Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 sierpnia 2015 roku.

Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodniczący: Sędzia S.O. Małgorzata Kowalska

Protokolant: sekr. sąd. Małgorzata Gruza

po rozpoznaniu w dniu 11 sierpnia 2015 roku w Lublinie

sprawy H. A.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania H. A.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 11 czerwca 2013 roku znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że do ustalenia wysokości emerytury H. A. przyjmuje wskaźnik wysokości podstawy wymiaru w wysokości 70,35 %(siedemdziesiąt i 35/100 procent) wyliczony z lat 1972-1981.

Sygn. akt VII U 2111/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 czerwca 2013 r., Znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. przyznał H. A. prawo do emerytury od dnia(...) roku. Wysokość emerytury wyliczono na podstawie art. 183 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2015r., poz. 748) tj. w sposób mieszany (vide akta emerytalne).

Od powyższej decyzji odwołanie złożyła H. A., kwestionując sposób obliczenia wysokości świadczenia, w szczególności domagając się uznania okresu zatrudnienia i wynagrodzenia w (...) od 1980 roku do 1987 roku i uwzględnienia przy obliczaniu wysokości świadczenia osiąganych wówczas wynagrodzeń na podstawie zaświadczenia Rp-7 z dnia 8 lipca 2013 roku oraz uznania okresu zatrudnienia w M. Zakładach (...) w M., a także ponownego przeliczenia kapitału początkowego. Wnioskodawczyni dołączyła zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 8 lipca 2013 roku, zaświadczenie o zatrudnieniu z archiwum L. Urzędu Wojewódzkiego w L. oraz umowę o naukę zawodu i odpis świadectwa ukończenia (...) Szkoły(...)(k. 2, 4-5, 6-11 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ emerytalny argumentował jak w zaskarżonej decyzji wnosząc o jego oddalenie. Nadto podniósł, iż w związku ze złożonymi przez wnioskodawczynię nowymi dokumentami doliczono skarżącej okres zatrudnienia w M. Zakładach (...) od 1 września 1966 roku do 15 września 1969 roku decyzją z dnia 19 lipca 2013 roku (odpowiedź na odwołanie k. 12-13 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

H. A., urodzona (...), złożyła w dniu 7 marca 2013 roku wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Do wniosku dołączyła świadectwo pracy z Zakładów (...) w T. oraz zaświadczenie o zatrudnieniu w M. Zakładach (...) w M. wystawione przez Archiwum L. Urzędu Wojewódzkiego w L.. We wniosku skarżąca podała, iż uprawniona jest do emerytury rolniczej (bezsporne).

Zaskarżoną decyzją z dnia 11 czerwca 2013 roku Zakład przyznał skarżącej prawo do emerytury od dnia(...) roku. Wysokość emerytury wyliczona zgodnie z art. 53 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wyniosła 739,40 zł, przy czym uwzględniono 15 lat, 7 miesięcy i 22 dni okresów składkowych oraz 2 lata i 2 miesiące okresów nieskładkowych. Wysokość emerytury wyliczona według art. 26 tej ustawy wyniosła 837,65 zł. W celu jej wyliczenia Zakład dokonał decyzją z dnia 9 maja 2013 roku ustalenia wysokości kapitału początkowego, który wyniósł 67 910,37 zł. W decyzji tej zaznaczono, iż nie uwzględniono wnioskodawczyni okresu zatrudnienia od dnia 1 września 1966 roku do 15 września 1969 roku ponieważ nie został wystarczająco udowodnione, natomiast do ustalenia podstawy wymiaru przyjęto minimalne wynagrodzenia ponieważ nie zostały w żaden sposób udokumentowane faktyczne zarobki (vide akta kapitałowe). Wysokość emerytury mieszanej wynosił 803,26 zł (35% emerytury obliczonej na podstawie art. 53 oraz 65% emerytury wyliczonej na podstawie art. 26). Ostatecznie wnioskodawczyni przyznano emeryturę w wysokości 837,65 zł jako świadczenie najkorzystniejsze.

W dniu 11 lipca 2013 roku H. A. złożyła dodatkowe dokumenty dotyczące okresu zatrudnienia w M. Zakładach (...) w M.. Decyzją z dnia 18 lipca 2013 roku przeliczono skarżącej kapitał początkowy a decyzją z dnia 19 lipca 2013 roku emeryturę, uwzględniając okres składkowy wynoszący 18 lat, 8 miesięcy i 7 dni oraz nieskładkowy wynoszący dwa lata i 2 miesiące. Emeryturą najkorzystniejszą była nadal emerytura obliczona w myśl zasad wskazanych w art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS i wynosiła ona 932,89 zł.

Następnie w dniu 22 lipca 2013 roku wnioskodawczyni przedstawiła zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 8 lipca 2013 roku wykazującego zarobki osiągnięte przez nią w latach 1980-1987. W związku z udokumentowaniem faktycznych zarobków organ emerytalny ponownie przeliczył wnioskodawczyni kapitał początkowy i emeryturę. Decyzją z dnia 24 września ustalono wysokość świadczenia zgodnie z art. 26 na kwotę 1028,36 zł.

W toku postępowania, w związku z częściowym uwzględnieniem żądań wnioskodawczyni podniosła, iż nie ma obecnie zastrzeżeń do wyliczenia stażu pracy ani wynagrodzeń przyjętych za okres od roku 1980 do roku 1987, wniosła jednak o przeliczenie świadczenia w oparciu o faktyczne zarobki osiągane w latach 1970 do 1979 (k. 26v a.s.). Sąd dołączył akta osobowe wnioskodawczyni z okresu zatrudnienia w Zakładach (...) w T. (k. 29 a.s.).

W celu ustalenia, wysokości wynagrodzenia wnioskodawczyni w spornym okresie oraz przeliczenia wysokości świadczenia emerytalnego wg najkorzystniejszego wariantu przy uwzględnieniu ustalonych wynagrodzeń w miejsce przyjętych minimalnych kwot wynagrodzeń sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu księgowości.

Biegły po zapoznaniu się z aktami sprawy, aktami osobowymi oraz dokumentacją znajdującą się w aktach ZUS ustalił, iż zgromadzona dokumentacja osobowa pozwala na wyliczenie wynagrodzenia wnioskodawczyni z tytułu zatrudnienia w latach 1970 - 1979 według stawek osobistego zaszeregowania (tj. stawek wynagrodzenia zasadniczego za godzinę pracy) lub wynagrodzeń określonych w wartości miesięcznej wykazanych w angażach. Biegły wskazał, iż w okresie od dnia 1 października 1969 roku do dnia 15 czerwca 1973 roku H. A. była zatrudniona w charakterze pracownika fizycznego i za ten okres wynagrodzenie jej było określane w stawce godzinowej. Od dnia 16 czerwca 1973 roku przeniesiona została na stanowisko pracownika umysłowego i od tego czasu wynagrodzenie jej określano w wartości miesięcznej. Nadto w całym okresie objętym opinią skarżąca otrzymywała dodatek funkcyjny, którego wartość biegły wliczył do wynagrodzeń miesięcznych. Nie uwzględnił natomiast premii, gdyż brak było w zachowanych aktach informacji o jej wysokości. Wyliczenia rocznych wynagrodzeń w oparciu o stawki godzinowe biegły dokonał przyjmując nominalny, obowiązujący wówczas ustawowy czas pracy tj. 8 godzin dziennie, uwzględniając wolne soboty. W ten sposób biegły wyliczył wynagrodzenia zasadnicze za lata:

- 1969 (od 1 października) – 2 736 zł

- 1970 – 11 822,40 zł

- 1971 – 13 219,20 zł

- 1972 – 16 836 zł

- 1973 – 20 908,80 zł

- 1974 – 29 600 zł

- 1975 – 35 400 zł

- 1976 – 36 000 zł

- 1977 – 36 000 zł

- 1978 – 37 500 zł

- 1979 – 42 000 zł

Dalej biegły po analizie i zestawieniu dochodów osiąganych przez wnioskodawczynię wyliczonych w opinii z z wynagrodzeniami jakie uwzględnił ZUS do określenia wskaźnika wymiaru podstawy kapitału początkowego w decyzji przyznającej emeryturę stwierdził, ze wynagrodzenia ustalone w opinii są korzystniejsze od tych, jakie przyjmował ZUS. Wskaźnik ustalony w oparciu o wyliczone obecnie wynagrodzenia jest zdecydowanie korzystniejszy dla skarżącej bowiem wykorzystując je biegły ustalił, iż najkorzystniejszy wskaźnik podstawy kapitału początkowego występuje dla 10 kolejnych lat kalendarzowych z okresu 1972 – 1981 tj. 70,35% (opinia wraz z załącznikami k. 36-42 a.s.).

Do powyższej opinii strony nie zgłosiły zastrzeżeń. Organ rentowy dokonał hipotetycznego wyliczenia emerytury wnioskodawczyni przy uwzględnieniu wartości kapitału początkowego ustalonego z zastosowaniem wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynoszącego 70,35% (tj. zgodnie z opinią) wskazał, iż wynosił ona będzie 1 224,80 zł (k. 66 a.s.).

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przytoczonych dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach ZUS i aktach osobowych wnioskodawcy. Zostały one sporządzone w przepisanej formie, w oparciu o obowiązujące w dacie ich wydania przepisy prawne oraz wydane przez kompetentne osoby w ramach przysługujących im uprawnień. Wobec tego dokumenty powyższe zostały obdarzone wiarą jako autentyczne i rzetelne, a przez to prawdziwe.

Rozstrzygając w sprawie Sąd oparł się na powołanej opinii biegłego z zakresu księgowości. Biegły wnikliwie przeanalizował dokumentację znajdującą się w aktach sprawy, aktach emerytalnych oraz aktach osobowych wnioskodawczyni oraz opisał metodę która pozwoliła na określenie wniosków, które są wystarczająco uzasadnione. Z tych względów powołaną opinię Sąd uznał za wiarygodną, miarodajną i wyczerpującą a przez to przedstawiającą wystarczające wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego rozstrzygnięcia żądań zawartych w odwołaniu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 września 1999 r., II UKN 96/99). Kierując się powyższymi wskazaniami Sąd w całości podzielił wnioski biegłego w zakresie ustalenia wysokości wynagrodzenia osiągniętego przez wnioskodawcę w związku z pozostawaniem w stosunku pracy w latach 1970 -1979 w Zakładach (...) w T., a także wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego ustalonego z wynagrodzeń wnioskodawczyni z lat 1972 – 1981 w wysokości 70,35%.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie H. A. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r., nr 39, poz. 353 z późn. zm.) wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1)z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2)z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3)z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty,

- a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego

Z treści przepisu art. 114 ustawy emerytalnej wynika, iż prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji
w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Należy mieć na uwadze fakt, że w postępowaniu sądowym nie znajdują zastosowania ograniczenia w zakresie dopuszczalnych źródeł dowodowych, ustanowione na potrzeby postępowania przed ZUS, a wynikających z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe (Dz. U. z 2011 roku, Nr 237, poz. 1412). Zasadniczym bowiem celem postępowania sądowego jest rozstrzygnięcie sprawy po dostatecznym, wszechstronnym wyjaśnieniu jej okoliczności spornych. Ułatwia to art. 473 k.p.c, który wprost stanowi, iż w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i przesłuchania stron.

Powyższe oznacza, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., sygn. III UZP 6/84; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r., sygn. III UZP 48/84wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 r., sygn. H UKN 186/97; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 29 stycznia 2013 r., sygn. III AUa 808/12). Z przedstawionym poglądem i wynikającymi z niego wnioskami Sąd Okręgowy w pełni się zgadza.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło ustalić w sposób pewny, że przedłożona przez wnioskodawczynię w toku postępowania przed sądem dokumentacja stanowi podstawę do ponownego ustalenia wysokości przyznanego uprzednio świadczenia emerytalnego w ustalonej w niniejszym postępowaniu wysokości.

Ponad wszelką wątpliwość zastosowana przez biegłego metoda wyliczenia dni pracy w poszczególnych miesiącach, w których wynagrodzenie miesięczne było ustalane przy zastosowaniu m.in. stawki godzinowej określonej w dołączonych angażach, pozwoliła na obliczenie wynagrodzenia wnioskodawczyni za okres od 1970 roku do 1979 roku.

W trakcie niniejszego postępowania ustalono, że w latach 1969 – 1979 wnioskodawczyni osiągnęła wynagrodzenia wynoszące za: 1969 (od 1 października) – 2 736 zł, 1970 – 11 822,40 zł, 1971 – 13 219,20 zł, 1972 – 16 836 zł, 1973 – 20 908,80 zł, 1974 – 29 600 zł, 1975 – 35 400 zł, 1976 – 36 000 zł, 1977 – 36 000 zł, 1978 – 37 500 zł oraz 1979 – 42 000 zł. Po uwzględnieniu tych wynagrodzeń oraz wynagrodzeń wcześniej uwzględnionych przez ZUS na podstawie zaświadczenia Rp7 uzyskano najkorzystniejszych wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego, mający bezpośredni wpływ na wysokość emerytury, wynoszący 70,35 % .

W związku z tym odwołanie należało uznać za zasadne i zmienić zaskarżoną decyzję z dnia 11 czerwca 2013 r., zobowiązując organ rentowy do ustalenia H. A. wysokości emerytury w oparciu o wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, wyliczony z lat 1972 – 1981, a wynoszący 70,35%,.

Z tych względów Sąd Okręgowy na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.