Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 sierpnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie, II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Christophera Świerka

po rozpoznaniu w dniu 5 sierpnia 2015 r. sprawy

1) P. P.

2) P. D.

3) D. C.

4) T. R.

oskarżonych z art. 189 § 1 k.k. w zb. z art. 280 § 2 k.k. w zb. z art. 191 § 2 k.k. w zb.
z art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i innych

na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora co do wszystkich oskarżonych
i obrońców oskarżonych: P. P., P. D. i D. C.

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp.

z dnia 3 kwietnia 2015 r., sygn. akt II K 165/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  z opisu czynu przypisanego P. P., P. D.
i D. C. w pkt. 1 wyroku eliminuje słowo „rzekomej”,

b)  w pkt. 6 wyroku, z podstawy skazania T. R. eliminuje
art. 11 § 2 k.k., a w to miejsce powołuje art. 11 § 3 k.k.,

c)  w pkt. 16 wyroku kwotę 1180, 80 złotych zastępuje kwotą 2361,60 (dwa tysiące trzysta sześćdziesiąt jeden 60/100) złotych;

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. W. kwotę 1476 (jeden tysiąc czterysta sześćdziesiąt siedem) złotych tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonych P. D. i D. C. przed Sądem Apelacyjnym;

IV.  zasądza od oskarżonych P. P., P. D. i D. C. po ¼ części wydatków za postępowanie odwoławcze i wymierza im po 700 (siedemset) złotych opłaty za drugą instancję, a oskarżonego T. R. zwalnia od ponoszenia przypadającej na niego części wydatków postępowania odwoławczego.

Sygn. akt II AKa 120/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. z dnia 3 kwietnia, P. P., P. D. i D. C. zostali uznani za winnych tego, że:

w dniu 06 września 2014 r. w S., w woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z N. R., doprowadzając K. P. do bezbronności, umieszczając go w samochodzie m-ki C. i wywożąc go do lasu w okolicach S., gdzie zabrali mu w celu przywłaszczenia telefon komórkowy marki S. o wartości ok. 100 zł oraz używając przemocy polegającej na zadawaniu uderzeń długim i giętkim narzędziem i kopaniu po całym ciele, zwłaszcza po głowie, i groźby pozbawienia życia polegającej na przykładaniu noża do szyi, zabrali mu w celu przywłaszczenia portfel z zawartością 50 zł i klucze oraz zmuszali go w ten sposób do zwrotu rzekomej wierzytelności, powodując nadto u pokrzywdzonego powierzchowne obrażenia ciała w postaci licznych otarć naskórka i sińców, czym narazili go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub doznania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,

tj. popełnienia czynu z art. 280 § 2 k.k. w zb. z art. 191 § 2 k.k. w zb. z art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 11§ 2 k.k. i za to, przy zastosowaniu art. 60 § 2 pkt 2 i § 6 pkt 2 k.k., na podstawie art. 280 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i art. 60 § 6 pkt 2 k.k., wymierzono im kary po 2 (dwa) lata pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k., art. 73 § 1 k.k. wykonanie orzeczonych wobec oskarżonych P. P. i P. D. kar pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres próby 4 (czterech) lat, oddając oskarżonych pod dozór kuratora sądowego.

Na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 2 k.k., art. 73 § 2 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego D. C. kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres próby 4 (czterech) lat, oddając oskarżonego pod dozór kuratora sadowego.

Na podstawie art. 33 § 2 k.k. orzeczono wobec oskarżonych P. P., P. D. i D. C. kary po 200 (dwieście) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki na 10 (dziesięć ) złotych, a na podstawie art. 63 § 1 k.k., na poczet kar grzywien, zaliczono oskarżonym okresy zatrzymania i tymczasowego aresztowania:

- P. P. od dnia 08 września 2014r. do dnia 22 stycznia 2015r.,

- P. D. od dnia 08 września 2014r. do dnia 22 stycznia 2015r.,

- D. C. od dnia 09 września 2014r. do dnia 22 stycznia 2015r.

Tym samym wyrokiem skazano T. R. za przestępstwo z art. 19 § 1 w zw. z art. 19 § 2 k.k., a N. R. za przestępstwo art. 280 § 1 k.k., oba popełnione na szkodę K. P.. Dlatego, na podstawie art. 46 § 2 k.k., zobowiązano solidarnie oskarżonych P. P., P. D., D. C., T. R. i N. R. do zapłaty na rzecz pokrzywdzonego K. P. nawiązki w kwocie 2.000 (dwóch) tysięcy złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Nadto, orzeczono o dowodach rzeczowych, wynagrodzeniu za obronę z urzędu i kosztach sądowych.

Powyższy wyrok zaskarżył m.in. obrońca oskarżonego P. P.. Wyrokowi zarzucił:

„ 1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść orzeczenia, a polegający na:

a.  ustaleniu przez Sąd I instancji, że oskarżony P. P. wspólnie i w porozumieniu z P. D. i D. C. dokonał zaboru pokrzywdzonemu w celu przywłaszczenia telefonu komórkowego marki S. o wartości ok 100 zł, podczas gdy działanie to stanowiło eksces współpracy w osobie P. D.,

b.  ustaleniu przez Sąd I instancji, że oskarżeni wspólnie i w porozumieniu dokonali zaboru pokrzywdzonemu w celu przywłaszczenia portfela z zawartością 50 złotych oraz kluczy podczas gdy przedmioty te nie zostały przez oskarżonych zabrane z miejsca zdarzenia,

c.  ustaleniu przez Sąd I instancji, że oskarżeni zadawali pokrzywdzonemu ciosy długim i giętkim narzędziem oraz przykładali mu nóż do szyi, podczas gdy analiza materiału dowodowego wskazuje na to, iż żaden z oskarżonych nie posługiwał się takimi przedmiotami,

2. obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść orzeczenia, w postaci art. 7 k.p.k. poprzez przyjęcie, iż zeznania pokrzywdzonego K. P., na których Sąd I instancji w głównej mierze oparł wydane rozstrzygnięcie, są konsekwentne, logiczne i spójne, podczas gdy prawidłowa ich analiza prowadzi do wniosku, że w istotnej części są ze sobą sprzeczne i niewiarygodne.”

Wskazując na powyższe, skarżący wniósł „o zmianę zaskarżonego wyroku, i przyjęcie kwalifikacji prawnej i kary w wymiarze wnioskowanym przez obrońcę w przemówieniu końcowym przed Sądem I Instancji, ewentualnie, z ostrożności procesowej, na wypadek gdyby powyższego nie uwzględniono, (…) o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.”

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego P. P. nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy przeprowadził postępowanie dowodowe w niezbędnym zakresie, a zgromadzone dowody ocenił zgodnie z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego. Wyraźnie wskazał które dowody uznał za wiarygodne i dlaczego, a których nie uwzględnił (por. k. 899-908 akt). Sąd Odwoławczy tą ocenę akceptuje i do niej się odwołuje.

Apelacja obrońcy stanowi nieprzekonującą polemikę z oceną sądu rozstrzygającego, przy czym skarżący w sposób wybiórczy traktuje materiał dowodowy, przytaczając fragmenty wyjaśnień oskarżonych korzystne dla nich. Nie dostrzega przy tym, że sprawcy, mimo że współdziałali ze sobą, składali różne wyjaśnienia, „przerzucając się nawzajem odpowiedzialnością”, a także kilkakrotnie je zmieniali i nie potrafili tego racjonalnie wytłumaczyć.

Wbrew twierdzeniom skarżącego, zeznania pokrzywdzonego były konsekwentne i w zasadzie logiczne, a jedyna istotna różnica w tych zeznaniach polegała na tym, iż K. P. wskazał w postępowaniu przygotowawczym jednego oskarżonego, a na rozprawie drugiego, jako osobę która posłużyła się nożem. Nie miał jednak wątpliwości, że w czasie zdarzenia nóż został użyty, a oskarżeni wzajemnie uzupełniali się w swoich działaniach i wspierali.

Tym samym ich współsprawstwo zostało w należyty sposób wykazane, a przytoczona różnica w zeznaniach pokrzywdzonego nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie.

Na marginesie, Sąd Okręgowy niesłusznie wyeliminował z tej kwalifikacji art. 189 § 1 k.k., zdaniem Sądu Apelacyjnego nie zachodził w sprawie pozorny zbieg przestępstw.

W świetle ustaleń faktycznych Sądu Okręgowego nie sposób ustalić, że zabór opisanych w przypisanym czynie był ekscesem jednego oskarżonego (P. D.).

W tym zakresie zeznania pokrzywdzonego nie pozostawiają wątpliwości co do tego, że oskarżeni współdziałali ze sobą, i choć zaboru poszczególnych przedmiotów dokonała w danej chwili jedna osoba (i nie tylko P. D., to również D. C.), następowało to w trakcie realizacji głównego celu – zastraszania i bicia pokrzywdzonego w celu zwrotu wierzytelności.

Wystarczy przytoczyć także fragmenty wyjaśnień P. D. (k. 50-51 akt) i D. C. (k. 152-153 akt), w których potwierdzali zeznania K. P..

Nawet, gdyby przyjąć że oskarżeni nie zabrali ze sobą wszystkich przedmiotów pokrzywdzonego, to nie budzi wątpliwości, że w trakcie krytycznego zdarzenia, na skutek ich wspólnych działań, K. P. został pozbawiony władztwa nad opisanymi rzeczami. A to, że oskarżeni, być może uznali, że niektóre z nich są dla nich bezwartościowe, nie zmienia prawidłowych ustaleń sądu pierwszej instancji, iż dokonali zaboru rzeczy opisanych przez poszkodowanego.

Tak więc wszelkie zarzuty obrońcy P. P. zmierzające do odmiennej oceny dowodów, a tym samym przyjętych przez Sąd Okręgowy ustaleń faktycznych, okazały się chybione.

Sąd Apelacyjny jednak wyeliminował w opisu czynu słowo „rzekomej”. Wierzytelność rzeczywiście istniała, choć trudno było ustalić jej wysokość, czemu sąd rozstrzygający dał wyraz w pisemnym uzasadnieniu wyroku, jak i opisie czynów przypisanych T. R. i N. R..

W świetle ustaleń faktycznych co do osoby P. P., również kary wymierzone temu oskarżonemu nie tylko nie rażą surowością, ale są wręcz łagodne. Oskarżony dostał znowu szansę (chyba ostatni raz) na zmianę trybu swojego życia, i tylko orzeczenie dodatkowo kary grzywny oraz zadośćuczynienia za doznaną przez pokrzywdzonego krzywdę powstrzymało Sąd Apelacyjny przed uchyleniem orzeczenia o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności.

O wydatkach za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 633 k.p.k., a o opłacie – na podstawie art. 8 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt. 4 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. z 1983 r., nr 49, poz. 223 z późn. zmianami).