Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2015 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Eliza Skotnicka

Protokolant Magda Biernat

po rozpoznaniu w dniu 15 października 2015 roku w Kłodzku

na rozprawie

sprawy z powództwa B. T.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę kwoty 53.645,59 zł

I.  zasądza od strony pozwanej Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki B. T. kwotę 36.725,86 zł (trzydzieści sześć tysięcy siedemset dwadzieścia pięć złotych 86/100) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 20 sierpnia 2015 roku,

II.  umarza postępowanie ponad kwotę 44.933,08 zł,

III.  dalej idące powództwo oddala,

IV.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 3041,67 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania,

V.  nakazuje stronie pozwanej, aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Kłodzku kwotę 2390,28 zł tytułem zwrotu wydatków tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Powódka B. T. pozwem z dnia 23 grudnia 2014r. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej kwoty 53 645,59 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, że jest właścicielką nieruchomości położonej w S. przy ul. (...), obejmującej działkę nr (...) o pow. (...) ha, zabudowaną jednorodzinnym budynkiem mieszkalnym. W dniu 11 września 2013 r., pod jej nieobecność, doszło do uszkodzenia wężyka wodnego pod umywalką w łazience na I piętrze, co spowodowało zalanie pomieszczeń na trzech kondygnacjach budynku i uszkodzenie sufitów, ścian, podłóg oraz innych elementów budynku. Podała, że zgłosiła szkodę stronie pozwanej, która na podstawie dokonanych oględzin przyznała jej kwotę 7 267,99 zł tytułem odszkodowania, zaś na skutek odwołania powódki kwotę te podwyższono do 13 915,49 zł. Nadto, okazało się, że konieczne będzie zainstalowanie w przewodzie kominowym wkładu żaroodpornego, bowiem w wyniku zalania budynku uległ on uszkodzeniu, co spowodowało złą pracę kotła centralnego ogrzewania. Koszt takiej inwestycji to 6 000 zł. W oparciu o prywatną ekspertyzę powódka zakwestionowała prawidłowość ustalenia wysokości szkody, w związku z czym strona pozwana przyznała jej dalszą kwotę 2 077,55 zł na osuszanie budynku. W ocenie powódki zakres robót uwzględniony w kosztorysie strony pozwanej jest nieadekwatny do zakresu robót koniecznych do usunięcia skutków zalania. Powódka wskazała, że zleciła prywatne wykonanie kosztorysu niezbędnych robót, z którego wynika, że wynoszą one 39 758,18 zł, nadto konieczny jest remont ściany frontowej, którego koszt to 6 983 zł.

Powódka pismem z dnia 19 sierpnia 2015 r. ograniczyła żądanie pozwu wnosząc o zasądzenie na swoją rzecz kwoty 44 933,08 zł, w tym 42687,60 zł tytułem dalszego odszkodowania i 2245,48 zł tytułem odsetek ustawowych od tej kwoty liczonych od dnia 23 grudnia 2014r. do dnia 19 sierpnia 2015r., wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 sierpnia 2015 r. i kosztami procesu.

Strona pozwana Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu zarzuciła powódce brak legitymacji do dochodzenia odszkodowania, bowiem powódka dokonała cesji praw wynikających z umowy ubezpieczenia na rzecz Banku (...) S.A. Oddziału w K.. Pozwana przyznała, że po dokonaniu oględzin wypłaciła powódce kwotę 15 993,04 zł tytułem odszkodowania, która obejmowała celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty prac naprawczych. Zakwestionowała nadto prywatną opinię i kosztorys, bowiem uwzględniały one szerszy niż w rzeczywistości zakres szkody wynikający z oględzin miejsca szkody. Podała nadto, że powódka nie udowodniła zasadności roszczenia w zakresie wymiany wkładu kominowego zarówno co do zasady jak i wysokości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka jest właścicielką nieruchomości położonej w S. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Kłodzku prowadzi księgę wieczystą nr (...).

Dowód:

- odpis księgi wieczystej nr (...) – k. 7

W dniu 11 września 2013 r. pod nieobecność w domu powódki doszło do uszkodzenia wężyka wodnego pod umywalką w łazience na I piętrze budynku. Pęknięcie wężyka spowodowało zalanie wodą pomieszczeń na trzech kondygnacjach budynku – piętrze, parterze i w piwnicy. Powódka zgłosiła szkodę stronie pozwanej, z którą łączyła ją umowa ubezpieczenia W. (...) z dnia 19 października 2012r. z okresem ubezpieczenia od 20 października 2012 do 19 października 2013r. Strona pozwana wypłaciła powódce odszkodowanie w łącznej sumie 15 993,04 zł, w tym początkowo w kwocie 7267,99 zł, następnie na skutek odwołania zgodnie z pismem z dnia 28 listopada 2013r. dopłaciła powódce kwotę 6647,50 zł do łącznej kwoty 13 915,49 zł. Ostatecznie zgodnie z pismem z dnia 30 czerwca 2014 r. dopłaciła jeszcze kwotę 2077,55 zł – „za osuszanie”.

Okoliczności bezsporne .

Na skutek zdarzenia z dnia 11 września 2013 r. zalaniu uległy trzy kondygnacje nieruchomości powódki, w tym ściany budynku oraz przewód kominowy. W związku z uszkodzeniami konieczne jest osuszenie budynku, zamontowanie wkładu kominowego żaroodpornego oraz wykonanie szeregu prac remontowych. Szacunkowy koszt w/w prac to 46 932,83 zł, a składają się na nie:

1.  prace podłogowe stolarskie (demontaż i montaż) – 6 677,88 zł,

2.  prace podłogowe – położenie posadzki z glazury – 1 823,61 zł,

3.  prace podłogowe – położenie posadzki z wykładziny PCV – 1 888,44 zł

4.  schody i balustrady – 3 451,50 zł

5.  roboty stolarskie – boazeria, zabudowa grzejników – 7 226,66 zł

6.  roboty stolarskie – stolarka drzwiowa, zabudowa szafą hallu (bez kosztów szafy wnękowej) – 2467,82 zł

7.  roboty malarskie, tynkarskie na parterze i I piętrze – 1 063,48 zł

8.  remont łazienki na I piętrze i częściowo łazienki na parterze, remont kuchni – 3 137,52 zł

9.  prace malarskie zabezpieczające i odgrzybianie w piwnicach – 2 449,02 zł

10.  montaż wkładu żaroodpornego do komina – 5218,57 zł

11.  rozebranie warstwy elewacyjnej ściany zewnętrznej, osuszenie i wymiana izolacji – 3 717,11 zł

12.  osuszanie i opłata za składowanie odpadów na wysypisku – 3 478,63 zł

W wyniku zalania zniszczeniu uległa szafa wnękowa, a koszt jej wykonania wynosi 2199,02 zł.

Powódka wykonała naprawę – frezowanie komina oraz montaż wkładu kominowego i poniosła koszty tych prac w kwocie 4900,- zł

Dowód:

- opinia biegłego sądowego Z. K. – k. 114 – 176;

- pisemne wyjaśnienia do opinii biegłego sądowego Z. K. – k. 196-207, 225-265;

- korekta 2 do kosztorysu skorygowanego z 14.10.2015 r. – k. 292 – 323;

- ustne wyjaśnienia do opinii biegłego sądowego Z. K. – k. 324;

- opinia kominiarska – k. 58;

- faktura VAT nr (...) – k. 274.

Zgodnie z obowiązującymi strony warunkami ogólnymi ubezpieczenia W. (...) w § 2 pkt 17 owu wskazano:

Lokal mieszkalny – samodzielna, wydzielona część budynku wielorodzinnego przeznaczona do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych. Lokal mieszkalny obejmuje:

1)  instalacje, tj. zespół połączonych ze sobą przewodów, rur lub innych elementów, zamontowanych na stałe (w sposób uniemożliwiający ich odłączenie bez użycia narzędzi) służący prawidłowej eksploatacji lokalu. Zalicza się tu w szczególności instalacje: cieplną (grzewczą), wodną, kanalizacyjną (sanitarną), elektryczną, gazową, klimatyzacyjną, wentylacyjną, telekomunikacyjną (w tym: radiowo-telewizyjną), domofonową, odgromową, przeciwpożarową, internetową, alarmową, centralnego odkurzania, centralnego sterowania;

2)  stałe elementy, tj. zamontowane lub wbudowane na stałe (w sposób uniemożliwiający ich odłączenie bez użycia narzędzi): armatura sanitarna, kabina natryskowa, wanna, umywalka, sedes, bidet, podgrzewacz wody, zlewozmywak, przegrody/ścianki działowe, drzwi wraz z futrynami i zamkami, okna łącznie ze szkleniem, ościeżnicami i zamknięciami, zabezpieczenia przeciwwłamaniowe okien i drzwi, obudowy instalacji i grzejników, powłoki malarskie, tynki wewnętrzne ścian i sufitów, okładziny ścian, podłóg, schodów i sufitów, podłogi i podwieszane sufity wraz z zamontowanymi w nich elementami np. oprawami oświetlenia, wentylatora, zakończeniami instalacji ppoż., przyłącza mediów (grzejniki wszelkiego rodzaju, zakończenia instalacji np. gniazdka, wyłączniki), piece, kominki, klimatyzatory, wentylatory, czujki, sygnalizatory i inne elementy systemu alarmowego, sterowniki centralnego sterowania, zabudowy balkonów/ loggi/ tarasów;

3)  zewnętrzne elementy, tj. parapety zewnętrzne, zewnętrzne punkty oświetleniowe, anteny wszelkiego rodzaju, markizy lub rolety przeciwsłoneczne i inne przedmioty trwale związane z budynkiem;

4)  pomieszczenia przynależne;

5)  miejsca parkingowe, tj. wydzielone w obrębie budynku domu wielorodzinnego lub położone pod budynkiem miejsca przeznaczone do parkowania pojazdów mechanicznych.

Według ogólnych warunków ubezpieczenia W. (...) § 2 pkt 22 owu obecnie obowiązujących od dnia 4 marca 2014 r.:

Lokal mieszkalny – samodzielna, wydzielona część budynku wielorodzinnego przeznaczona do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych. Lokal mieszkalny obejmuje:

1)  instalacje, tj. zespół połączonych ze sobą przewodów, rur lub innych elementów, zamontowanych na stałe (w sposób uniemożliwiający ich odłączenie bez użycia narzędzi) służący prawidłowej eksploatacji lokalu. Zalicza się tu w szczególności instalacje: cieplną (grzewczą), wodną, kanalizacyjną (sanitarną), elektryczną, gazową, klimatyzacyjną, wentylacyjną, telekomunikacyjną (w tym: radiowo-telewizyjną), domofonową, odgromową, przeciwpożarową, internetową, alarmową, centralnego odkurzania, centralnego sterowania;

2)  stałe elementy, tj. zamontowane lub wbudowane na stałe (w sposób uniemożliwiający ich odłączenie bez użycia narzędzi): meble w zabudowie, szafy wnękowe, stała zabudowa kuchni, a także sprzęt AGD do zabudowy, armatura sanitarna, kabina natryskowa, wanna, umywalka, sedes, bidet, podgrzewacz wody, zlewozmywak, przegrody/ścianki działowe, drzwi wraz z futrynami i zamkami, okna łącznie ze szkleniem, ościeżnicami i zamknięciami, zabezpieczenia przeciwwłamaniowe okien i drzwi, obudowy instalacji i grzejników, wewnętrzne powłoki malarskie, tynki wewnętrzne ścian i sufitów, wewnętrzne okładziny ścian, podłóg, schodów i sufitów, podłogi i podwieszane sufity wraz z zamontowanymi w nich elementami np. oprawami oświetlenia, wentylatora, zakończeniami instalacji ppoż., przyłącza mediów (grzejniki wszelkiego rodzaju, zakończenia instalacji np. gniazdka, wyłączniki), piece, kominki, klimatyzatory, wentylatory, czujki, sygnalizatory i inne elementy systemu alarmowego, sterowniki centralnego sterowania, zabudowy balkonów/ loggi/tarasów,

3)  zewnętrzne elementy, tj. parapety zewnętrzne, zewnętrzne punkty oświetleniowe, anteny wszelkiego rodzaju, markizy lub rolety i inne przedmioty trwale związane z budynkiem,

4)  pomieszczenia przynależne, tj. pomieszczenia, o których mowa w ust. 30,

5)  miejsca parkingowe, tj. wydzielone w obrębie budynku domu wielorodzinnego lub położone pod budynkiem miejsca przeznaczone do parkowania pojazdów mechanicznych

Dowód:

- Ogólne warunki ubezpieczenia W. (...) jednolity (z uwzględnieniem zmian wprowadzonych Aneksem Nr (...)).

- Ogólne warunki ubezpieczenia W. (...) mających zastosowanie do umów zawartych po dniu 4 marca 2014r.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd zważył co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w części.

W przedmiotowej sprawie bezspornym między stronami była zasada odpowiedzialności strony pozwanej za skutku wypadku ubezpieczeniowego – zalania nieruchomości powódki z dnia 11 września 2013 r. Bezspornym także było, że pozwana w toku postępowania likwidacyjnego przyznała powódce kwotę 15 993,04 zł. Spór dotyczył wyłącznie wysokości szkody poniesionej przez powódkę wskutek zdarzenia z dnia 11 września 2013 r. w odniesieniu do warunków umowy ubezpieczenia łączącej strony. Zgodnie bowiem z art. 805 § 1 i 2 pkt 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie: przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.

Ustalenie wysokości szkody majątkowej powstałej wskutek zalania trzech kondygnacji budynku mieszkalnego stanowiącego własność powódki wymagała wiadomości specjalnych, z tego też względu Sąd na podstawie art. 278 § 1 k.p.c. dopuścił i przeprowadził dowód z opinii biegłego z zakresu budownictwa mgr inż. Z. K. (2), którego zadaniem było ustalenie wysokości szkody poniesionej przez powódkę z uwzględnieniem postanowień ogólnych warunków umowy ubezpieczenia W. (...) obowiązujących w dacie zawarcia umowy między stronami. Biegły wykonał rzetelną opinię, szczegółowo odniósł się do zarzutów obu stron postępowania i dokonał uzasadnionej weryfikacji swoich kosztorysów. Ostatecznie biegły wyliczył wartość szkody – w wariancie bez uwzględnienia kosztów wykonania szafy wnękowej – w wysokości 46 932,83 zł. W wyliczeniu tym biegły uwzględnił wartość montażu wkładu komina w kwocie 5218,57 zł. Ponadto w ustnych wyjaśnienia do tej ostatecznej wyceny biegły wskazał, że przy uwzględnieniu jako uzasadnione kosztów wykonania szafy wnękowej należy dodatkowo doliczyć kwotę 2199,02 zł.

Podkreślić należy, że opinia biegłego Z. K. (2) w ostatecznej treści nie była kwestionowana przez strony postępowania. Z tego też względu opinia ta stanowiła podstawę wyliczenia wysokości odszkodowania należnego powódce.

Jednocześnie sporna była kwestia zasadności żądania zasądzenia odszkodowania z tytułu kosztów wykonania szafy wnękowej, która uległa uszkodzeniu wskutek zalania. Spór wynikał z niejasnej definicji pojęcia „stałe elementy” zawartej w § 2 pkt 17 owu, gdzie wskazano „stałe elementy, tj. zamontowane lub wbudowane na stałe (w sposób uniemożliwiający ich odłączenie bez użycia narzędzi): armatura sanitarna, kabina natryskowa, wanna, umywalka, sedes, bidet, podgrzewacz wody, zlewozmywak, przegrody/ścianki działowe, drzwi wraz z futrynami i zamkami, okna łącznie ze szkleniem, ościeżnicami i zamknięciami, zabezpieczenia przeciwwłamaniowe okien i drzwi, obudowy instalacji i grzejników, powłoki malarskie, tynki wewnętrzne ścian i sufitów, okładziny ścian, podłóg, schodów i sufitów, podłogi i podwieszane sufity wraz z zamontowanymi w nich elementami np. oprawami oświetlenia, wentylatora, zakończeniami instalacji ppoż., przyłącza mediów (grzejniki wszelkiego rodzaju, zakończenia instalacji np. gniazdka, wyłączniki), piece, kominki, klimatyzatory, wentylatory, czujki, sygnalizatory i inne elementy systemu alarmowego, sterowniki centralnego sterowania, zabudowy balkonów/ loggi/tarasów”. Redakcja tego postanowienia umownego wskazuje, że stałymi elementami nieruchomości są elementy zamontowane lub wbudowane na stałe, czyli w sposób uniemożliwiający ich odłączenie bez użycia narzędzi. Takie kryterium niewątpliwie spełnia szafa wnękowa, która jest na stałe wbudowana w ściany i nie może być zdemontowana bez użycia narzędzi. W ocenie Sądu zawarte w tym postanowieniu umownym wyliczenie jest przykładowe i zawiera jedynie otwarty katalog elementów stałych w rozumieniu tej umowy. Stąd każdy element zamontowany lub wbudowany na stałe mieści się w tej definicji. Za wykładnią przyjmującą, ze szafa wnękowa stanowi element stały nieruchomości przemawia także porównanie omawianej definicji z aktualnie obowiązującymi od 4 marca 2014r. ogólnymi warunkami umowy ubezpieczenia W. (...), gdzie w § 2 pkt 22 owu katalog elementów stałych uzupełniono wskazując między innymi: stałe elementy, tj. zamontowane lub wbudowane na stałe (w sposób uniemożliwiający ich odłączenie bez użycia narzędzi): meble w zabudowie, szafy wnękowe, stała zabudowa kuchni, a także sprzęt AGD do zabudowy (…). Podkreślić trzeba, że gdyby ubezpieczyciel miał na podstawie powołanego postanowienia umownego odpowiadać jedynie za enumeratywnie wymienione w nim elementy, zbędna byłoby ogólna definicja pojęcia „stałych elementów”, rozumianych jako zamontowane lub wbudowane na stałe w sposób uniemożliwiający ich odłączenie bez użycia narzędzi . Definicja ta zaś tworzy otwarty zbiór elementów stałych, do którego w szczególności należą wymienione w dalszej części § 2 pkt 17 ppkt 2 owu składniki.

W związku z tym zdaniem Sądu powódce należało się odszkodowanie z tytułu szkody związanej ze zniszczeniem szafy wnękowej w kwocie 2199,02 zł. Jednocześnie należało przyjąć że koszt naprawy komina to kwota 4900,- zł, a nie jak ustalił to biegły sądowy 5218,57 zł. Powódka bowiem w toku postępowania wykonała naprawę komina i za wykonanie tej usługi zapłaciła 4900,- zł, na dowód czego przedłożyła fakturę. Stąd wyliczoną wartość odszkodowania na kwotę 46 932,83 zł należało powiększyć o kwotę 2199,02 zł (koszt szafy wnękowej) i pomniejszyć o kwotę 318,57 zł (różnica między szacowanymi a faktycznie poniesionymi kosztami naprawy komina). Stąd wartość odszkodowania wyniosła 48 813,28 zł (46932,83 zł – 318,57 zł = 46614,26 zł + 2199,02 zł = 48813,28 zł).

Bezspornym między stronami było, że powódka otrzymała od strony pozwanej odszkodowanie w łącznej kwocie 15 993,04 zł. Do zapłaty pozostała więc kwota 32820,24 zł (48 813,28 zł – 15 993,28 zł).

Orzekając o odsetkach ustawowych należało zauważyć, że powódka pismem z dnia 19 sierpnia 2015r. zmodyfikowała żądanie domagając się kapitalizacji odsetek za okres od dnia wniesienia pozwu tj. od dnia 23 grudnia 2014r. do dnia modyfikacji tj. do 19 sierpnia 2015r. Odsetki ustawowe za ten okres (239 dni) wyliczone od kwoty 32820,24 zł wyniosły 1719,24 zł. Stąd suma należnego powódce odszkodowania wyniosła 34539,48 zł wraz z dalszymi odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 20 sierpnia 2014r. do dnia zapłaty. Żądanie odsetek ustawowych w tym zakresie było uzasadnione i zgodnie zasadami przewidzianymi w art. 481 k.c. i art. 482 § 1 k.c.

Powódka pismem z dnia 19 sierpnia 2015r. ograniczyła żądanie pozwu do kwoty 44933,08 zł i w tym zakresie zgodnie z art. 203 k.p.c. i art. 355 k.p.c. postępowanie w sprawie należało umorzyć.

Mając powyższe na uwadze powództwo idące ponad kwotę 34539,48 zł należało oddalić jako nieuzasadnione. Na marginesie należy zauważyć, że powódka dokonując obliczeń w piśmie modyfikującym jej żądanie z dnia 19 sierpnia 2015r. omyłkowo w rozliczeniach przyjęła kwotę 13 915,49 zł jako sumę wypłaconego jej dotychczas przez pozwaną odszkodowania zamiast prawidłowej kwoty 15 993,28 zł.

O kosztach orzeczono zgodnie z art. 100 k.p.c. przyjmując, że powódka wygrała proces w 65%. Łącznie koszty procesu w tej sprawie wyniosły 13307,28 zł, w tym 2683 zł opłata sądowa od pozwu, 3617,- zł wynagrodzenie pełnomocnika powódki wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa, 3617,- zł wynagrodzenie pełnomocnika strony pozwanej wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa, 3390,- zł wynagrodzenie biegłego za wykonanie opinii oraz jej wyjaśnienie. Zgodnie z wynikiem procesu przy stosunkowym rozdzieleniu tych kosztów strona pozwana powinna ponieść koszty w wysokości 8649,73 zł, zaś powódka w kwocie 4657,55 zł. Powódka poniosła łącznie koszty procesu w kwocie 7300,- zł, zatem pozwana powinna zwrócić jej kwotę 2642,45 zł (7300 – 4657,55). Wobec tego zasądzono od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 2642,45 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Jednocześnie na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2014r., nr 1025 t.j) Sąd stosownie do wyniku postępowania obciążył stronę pozwaną kwotą 2390 zł tytułem zwrotu na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku, wyłożonych tymczasowo wydatków związanych z wydaniem opinii przez biegłego sądowego.