Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 lipca 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Marek Borkiewicz (spr.)

Sędziowie: SSA Marta Sawińska

SSA Jolanta Cierpiał

Protokolant: st.sekr. sąd. Alicja Karkut

po rozpoznaniu w dniu 29 lipca 2015 r. w Poznaniu

sprawy Z. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

o emeryturę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 15 października 2014 r. sygn. akt VIII U 783/13

1.  z m i e n i a zaskarżony wyrok o tyle, że przyznaje odwołującemu prawo do emerytury od dnia 1 stycznia 2013r.;

2.  o d d a l a apelację w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz odwołującego kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 stycznia 2013 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P., odmówił Z. D. prawa do emerytury.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł Z. D..

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. wniósł o oddalenie odwołania.

Wyrokiem z dnia 15 października 2014 r., wydanym w sprawie o sygn. VIII U 783/13, Sąd Okręgowy w Poznaniu, Wydział VIII Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do emerytury przy obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych od dnia 11 grudnia 2012 r.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego stanowiły następujące ustalenia faktyczne:

Z. D. urodził się dnia (...) i nie jest członkiem OFE.

Sąd Okręgowy ustalił, że na dzień 31 grudnia 1998 r. odwołujący posiadał 30 lat, 3 miesiące i 10 dni okresów składkowych.

Odwołujący do wniosku o przyznanie emerytury przedłożył dwa świadectwa pracy w szczególnych warunkach w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w K.:

1)  z dnia 26 czerwca 1992 r., z którego wynika wykonywanie pracy pracownika stale zatrudnionego w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych, na stanowisku ślusarz w okresie od dnia 1.07.1971 r. do dnia 25.10.1973 r. (tj. 2 lata, 3 m-ce, 25 dni) oraz wykonywaniu pracy przy szlifowaniu i ostrzeniu wyrobów i narzędzi oraz polerowaniu mechanicznym, na stanowisku szlifierz i szlifierz-ostrzarz w okresie od dnia 1.07.1980 r. do dnia 30.06.1992 r. (tj. 12 lat, 0 m-cy, 0 dni),

2)  z dnia 24 maja 2001 r., z którego wynika wykonywanie pracy pracownika stale zatrudnionego w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych, na stanowisku ślusarz w okresie od dnia 1.07.1971 r. do dnia 25.10.1973 r. (tj. 2 lata, 3 m-ce, 25 dni – czyli tak samo, jak w świadectwie z dnia 26 czerwca 1992 r.) oraz wykonywanie pracy przy szlifowaniu i ostrzeniu wyrobów i narzędzi oraz polerowaniu mechanicznym, na stanowisku szlifierz i szlifierz-ostrzarz w okresie od dnia 3.11.1975 r. do dnia 30.06.1992 r. (tj. 16 lat, 7 m-cy, 27 dni).

Organ rentowy zakwestionował świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 24 maja 2001 r. i na podstawie świadectwa z dnia 26 czerwca.1992 r. ustalił staż pracy odwołującego w warunkach szczególnych na 14 lat, 3 miesiące i 25 dni.

Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że w okresie od dnia 2 września 1968 r. do dnia 30 czerwca 1992 r. odwołujący był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w K. - przez pierwsze trzy lata odwołujący pobierał naukę w zawodzie ślusarza, natomiast od dnia 1 lipca 1971 r. został zatrudniony na stałe, w pełnym wymiarze czasu pracy w dziale (...), w którym produkowano cysterny i meble laboratoryjne. Praca odwołującego polegała na przygotowaniu materiałów do spawania, poprzez przycinanie blachy, w tym okrągłych boków beczek, a następnie na szlifowaniu spawów przy pomocy ręcznej szlifierki i wykonywał ją w jednej hali ze spawaczami do dnia 25 października 1973 r.

W okresie od dnia 26 października 1973 r. do dnia 13 października 1975 r. odwołujący pełnił zasadniczą służbę wojskową

Sąd Okręgowy ustalił, że po zakończeniu służby wojskowej odwołujący w dniu 3 listopada 1973 r. powrócił do świadczenia pracy w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w K. Odwołujący nie powrócił jednak do pracy w dziale (...) lecz został skierowany do działu (...), czyli narzędziowni. Tam zajmował się ostrzeniem narzędzi takich jak frezy, wiertła, piły, noże tokarskie. Pracę tę wykonywał stale i w pełnym wymiarze; było to jego jedyne zajęcie. Pracował w jednej brygadzie m. in. ze Z. W. i J. K.. Ze względu na charakter pracy, odwołujący współpracował z tokarzami J. O., S. C. i H. O.. Pracę szlifierza, szlifierza-ostrzarza odwołujący wykonywał nieprzerwanie do dnia ustania zatrudnienia, czyli do dnia 30 czerwca 1992 r. Sąd Okręgowy w oparciu o zgromadzony w postępowaniu sądowym materiał dowody (w postaci zeznań świadków odwołującego) ustalił, że zgodnie z treścią świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 24 maja 2001 r. (które kwestionował organ rentowy) odwołujący pracował w dziale (...) jako szlifierz i ostrzarz już od 1975 r., a nie dopiero od 1980 r., do końca zatrudnienia.

Ponadto Sąd I instancji ustalił, że w okresie od dnia 15 września 1992 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. odwołujący pracował jako palacz c.o. w Urzędzie Gminy K., ale praca ta nie była pracą w warunkach szczególnych.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Okręgowy wydał zaskarżony wyrok, uznając odwołanie za zasadne.

Sąd Okręgowy stwierdził bowiem, wskazując na treść przepisów art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 tj. ze zm.), § 1 ust. 1, § 2 ust. 2, § 4-15 i działu III, poz. 78 wykazu A stanowiącego załącznik rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., Nr 8 poz. 43 ze zm.) oraz wykaz A, Dział III, poz. 78 pkt 1 i 2 zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 7 lipca 1987 r. spełnił wszystkie przesłanki nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku. Odwołujący ukończył bowiem w dniu 11 grudnia 2012 r. wiek 60 lat oraz na dzień 1 stycznia 1999 r. posiada ponad 25 lat stażu ubezpieczeniowego, a ponadto w ocenie Sądu Okręgowego legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze w wymiarze co najmniej 15 lat. Sąd I instancji wskazał bowiem, że bezspornym było, że odwołujący pracował w szczególnych warunkach w okresach od dnia 1 lipca 1971 r. do dnia 25 października 1973 r. oraz od dnia 1 lipca 1980 r. do dnia 30 czerwca 1992 r. (czyli łącznie 14 lat, 3 m-ce, 25 dni), jednakże sporne było, czy odwołujący pracował w takich warunkach także w okresie od dnia 3 listopada 1975 r. do dnia 30 czerwca 1980 r. W świetle materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu sądowym w postaci zeznań świadków i odwołującego Sąd Okręgowy uznał, że do stażu pracy w szczególnych warunkach odwołującemu należy zaliczyć również okres od dnia 3 listopada 1975 r. do dnia 30 czerwca 1980 r. (tj. 4 lata, 7 miesięcy i 28 dni), albowiem odwołujący pracował wówczas w pełnym wymiarze czasu pracy i na stałe w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w K. jako szlifierz, szlifierz-ostrzarz, a więc wykonywał pracę, o której mowa w dziale III, pkt 78 wykazu A stanowiącego załącznik rozporządzenia.

W konsekwencji Sąd I instancji stwierdził, że na dzień 1 stycznia 1999 r. odwołujący posiadał łącznie ponad 15 lat stażu pracy w szczególnych warunkach (14 lat, 3 m-ce i 25 dni + 4 lata, 7 m-cy i 28 dni = 18 lat, 11 m-cy i 23 dni), a tym samym spełnił ostatnią przesłankę nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku. Z uwagi na powyższe i powołując się na treść art. 100 ust. 1 i 129 ust. 1 ustawy emerytalnej, Sąd Okręgowy przyznał odwołującemu prawo do emerytury od 11 grudnia 2012 r. (tj. od dnia osiągnięcia przez odwołującego wieku uprawniającego do emerytury przy obniżonym wieku, w miesiącu, w którym zgłoszono wniosek).

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy stwierdził, że odwołanie było zasadne i na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c. oraz powołanych przepisów prawa materialnego wyrokiem z dnia 15 października 2014 r. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do emerytury przy obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych od dnia 11 grudnia 2012 r.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P., zaskarżając go w całości i zarzucając mu naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 184 ust. 2 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.12.2012 r., polegające na przyznaniu Z. D. prawa do emerytury w sytuacji, gdy nie nastąpiło rozwiązanie stosunku pracy.

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania ubezpieczonego od decyzji organu rentowego z dnia 2 stycznia 2013r.

W odpowiedzi na apelację odwołujący wniósł o jej oddalenie, a ewentualnie o zmianę wyroku Sądu I instancji poprzez przyznanie prawa do emerytury od dnia 1 stycznia 2015 r. oraz o zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Wniesioną przez organ rentowy apelację uznać należy za zasadną jedynie w części dotyczącej początkowej daty przyznania odwołującemu emerytury.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, a zebrany materiał poddał wszechstronnej ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów, przewidzianej przez art. 233 § 1 k.p.c. Dokonując tej oceny, Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej oceny materiału dowodowego w świetle zasady sędziowskiej oceny materiału dowodowego, wyczerpująco wskazując, które dowody uznał za wiarygodne i dlaczego, a które nie, co logicznie i spójnie uzasadnił. W wyniki powyższego, Sąd Okręgowy wyjaśnił wszystkie istotne okoliczności sprawy. Z uwagi na powyższe, w ocenie Sądu Apelacyjnego wszystkie ustalenia faktyczne, dokonane przez Sąd Okręgowy, znajdują oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym, który Sąd I instancji właściwie ocenił na podstawie jego wszechstronnego rozważenia, polegającego na rzetelnej, bezstronnej ocenie wyników postępowania i ich prawidłowej interpretacji, przy uwzględnieniu zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Nadto także sam apelujący nie kwestionuje ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd Okręgowy. Wyjątkiem jest jedynie błędne wskazanie przez Sąd I instancji daty powrotu przez odwołującego do świadczenia pracy w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w K. po zakończeniu przez niego zasadniczej służby wojskowej, co nastąpiło w dniu 3 listopada 1975 r. (vide: k. 19-21 akt osobowych odwołującego), a nie jak omyłkowo wskazał Sąd Okręgowy w dniu 3 listopada 1973 r., co jednak ostatecznie nie miało wpływu na prawidłowość rozstrzygnięcia.

W konsekwencji Sąd Apelacyjny, z wyjątkiem wskazanym wyżej, w pełni podzielił ustalenia Sądu I instancji i przyjął je za własne, bez potrzeby ponownego ich przytaczania.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego, Sąd Apelacyjny podzielił również w ocenę prawną dokonaną przez Sąd Okręgowy, z wyjątkiem daty początkowej, od której odwołującemu należało przyznać prawo do emerytury.

Wskazać należy bowiem, że przepis art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 1998 r., Nr 162 poz. 1118 ze zm. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r.), zwanej dalej „ustawą emerytalną”, stanowi, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40 ustawy emerytalnej, jeżeli dniu wejścia w życie ustawy emerytalnej (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat - dla mężczyzn oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27,

przy czym dodatkowo przepis art. 184 ust. 2 ustawy emerytalnej (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r.) stanowi, że emerytura powyższa przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Ponadto przed dniem 1 stycznia 2013 r. przepis art. 184 ust. 2 ustawy emerytalnej (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r.) stawiał w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem jeszcze jeden dodatkowy wymóg uzyskania powyższej emerytury, w postaci rozwiązania stosunku pracy. Wymóg ten został zniesiony z dniem 1 stycznia 2013 r.

Wskazać należy, że zgodnie z wymogiem określonym w 184 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej, ubezpieczony musi spełniać ogólny warunek posiadania wymaganego okres składkowego i nieskładkowego wskazanego w art. 27 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej, wynoszący dla mężczyzn co najmniej 25 lat.

Odnośnie zaś wymogu określonego w art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej, przepis art. 32 ust. 1 ustawy emerytalnej przewiduje dla ubezpieczonych będących pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze prawo do emerytury w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3 ustawy emerytalnej. Jednocześnie z przepisu art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej wynika, że dla celów ustalenia uprawnień do wcześniejszej emerytury pracownika zatrudnionego w szczególnych warunkach uważa się pracownika zatrudnionego przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia, zaś zgodnie z art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej, wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1 tego przepisu, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 tego przepisu przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, którymi w niniejszej sprawie jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., Nr 8 poz. 43 ze zm.), zwane dalej „rozporządzeniem”. To samo rozporządzenie określa wymagany okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, którego osiągnięcia dla uzyskania prawa do emerytury w obniżonym wieku wymaga art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej.

Odnośnie wieku emerytalnego oraz wymaganego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych, § 4 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że mężczyzna, będący pracownikiem, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat,

2.  wiek emerytalny osiągnął w czasie zatrudnienia lub w ciągu 5 lat od ustania zatrudnienia,

3.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie zaś z wykazem A, stanowiącym załącznik do powyższego rozporządzenia, jako praca w szczególnych warunkach, której wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, wymienione zostało:

a)  szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne (załącznik do rozporządzenia, wykaz A, Dział III, poz. 78), którą to pracę zgodnie z treścią zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego (Dz. Urz. MG z 1987 r., Nr 4 poz. 7), zwanym dalej „zarządzeniem”, wykonują w szczególności pracownicy na stanowisku szlifierz i ostrzarz (załącznik do zarządzenia, wykaz A, Dział III, poz. 78, pkt 1 i 2) oraz

b)  prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowo wodorowym (załącznik do rozporządzenia, wykaz A, Dział XIV, poz. 12), którą to pracę zgodnie z treścią zarządzenia wykonują w szczególności pracownicy zatrudnieni stale w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych (załącznik do zarządzenia, wykaz A, Dział XIV, poz. 12, pkt 12).

Przy czym, stosownie do treści § 2 ust. 1 rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń w wysokości i na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Przepis ten wymaga zatem wykonywania pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a wymogi te winny zostać spełnione łącznie.

Zgodnie natomiast z art. 100 ust. 1 ustawy emerytalnej, prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, zaś stosownie do art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

W świetle powyższego, zważywszy na dokonane przez Sąd Okręgowy prawidłowe ustalenia faktyczne (które w pełni podziela Sąd Apelacyjny, z wyjątkiem daty powrotu przez odwołującego do świadczenia pracy w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w K. po zakończeniu przez niego zasadniczej służby wojskowej, co nastąpiło w dniu 3 listopada 1975 r., a nie w dniu 3 listopada 1973 r. jak omyłkowo wskazał Sąd Okręgowy), również w ocenie Sądu Apelacyjnego odwołujący spełnił wszystkie powyższe warunki do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku na podstawie powyższych przepisów. Wskazać należy bowiem, że odwołujący:

–

osiągnął wiek emerytalny wynoszący (...) lat w dniu (...) r.,

–

wiek emerytalny osiągnął w czasie zatrudnienia,

–

nie jest członkiem OFE,

a ponadto na dzień 1 stycznia 1999 r. osiągnął on:

–

okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wynoszący łącznie 18 lat, 11 miesięcy i 23 dni (14 lat, 3 miesiące i 25 dni + 4 lata, 7 miesięcy i 28 dni), a więc ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach oraz

–

okres składkowy 30 lat, 3 miesiące i 10 dni, a więc posiada co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Wskazać należy, że również apelujący we wniesionej apelacji nie kwestionuje spełnienia przez odwołującego powyższych warunków dla uzyskania prawa do emerytury w obniżonym wieku (w tym spełnienia wymogu posiadania przez odwołującego wymaganego okresu co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach), jednakże wskazuje na konieczność spełnienia przez dowołującego dodatkowego wymogu określonego w przepisie art. 184 ust. 2 ustawy emerytalnej w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r.) w postaci rozwiązania stosunku pracy w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego odwołujący nie spełnił. W tym miejscu zauważyć należy, iż wskutek zmiany treści art. 184 ust. 2 ustawy emerytalnej przez ustawę z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r., poz. 637), od dnia 1 stycznia 2013 r. wymóg rozwiązania stosunku pracy w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem został zniesiony, a zatem w dniu wydania zaskarżonej decyzji przez organ rentowy (tj. 2 stycznia 2013 r.) przepis art. 184 ust. 2 ustawy emerytalnej obowiązywał już w nowym brzmieniu, nie wymagającym dla uzyskania prawa do emerytury w obniżonym wieku rozwiązania stosunku pracy przez ubezpieczonego będącego pracownikiem. Jak sam wskazuje zaś organ rentowy we wniesionej apelacji, badanie spełnienia warunków nabycia prawa do emerytury dokonuje się zasadniczo na dzień wydania decyzji przez organ rentowy. Biorąc powyższe pod uwagę, wydając zaskarżoną decyzję w dniu 2 stycznia 2013 r. (a nie w dniu 29 listopada 2011 r., jak błędnie organ rentowy wskazuje w apelacji), organ rentowy winien był uwzględnić treść przepisu art. 184 ust. 2 ustawy emerytalnej już w nowym brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r.), a zatem już w chwili wydawania decyzji przez organ rentowy wymóg rozwiązania stosunku pracy przez ubezpieczonego będącego pracownikiem nie obowiązywał. Ponadto wskazać należy, że z chwilą wniesienia odwołania od decyzji organu rentowego do sądu ubezpieczeń społecznych sprawa ta staje się zgodnie z art. 1 k.p.c. sprawą cywilną, w której postępowanie toczy się według przepisów kodeksu cywilnego. W konsekwencji w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (z wyjątkiem spraw o rentę z tytułu niezdolności do pracy – por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2004 r., sygn. II UK 395/03) znajduje zastosowanie m.in. art. 316 § 1 k.p.c., zgodnie z którym sąd wydaje wyrok, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. Powyższe oznacza, że nie ma przeszkód, aby sąd ubezpieczeń społecznych przyznał prawo do emerytury z art. 184 ustawy w razie spełnienia warunków do jej przyznania w trakcie postępowania sądowego, po stwierdzeniu spełnienia pozostałych przesłanek tego prawa (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., sygn. II UK 235/11).

Biorąc zaś pod uwagę treść przepisów art. 100 ust. 1 i 129 ust. 1 ustawy emerytalnej, zgodnie z którymi prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa i świadczenia te wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, jednakże nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu, stwierdzić należy, że odwołujący wszystkie warunki wymagane do nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej spełnił dopiero z dniem 1 stycznia 2013 r. (a więc po dacie złożenia wniosku), z uwagi na co dopiero od tego dnia można mu było przyznać prawo do emerytury, a nie – jak błędnie uczynił Sąd I instancji – już od dnia 11 grudnia 2012 r.

Biorąc powyższe pod uwagę, podniesiony w apelacji zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego - art. 184 ust. 2 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.12.2012 r., polegającego na przyznaniu Z. D. prawa do emerytury w sytuacji, gdy nie nastąpiło rozwiązanie stosunku pracy, okazał się zasadny jedynie odnośnie okresu od 11 do 31 grudnia 2012 r., zaś w pozostałym zakresie był chybiony.

Reasumując, w ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy słusznie uznał, że odwołujący spełnił wszystkie przesłanki nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku i uznał odwołanie za zasadne, z uwagi na co wyrokiem z dnia 14 października 2014 r. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał odwołującemu W. P. prawo do emerytury, z tym zastrzeżeniem, że Sąd I instancji błędnie wskazał początkową datę przyznania odwołującemu emerytury (tj. 11 grudnia 2012 r.), podczas gdy prawidłową datą początkową jest dzień 1 stycznia 2013 r.

Kierując się powyższymi względami, z askarżony wyrok należało na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. oraz powołanych wyżej przepisów prawa materialnego zmienić o tyle tylko, że odwołującemu należało przyznać prawo do emerytury od dnia 1 stycznia 2013 r., co też uczynił Sąd Apelacyjny w punkcie 1 wydanego wyroku, zaś w pozostałym zakresie apelację należało uznać za bezzasadną i na podstawie art. 385 k.p.c. oddalić, co uczynił Sąd Apelacyjny w punkcie 2 wydanego wyroku.

Orzeczenie o kosztach zawarte w punkcie 3 wyroku znajduje swoje uzasadnienie w treści art. 100 zd. 2 w zw. z art. 98 ust. 3 w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163 poz. 1349 ze zm.). Na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. Sąd Apelacyjny włożył obowiązek zwrotu wszystkich kosztów na apelujący organ rentowy, albowiem odwołujący w postępowaniu apelacyjnym uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania (tylko odnośnie krótkiego okresu od 11 do 31 grudnia 2012 r.) i zasądzona kwota stanowi zwrot kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wygrywającemu w przeważającej mierze spór odwołującemu od apelującego organu rentowego w wysokości 120 zł, tj. 75% stawki minimalnej wynagrodzenia pełnomocnika (60 zł), jednak nigdy nie mniej niż 120 zł.