spłatę byłej żony w ramach podziału majątku wspólnego. Jak wskazywał sam powód (k. 90) powierzchnia przedmiotowego lokalu to 27 m ², a cena m ² lokalu mieszkalnego w G. opiewa na kwotę
1 000 zł. Uwzględniając okoliczność, że powód ma do spłaty na rzecz byłej żony kwotę przeszło 30 000 zł, to środki pieniężne pozyskane ze sprzedaży mieszkania w G. pozwoliłyby mu na spłatę niemalże w całości zobowiązania wobec J. L.. Strona powodowa nie wykazała również okoliczności, aby powód nie mógł oddać przedmiotowego lokalu mieszkalnego do bezpłatnego używania (w zamian za opłaty eksploatacyjne) i w ten sposób zwolnić się od comiesięcznego wydatku na poziomie ok. 300 zł miesięcznie. Biorąc pod uwagę fakt, że powództwo w niniejszej sprawie zbiegło się z koniecznością z zapłaty przez powoda na rzecz pozwanej kwoty przeszło 30 000 zł z tytułu podziału majątku wspólnego, to uprawnionym jest stwierdzenie, że do tego czasu powód nie miał trudności z zaspokajaniem swoich podstawowych potrzeb życiowych. Nie można przy tym tracić z pola widzenia okoliczności, że powód nie zachorował bezpośrednio przed zainicjowaniem mniejszej sprawy, ale chorował już w czasie wyrokowania w sprawie rozwodowej, a tym samym nie sposób uznać, że konieczność leczenia powoda, to zupełnie nowa sytuacja uzasadniająca powództwo w niniejszej sprawie. W ocenie Sądu, to że powód nie chce poczynić stosownych kroków (sprzedaż, oddanie do nieodpłatnego używania) związanych z wykorzystaniem posiadanego przez siebie składnika majątkowego, aby zwolnić się ze zobowiązania wobec byłej żony, to nie może to uzasadniać zapatrywania,
że pozwana winna łożyć na jego rzecz świadczenia alimentacyjne. Zdaniem Sądu, zobowiązanie pozwanej do łożenia świadczeń alimentacyjnych na rzecz powoda w oderwaniu od posiadanego przez powoda składnika majątkowego czyniłoby iluzorycznym dokonany podział majątku po ustaniu wspólności majątkowej pomiędzy stronami. Podsumowując, powód nie znajduje się w niedostatku w rozumieniu art. 60 § 1 k.r.o., albowiem posiada dochód i majątek, który przy podjęciu odpowiednich działań pozwalałby na samodzielne zaspokajanie jego podstawowych potrzeb życiowych.

Odnośnie możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanej J. L., to Sąd uznał, że nawet gdyby hipotetycznie przyjąć, że powód znajduje się w niedostatku, to sytuacja majątkowa pozwanej J. L. nie pozwala jej na łożenie w jakiejkolwiek części świadczeń alimentacyjnych na rzecz J. S. (1). W szczególności należy wskazać, iż pozwana prowadzi gospodarstwo domowe z trojgiem dzieci, na które wprawdzie otrzymuje świadczenia alimentacyjne, świadczenie w postaci (...), to jednak również i ona jest zobowiązana do pokrywania kosztów związanych z utrzymaniem dzieci. Uwzględniając przez pryzmat zasad doświadczenia życiowego i zawodowego wysokość kosztów związanych z utrzymaniem dorosłej osoby, to nie sposób przyjąć,
że konieczność dzielenia się przez pozwaną uzyskiwanym dochodem z powodem nie powodowałaby stanu niedostatku po stronie J. L.. Oczywistym przy tym jest stwierdzenie, że konieczność łożenia świadczeń alimentacyjnych nie może być orzeczona w sytuacji, gdy miałoby to doprowadzić do zaistnienia stanu niedostatku po stronie zobowiązanego do alimentów.

Mając na względzie całokształt powyższych ustaleń orzeczono, jak w punkcie I wyroku.

Pozwana J. L. wygrała niniejszą sprawę w całości, a więc zgodnie z art. 98 k.p.c. mogła się domagać od powodu zwrotu kosztów procesu w całości. Uwzględniając jednak okoliczność, że dochody powoda pozwalają mu jedynie na zaspokajanie jego podstawowych potrzeb życiowych, a stan zdrowia uniemożliwia mu podejmowanie jakiejkolwiek pracy zarobkowej w celu wypracowania dodatkowego dochodu, to ziściły się przesłanki do odstąpienia od obciążenia J. S. (1) – na mocy art. 102 k.p.c. – od obowiązku zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanej.

Z tych też względów orzeczono, jak w punkcie II wyroku.

Powód J. S. (1) był reprezentowany w toku postępowania przez zawodowego pełnomocnika w osobie adwokata ustanowionego z urzędu, który dwukrotnie reprezentował powoda w postępowaniu zażaleniowym przed Sądem Okręgowym w Szczecinie. Przy uwzględnieniu wartości przedmiotu sporu niniejszego postępowania wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika powoda opiewa na kwotę 1 200 zł (§ 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu), zaś wynagrodzenie z tytułu dwukrotnego reprezentowania powoda przed Sądem Okręgowym
w postępowaniu zażaleniowym opiewa na łączną kwotę 600 zł (§ 13 ust. 2 pkt 1 ww. rozporządzenia). Z uwagi na to, iż wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika ustanowionego
z urzędu ulega podwyższeniu o wartość podatku od towarów i usług (tj. 23 %), to Sąd zasądził na rzecz zawodowego pełnomocnika powoda łączną kwotę 2 214 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu powodowi J. S. (1).

Z tych też względów orzeczono, jak w punkcie III wyroku.