Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 748/14

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 2 czerwca 2014 roku powód Ł. S. wnosił o uznanie za bezskuteczną w stosunku do powoda Ł. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) I. z siedzibą w S. umowę darowizny na mocy której M. W. przeniosła na pozwanego J. W. udział wynoszący ½ ( jedną drugą) części prawa własności nieruchomości gruntowej położonej w (...) przy ulicy (...) składającej się z działek o nr (...) o łącznej powierzchni użytkowej 959 m ( 2) (dziewięćset pięćdziesiąt dziewięć metrów kwadratowych ) zabudowanej budynkiem mieszkalnym z poddaszem użytkowym o powierzchni 122 m ( 2) ( stu dwudziestu dwóch metrów kwadratowych) oraz parterowym murowanym budynkiem mieszkalnym o powierzchni 50 m ( 2) (pięćdziesięciu metrów kwadratowych ) dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) zawartą w formie aktu notarialnego z dnia 22 listopada 2011 roku przed notariuszem A. R. (1). A nr (...) do wysokości wierzytelności przysługującej wierzycielowi Ł. S. wobec M. W. stwierdzonej prawomocnym nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 6 września 2013 roku w sprawie o sygn. akt X GNc 1036/13 zaopatrzonym zgodnie z postanowieniem tego Sądu z dnia 5 listopada 2013 roku w klauzulę wykonalności i klauzulą wykonalności z dnia 7 listopada 2013 roku , a także zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu , w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych .

W pozwie powód wnosił także o udzielenie zabezpieczenia poprzez nakazanie wpisania przez VI Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim w dziale III księgi wieczystej KW nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim ostrzeżenia o toczącym się procesie z powództwa Ł. S. przeciwko J. W. o uznanie za bezskuteczną czynności prawnej umowy darowizny udziału ½ ( jednej drugiej) części prawa własności w/w nieruchomości objętej tą księgą wieczystą na podstawie art. 730 § 1 k.p.c. oraz art. 755 § 1 pkt 5 k.p.c. .

( k. 4-8)

Postanowieniem z dnia 18 czerwca 2014 roku Sad udzielił zabezpieczenia w niniejszej sprawie zgodnie z żądaniem pozwu .

( k. 43-50 )

W odpowiedzi na pozew z dnia 18 lipca 2014 roku pełnomocnik pozwanego J. W. – radca prawny J. F. wnosiła o jego oddalenie i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania , w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych . ( k. 76- 91)

Ostatecznie pełnomocnik powoda poparł powództwo w niniejszej sprawie i wnosił o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu według złożonego zestawienia .

Pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództwa i nie uznał powództwa .

( dowód : nagranie audio- video z dnia 14 sierpnia 2015 roku 00:11:52-00:20:04 k. 372 v., 372 )

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Powód jest wierzycielem Spółki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, reprezentowanej m.in. przez prezesa zarządu - dłużniczkę M. W., na podstawie tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 12 kwietnia 2013r. w sprawie IX GNc 200/13 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 23 maja 2013r. oraz kosztami postępowania egzekucyjnego prowadzonego z wniosku powoda przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Pabianicach M. K. (1) w sprawie o sygn. akt Km 1405/13.

W/w zobowiązania dłużna Spółka zaciągała w okresie od dnia 22 października 2011 roku do dnia 23 kwietnia 2012r. gdzie w związku z transakcjami dłużnej spółki wystawiono w okresie od dnia 27 października 201l r. do dnia 24 kwietnia 2012r. faktury VAT stwierdzające zobowiązania tej Spółki następnie potwierdzone porozumieniem z dnia 09 maja 2012r.

Przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym w Pabianicach M. K. (1) toczyło się postępowanie egzekucyjne w sprawie ozn. sygn. akt KM 1405/13 z wniosku wierzyciela Ł. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Gryf I. z siedzibą w S. przeciwko Spółce (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym w dniu 12 kwietnia 2013r. przez Sąd Okręgowy w Lublinie IX Wydział Gospodarczy w sprawie o sygn. akt IX GNc 200/13. Z powodu bezskuteczności tego postępowania w dniu 28 czerwca 2013r. w/w Komornik Sądowy wydał postanowienie o umorzeniu postępowania, przyznając jednocześnie wierzycielowi koszty postępowania egzekucyjnego w łącznej kwocie 1 829,70zł.

W związku z całkowicie bezskuteczną egzekucją z majątku dłużnej Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) Sp. z o.o. z/s w P., powód Ł. S. wystąpił z roszczeniem przeciwko reprezentantom (...) Spółka z o.o. - w tym członkowi zarządu tej Spółki - (...).

W dniu 16 sierpnia 2013r. powód Ł. S. wniósł do Sądu Okręgowego w Łodzi pozew przeciwko M. W. oraz M. K. (2), solidarnie odpowiedzialnym za zobowiązania dłużnej Spółki.

W tej sprawie w/w Sąd Okręgowy w Łodzi X Wydział Gospodarczy wydał w dniu 06 września 2013r. nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. akt X GNc 1036/13, któremu postanowieniem z dnia 05 listopada 2013r. została nadana klauzula wykonalności z dnia 07 listopada 2013r. wobec dłużniczki M. W..

Na podstawie wydanego w dniu 06 września 2013r. nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Okręgowego w Łodzi zaopatrzonego w dniu 07 listopada 2013r. w klauzulę wykonalności pismem z dnia 15 listopada 2013r. powód skierował do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim A. R. (2) wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko dłużnikowi M. W., gdzie została wszczęta egzekucja w sprawie o sygn. akt KM 2236/13.

Prowadzone przeciwko dłużnicze M. W. postępowanie egzekucyjne w sprawie KM 2236/13 nie prowadzi do zaspokojenia wierzytelności powoda stwierdzonej w/w tytułem wykonawczym SO w Łodzi w sprawie X GNc 1036/13 wystawionym przeciwko tej dłużniczce M. W..

dowody :

nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 12 kwietnia 2013r. wydany przez Sąd Okręgowy w Lublinie IX Wydział Gospodarczy w sprawie IX GNc 200/13 zaopatrzony w klauzulę z dnia 23 maja 2013r. wraz ze wzmianką Komornika k.12 ;

postanowienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Pabianicach M. K. (1) z dnia 28 czerwca 2013r. w sprawie sygn. akt KM 1405/13 k. 13,13 v.;

nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 06 września 2013r. wydany przez Sąd Okręgowy w Łodzi X Wydział Gospodarczy w sprawie X GNc 1036/13 wraz z postanowieniem z dnia 05 listopada 2013r, zaopatrzony w klauzulę dnia 07 listopada 2013r. k.14, 15 ;

W toku postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. akt KM 2262/13, wierzyciel - powód Ł. S. powziął informację, iż dłużniczka M. W. w drodze umowy darowizny z dnia 22 listopada 2011 roku przeniosła na swojego męża - pozwanego J. W. udział w 1/2 (jednej drugiej) części w prawie własności nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości T. przy ul. (...) zabudowanej dwoma budynkami mieszkalnymi, dla której to Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim prowadzi księgę wieczystą o nr (...).

W/w nieruchomość (a precyzyjnie udział w/w nieruchomości) był jedynym rzeczywistym składnikiem majątku, do którego można byłoby skierować egzekucję przeciwko dłużnikowi M. W..

W dacie zawarcia umowy darowizny tj. w dniu 22 listopada 2011 roku na spółce (...) Sp. z o.o. z/s w P. ciążyły zobowiązania wynikające z zawartej przez dłużną Spółkę umowy, których ta Spółka zaprzestała regulować, o czym jej Prezes zarządu — dłużniczka M. W. miała pełną świadomość.

M. W. i pozwany J. W. pozostając w związku małżeńskim od dnia 16 kwietnia 1995r. oraz w związku z uprzednio zawartą w dniu 24 czerwca 2010r. umową majątkowej małżeńską, mocą której wyłączyli majątkową wspólność ustawową i od tej daty obejmował ich małżonków ustrój rozdzielności majątkowej przystąpili do zawarcia w dniu 22 listopada 2011 roku umowy darowizny udziału, którego byli współwłaścicielami, gdzie udział w opisanej wyżej nieruchomości przysługujący dłużniczce M. W. został przeniesiony na pozwanego J. W. .

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, której członkiem zarządu była M. W. zaprzestała należytej obsługi zobowiązań w okresie kiedy została zawarta w dniu 22 listopada 2011 roku umowa darowizny udziału nieruchomości .

Pozwany J. W. został wezwany przez powoda Ł. S. przedsądowym wezwaniem do zapłaty długu pismem z dnia 20 lutego 2014r., wskazującym podstawy kierowanych do niego żądań ze strony powoda, którą to korespondencję odebrała M. W.- małżonka pozwanego J. W. w dniu 24 lutego 2014r.

Pozwany nie wskazał majątku dłużniczki M. W., z którego wierzyciel-powód Ł. S. mógłby zaspokoić swoje roszczenia stwierdzone tytułem wykonawczym z dnia 06 września 2013r. zaopatrzonym w klauzulę wykonalności w dniu 07 listopada 2013r. w sprawie X GNc 1036/13 Sądu Okręgowego w Łodzi X Wydziału Gospodarczego i długu nie zapłacił do chwili wniesienia pozwu .

dowody :

wydruk zupełny z Kw nr (...) Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z daty złożenia pozwu k. 16-25 ;

wypis aktu notarialnego Rep. A nr (...) z dnia 24 czerwca 2010 roku - umowa majątkowa małżeńska k. 26-27;

wypis aktu notarialnego Rep. A nr (...) z dnia 22 listopada 2011 roku – umowa darowizny k. 28-31 ;

nagranie audio-video z dnia 14 sierpnia 2015 roku zeznania pozwanego J. W. 00:05:10- 00:06:53 k. 372 v., 373

nagranie audio-video z dnia 17 października 2014 roku zeznania świadka M. W. 00:08:01 – 00:08:28 k.159, 163 ,

protokół wyjaśnień dłużniczki M. W. z dnia 10 grudnia 2013r. w sprawie komorniczej o sygn. akt KM 2262/13 k. 32 , 33

przedsądowe wezwanie powoda do zaspokojenia roszczenia skierowane do pozwanego z dnia 20 lutego 2014r. k. 34, 35

zwrotne poświadczenie odbioru korespondencji doręczonej w dniu 24 lutego 2014r. k. 36, 36 v.,

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych dowodów i załączonych do niniejszej sprawy akt : akt X GNc 1036/13 Sądu Okręgowego w Łodzi X Wydziału Gospodarczego , akt komorniczych o sygn. akt KM 2262/13 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim .

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd odmówił wiary zeznaniom pozwanego J. W. , iż w dacie darowizny nie miał wiedzy co do kondycji finansowej firmy żony – M. W. zaś o pracy rozmawiał z żoną bardzo rzadko . Sąd uznał za niewiarygodne zeznania pozwanego jakoby nie posiadał wiedzy na temat tego w jakim okresie powstały zadłużenia i nie wiedział o tym , że przeciwko żonie toczyły się postępowania sądowe.

Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom świadka M. W. jakoby w dacie zawierania umowy darowizny nie istniały jakiekolwiek zobowiązania finansowe jej wobec powoda i nie istniały jakiekolwiek zaległości wymagalne . Jej zeznaniom przeczy zebrany w sprawie materiał dowodowy .

W ocenie Sądu dłużniczka M. W. dokonując czynności prawnej – umowy darowizny na rzecz pozwanego – J. W. działała ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela poprzez wyłączenie spod egzekucji określonego składnika majątkowego, który tej egzekucji mógłby podlegać i przede wszystkim miała świadomość istniejącego zadłużenia oraz faktu , iż wyprowadzając dany składnik z majątku uniemożliwia zaspokojenie wierzyciela.

W chwili dokonywania darowizny pozwany J. W. wraz z żoną M. W. zamieszkiwali razem, trudno w świetle powyższego przyjąć, że pozwany J. W. nie wiedział o zobowiązaniach finansowych M. W. wobec powoda Ł. S. .

Sąd zważył co następuje :

Powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Przesłankami skargi pauliańskiej zgodnie z art. 527 k.c. są:

1)  dokonanie przez dłużnika z osobą trzecią czynności prawnej, na skutek której osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową oraz doszło do pokrzywdzenia wierzycieli,

2)  działanie dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli,

3)  wiedza lub możliwość (przy zachowaniu należytej staranności) dowiedzenia się o tym przez osobę trzecią.

Wskazane powyżej przesłanki spełnione być muszą łącznie, by móc skorzystać z roszczenia przewidzianego w tym przepisie uznania czynności za bezskuteczną (art. 527 § 1 k.c.).

Z kolei zgodnie z § 2 powołanego przepisu z pokrzywdzeniem wierzycieli mamy do czynienia wówczas, gdy wskutek czynności prawnej dłużnika stał się on niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności. Identyczne zapatrywanie wyrażono w orzecznictwie, przyjmując, że artykuł 527 § 2 k.c. pokrzywdzenie wierzyciela wiąże z niewypłacalnością dłużnika lub z powiększeniem stopnia jego niewypłacalności (por. wyrok SN z dnia 9 kwietnia 2002 r., III CKN 570/2000, niepubl.). Innymi słowy pokrzywdzenie wierzycieli jest następstwem niewypłacalności dłużnika, stąd dla wykazania pokrzywdzenia wierzycieli wystarczające jest wykazanie niewypłacalności dłużnika (zob. P. Machnikowski (w.) Kodeks..., s. 947).

Niewypłacalność może być skutkiem czynności dłużnika o charakterze nieodpłatnym, ale również odpłatnym.

Przepis art. 527 § 3 k.c. stanowi, że jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzyciela uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się , że osoba ta wiedziała, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Przepis art. 528 k.c. stanowi, że jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Zgodnie z utrwalonym zarówno w judykaturze, jak i piśmiennictwie poglądem przez pokrzywdzenie wierzyciela rozumie się rzeczywistą , a nie tylko potencjalną niewypłacalność dłużnika na skutek dokonania przez niego czynności prawnej bądź jego niewypłacalność w wyższym stopniu niż przed dokonaniem danej czynności (zob. m. in. M. Sychowicz, [w:] G. Bieniek, H. Ciepła, St. Dmowski, J. Gudowski, K. Kołakowski, M. Sychowicz, T. Wiśniewski i Cz. Żuławska, Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, Warszawa 1996,1.1, s. 508, teza 4 i 5).

Należy jednak podkreślić, iż pomiędzy niewypłacalnością dłużnika, a podjęciem przez niego czynności prawnej musi zachodzić związek przyczynowy, tzn. czynność podjęta przez dłużnika musi być jedną z przyczyn zaistniałej niewypłacalności. Ponadto niewypłacalność dłużnika musi istnieć zarówno w chwili dokonywania skarżonej czynności, jak też w momencie wyrokowania przez sąd - w rozumieniu art. 527 k.c.

Przesłanką skuteczności zaskarżenia czynności dłużnika jest to, aby spowodowała ona pokrzywdzenie wierzyciela. Pokrzywdzenie wierzyciela polega na tym, że jego wierzytelność nie może być realizowana i jej zrealizowanie w przyszłości jest również wątpliwe.

Przez niewypłacalność na tle art. 527 § 2 k.c. rozumie się aktualny brak możliwości wywiązania się dłużnika z zobowiązań finansowych. S. majątku dłużnika należy rozpatrywać przy uwzględnieniu zasad egzekucji świadczeń pieniężnych ; niewypłacalność zachodzi wówczas, gdy egzekucja prowadzona według przepisów kodeksu postępowania cywilnego nie mogłaby przynieść zaspokojenia wierzytelności, gdyż brak wystarczających do tego składników majątkowych. S. niewypłacalności nie uchyla istnienie w majątku dłużnika składników niepodlegających zajęciu oraz obciążonych prawami dającymi innym osobom pierwszeństwo zaspokojenia ( zastaw, hipoteka) w takim stopniu, że pozostała wartość danego przedmiotu nie wystarczy na zaspokojenie skarżącego wierzyciela.( por. komentarz do Kodeksu Cywilnego pod red. E. Gniewek do art. 527).

W niniejszej sprawie spełnione zostały przesłanki skargi paulińskiej (art. 527 § 1 k.c. w zw. z art. 530 k.c. ).

a/ sporna czynność przyszłej dłużniczki M. W. została dokonana z pokrzywdzeniem przyszłych wierzycieli ,

b/ pozwany J. W. uzyskał korzyść majątkową ,

c/ przyszła dłużniczka M. W. działała ze świadomością pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli ,

d/ pozwany J. W. wiedział o zamiarze przyszłej dłużniczki M. W.

Za zasadnością niniejszego powództwa przemawiają domniemanie prawne płynące z art.527 § 3 kc, bowiem dłużniczka dokonała czynności prawnej z osobą bliską (mężem) będąc świadomą, iż Spółka, której była reprezentantem jest w wątłej kondycji finansowej, a co za tym idzie, będzie ona odpowiadała majątkiem własnym za długi Spółki, wskutek aby uniemożliwić egzekucję z udziału w nieruchomości darowała go mężowi - pozwanemu J. W. w dniu 22 listopada 2011 roku .

W niniejszej sprawie dłużniczka M. W. przystąpiła do zawarcia w/w umowy darowizny udziału z zamiarem pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli w rozumieniu art.530 zd.l k.c., albowiem była świadoma swojej odpowiedzialności za zobowiązania dłużnej Spółki z o.o. o nazwie (...) z/s w P. i w celu uniemożliwienia skierowania przyszłej egzekucji z jej udziału w nieruchomości wspólnej przeniosła w/w udział na małżonka - pozwanego J. W., z którym pozostaje w związku małżeńskim i wspólnie zamieszkuje na przedmiotowej posesji, która aktualnie stanowi jego wyłączną własność wskutek czynności prawnej z dnia 22 listopada 2011 roku .

Dłużnik oraz jej mąż wiedzieli o istnieniu wierzytelności , jakie będą przysługiwać przyszłym wierzycielom dłużniczki w związku ze zobowiązaniami spółki zo.o. w wyniku odpowiedzialności M. W. za długi Spółki (...) Spółka zo.o. , której była reprezentantem w chwili powstania wierzytelności , który to dług M. W. jest stwierdzony nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 6 września 2013 roku Sądu Okręgowego w Łodzi w sprawie X GNc 1036/13 .

Obdarowany – pozwany jest osobą bliską dłużnika M. W. ( zobowiązanej za długi Spółki (...) Spółki zo.o. ) jest więc pewnym, że wiedział o odpowiedzialności M. W. za zobowiązania dłużnej Spółki .

Dłużniczka M. W. dokonała czynności prawnej z dnia 22 listopada 2011 roku ze świadomością , wręcz z zamiarem pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli w tym wierzyciela należności stwierdzonej nakazem zapłaty z dnia 6 września 2013 roku Sądu Okręgowego w Łodzi powoda Ł. S. .

Wskutek dokonanej czynności dłużniczka M. W. stała się niewypłacalna zaś egzekucja prowadzona przeciwko niej w sprawie o sygn. akt KM 2262/13 nie prowadzi do zaspokojenia wierzyciela Ł. S. .

Tym samym niniejsze powództwo jest uzasadnione w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz na podstawie domniemań prawnych płynących z art.527 § 3 k.c. i art.528 k.c. oraz art.529 k.c. w zw. z art.530 k.c. .

Mając na uwadze przytoczone powyżej okoliczności Sąd uznał, iż w przedmiotowej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki skargi pauliańskiej z art.527 § 1 i 2 k.c. jak również z art. 528 k.c. i dlatego też powództwo zostało uwzględnione.

Konsekwencją uwzględnienia powództwa było obciążenie pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powoda , zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w art. 98 k.p.c.

Na zasądzoną kwotę 13.107,60 złotych złożyły się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3.617 złotych (stawka minimalna + opłata skarbowa od pełnomocnictwa) opłata sądowa od pozwu w kwocie 7.500 złotych uiszczona przez powoda , opłata sądowa od wniosku o wpis ostrzeżenia z dnia 18 lipca 2014 roku – 200 złotych , wynagrodzenie pełnomocnika radcy prawnego w postępowaniu wieczysto-księgowym związanym z wpisem ostrzeżenia – 180 złotych , opłata skarbowa od pełnomocnictwa złożonego przy wniosku o wpis ostrzeżenia – 17 złotych , wydatki gotówkowe pełnomocnika związane z dojazdem na rozprawę w dniach : 4 lipca 2014 roku, 17 października 2014 roku, 28 listopada 2014 roku , 14 sierpnia 2015 roku 4 x 398,40 złotych = 1593,60 złotych ) .

(...)

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

(...)

(...)