Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu I Wydział Cywilny w składzie :

Przewodniczący: SSO Teresa Zawistowska

po rozpoznaniu w dniu 2 października 2015 r. w Elblągu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w E.

przeciwko J. P. (1), J. P. (2) i U. R.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu

z dnia 9 lipca 2015 r., sygn. akt I C 2738/14

oddala apelację.

Sygn. akt I Ca 412/15

UZASADNIENIE

Powódka Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w E. wniosła o zasądzenie na jej rzecz solidarnie od pozwanych J. P. (1), J. P. (2) i U. R. kwoty 3.364,82 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwot: 2.824,66 zł od dnia 1 maja 2015 r. do dnia zapłaty, 508,06 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazała, że pozwany J. P. (1) nie dopełnił obowiązku zgłoszenia do zamieszkania dwojga dzieci – P. i M. P. w formie pisemnego oświadczenia. W konsekwencji zarząd powódki podjął decyzję o obciążeniu pozwanych kosztami należnymi za niezgłoszone osoby. Pozwani zostali wezwani do zapłaty zadłużenia, jednak zobowiązania swojego nie wypełnili. Powódka wyjaśniła, że na kwotę dochodzoną pozwem składają się: kwota 2.824,66 zł należności głównej, odsetki za zwłokę w kwocie 508,06 zł liczone od dnia 30.04.2014 r. oraz koszty upomnienia w kwocie 32,10 zł.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 26 czerwca 2014 r., referendarz sądowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwani wnieśli sprzeciw, w którym w całości zaskarżyli nakaz zapłaty. Pozwani zakwestionowali zasadę i wysokość żądania pozwu. Ponadto podnieśli zarzut przedawnienia roszczenia.

W odpowiedzi na sprzeciw powódka podtrzymała powództwo. Pozwani ostatecznie nie kwestionowali zasady roszczenia, kwestionowali natomiast jego wysokość. W dniu 23 kwietnia 2015 r. pozwani podnieśli zarzut potrącenia kwoty 641,46 zł zaksięgowanej przez powódkę jako nadpłata. Następnie na rozprawie z dnia 25 czerwca 2015 r., po sprecyzowaniu przez pełnomocnika powódki, iż na koncie pozwanych widnieje nadpłata w kwocie 445,39 zł, pozwani podnieśli zarzut potrącenia tej kwoty ( k. 130).

Wyrokiem z dnia 9 lipca 2015 r. Sąd Rejonowy w Elblągu powództwo oddalił. W uzasadnieniu wskazał, że spór pomiędzy stronami dotyczył kwestii wysokości żądania pozwu. Jedyną niekwestionowaną przez pozwanych kwotą była kwota z tytułu niedopłaty za wodę w wysokości 206,79 zł. Sąd Rejonowy podzielił stanowisko strony pozwanej, iż na podstawie przedstawionych dowodów nie można zweryfikować prawidłowości naliczenia zarówno wysokości świadczenia głównego, jak i świadczenia odsetkowego. Tym samym żądanie powódki ponad kwotę 206,79 zł uznano za nieudowodnione (art. 6 k.c.). Podniesiony przez pozwanych zarzut przedawnienia roszczenia co do tej kwoty Sąd pierwszej instancji ocenił jako nieskuteczny. Za skuteczny Sąd pierwszej instancji uznał natomiast zarzut potrącenia wierzytelności w kwocie 445,39 zł (przysługującej pozwanym w związku z nadpłatą) z wierzytelnością w kwocie 206,76 zł (przysługującą powódce z tytułu niedopłaty za wodę). Wskazano, że wierzytelności te umorzyły się wzajemnie do wysokości wierzytelności powódki, co skutkowało oddaleniem powództwa.

W apelacji powódka Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w E. zaskarżyła powyższy wyrok w całości, domagając się jego zmiany i uwzględnienia powództwa, ewentualnie uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu. Wyrokowi temu zarzuciła:

- sprzeczność istotnych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającą na przyjęciu przez Sąd, iż złożone przez powódkę dokumenty określające wysokość zobowiązania członków spółdzielni, powszechnie stosowane w relacji spółdzielnia - członek spółdzielni, są niewystarczające dla wykazania wielkości zadłużenia pozwanych,

- naruszenie art. 6 k.c. poprzez przyjęcie, że żądanie powódki nie zostało należycie wykazane i udowodnione.

Jednocześnie powódka wniosła o przeprowadzenie dowodu z załączonych do pozwu uchwał na okoliczność wielkości dochodzonego roszczenia.

W uzasadnieniu podniesiono, że pozwani nie zgadzali się z wielkością dochodzonej przez nią kwoty, gdyż w ich ocenie umówili się z powódką na kwotę niższą wynoszącą 500 zł. Zdaniem powódki o powyższym świadczy treść złożonych przez pozwanego wyjaśnień podczas rozprawy w dniu 2 lutego 2015 r., gdzie wskazał, że ,,Wnoszę o oddalenie powództwa. Kwoty należności za dzieci ustalone przez Spółdzielnię nie były naliczone prawidłowo, ponieważ ustalenia, które były robione w spółdzielni były inne niż to co zostało mi przedstawione do zapłaty. Ja z A. Ł. ustaliłem, że za dzieci zapłacę zaległość w kwocie 500 złotych, my nie zawieraliśmy ugody na piśmie”. Skarżąca podała, że wobec stanowiska Sądu wyrażonego w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, konieczne stało się przedstawienie uchwał organów Spółdzielni uprawnionych do ustalania wysokości opłat, którymi zostali obciążeni pozwani. Możliwość powołania nowych dowodów na etapie postępowania apelacyjnego, wobec wyjaśnień złożonych powyżej, potwierdzona została między innymi w orzeczeniach Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2003 r., sygn. akt I PK 415/02 oraz z dnia 10 lutego 2005 r., sygn. akt IV CK 472/04.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie. Sąd pierwszej instancji słusznie uznał, że nie ma podstaw do stwierdzenia, że powódka wykazała wysokość roszczenia objętego pozwem, co musiało skutkować oddaleniem powództwa.

Wbrew stanowisku apelacji, pozwani, kwestionując wysokość żądania pozwu, nie ograniczyli się jedynie do przywołania treści ugody, wedle której zobowiązali się do zapłaty na rzecz powódki ustalonej w formie ryczałtu zaległości w kwocie 500 zł. Zauważyć należy, że pozwani już w sprzeciwie od nakazu zapłaty podnosili, że powódka nie przedstawiła szczegółowego sposobu naliczenia opłat wraz z podaniem stawek obowiązujących na dzień powstania zobowiązania. W odpowiedzi powódka złożyła pismo z dnia 9 listopada 2014 r. , w którym przedstawiła sposób obliczenia wysokości roszczenia objętego żądaniem pozwu, dołączając jednocześnie ,,rozliczenie księgowe sporządzone na dzień 7 listopada 2014 r.” oraz ,,szczegółowe wyliczenie kwoty 2.455,93 zł” ( k. 83), a nadto wydruk rozliczenia wody za okres od 1 lipca 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. Na rozprawie z dnia 2 lutego 2015 r. pozwani nadal kwestionowali wysokość dochodzonej kwoty, podnosząc, że nie zgadzają się z wysokością stawek opłat, będących podstawą przedstawionego rozliczenia, które wskazywało na zaległość dochodzoną pozwem. Pozwany J. P. (1) podał:,, to Spółdzielnia powinna szczegółowo wytłumaczyć, skąd się wzięły poszczególne kwoty. Jeśli chodzi o tabelki z karty 83, to ja kwestionuję, aby te jednostkowe ceny były właściwymi cenami”. (k. 94). Wobec takiego stanowiska strony pozwanej, powódka winna była przedłożyć dowody, które pozwoliłyby na weryfikację kwestionowanego rozliczenia, a w szczególności na ustalenie, że stanowiące podstawę tego rozliczenia stawki opłat zostały przyjęte wysokości rzeczywiście obowiązującej w Spółdzielni w danym okresie obrachunkowym. Takich dokumentów jednak nie przedstawiono, błędnie uznając, że dla wykazania wysokości żądania wystarczające były dokumenty w postaci przedłożonych do akt rozliczeń księgowych ,,powszechnie stosowane w relacji spółdzielnia - członek spółdzielni”.

Oczywistym jest, że żądanie powódki zasługiwało na uwzględnienie co do zasady, ta bowiem była niesporna. Skoro jednak sporna pozostawała wysokość żądania, to powódka powinna wysokość tą wykazać, gdyż na niej – zgodnie z art. 6 k.c. – spoczywał w tym zakresie ciężar dowodu. Sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał, że ciężarowi temu powódka nie podołała (poza kwotą niekwestionowaną przez stronę pozwaną, która podlegała potrąceniu).

Należy przy tym wyjaśnić, że dowody zgłoszone przez powoda w apelacji, w świetle art. 381 k.p.c., należało uznać za spóźnione. Zgodnie z powołanym wyżej przepisem sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później. Obowiązek wykazania zasadności popieranego roszczenia spoczywa na stronie powodowej od samego początku postępowania, zaś uznanie powództwa za nieudowodnione przez Sąd Rejonowy nie może być uznane za okoliczność usprawiedliwiającą prowadzenie postępowania dowodowego w instancji odwoławczej. Stąd obecne odwoływanie się do dowodów z dokumentów należało ocenić jako spóźnione. Tym samym Sąd Okręgowy nie podziela cytowanego w apelacji poglądu Sądu Najwyższego wyrażonego w wyroku z dnia 10 lutego 2005 r. (sygn. akt IV CK 472/04; Lex nr 179849), za słuszne uznając stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone min. w wyroku z dnia 24 marca 1999 r. ( sygn. akt I PKN 640/98, Lex 39965), wedle którego wydanie niekorzystnego dla strony wyroku nie może stanowić samoistnej podstawy powołania się w postępowaniu apelacyjnym na nowe fakty i dowody.

Z tych przyczyn Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację powódki jako bezzasadną.