Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 września 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 września 2015r. w O.

sprawy z odwołania J. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. T.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 22.06.2015r. znak (...)

orzeka:

1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje J. T. prawo do emerytury począwszy od dnia 1.06.2015r.;

2. stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

W dniu 9.06.2015r. J. T. złożył w Oddziale ZUS w P. wniosek o ustalenie uprawnień do wcześniejszej emerytury.

Po rozpoznaniu tego wniosku decyzją z dnia 22.06.2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił J. T. prawa do tego świadczenia uznając, iż nie udowodnił on wymaganego 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

J. T. decyzję powyższą zaskarżył, wnosząc od niej odwołanie. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że nie zgadza się z decyzją ZUS, gdyż w szczególnych warunkach pracował w Przedsiębiorstwie (...) w W. jako kierowca samochodu ciężarowego pow. 3,5 tony.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że J. T. nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury, o których mowa w art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż nie udowodnił on żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach. ZUS nie znalazł podstaw do zaliczenia do okresów pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 01.07.1977r. do 29.12.1996r. z tytułu zatrudnienia w (...), ponieważ w przedłożonym świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach stanowisko pracy „kierowca” nie zostało określone ściśle według wykazu, działu i pozycji oraz punktu zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31.03.1988r.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:

J. T. urodził się (...) Nie jest członkiem OFE.

Na dzień 01.01.1999 r. zgromadził okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie 27 lat, 3 miesiące i 24 dni.

Z dniem 27.04.1977r. J. T. został zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w W.. Powierzono mu stanowisko kierowcy samochodu. Do końca czerwca 1977r. odwołujący był kierowcą N.. Z dniem 01.07.1977r. J. T. powierzono obowiązki kierowcy J.. Do 29.12.1996r. odwołujący pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym pow. 3,5 tony. Od 30.12.1996r. do 15.04.1997r. J. T. przebywał na urlopie bezpłatnym.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: dokumenty z akt rentowych i dokumenty z akt osobowych, zeznania odwołującego oraz świadka R. K..

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Odwołanie J. T. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że podstawą do ubiegania się przez odwołującego o prawo do emerytury jest art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, gdyż urodził się on 07.09.1950r. Zgodnie z tymi przepisami prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po 01.01.1949r., jeżeli:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,

- w dniu 01.01.1999r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Zasadniczo okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy (tak: § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r.). Zgodnie jednak z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego możliwe jest wykazywanie okoliczności, od których zależy nabycie uprawnień, w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń wszelkimi dowodami (wyrok SN z dnia 06.09.1995r., II URN 23/95, OSNP 1996/5/77, wyrok SN z dnia 02.02.1996r., II URN 3/95, OSNP 1996/16/239).

Na okoliczność wykonywania pracy w szczególnych warunkach w (...) w W. odwołujący złożył świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach datowane na 6.04.2004r., z którego wynika, że był on zatrudniony w w/w zakładzie pracy od 27.04.1977r. do 15.04.1997r. na stanowisku kierowcy i w okresie od 01.07.1997r. do 15.04.1997r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Powyższe świadectwo pracy zostało zakwestionowane przez ZUS z przyczyn formalnych. Wobec powyższego skuteczność odwołania J. T. zależna była od wykazania czy w spornym okresie rzeczywiście pracował on stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym pow. 3,5 tony.

Odwołujący w swoich zeznaniach wywodził, że od samego początku w (...) pracował wyłącznie jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym pow. 3,5 tony. Przewoził głównie pasze. Jeździł przeważnie J. i (...) z przyczepą. Odwołujący wyjaśnił, że nie wie skąd w jego aktach osobowych pojawił się angaż kierowcy O.. Podał, że on nie miał uprawnień do kierowania autobusami, a osinobus to samochód ciężarowy na podbudowie S., służący do przewożenia około 20 osób. Podał, że w firmie był też R. o dopuszczalnym ciężarze całkowitym pow. 6 ton, ale jeździł nim sporadycznie.

Świadek R. K. podał, że on w B. rozpoczął pracę w 1978r. Odwołujący wówczas już pracował i jeździł cały czas samochodami ciężarowymi o dopuszczalnym ciężarze całkowitym pow. 3,5 tony. Były to J., I., S., K.. Świadek nie kojarzył by odwołujący pracował jako kierowca R. i O.. Świadek dodał, że on pracował w takim samym charakterze i uzyskał prawo do emerytury, ale dopiero po odwołaniu do Sądu.

Sądowi udało się również pozyskać dokumentację osobową odwołującego za sporny okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...). Jej analiza wskazuje, że J. T. został zatrudniony z dniem 27.04.1977r. w charakterze kierowcy samochodu (vide umowa o pracę k. 45). Z pisma z dnia 30.06.1977r. wynika, że z dniem 01.07.1977r. odwołującemu przyznano wyższą stawkę zaszeregowania w związku z przejściem z samochodu N. na samochód J. 317 (k.47). Z dniem 01.09.1979r. odwołujący został przeniesiony na stanowisko kierowcy samochodu marki (...) (angaż z 01.09.1979r. k. 56). Z angażu z 31.10.1980r. wynika, że odwołujący był również kierowcą J. (k. 58). Z dniem 01.11.1980r. powierzono mu obowiązki kierowcy samochodu O. (angaż k. 59). Z kolejnych dokumentów z akt osobowych wynika, że stanowisko pracy odwołującego określane było ogólnie jako kierowca, bądź kierowca sam. marki (...). Z dniem 2.12.1988r. odwołującemu powierzono obowiązki kierowcy sam. marki R. ( angaż k. 72). Również pozostałe dokumenty z akt osobowych potwierdzają, że odwołujący do końca zatrudnienia był zatrudniony na stanowisku kierowcy.

Dokumenty z akt osobowych odwołującego za sporny okres zatrudnienia nie budziły wątpliwości Sądu co ich wiarygodności.

Za wiarygodne Sąd uznał też zeznania odwołującego i świadka R. K.. Były one spójne i korespondowały z dokumentami z akt osobowych. Sąd uznał jednak, że pomimo, iż odwołujący utrzymywał, że od samego początku pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym pow. 3,5 tony, jako datę początkową zatrudnienia odwołującego w warunkach szczególnych należy przyjąć 01.07.1977r. Z akt osobowych wynika, że przed tą datą odwołujący był kierowcą N.. Podobnie pracodawca w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach jako datę początkową zatrudnienia odwołującego w warunkach szczególnych wskazał 01.07.1977r. Odwołujący w swoich zeznaniach zaprzeczał jakoby był kierowcą O.. Wskazać jednak należy, że nawet gdyby odwołujący sporadycznie prowadził również tego rodzaju pojazdy to również tego rodzaju prace należy zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach. O. to samochód do przewozu większej ilości osób, produkowany na bazie samochodu S. z zabudową pasażerską w miejsce skrzyni ładunkowej. Fakt, że zamiast towarów przewożono nim ludzi w większej liczbie nie oznacza, że nie był to samochód ciężarowy. W tym wypadku „ładunkiem” była kabina i znajdujący się w niej przewożeni ludzie (por. wyrok Sądu Okręgowego w Tarnowie z 03.10.2012r., wydany w sprawie o sygn. akt IV U 692/12). Podobnie R., którym sporadycznie jeździł odwołujący ma dopuszczalny ciężar całkowity 5800 kg, a więc znacznie więcej niż 3,5 tony (por. wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 24.09.2013r., wydany w sprawie o sygn. akt VU 162/13).

Reasumując powyżej omówione dowody Sąd uznał, że okres od 01.07.1977r. do 29.12.1996r. (do rozpoczęcia urlopu bezpłatnego) tj. łącznie 19 lat, 5 miesięcy i 29 dni) należy odwołującemu zaliczyć do stażu pracy w szczególnych warunkach. W tym okresie J. T. wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym pow. 3,5 tony. Była to praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Prace te wyszczególnione są w wykazie A dziale VII poz. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

J. T. spełnił też wszystkie pozostałe przesłanki warunkujące nabycie uprawnień do wcześniejszej emerytury wynikające z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Osiągnął wiek 60 lat w dniu (...)i nie jest członkiem OFE (vide: dokumenty z akt emerytalnych).

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 22.06.2015r. i przyznał J. T. prawo do emerytury począwszy od dnia 01.06.2015 roku tj. od pierwszego dnia, w którym złożył on wniosek o świadczenie.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do emerytury, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2010 roku, II UK 330/09, LEX 604220). W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak było podstaw do obciążenia organu rentowego odpowiedzialnością za nieustalenie wszystkich okoliczności niezbędnych do wydania decyzji o przyznaniu odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury. ZUS nie dysponował bowiem niezbędnymi i wystarczającymi dokumentami pozwalającymi na uznanie pracy odwołującego w spornych okresach jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Dopiero na etapie postępowania sądowego po przeprowadzeniu postępowania dowodowego odwołujący w sposób niewątpliwy wykazał, że zgromadził wymagany ustawą 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych. Z tych względów orzeczono jak w pkt. 2 wyroku.