Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 31 marca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Ireneusz Płowaś

po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2015 roku w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym sprawy

z wniosku J. T. (1)

z udziałem A. T., T. T., W. T., J. T. (2), E. T., J. C., D. C., W. Z., I. G., G. B., M. T.

o podział spadku i zasiedzenie

na skutek zażalenia uczestniczek postępowania J. C. i I. G.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 28.01.2015 roku, sygn. akt II Ns 3376/14

postanawia:

oddalić zażalenie.

Na oryginale właściwy podpis

Sygn. akt II Cz 101/13

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy postanowieniem z dnia 28.01.2015 roku oddalił wnioski uczestniczek postępowania J. C. i I. G. o zwolnienie od kosztów sądowych w zakresie obowiązku uiszczenia opłaty od apelacji.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, że z oświadczenia o stanie majątkowym uczestniczki J. C. wynika, że prowadzi ona sama gospodarstwo domowe i uzyskuje świadczenie emerytalne w kwocie 1.693,42 zł netto miesięcznie. Obecnie spłaca ona dwa kredyty, których raty wynoszą odpowiednio 345,96 zł i 300 zł miesięcznie, a także pożyczkę mieszkaniową, której rata wynosi 118 zł miesięcznie. Oprócz tego ponosi ona koszty utrzymania mieszkania z tytułu opłat za gaz – 467,72 zł za dwa miesiące, 70 zł z tytułu opłat za prąd, 40 zł miesięcznie z tytułu opłat za wodę i 65 zł z tytułu opłat telekomunikacyjnych oraz 300-400 zł miesięcznie na zakup leków. Sąd Rejonowy wskazał na treść 102 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Po analizie danych wskazanych w oświadczeniu Sąd Rejonowy uznał, iż uczestniczka J. C. posiada realną możliwość uiszczenia opłaty od apelacji bez uszczerbku koniecznego utrzymania dla siebie. Sąd uznał, że miesięczne dochody w wysokości 1.693,42 zł w świetle zasad doświadczenia życiowego pozwalają na utrzymanie jednej osoby. Ponadto w związku z trwającym od 2009 roku postępowaniem zainteresowana musiała liczyć się z jego kosztami i na przestrzeni tych lat powinna i mogła poczynić stosowne oszczędności. Sąd zwrócił uwagę, że jedną z umów kredytowych uczestniczka zawarła w dniu 26.10.2014 roku gdy tym bardziej musiała liczyć się z kolejnymi kosztami postępowania. Sąd podzielił stanowisko doktryny, zgodnie z którym strona przygotowująca się do procesu sądowego powinna być świadoma wydatków związanych z tym przedsięwzięciem, stąd powinna się do niego przygotować przez poczynienie oszczędności i ograniczenie wydatków, które nie są niezbędne.

Odnosząc się do wniosku złożonego przez uczestniczkę I. G. Sąd Rejonowy wskazał, że ze złożonego przez nią oświadczenia wynika, iż prowadzi gospodarstwo domowe wraz z mężem. Oboje dysponują świadczeniami emerytalnymi, których łączna miesięczna wysokość wynosi 1.999 zł netto. Uczestniczka podał, że jest właścicielką lokalu mieszkalnego o powierzchni 43 m ² a także gospodarstwa rolnego o powierzchni 7 ha, posiada również samochód osobowy o wartości 23.000 zł. Jako stałe wydatki miesięczne uczestniczka wskazała opłaty rolne i na ubezpieczenie w wysokości 500 zł, opłaty mieszkaniowe 540 zł oraz opłaty za światło 180 zł za dwa miesiące. Wydatki na leki stanowią 200 zł miesięcznie.

Sąd Rejonowy po dokonaniu analizy w/w danych również w tym przypadku uznał, że uczestniczka posiada realną możliwość uiszczenia opłaty od apelacji bez uszczerbku koniecznego utrzymania siebie i rodziny. Dochody uzyskiwane przez uczestniczkę i jej męża Sąd uznał za wystarczające dla utrzymania dwóch osób. Również w tym przypadku Sąd uznał, że w związku z trwającym od 2009 roku postępowaniem zainteresowana musiała liczyć się z jego kosztami i na przestrzeni tych lat powinna i mogła poczynić stosowne oszczędności. Sąd dodał, że uczestniczka nie wskazała dochodów uzyskiwanych z posiadanego gospodarstwa rolnego.

Sąd Rejonowy kierując się tymi samymi argumentami wniosek tej uczestniczki o zwolnienie od kosztów sądowych również uznał za niezasadny.

Zażalenie na to postanowienie wniosły obie uczestniczki postępowania, zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia poprzez uznanie, że uczestniczki są w stanie ponieść koszty sądowe bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Skarżące wniosły o zmianę postanowienia poprzez zwolnienie uczestniczek od kosztów sądowych w wysokości opłaty od apelacji albo uchylenie postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie należało uznać za bezzasadne.

Przede wszystkim stwierdzić należy, że zwolnienie od kosztów sądowych jest formą pomocy ze strony państwa dla osób będących w trudnej sytuacji materialnej, które nie mogą bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania własnego i rodziny opłacić należnych kosztów sądowych. Reguła powyższa wynika wprost z przepisu art. 102 ust 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Nie ma wątpliwości, iż instytucja zwolnienia od kosztów sądowych ma charakter wyjątkowy i można ją stosować tylko w ściśle określonych sytuacjach dotyczących osoby wnoszącej wniosek o zwolnienie od kosztów. Osoby posiadające majątek i stały dochód z reguły nie mogą być uznane za osoby ubogie, które mogą zostać zwolnione od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych.

W niniejszej sprawie obie uczestniczki posiadają stałe dochody a uczestniczka I. G. również majątek o istotnej wartości. Nie ma także wątpliwości, iż orzecznictwo stoi na stanowisku, że dopiero gdy strona nie ma możliwości poczynienia oszczędności we własnych dochodach może skorzystać z dobrodziejstwa zwolnienia od kosztów sądowych.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny sytuacji materialnej i rodzinnej obu uczestniczek postępowania i słusznie uznał, że zarówno z uwagi na tą sytuacje jak i długotrwałość postępowania w niniejszej sprawie obie uczestniczki mogły zgromadzić niezbędne środki na uiszczenie należnej od apelacji opłaty.

Dodatkowo wskazać należy, iż w zażaleniu nie przedstawiono żądnych argumentów podważających prawidłowość zaskarżonego postanowienia i oceny sytuacji majątkowej stron.

Dlatego też na mocy art. 397 § 1 i 2 kpc w zw. z art. 385 kpc i art. 13 § 2 kpc zażalenie uczestniczek należało oddalić jako bezzasadne.