Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2015 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Barbara Bojakowska

Sędziowie SSO Elżbieta Zalewska-Statuch

SSO Joanna Składowska

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 21 października 2015 roku w Sieradzu

na rozprawie sprawy

z powództwa W. M.

przeciwko (...) SA w W.

o zadośćuczynienie

na skutek apelacji

od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 30 czerwca 2015 roku, sygnatura akt I C 737/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach 1, 2 i 3 w ten tylko sposób, że:

a)  kwotę zadośćuczynienia z punktu 1 podwyższa z 50.000 złotych do 60.000 (sześćdziesiąt tysięcy) złotych;

b)  kwotę kosztów procesu z punktu 3 podwyższa z 4877 złotych do 6617 (sześć tysięcy sześćset siedemnaście) złotych;

II.  zasądza od pozwanego (...) SA w W. na rzecz powoda W. M. 1100 (jeden tysiąc sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym 600 (sześćset) złotych z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 czerwca 2015 roku Sąd Rejonowy w Łasku w sprawie z powództwa W. M. przeciwko (...) S.A. w W. o zadośćuczynienie zasądził od pozwanego na rzecz powoda tytułem zadośćuczynienia kwotę 50.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 13 marca 2014 roku do dnia zapłaty (pkt 1.), oddalił powództwo w pozostałej części (pkt 2.), orzekł o kosztach procesu (pkt 3.) oraz wyrokowi w pkt. 1. nadał rygor natychmiastowej wykonalności w zakresie kwoty 15.000 zł (pkt 4.).

Apelację od powyższego orzeczenia w części oddalającej powództwo co do kwoty 10.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 marca 2014 roku do dnia zapłaty wniósł powód, który zarzucił przedmiotowemu rozstrzygnięciu naruszenie art. 448 w zw. z art. 24 § 1 k.c., polegające na błędnej wykładni treści tegoż przepisu i na przyjęciu, że przyznane na rzecz powoda zadośćuczynienie w kwocie 50.000 zł jest w okolicznościach faktycznych adekwatne do jego krzywdy jaką wywołała śmierć matki I. M..

W konkluzji apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części poprzez zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda dalszej kwoty zadośćuczynienia
w wysokości 10.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 13 marca 2014 roku do dnia zapłaty za doznaną krzywdę spowodowaną śmiercią matki, tytułem zadośćuczynienia zgodnie z art. 448 § k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. Skarżący wniósł także o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancję według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Na mocy art. 387 § 2 ¹ k.p.c. Sąd Okręgowy ograniczył uzasadnienie do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, ponieważ Sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego ani nie zmienił ustaleń faktycznych Sądu pierwszej instancji, a w apelacji nie zgłoszono zarzutów dotyczących tych ustaleń.

Należy tylko dodać, że Sąd pierwszej instancji w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, a na jego podstawie poczynił adekwatne do treści materiału dowodowego ustalenia faktyczne. Ustalenia te Sąd odwoławczy przyjmuje za własne, nie znajdując potrzeby ich ponownego szczegółowego przytaczania.

Wypada zauważyć, że w orzecznictwie niekwestionowany jest pogląd, że określenie wysokości zadośćuczynienia za doznaną krzywdę stanowi istotny atrybut sądu merytorycznie rozstrzygającego sprawę w pierwszej instancji, zaś sąd odwoławczy może je korygować wtedy, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy mających na to wpływ, jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie, jako rażąco wygórowane lub rażąco niskie (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 września 1999 r. o sygn. akt II CKN 477/98, opubl. LEX nr 477661).

Trzeba podkreślić, że chociaż Sąd Rejonowy dokonał właściwych ustaleń, to jednak analiza materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie prowadzi, w ocenie Sądu Okręgowego, do nieco odmiennych wniosków w zakresie wysokości należnego powodowi zadośćuczynienia.

Trafny jest zarzut apelującego dotyczący naruszenia art. 448 w zw. z art. 24 § 1 k.c. polegający na błędnej ocenie, że kwota 50.000 zł stanowi adekwatną rekompensatę za doznane krzywdy związane ze śmiercią matki.

Należy podnieść, że Sąd pierwszej instancji niedostateczną wagę przypisał okoliczności, iż do przedwczesnej śmierci 52 – letniej I. M. doszło, gdy powód miał dopiero 16 lat. Apelujący znalazł się wówczas w bardzo trudnej sytuacji życiowej, ponieważ pozostał sierotą. O szczególnie trudnym przebiegu żałoby po śmierci matki świadczy fakt, że powód zamknął się w sobie, załamał się oraz kilka razy zmieniał szkołę. Należy zauważyć, że nie miał należytego oparcia w rodzeństwie, skoro jeden z braci miał problemy z nadużywaniem alkoholu – postawa brata nie sprzyjała więc wytworzeniu u powoda właściwych mechanizmów adaptacyjnych do nowej sytuacji życiowej.

Wypada zaznaczyć, że Sąd nie odniósł się należycie także do faktu, iż powód był obecny na miejscu śmiertelnego wypadku jego matki, gdzie był świadkiem zachowania sprawcy zdarzenia, który próbował przerzucić winę za spowodowanie kolizji na I. M.. Tego rodzaju przeżycie z pewnością musiało pogłębić poczucie krzywdy u apelującego, który był wówczas osobą niepełnoletnią.

Niezależnie od powyższego, należy dodać, na co zwrócił uwagę także Sąd Rejonowy, że matka skarżącego w chwili tragicznej śmierci miała 52 lata. Matka powoda nie była zatem w zaawansowanym wieku, kiedy to jej dzieci powinny już być oswojone z myślą o jej śmierci, co czyni jej przedwczesny zgon szczególnie dotkliwym. Trzeba podkreślić, że I. M. była osobą ciepłą i bardzo rodzinną. W. M. utracił zatem osobę, która mogła mu służyć radą w czasie wkraczania w dorosłość, a także towarzyszyć przy różnych ważnych wydarzeniach życiowych.

Bez wątpienia upływ 17 lat od chwili śmierci matki miał wpływ na zmniejszenie cierpienia skarżącego, jednakże szczególne okoliczności niniejszej sprawy, takie jak młody wiek skarżącego w momencie śmierci bliskiej osoby oraz brak właściwego oparcia u innych osób, przemawiają za przyznaniem mu kwoty pieniężnej tytułem zadośćuczynienia w żądanej wysokości.

Z przedstawionych względów Sąd drugiej instancji doszedł do wniosku, że kwotą pieniędzy, która właściwie rekompensowałaby doznaną przez powoda krzywdę byłaby suma 60.000 zł.

Konsekwencją podwyższenia kwoty zadośćuczynienia zasądzonej przez Sąd Rejonowy była konieczność zmiany rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Powód ostatecznie wygrał postępowanie przed Sądem pierwszej instancji w całości, a zatem koniecznym było orzeczenie o kosztach procesu w oparciu o art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c., czyli zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty procesu wyłożone przez powoda złożyły się opłata stosunkowa w wysokości 3000 zł (art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Dz.U. z 2014 roku, poz. 1025 – dalej: „u.k.s.c.”), wynagrodzenie radcy prawnego w wysokości 3.600 zł ustalone w oparciu o § 6 pkt 6) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz.U. z 2013 r., poz. 490 – dalej: „rozp.r.pr.”), także opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł zgodnie z częścią IV załącznika do ustawy z dnia z dnia 16 listopada 2006 roku o opłacie skarbowej (Dz.U. 2015 roku, poz. 783, t.j.).

W związku z powyższym Sąd Okręgowy w pkt. I. sentencji wyroku na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w pkt. 1., 2. i 3. w ten tylko sposób, że podwyższył kwotę zadośćuczynienia z pkt. 1. z 50.000 zł do 60.000 zł oraz kwotę kosztów procesu z pkt. 3. z 4877 zł do 6617 zł.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł w punkcie II. sentencji na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c., a zatem zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, który pozwany przegrał w instancji odwoławczej w całości.

Sąd zasądził więc od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, na którą to sumę złożyły się następujące kwoty: 500 zł tytułem opłaty stosunkowej od apelacji (art. 13 ust. 1 u.k.s.c.) oraz 600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego, którą to kwotę Sąd ustalił w oparciu o § 6 pkt 4), § 12 ust. 1 pkt 1) rozp.r.pr.