Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II C 111/15

1)W Y R O K

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 maja 2015r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek (...) w R. Wydział II Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Marta Kucharczyk-Gemza

Protokolant: Beata Pinior

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 maja 2015r. w R.

sprawy z powództwa A. G. ( G.)

przeciwko I. K.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 105 000 zł ( sto pięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od 02 września 2014 roku do dnia zapłaty;

2)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 8 867 zł (osiem tysięcy osiemset sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia:

Sygn akt II C 111/15

UZASADNIENIE

Powód A. G. wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 105.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 2 09 2014 r oraz zasądzenia zwrotu kosztów procesu .W uzasadnieniu podniósł , że pozwany w pisemnym oświadczeniu z dnia 25 06 2014 r potwierdził , że zalega powodowi z zapłatą dochodzonej pozwem kwoty. Należność wynika z umowy pożyczki jakiej powód udzielił pozwanemu .

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 12 11 2014 r uwzględniono żądanie powoda w całości .

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany I. K. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu sprzeciwu przyznał fakt , że złożył w dniu 25 06 2014 r pisemne oświadczenie , w którym stwierdził , że powinien zapłacić na rzecz powoda kwotę 105.000 zł do dnia 1 09 2014 r i opatrzył je własnym podpisem. Oświadczenie to złożył pod wpływem błędu . Pozwany zaciągając zobowiązanie działał imieniem spółki K (...) której był prokurentem a nie imieniem własnym. Dlatego pozwany uchyla się od skutków prawnych oświadczenia woli zgodnie z art. 84 § 1 kc. Pomiędzy stronami jako osobami fizycznymi nie powstał żaden stosunek prawny którego istnienie uzasadniałoby konieczność spełnienia świadczenia dochodzonego pozwem.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany I. K. jest prokurentem ( prokura samoistna) K&B spółki zoo z siedzibą w P.. Powód prowadzi działalność gospodarczą w zakresie transportu międzynarodowego oraz handlu samochodami. Strony znają się na gruncie prywatnym oraz zawodowym. Powód wykonywał w ramach prowadzonej działalności usługi na rzecz spółki której pozwany jest prokurentem . W dniu 25 06 2014 r powód wraz z pracownikiem I. P. udał się do biura pozwanego w siedzibie spółki K (...) w P. gdzie powód wręczył pozwanemu kwotę 105.000 zł w ramach umowy pożyczki udzielanej pozwanemu prywatnie . Pozwany przyjął gotówkę i własnoręcznie sporządził oświadczenie w którym potwierdził fakt , że posiada wobec powoda zobowiązanie pieniężne w wysokości 105.000 zł które zobowiązuje się zwrócić powodowi do dnia 1 września 2014 r. Pomimo upływu zakreślonego terminu i wezwania do zapłaty pozwany pieniędzy nie zwrócił.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zeznania świadka I. P. , wezwania do zapłaty k 8 , odpisu KRS K& B spółki zoo w P. , pisemne oświadczenie I. K. k 7 .

Sąd zważył :

W niniejszej sprawie powód domagał się zwrotu kwoty wskazanej w pozwie z tytułu udzielonej pozwanemu pożyczki. Pozwany przyznał fakt spisania oświadczenia , wysokości zobowiązania i terminu spłaty. Zarzucił jednak , że zobowiązanie zaciągnął nie imieniem własnym a działając jako prokurent spółki na jej rzecz . Istotą sporu było zatem ustalenie czy pomiędzy stronami doszło do zawarcia umowy pożyczki.

Powód wręczył pieniądze pozwanemu w biurze jego firmy w P. w obecności świadka I. P.. Pozwany przyjął pieniądze i samodzielnie spisał oświadczenie w którym określił wysokość kwoty , termin spłaty i osobę której pieniądze mają być zwrócone. W oświadczeniu określił również osobę zobowiązaną w formie : „ Ja niżej podpisany …” Pod treścią oświadczenia pozwany złożył czytelny podpis , podał numer swojego dowodu osobistego oraz swoje miejsce zamieszkania. Pod oświadczeniem brak podpisu powoda . Oświadczenie to potwierdza fakt zawarcia pomiędzy stronami umowy pożyczki .

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Zgodnie z § 2 tego przepisu umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych powinna być stwierdzona pismem. Ustawodawca więc dla tego rodzaju umów zastrzegł formę pisemną jedynie dla celów dowodowych. Wynika z tego, że sam fakt udzielenia pożyczki powyżej kwoty 500 złotych bez zachowania formy pisemnej nie wpływa na ważność tej czynności prawnej. Czynność ta więc może być dokonana w sposób dorozumiany (art. 60 k.c.). Ustawodawca posłużył się określeniem "stwierdzenie pismem", a nie zawarcie umowy w formie pisemnej. Powyższe zatem wskazuje, że chodzi o istnienie pisma stwierdzającego, że umowa została zawarta. Sama umowa może być więc zawarta w formie dowolnej, nawet ustnie, fakt jej zawarcia powinien być natomiast potwierdzony pismem. Nie ma też żadnych formalnych przeszkód do pisemnego potwierdzenia umowy po jej zawarciu, skoro brak stosownego dokumentu nie powoduje nieważności umowy. Umowa pożyczki dochodzi do skutku przez samo porozumienie się stron . Sama czynność prawna jest ważna, a ustawodawca nakazuje stosować tylko ograniczenia dowodowe określone w art. 74 § 1 k.c.

W niniejszej sprawie umowa została stwierdzona pismem, a więc nie mają zastosowania ograniczenia dowodowe wynikające z art. 74 § 1 kpc.

Powód przedłożył pisemne oświadczenie pozwanego w którym potwierdza , że posiada zobowiązanie finansowe w wysokości 105.000 zł wobec powoda i zobowiązuję się go zwrócić w całości w terminie do 1 września 2014 r . W ocenie Sądu fakt zawarcia umowy pożyczki pomiędzy powodem a pozwanym jako osobą fizyczną, a nie jako reprezentantem spółki K (...) z o.o. w P. nie budzi wątpliwości . Fakt ten został wykazany poza pisemnym oświadczeniem pozwanego z dnia 25 czerwca 2014 r , zeznaniami świadka I. P..

Pozwany nie wykazał aby zawarł on umowę pożyczki w imieniu spółki z o.o. a nie w imieniu własnym, albowiem już sama treść oświadczenia przeczy temu twierdzeniu . W oświadczeniu brak zapisu, że pozwany podpisał tę umowę w imieniu w/w spółki a nie w imieniu własnym, że reprezentuje on spółkę, brak jest pieczątki firmowej spółki czy choćby adnotacji , że występuje przy tej umowie jako prokurent spółki. Pozwany nie złożył w celu wykazania , że działa jako prokurent spółki żadnych wniosków dowodowych poza wnioskiem o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron na okoliczność , że w chwili podpisania oświadczenia pełnił funkcję prokurenta oraz na okoliczność , że oświadczenie miało być wystawione w imieniu spółki K (...) a nie prywatnie w imieniu pozwanego.

Sąd oddalił tak sformułowany wniosek dowodowy. Fakt , że w dacie zawarcia umowy pożyczki pozwany był prokurentem spółki nie było sporne pomiędzy stronami , poza tym fakt ten wynika z odpisu KRS spółki K (...) . Nie jest również istotne dla rozstrzygnięcia sprawy , że oświadczenie miało być wystawione w imieniu spółki zoo . Istotne jest to kto zawarł umowę pożyczki . Pozwany zmierzał do uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu , składając oświadczenie w sprzeciwie od nakazu zapłaty w którym stwierdził , że pragnie uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli zgodnie z art. 84 § 1 kc. . Zgodnie z art. 84 k.c. błąd co do treści czynności prawnej, o ile może zostać uznany za istotny, może być podstawą dla uchylenia się przez osobę, która działała pod jego wpływem, od skutków prawnych swego oświadczenia woli . Pismo zawierające oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożył przed upływem rocznego terminu przewidzianego przepisem art. 88 § 2 kc. . Jednak skuteczność złożenia takiego oświadczenia uzależniona jest od nie tylko od zachowania formy pisemnej oraz rocznego terminu od wykrycia błędu ale przede wszystkim skierowania jednoznacznego oświadczenia w tym przedmiocie do adresata oświadczenia złożonego pod wpływem błędu. Nie jest więc w tym względzie wystarczającym jedynie poinformowanie o tym, że do złożenia określonego oświadczenia doszło pod wpływem błędu. Jeżeli oświadczenie było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć. W tym zakresie pozwany nie podniósł żadnych twierdzeń i nie złożył żadnych wniosków dowodowych.

Nie bez znaczenia dla oceny stanowisk stron jest również propozycja pozwanego zawarcia ugody zgodnie z którą pozwany zaproponował spłatę należności w ratach. Składając propozycję pozwany nie wycofał się z twierdzenia co do braku legitymacji biernej po jego stronie .Jednak propozycja ugodowego zakończenia sporu i zapłaty należności w całości pozwala uznać – niezależnie od wyżej przestawionych rozważań- za wiarygodne twierdzenia strony powodowej .

W tej sytuacji zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że umowa pożyczki została zawarta i powód wypełnił wypływający z niej obowiązek przekazania środków, pozwany tymczasem nie wykazał ich zwrotu, innego rozliczenia, zwolnienia z długu czy z innych przyczyn umorzenia zobowiązania zaś zgodnie z zasadą wynikającą z art. 6 k.c, to pozwany winien był ją udowodnić.

Pozwany nie uchylił się skutecznie od skutków prawnych złożonego w dniu 25 06 2014 r oświadczenia woli bowiem nie wykazał istnienia przesłanek art. 84 i 88 kc . Nie wykazał również aby nie był stroną umowy. Dlatego na mocy art. 720 § 1 kc w zw z ar 481 kc orzeczono jak w pkt 1 wyroku . W pkt 2 wyroku na podstawie art. 98 kpc zasądzono na rzecz powoda zwrot kosztów procesu w wysokości 8.867zł ( 5.250 zł opłata sądowa i 3.617 zł koszty zastępstwa prawnego)