Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 listopada 2015r.

Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2015r. w Białej Podlaskiej na rozprawie sprawy

z wniosku J. M. (1)

z udziałem T. Z. , E. K.

o stwierdzenie nabycia spadku po J. M. (1) i L. M. (1)

p o s t a n a w i a:

1. stwierdzić ,że spadek po J. M. (1) zmarłym w dniu 19 czerwca 1996 roku w R. ostatnio stale zamieszkałym w R. na podstawie ustawy nabyli : żona L. M. (1) z domu O. ( córka L. i K. ) oraz zstępni : J. M. (1) ( syn J. i S. ), S. M. ( syn J. i S. ) po 1/3 części każde z nich ;

2. stwierdzić ,że gospodarstwo rolne wchodzące w skład spadku po J. M. (1) zmarłym w dniu 19 czerwca 1996 roku w R. ostatnio stale zamieszkałym w R. na podstawie ustawy nabyli : żona L. M. (1) z domu O. ( córka L. i K. ) oraz zstępni : J. M. (1) ( syn J. i S. ), S. M. ( syn J. i S. ) po 1/3 części każde z nich ;

3. stwierdzić ,że spadek po L. M. (1) z domu O. zmarłej w dniu 23 czerwca 2013 roku w B. ostatnio stale zamieszkałej w R. na podstawie ustawy nabyli : siostrzeniec po zmarłej siostrze S. J. M. ( syn J. i S. ) w ½ ( jednej drugiej ) części , oraz siostrzenica po zmarłej siostrze F. T. I. Z. ( córka P. i F. ) i wnuczka po zmarłej siostrze F. Ś. E. K. ( córka Z. M. i B. A. ) po ¼ ( jednej czwartej ) części każda z nich ;

4.stwierdzić ,że wnioskodawca i uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie .

Sygn. akt I Ns 7272/13

UZASADNIENIE

We wniosku z dnia 11 lipca 2013 roku ( data sporządzenia i wpływu ) J. M. (1) wniósł o stwierdzenie ,że spadek po :

1.  J. M. (1) zmarłym w dniu 19 czerwca 1996r. w R. , tam ostatnio zamieszkałym , na podstawie ustawy nabyli : żona L. M. (1) i dzieci J. M. (1) oraz S. M. po 1/3 części każde z nich

2.  L. M. (1) zmarłej w dniu 23 czerwca 2013r. w B. ostatnio zamieszkałej w R. na podstawie testamentu w całości nabył J. M. (1).

W uzasadnieniu powyższego stanowiska wskazał ,że jego ojciec J. M. (2) stale zamieszkały w R. zmarł w dniu 19 czerwca 1996r. a do jego spadkobierców należą: żona L. M. (1) i dzieci J. M. (1) oraz S. M.. Wskazał ,że S. M. zmarł jako bezżenny i bezdzietny w dniu 14 grudnia 2000r. a w dniu 23 czerwca 2013r. zmarła Ł. M. , która pozostawiła testament z dnia 04 maja 2009r. ,w którym do całości spadku powołała J. M. (1). Wskazał że w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne .Do wniosku załączył kopię testamentu z dnia 04 maja 2009r. oraz skrócone odpisy aktu zgonów spadkodawców i S. M. oaz swój akt małżeństwa .

W toku postępowania wnioskodawca popierał wniosek i wnosił o stwierdzenie nabycia spadku po J. M. (1) na podstawie ustawy a po L. M. (1) na podstawie testamentu z dnia 04 maja 2009 roku.

Z uwagi na fakt ,że wnioskodawca nie wskazał spadkobierców ustawowych L. M. (1) Sąd zgodnie z dyspozycją art. 670 §1 kpc zobligowany był do ustalenia kręgu spadkobierców ustawowych L. M. (1) a także do ustalenia czy spadkodawczyni pozostawiła jeden testament czy kilka testamentów.

W związku z poczynionymi przez sąd ustaleniami wynika ,że aktualnymi spadkobiercami ustawowymi L. M. (1) są : wnioskodawca ( jako siostrzeniec po zmarłej siostrze spadkodawczyni S. M.) oraz siostrzenica po zmarłej siostrze F. T. I. Z. i wnuczka po zmarłej siostrze F. E. M. K. (1) .

Postanowieniem z dnia 26 czerwca 2014r. Sąd dopuścił do udziału w sprawie w charakterze uczestników postępowania T. Z. i E. K. .

Sąd także poczynił ustalenia co do pozostawionych przez spadkodawczynię testamentów i w związku z ustaleniem ,że spadkodawczyni sporządziła także testament z dnia 22 lutego 2001r. ( alograficzny ) – k. 115a , w którym do spadku powołała K. Ś. (1) postanowieniem z dnia 08 stycznia 2015r. Sąd wezwał K. Ś. (2) do udziału w sprawie a postanowieniem z dnia 30 października 2015r. Sąd odmówił K. Ś. (2) dalszego udziału w sprawie i umorzył wobec niej postępowanie ( o czym w dalszej części uzasadnienia) .

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Spadkodawca J. M. (1) urodził się w dniu (...) w miejscowości R. ( odpis skrócony aktu zgonu k. 5 ). Był on dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była S. M. z domu O. , z którą miał dwóch synów J. M. (1) – wnioskodawcę i S. M. ( odpis skrócony aktu urodzenia wnioskodawcy – k. 29 , odpis skrócony aktu zgonu S. M. – k. 7 ). Pierwsza żona spadkodawcy J. S. (1) M. zmarła w dniu 05 lipca 1950r. w R. ( skrócony odpis aktu zgonu S. O. – k. 22 ). Następnie spadkodawca J. M. (1) ożenił się z siostrą rodzoną S. ( swojej pierwszej żony ) - L. z domu O. . Ze związku z L. O. J. M. (1) miał córkę H. M. (1) , która zmarła jako bezdzietna panna w dniu 18 listopada 1978r. ( odpis skrócony aktu zgonu H. M. (2) ).Innych dzieci pozamałżeńskich ani przysposobionych J. M. (1) nie miał ( zapewnienie spadkowe złożone przez wnioskodawcę J. M. (1) – k. 108 ). W dniu 19 czerwca 1996r. w R. zmarł J. M. (1) . J. M. (1) stale przed śmiercią zamieszkiwał w miejscowości R. ( odpis skrócony aktu zgonu k. 5 ). Na datę swojej śmierci posiadał on gospodarstwo rolne o powierzchni około 4,00 ha położone na terenie gminy R.. W chwili śmierci J. M. (1) jego żona L. M. (2) stale pracowała w tym gospodarstwie , w gospodarstwie tym stale pracował także syn spadkodawcy S. M. zaś wnioskodawca J. M. (1) prowadził wówczas własne gospodarstwo rolne o powierzchni około 15,00 ha. Spadkodawca J. M. (1) nie sporządził testamentu , nikt nie odrzucał po nim spadku ani nie zrzekał się dziedziczenia .( zapewnienie spadkowe w trybie art. 671 kpc złożone przez wnioskodawcę i jego wyjaśnienia dotyczące gospodarstwa rolnego– k. 108) .

Spadkodawczyni L. M. (1) z domu O. urodziła się (...) ( odpis skrócony aktu zgonu k. 6). Była ona żoną J. M. (1) zmarłego w dniu 19 czerwca 1996r. w R. ( odpis skrócony aktu zgonu k. 5). L. M. (1) ze związku z J. M. (1) miała córkę H. M. (2) , która urodziła sie w dniu 09 lipca 1956r. a zmarła jako bezdzietna panna w dniu 18 listopada 1978r. w B. ( odpis skrócony aktu zgonu k.21). L. M. (1) innych dzieci własnych ani przysposobionych nie miała ( zapewnienie spadkowe J. M. (1) ) . Miała ona dwie siostry rodzone : S. M. , która zmarła w dniu 05 lipca 1950r. ( odpis skrócony aktu zgonu k.22) pozostawiając dwoje dzieci : wnioskodawcę J. M. (1) i S. M. , który zmarł przed L. M. (1) , bo w dniu 14 grudnia 2000r. jako bezdzietny kawaler , oraz siostrę F. Ś. , która zmarła w dniu 20 grudnia 2012r., pozostawiając po sobie dwoje dzieci : T. Z. i Z. Ś., który zmarł w dniu 13 listopada 2002r. pozostawiając po sobie dwoje dzieci a mianowicie E. K. i A. Ś. , który zmarł w dniu 03 kwietnia 1999r. jako bezdzietny kawaler. Spadek po S. M. zmarłym dniu 14 grudnia 2000r na podstawie ustawy odziedziczył w całości wnioskodawca J. M. (1) (odpis skrócony aktu zgonu S. M. - k. 7, odpis skrócony aktu zgonu F. Ś. k.35, odpis skrócony aktu zgonu Z. Ś. -k. 42, odpis skrócony aktu małżeństwa T. Z. - k. 48, odpis skrócony aktu zgonu A. Ś. -k.66, odpis skrócony aktu małżeństwa E. K. - k.71, zapewnienie spadkowe w trybie art. 671 kpc złożone przez wnioskodawcę- k.108 , oświadczenie pisemne E. K. - k. 8, postanowienie w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po S. M. - k. 12 akt I Ns 2310/14).

L. M. (1) zmarła w dniu 23 czerwca 2013 roku w B. , ostatnio przed śmiercią zamieszkiwała w R., korzystała ona z opieki społecznej od dnia 28 listopada 2011r. do dnia swojej śmierci w formie usług opiekuńczych. Opiekę nad spadkodawczynią sprawowała A. B. ( odpis skrócony aktu zgonu - k. 6, zapewnienie spadkowe w trybie art. 671 kpc złożone przez J. M. (1) - k.108, informacja (...) w R. – k. 216, zeznania A. B. – k. 225-225v ) .

W dniu 22 lutego 2001 roku spadkodawczyni L. M. (1) przed Wójtem Gminny R. K. W. (1) w obecności dwóch świadków A. Ż. i M. K. (2) sporządziła testament w formie protokołu w którym wskazała ,że jest właścicielką działek o numerach ewidencyjnych : 549/5 i 597/8 o powierzchni 0,63 ha położonych w B. gmina R. i o numerach 242/1, 228,566,221/4 o powierzchni 1,90 ha położonych w R.. L. M. (1) oświadczyła ,że wszystkie wskazane działki wraz ze znajdującymi sie na niej budynkami zapisuje na K. Ś. (2) ( protokół z dnia 22 lutego 2001r. - k. 115, zeznania K. W. (1) -k. 208-209v, ) .

W dniu 17 kwietnia 2001r. L. M. (1) podpisała dokument z dnia 17 kwietnia 2001r. nazwany (...) sporządzony pismem komputerowym , w którym wskazała ,że cały majątek ruchomy i nieruchomy po jej śmierci dziedziczy J. M. (1) a w razie jego śmierci wnuczka A. M. w zamian za opiekę nad nią. Jednocześnie oświadczyła ,że sporządzone w dniu 22 lutego 2001r. i w dniu 04 kwietnia 2001r. testamenty uznaje za nieważne . Wójt Gminy R. K. W. (1) w dniu 17 kwietnia 2001r. stwierdził na tym dokumencie własnoręczność podpisu L. M. (1) , nadto na w/w dokumencie jako świadkowie testamentu podpisali się : A. Ż. i M. K. (2) . ( Testament z dnia 17 kwietnia 2001r. - k. 115, zeznania K. W. (1) -k. 208-209v,) .

W dniu 04 maja 2009r. w R. został sporządzony dokument zatytułowany (...) sporządzony pismem komputerowymz którego wynika w którym wskazała ,że cały majątek ruchomy i nieruchomy po śmierci L. M. (1) dziedziczy J. M. (1) a po jego śmierci jego córka a jej wnuczka M. S. z domu M. w zamian za opiekę nad nią. Jednocześnie oświadczyła ,że sporządzone w dniu 22 lutego 2001r. i w dniu 04 kwietnia 2001r. i w dniu 17 kwietnia 2001r. testamenty uznaje za nieważne . W dniu 20 lipca 2009r. Wójt Gminy R. K. W. (1) stwierdził na tym dokumencie własnoręczność podpisu L. M. (1) nadto na w/w dokumencie jako świadkowie testamentu podpisali się :A. R. i J. S. (2) ( Testament z dnia 4 maja 2009r. - k.24, zeznania K. W. (1) -k. 208-209v, zeznania M. S. - k. 210-211) .

L. M. (1) zmarła w dniu 23 czerwca 2013 roku w B. , ostatnio przed śmiercią zamieszkiwała w R. . W okresie od 28 listopada 2011r do dnia 23 czerwca 2013r. L. M. (1) miała przyznaną z Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w R. opiekunkę w osobie A. B. , która to pomagała spadkodawczyni w codziennych pracach domowych.Jako spadkobierców ustawowych spadkodawczyni pozostawiła siostrzeńca - wnioskodawcę J. M. (1) i siostrzenicę T. Z. i córkę siostrzenicy - E. K. ( odpis skrócony aktu zgonu - k. 6, zapewnienie spadkowe w trybie art. 671 kpc złożone przez J. M. (1) - k.108 , odpis skrócony aktu małżeństwa T. Z. - k. 48, odpis skrócony aktu małżeństwa E. K. - k.71,zeznania A. B. - k. 225-225v, informacja z (...) w R. - k. 216 ) .

Spadkobiercy ustawowi po L. M. (1) nie odrzucali spadku i nie zrzekali się dziedziczenia. Spadkobierczyni testamentowa K. Ś. (2) ( nie należy ona do kręgu spadkobierców ustawowych L. M. (1) , jest osobą dla niej obcą ) została dopuszczona do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania postanowieniem z dnia 08 stycznia 2015r. - k. 136 z uwagi na fakt powołania jej do spadku na mocy testamentu allograficznego z dnia 22 lutego 2001r. sporządzonego w formie protokołu przed Wójtem Gminy R. K. W. (2) . Odpis w/w postanowienia doręczono jej w dniu 23 stycznia 2015r. - k. 152 i w tej dacie dowiedziała się ona o tytule swojego powołania do spadku na mocy testamentu allograficznego z dnia 22 lutego 2001r. - k.115a . W ustawowym terminie K. Ś. (2) , bo w dniu 21 maja 2015r. przed notariuszem Z. P. w Kancelarii Notarialnej w B. przy ul. (...) złożyła ona oświadczenie w formie Aktu Notarialnego Repertorium A Numer (...) o odrzuceniu spadku po L. M. (1) przypadającego jej na podstawie testamentu z dnia 22 lutego 2001 roku ( Akt Notarialny Repertorium A Numer (...) z dnia 21 maja 2015r. - k. 3 akt I Ns 870/15) .

Pomimo wielu czynności podjętych w sprawie przez Sąd nie dołączono do sprawy testamentu jaki miała sporządzić spadkobierczyni L. M. (1) w dniu 04 kwietnia 2001r.. ( informacje Urzędu Gminy R.- k. 120, informacja z VI Wydziału Ksiąg Wieczystych tutejszego Sądu - k. 124, informacja (...) w R. - k. 216, zeznania K. W. (1) -k. 208-209v, zeznania M. S. - k. 210-211 , zeznania A. B. - k. 225-225v).

Z uwagi na fakt ,że K. Ś. (2) nie należy do kręgu spadkobierców ustawowych po L. M. (1) i z uwagi na fakt ,że w dniu 21 maja 2015r. odrzuciła ona spadek przypadający jej z mocy testamentu allograficznego z dnia 22 lutego 2001r. sporządzonego w formie protokołu przed Wójtem Gminy R. K. W. (1) Sąd postanowieniem z dnia 30 października 2015r. odmówił jej dalszego udziału w sprawie i umorzył wobec niej postępowanie ( k. 223a) .

Opisany wyżej stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o wskazane przy konkretnych ustaleniach dokumentach , które nie były kwestionowane przez strony postępowania a i sąd rozpoznający niniejszą sprawę nie znalazł podstaw ku temu by je zdyskredytować , tym bardziej że zostały one wydane przez odpowiednie organy w zakresie ich właściwości. Także i zapewnienie spadkowe wnioskodawcy i jego wyjaśnienia dotyczące gospodarstwa rolnego po J. M. (1) i kręgu osób uprawnionych do dziedziczenia gospodarstwa rolnego nie budziły wątpliwości Sądu.

Zeznania K. W. (1) -k. 208-209v nie budziły wątpliwości sądu. Świadek wskazał na okoliczności w jakich poznał L. M. (1), na okoliczności od kiedy pełni funkcję Wójta Gminy R. oraz na okoliczności w jakich doszło do sporządzenia testamentu allograficznego z dnia 22 lutego 2001r. , a następnie potwierdzenia własnoręczności podpisu na dokumencie nazwanym „ Testament „ z dnia 04 maja 2009r.. Dodał jednocześnie ,że nie uczestniczył w potwierdzeniu własnoręczności podpisu L. M. (1) na dokumencie nazwanym „ Testamentem „ z dnia 17 kwietnia 2001r..

Zeznania M. S. - k. 210-211 sąd ocenił jako wiarygodne . Świadek wskazała na dokumenty nazwane „ Testamentami „ z dnia 04 maja 2009r. i z dnia 17 kwietnia 2001 r. , które to na wniosek Sądu zostały dnadesłne do niniejszej sprawy przez Urząd Gminy w R. , wskazała na miejsca gdzie testamenty z dnia 17 kwietnia 2001r. i z dnia 04 maja 2009 r. się znajdowały . Świadek ten nie ma wiedzy co do sporządzenia przez L. M. (1) testamentu z dnia 04 kwietnia 2001r..Odnośnie dokumentu nazwanego „ Testament „ z dnia 04 maja 2009r. świadek wiedzę co do okoliczności w jakich miał on być sporządzony czerpała z oświadczenia J. S. (2) – jej męża a zięcia wnioskodawcy , który zmarł w dniu 14 maja 2015r.. Wskazać w tym miejscu należy, na tę część zeznań K. W. (1) , wójta Gminy R. , w której podał, że z testamentu z k. 24 ( czyli z dnia 04 maja 2009r ) wynika ,że stwierdził on tylko własnoręczność podpisu i że świadkowie podpisali go w momencie kiedy on go podpisał . Jak wynika z treści tego dokumentu został on podpisany przez wójta w dniu 20 lipca 2009r..

Zeznania A. B. - k. 225-225v Sąd ocenił jako wiarygodne , nie znajdując żadnych podstaw ku temu by je zdyskredytować .Wskazała ona na okoliczności w jakich spadkodawczyni okazała jej testament z dnia 04 maja 2009r. i sposób w jaki o tym testamencie zawiadomiła A. C. - córkę wnioskodawcy .Świadek nie ma żadnej wiedzy odnośnie testamentu jaki miała sporządzić L. M. (1) w dacie 04 kwietnia 2001r. .

W ocenie Sądu zeznania złożone przez wnioskodawcę J. M. (1) w trybie art. 299 kpc w zw. z art. 13 §2 kpc - k. 226-226v w zw. z k. 130-131v zasługują na uwzględnienie, wnioskodawca wskazał na okoliczności odnalezienia testamentów .

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku jest zasadny , jednak co do stwierdzenia nabycia spadku po L. M. (1) zdaniem Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę zasługuje na uwzględnienie co do zasady .

Wskazać należy, że zgodnie z dyspozycją art. 926 § 1 k.c. powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. § 2 stanowi ,że dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.

Odnośnie stwierdzenia nabycia spadku po J. M. (1) przypomnieć należy, że spadkodawca nie sporządził testamentu, a więc dziedziczenie po nim następuje na podstawie ustawy .

Zgodnie z dyspozycją art. 931. § 1 k.c. w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek, dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Zgodnie z dyspozycją art. 1012 k.c. spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić.

Art. 1015. § 1 k.c . stanowi ,że oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.

W niniejszej sprawie spadkobiercy ustawowi J. M. (1) nie odrzucali spadku i nie zrzekali się dziedziczenia po nim ( zapewnienie spadkowe J. M. (1) – k. 108) .

Mając powyższe na uwadze i okoliczność ,że spadkodawca J. M. (1) zmarł będąc żonatym do dziedziczenia z ustawy powołani są jego żona L. M. (1) i jego dwoje dzieci ( które miał z pierwszą żoną S.) – J. M. (1) i S. M. . Dziedziczą oni w częściach równych- a więc po 1/3.

Z uwagi na fakt, że w skład spadku po J. M. wchodzi gospodarstwo rolne i z uwagi na obowiązujące w dacie śmierci spadkodawcy przepisy szczególne dotyczące dziedziczenia gospodarstw rolnych a mianowicie treść art.1058 kc. do dziedziczenia z ustawy gospodarstw rolnych obejmujących grunty rolne o powierzchni przekraczającej 1 ha stosuje się przepisy tytułów poprzedzających księgi czwartej ze zmianami wynikającymi z przepisów o dziedziczeniu gospodarstw rolnych.

Zgodnie z dyspozycją art. 1059 kc w brzmieniu obowiązującym w dacie śmierci J. M. (1) spadkobiercy dziedziczą z ustawy gospodarstwo rolne, jeżeli w chwili otwarcia spadku: stale pracują bezpośrednio przy produkcji rolnej albo mają przygotowanie zawodowe do prowadzenia produkcji rolnej albo są małoletni lub pobierają naukę zawodu lub uczęszczają do szkół albo są trwale niezdolni do pracy.

Mając powyższe na uwadze oraz okoliczność ,że w dacie śmierci J. M. jego żona L. M. (1) i syn S. M. stale pracowali w spadkowym gospodarstwie ,zaś J. M. (1) – wnioskodawca prowadził w tym czasie własne gospodarstwo rolne sąd orzekł ,że wchodzące w skład spadku po J. M. (1) gospodarstwo rolne dziedziczą z mocy ustawy żona L. M. (1) i jego dzieci – J. M. (1) i S. M. po 1/3 części każde z nich.

Odnosząc się do wniosku o stwierdzenie nabycia spadku po L. M. (1) jeszcze raz wskazać należy, że wniosek ten jest zasadny ale jedynie co do zasady.

W ocenie Sądu zarówno dokument z dnia 17 kwietnia 2004r. jak i z dnia 04 maja 2009r. nazwane „ Testamentami „ w ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę za takowe nie mogą być uznane.

Zgodnie z dyspozycją art. 949 § 1k.c. spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą . Zarówno dokument z dnia 17 kwietnia 2004r. jak i z dnia 04 maja 2009r. nie zostały napisane przez L. M. (1) ręcznie - nie są więc testamentami własnoręcznymi. Ponadto zdaniem Sądu dokumenty te także nie mogą być uznane za testamenty alograficzne sporządzone w trybie art.951kc.. Zgodnie bowiem z dyspozycją § 1 w/w przepisu spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że w obecności dwóch świadków oświadczy swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego.§ 2 art. 951 kc stanowi zaś ,że oświadczenie spadkodawcy spisuje się w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Protokół odczytuje się spadkodawcy w obecności świadków. Protokół powinien być podpisany przez spadkodawcę, przez osobę, wobec której wola została oświadczona, oraz przez świadków. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, należy to zaznaczyć w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu.

Wskazać należy, że z treści w/w dokumentów wynika bezspornie ,że po pierwsze nie zostały one sporządzone w sposób przewidziany w §1 art. 951 kc. bowiem w dokumentach tych potwierdzono jedynie własnoręczność podpisu L. M. (1) ( co przyznał w zeznaniach – k. 209 wójt Gminy R. K. W. (1), który wskazał, że potwierdził własnoręczność podpisu na dokumencie z k. 24 – /czyli z dna 04 maja 2009r./ ) , przy czym odnośnie dokumentu- „ Testamentu „ z dnia 04 maja 2009r. - z którego uprawnienie do dziedziczenia po L. M. (1) wywodzi wnioskodawca potwierdzenie własnoręczności podpisu nastąpiło dopiero w dniu 20 lipca 2009r..

Sąd rozpoznający niniejszą sprawę podziela stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 02 kwietnia 1998r. w sprawie I CKU 16/98 ( Lex 519359) , w którym wskazano ,że dokument, zatytułowany (...) obejmujący spisane na maszynie oświadczenie o ofiarowaniu majątku na wypadek śmierci określonej osobie z zamieszczonym poniżej potwierdzeniem własnoręczności podpisu spadkodawcy przez sekretarza gminy, nie czyni zadość wymaganiom przewidzianym w prawie polskim co do formy testamentu, tj. ani wymaganiom określonym w art. 950, art. 951, art. 952, art. 953 k.c. lub przepisach wydanych na podstawie art. 954 k.c., ani też wymaganiom statuowanym przez art. 949 § 1 k.c. Dlatego z dokumentu tego nie może wynikać ani ważne powołanie do spadku, ani ważny zapis (art. 941 w zw. z art. 926 § 1, art. 968 § 1 i art. 958 k.c.). Wskazać należy, że Sąd rozpoznający niniejszą sprawę podziela powyższy pogląd .

Wskazać jeszcze w tym miejscu należy, że oświadczenie spadkodawcy zostaje wpisane w protokole , w którego treści należy określić osoby uczestniczące w czynności – to jest osobę urzędową , testatora , świadków, treść oświadczenia spadkodawcy z podaniem daty sporządzenia protokołu ( porównaj komentarz do art. 951 kc Kodeksu Cywilnego Księga czwarta Spadki E. Skowrońskiej – Bocian , Wydawnictwo Lexis Nexis - Warszawa 2002r. , str.112 ). W niniejszej sprawie treść dokumentów z dnia 17 kwietnia 2001r. i 04 maja 2009r. nazwanych „ Testamentami „ nie odpowiada powyższym wymogom .

W ocenie Sądu jedynie testament z dnia 22 lutego 2001r. został sporządzony zgodnie z wymogami przewidzianymi dla testamentu alograficznego w art. 951 k.c. Sąd zauważa ,że w testamencie tym nie ma wzmianki o jego odczytaniu. Jednakże zwrócić w tym miejscu należy uwagę na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2004 r. w sprawie I CK 355/03 (LEX nr 599734) – które sąd rozpoznający sprawę podziela - w którym wskazano ,że przepis art. 951 § 2 k.c. nie statuuje obowiązku zamieszczenia w protokole sporządzenia testamentu allograficznego wzmianki o jego odczytaniu przed podpisaniem. Wymaganie odczytania protokołu testatorowi w obecności świadków jest wyrazem poprawności sporządzenia testamentu jako dokumentu publicznego i stanowi rękojmię tego, że treść protokołu wiernie odtwarza rzeczywistą wolę spadkodawcy. W niniejszej sprawie żadna ze stron nie wykazała ,że testament ten przed jego podpisaniem nie został odczytany .

Przypomnieć tu należy, że L. M. (1) na mocy tego testamentu powołała do spadku K. Ś. (2) .Nie można tracić z pola widzenia okoliczności - na co wskazano w części dotyczącej ustalenia stanu faktycznego - że w ustawowym terminie przewidzianym w art. 1015 § 1 kc złożyła ona oświadczenie w formie aktu notarialnego o odrzuceniu spadku przypadającego jej na mocy testamentu z dnia 22 stycznia 2001 roku. K. świętochowska nie należy do kręgu spadkobierców ustawowych L. M. (1) . Dyspozycja art. 1010 kc stanowi zaś ,że spadkobierca , który odrzucił spadek zostaje wyłączony od dziedziczenia tak jakby nie dożył otwarcia spadku i dlatego też Sąd postanowieniem z dnia 30 października 2015r. odmówił jej dalszego udziału w sprawie i umorzył wobec niej postępowanie.

Zawarte w oświadczeniach nazwanych „ Testamentami „ że uznaje za nieważne testamenty z dnia 22 lutego 2001r., z dnia 04 kwietnia 2001r. i z dnia 17 kwietnia 2001 r. nie są skuteczne w świetle art. 946 kc. zgodnie z którym , odwołanie testamentu może nastąpić bądź w ten sposób, że spadkodawca sporządzi nowy testament, bądź też w ten sposób, że w zamiarze odwołania testament zniszczy lub pozbawi go cech, od których zależy jego ważność, bądź wreszcie w ten sposób, że dokona w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania jego postanowień, bowiem jak wyżej wskazano dokumenty z dnia z dnia 17 kwietnia 2001 r. i z dnia 04 maja 2009r. zdaniem sądu nie są testamentami .

Mając powyższe na uwadze uznając, że oświadczenia spadkodawczyni nazwane „Testamentami „ z dnia 17 kwietnia 2001r. i z dnia 04 maja 2009r. nie są testamentami zwykłymi ani szczególnymi i że K. Ś. (2) złożyła oświadczenie przed notariuszem o odrzuceniu spadku przypadającego jej na mocy testamentu allografcznego z dnia 22 stycznia 2001 roku Sąd doszedł do przekonania ,że dziedziczenie po L. M. (1) może nastąpić jedynie na podstawie ustawy .

Wskazać należy, iż w niniejszej sprawie zgodnie z dyspozycją art. 1015 §1 kc wnioskodawca i uczestnicy T. Z. i E. K. – jako spadkobiercy ustawowi nie składali oświadczeń o przyjęciu lub odrzuceniu spadku ( zapewnienie spadkowe wnioskodawcy - k. 107v - 108 ).

Zgodnie z dyspozycją art. 931 § 1 kc. w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Art. 932 § 1 k.c. stanowi zaś ,że w braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice.§ 2 w/w przepisu stanowi zaś ,że udział spadkowy każdego z rodziców, które dziedziczy w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy, wynosi jedną czwartą całości spadku. Jeżeli ojcostwo rodzica nie zostało ustalone, udział spadkowy matki spadkodawcy, dziedziczącej w zbiegu z jego małżonkiem, wynosi połowę spadku.

Zgodnie z § 3 art. 932 k.c .w braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. § 4 art. 932 kc stanowi zaś ,że jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. § 5 art. 932 k.c. stanowi zaś ,że jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału między dalszych zstępnych spadkodawcy a § 6 tego przepisu stanowi ,że jeżeli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku i brak jest rodzeństwa spadkodawcy lub ich zstępnych, udział spadkowy rodzica dziedziczącego w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy wynosi połowę spadku.

Z uwagi na fakt, że spadkodawczyni L. M. (1) w dacie swojej śmierci była bezdzietną wdową ( jej jedyna córka H. M. (3) zmarła jako bezdzietna panna w 1978r. ) i jej rodzice L. i K. O. i rodzeństwo - siostra S. M. oraz siostra F. Ś. a także syn i wnuk F. Ś. a mianowicie Z. Ś. oraz A. Ś. zmarli przed nią do spadku powołani są jako spadkobiercy ustawowi na podstawie art. 932 § 4 i 5 k.c zstępni jej rodzeństwa a więc J. M. (1) ( wnioskodawca ) - syn S. M. w 1/2 części ( część która przypadałaby jego matce ) i siostrzenica T. Z. ( córka zmarłej F. Ś.) oraz wnuczka po zmarłej siostrze F. E. M. Z. M. Ś.) po 1/4 części ( czyli po 1/2 części z 1/2 części która przypadłaby siostrze spadkodawczyni F. Ś. ) .

Orzeczenie o kosztach postępowania zapadło w oparciu o przepis art. 520 § 1 kpc., zgodnie z którym każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Mając powyższe na uwadze oraz na podstawie powołanych w treści uzasadnienia przepisów orzeczono jak w postanowieniu.