Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Główczyński

Protokolant: star. sekr. sądowy Magdalena Pańków

po rozpoznaniu w dniu 16 czerwca 2015 r. w Legnicy

sprawy z wniosku Czesława Szafarowskiego

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o ponowne ustalenie wartości kapitału początkowego

na skutek odwołania Czesława Szafarowskiego     

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 6 lutego 2015 r.

znak (...)

oddala odwołanie

sygn. akt VU 422/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 lutego 2015 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił wnioskodawcy C. S.ponownego ustalenia kapitału początkowego z uwzględnieniem okresu jego zatrudnienia w (...)Spółdzielni (...) w J. od dnia 13 marca 1974 r. do dnia 17 lutego 1975 r.

W uzasadnieniu powyższej decyzji organ rentowy wskazał, że okres powyższy nie został przez ubezpieczonego udowodniony, bowiem jeden ze świadków powołanych na okoliczność zatrudnienia oświadczył, że nie pracował z ubezpieczonym, a drugi świadek nie był zatrudniony w Spółdzielni przez cały sporny okres.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył wnioskodawca C. S., podnosząc że nie dysponuje dokumentami z okresu zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...) w J. od 13 marca 1974 r. do 17 lutego 1975 r., nie odnalazł ich też w archiwach, więc w związku z tym potwierdzić ten fakt mogą tylko świadkowie, których przesłuchiwał organ rentowy.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wniósł o oddalenie odwołania, argumentując jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, podnosząc nadto, że zeznania świadków nie mogą stanowić jedynego dowodu na potwierdzenie zatrudnienia, zwłaszcza gdy budzą wątpliwości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 23 czerwca 2014 roku, znak (...), organ rentowy, po rozpatrzeniu wniosku C. S. z dnia 24 marca 2014 r., ponownie ustalił ubezpieczonemu kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 roku w wysokości 174 090,73 zł. Podstawa wymiaru wyniosła 1962,09 zł. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy przyjął: 24 lat, 2 miesiące i 19 dni okresów składkowych oraz 14 dni okresów nieskładkowych.

Dnia 27 stycznia 2015 r. wnioskodawca złożył kolejny wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego, domagając się wyliczenia jego wartości z uwzględnieniem okresu od 13 marca 1974 r. do 17 lutego 1975 r., jako jego zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...) w J., na podstawie zeznań świadków.

(b e z s p o r n e )

Decyzją z dnia 6 lutego 2015 r., zaskarżoną w niniejszym postępowaniu, organ rentowy odmówił wnioskodawcy ponownego przeliczenia kapitału początkowego, z powodu niewykazania faktu zatrudnienia w podawanym okresie w (...)Spółdzielni (...) w J..

D o w ó d: - akta kapitałowe ubezpieczonego: - decyzja z dn. 6.02.2015 r. – k. 36.

Wnioskodawca C. S.w okresie swej aktywności zawodowej pozostawał w zatrudnieniu kolejno u następujących pracodawców:

– w Zakładzie (...) w S.- od 07.02.1973 r. do 12.03.1974 r.;

– w (...)- od 14.01.1976 r. do 31.03.1987 r.;

– w (...) Zakładzie (...) w J. - od 07.04.1987 r. do 13.06.1987 r.;

– w Kopalni (...) w B. - od 22.06.1987 r. do 31.08.1989 r.;

– w (...) Kopalniach (...) - od 01.09.1989 r. do 30.04.1994 r.;

- w (...) S.A. – od 27.08.1997 r. do 30.04.2000 r.;

- w (...) S.A. we W. – od 01.02.2001 r. do 04.08.2001 r.;

- w (...) Sp. z o.o. w upadłości w J. – od 20.01.2004 r. do 07.05.2005 r.;

- we (...) Przedsiębiorstwie (...) S.A. - od 25.09.2006 r. do 30.11.2008 r.

Wnioskodawca w okresie od 18 lutego 1975 r. do 17 grudnia 1975 r. odbył zasadniczą służbę wojskową.

D o w ó d: - akta rentowe ubezpieczonego – świadectwa pracy, zaświadczenia, książeczka wojskowa – k. 7-50.

Ubezpieczony od 13 marca 1974 r. do 17 lutego 1975 r. podejmował się różnych prac w Wytwórni (...) w J. na ul. (...), należącej do (...) Spółdzielni (...) w J.. Pracował przy rozładunku i załadunku, a nadto przy innych pracach doraźnych. Był kilka razy widziany przy pracach przez ówczesnego pracownika administracyjnego Spółdzielni – M. B., który w (...) przeprowadzał kontrole i inwentaryzacje. Wnioskodawcę przy pracach widywał też J. O., który został zatrudniony na umowę o pracę jako pracownik fizyczny Wytwórni (...) od dnia 8 lipca 1974 r. Świadkowie nie wiedzieli na jakiej podstawie wnioskodawca świadczył pracę. W spornym okresie Spółdzielnia zatrudniała pracowników do prac w Wytwórni (...) na umowę o pracę oraz w oparciu o umowy cywilnoprawne.

Wnioskodawca nie posiada żadnego dokumentu z okresu zatrudnienia w (...)Spółdzielni (...) w J.. Po odbyciu służby wojskowej, starając się o przyjęcie do pracy w (...), nie przedłożył świadectwa pracy za sporny okres od 13 marca 1974 r. do 17 lutego 1975 r., zaś w kwestionariuszu osobowym zaznaczył, że dotąd nie pracował. Przy rekrutacji do pracy u innych pracodawców wnioskodawca również nie wymieniał w życiorysach ani w kwestionariuszach osobowych spornego zatrudnienia w Spółdzielni. Nie składał też świadectw pracy za sporny okres.

(...) Spółdzielnia (...) w J. została zlikwidowana, a w przejętej przez Zakład Usług (...) Sp. z o.o. w B. dokumentacji Spółdzielni brak jest akt osobowych potwierdzających zatrudnienie.

D o w o d y: - akta kapitałowe – kopia świadectwa pracy J. O. – k. 33.

- akta osobowe wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w (...) – kwestionariusz osobowy;

- akta osobowe wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w (...)w J. – życiorys z dn. 5.04.1987 r.- k. 2; kwestionariusz osobowy z dn. 3.04.1987 r.- k. 3-4;

- akta osobowe wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w Kopalni (...) – życiorys – k. 2;

- akta osobowe wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w (...) –kwestionariusz osobowy;

- - akta osobowe wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w (...) –kwestionariusz osobowy- k. 4-5;

- - akta osobowe wnioskodawcy z okresu zatrudnienia we (...) –kwestionariusz osobowy

- pismo Zakładu Usług (...) Sp. z o.o. w B. z dn. 8.04.2015 r. – k. 3;

- zeznania świadków: J. O. – k. 36 v, e-protokół z dn. 16.06.2015 r. – 00:09:59-00:14:00; M. B. - k. 36 v, e-protokół z dn. 16.06.2015 r. – 00:14:17-00:18:00.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. 2004r., nr 39, poz. 353 ze zm.) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, na dzień 1 stycznia 1999r. ustala się kapitał początkowy.

W myśl art. 174 ust. 1 ustawy emerytalnej kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2 (ust. 2).

Zgodnie z art. 6 ustawy emerytalnej generalnie za okresy składkowe uznaje się okresy za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne. Takim okresem składkowym w latach 1974-75 był m.in. okres zatrudnienia na umowę o pracę.

Jedyną kwestią sporną w niniejszej sprawie była możliwość ponownego przeliczenia wysokości kapitału początkowego ubezpieczonego, z uwzględnieniem dodatkowego okresu zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...) w J. od 13 marca 1974 r. do 17 lutego 1975 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wywodził, że okres ten nie został przez ubezpieczonego udowodniony, zaś C. S.żądał zaliczenia mu powyższego okresu przy ustalaniu wysokości kapitału początkowego w oparciu o zeznania dwóch wskazanych przez siebie świadków.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w sprawie Sąd uznał, że stanowisko organu rentowego było słuszne.

W tym miejscu należy przypomnieć, że zgodnie z § 22 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe (Dz. U. z 2011 r. Nr 237, poz. 1412) podstawowym środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności legitymacja ubezpieczeniowa, legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia. Jakkolwiek zaś w postępowaniu przed sądem nie obowiązują ograniczenia, co do zakresu środków dowodowych na okoliczność posiadania dodatkowych okresów zatrudnienia bądź innych okresów składkowych i nieskładkowych, to nie oznacza to dopuszczalności ustalania tych okresów w sposób przybliżony lub prawdopodobny. W postępowaniu cywilnym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych w sprawie o wysokości renty bądź emerytury, czy ustalenie kapitału początkowego możliwe jest dopuszczenie i przeprowadzenie wszelkich dowodów, w tym także dowodu z zeznań świadków. Zawsze jednak w sprawach tych wymaga się dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych oraz precyzyjnych - potwierdzających czy uprawdopodobniających w stopniu graniczącym z pewnością nie tylko fakt zatrudnienia, ale i pozostałe okoliczności związane ze świadczeniem pracy, w tym jej wymiarem, czasem związania umową o pracę i wysokością uzyskiwanego wynagrodzenia. W związku z tym generalnie same dowody z zeznań świadków nie mogą, choćby ze względu na znaczny upływ czasu, stanowić wystarczająco pewnego i jedynego źródła dla rekonstrukcji faktów o warunkach pracy i płacy, w szczególności, gdy zebrane dowody z dokumentów takich faktów nie potwierdzają. Niedopuszczalne jest tym bardziej oparcie się wyłącznie na zeznaniach świadków, w sytuacji gdy z dokumentów wynikają okoliczności przeciwne (por. wyrok Sądu Najwyższego z 9 stycznia 1998 r., sygn. II UKN 440/97, OSNP z 1998 r. Nr 22, poz. 667 oraz z dnia 30 marca 2000 r., II UKN 441/99; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dn. 6.08.2014 r., III AUa 466/14).

Odnosząc powyższe rozważania do realiów sprawy niniejszej, Sąd doszedł do przekonania, że materiał dowodowy zgromadzony w sprawie w żaden sposób nie potwierdzał, że wnioskodawca był zatrudniony w (...)Spółdzielni (...) w J. od 13 marca 1974 r. do 17 lutego 1975 r. i okres ten, jako okres składkowy winien być uwzględniony przy ponownym wyliczaniu wysokości kapitału początkowego.

Sąd swoje ustalenia faktyczne oparł na dowodach z dokumentów przedłożonych przez wnioskodawcę w toku postępowania administracyjnego oraz sądowego, akt osobowych, które Sąd zdołał zgromadzić (tj. akt z okresów zatrudnienia w (...), (...) Zakładzie (...) w J., Kopalni (...) w B., (...) Kopalniach (...), (...) S.A. i w (...) Przedsiębiorstwie (...) S.A.), a nadto z zeznań świadków. Z dowodów tych wynika jedynie, że wnioskodawca podejmował się różnych prac na terenie Wytwórni (...), należącej do w.w. Spółdzielni. Jednocześnie wykluczają one uznanie, że prace te podejmowane były w warunkach zatrudnienia pracowniczego. Przede wszystkim brak jest akt osobowych, potwierdzających zatrudnienie wnioskodawcy w spornym okresie. Nadto w aktach osobowych z późniejszych okresów zatrudnienia wnioskodawcy nie ma żadnego śladu zatrudnienia w Spółdzielni w podawanych przez niego warunkach. Najbardziej miarodajnymi w tym zakresie, w ocenie Sądu, są dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych (...), gdyż dotyczą pierwszego zatrudnienia ubezpieczonego po rzekomym zatrudnieniu w Spółdzielni i odbyciu służby wojskowej. Niewątpliwie, choćby celem zwiększenia swych szans na zatrudnienie, wnioskodawca powołałby się wtedy na sporny okres zatrudnienia, gdyby miał ku temu podstawy. Tymczasem w kwestionariuszu osobowym wnioskodawca wskazał, że dotąd nie pracował. Nie przedłożył też do (...) żadnych dokumentów pochodzących ze spornego okresu. Także w dokumentach związanych z rekrutacją do pracy u pozostałych pracodawców wnioskodawca nie wspomina o zatrudnieniu w Spółdzielni w J.. Wreszcie świadkowie przesłuchani w sprawie, poza ogólnymi stwierdzeniami, że widywali wnioskodawcę pracującego w Wytwórni (...) w J., nie mieli wiedzy na jakiej podstawie wnioskodawca świadczył pracę na rzecz Spółdzielni. Nie mieli też nim stałej styczności. Świadek M. B., mający znaczną wiedzę na temat zasad działalności Spółdzielni, jako jej ówczesny pracownik administracyjny, potwierdził nadto, że Spółdzielnia zatrudniała pracowników w oparciu o różne umowy, w tym umowy cywilnoprawne.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie dawał żadnych podstaw, by uznać sporny okres od 13 marca 1974 r. do 17 lutego 1975 r. za okres zatrudnienia wnioskodawcy na umowę o pracę, który mógłby być uwzględniony przy ustalaniu kapitału początkowego.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.