Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 21 maja 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 maja 2015 roku

sprawy z wniosku P. N.

z udziałem D. B., K. B., G. K., M. K. (1), P. K., K. N., J. R., B. T. (1), M. K. (2)

o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie

na skutek apelacji uczestniczki M. K. (2)

od postanowienia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 16 grudnia 2014 roku, sygn. akt I Ns 1201/13

postanawia: oddalić apelację i ustalić, iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania apelacyjnego związane ze swoim udziałem w sprawie.

Sygn. akt II Ca 294/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 16 grudnia 2014 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim po rozpoznaniu sprawy z wniosku P. N. z udziałem J. R., D. B., B. T. (1), K. N., K. B., G. K., M. K. (1), P. K. i M. K. (2) o zasiedzenie stwierdził, że K., syn P. i R. oraz S., córka I. i F. małżonkowie K. nabyli przez zasiedzenie z dniem 31 grudnia 1988 roku na prawach małżeńskiej wspólności majątkowej własność nieruchomości położonej przy ulicy (...) w S., gmina T., powiat (...), województwo (...), o powierzchni (...) ha (dwieście dwadzieścia siedem metrów kwadratowych), oznaczonej w ewidencji gruntów numerem działki (...), przedstawionej na mapie sporządzonej przez geodetę uprawnionego U. B. w dniu 12 grudnia 2011 roku, zaewidencjonowanej w Starostwie Powiatowym w T. w dniu 14 grudnia 2011 roku pod numerem (...), wchodzącą w skład większej nieruchomości, dla której w Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim prowadzona jest księga wieczysta numer (...).

Ponadto Sąd zasądził od wnioskodawcy P. N. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim kwotę 42,48 (czterdzieści dwa złote czterdzieści osiem groszy) tytułem wydatków na opinię biegłego poniesionych przez Skarb Państwa i ustalił, iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

We wniosku z dnia 20 stycznia 2010 roku pełnomocnik wnioskodawcy P. N. wniósł o stwierdzenie, iż nabył zasiedzenie z dniem 30 listopada 1996 roku własność części nieruchomości położonej w S. przy ul. (...), oznaczonej w ewidencji gruntów numerem działki (...), mającej urządzoną księgę wieczystą prowadzoną przez Sad Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim nr (...) zgodnie z rzeczywistym stanem faktycznym istniejącym na tejże nieruchomości od 30 listopada 1976 roku./k. 3-13/

W odpowiedzi na wniosek pełnomocnik uczestnika J. R. wniósł o oddalenie wniosku o zasiedzenie oraz zasądzenie na rzecz uczestnika zwrotu kosztów postępowania.

Postanowieniem z dnia 18 maja 2012 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim stwierdził, ze P. N. nabył przez zasiedzenie dniem 31 grudnia 2006 roku własność nieruchomości położonej przy ul. (...) w S., gmina T., powiat (...), województwo (...), o powierzchni 0,0227 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów numerem działki (...), przedstawionej na mapie sporządzonej przez geodetę uprawnionego mgr inż. U. B. w dniu 12 grudnia 2011 roku, zaewidencjonowana w Wydziale (...)Starostwa Powiatowego w T. dnia 14 grudnia 2011 roku pod numerem (...), dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim prowadzona jest księga wieczysta nr (...).

Apelacje od powyższego postanowienia wniósł uczestnik postępowania J. R..

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim postanowieniem z dnia 15 listopada 2012 roku uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Tomaszowie Mazowieckim, pozostawiając temu sądowi rozstrzygniecie o kosztach postępowania za instancje odwoławczą.

W uzasadnieniu swego orzeczenia Sąd Odwoławczy, podzielając ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego w zakresie posiadania przez wnioskodawcę i jego poprzedników prawnych spornego pasa gruntu wskazał, iż ponownie rozpoznając sprawę S. I instancji winien ustalić, czy małżonkowie K. brali udział w postępowaniu uwłaszczeniowym w przedmiocie wydania aktu własności ziemi na działkę nr (...) i stosownie do wyniku tych ustaleń na nowo określi datę zasiedzenia (z uwzględnieniem przerwy biegu zasiedzenia), bądź też wezwanie do udziału w sprawie następców prawnych małżonków K..

Postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2013 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim stwierdził, że K., syn P. i R. oraz S., córka I. i F. małżonkowie K. nabyli przez zasiedzenie z dniem 31 grudnia 1988 roku na prawach małżeńskiej wspólności majątkowej własność nieruchomości położonej przy ul. (...) w S., gmina T., powiat (...), województwo (...), o powierzchni 0,0227 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów numerem działki (...), przedstawionej na mapie sporządzonej przez geodetę uprawnionego U. B. w dniu 12 grudnia 2011 roku, zaewidencjonowana w Wydziale (...)Starostwa Powiatowego w T. dnia 14 grudnia 2011 roku pod numerem (...), dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim prowadzona jest księga wieczysta nr (...).

Na powyższe postanowienie uczestnik postępowania J. R. wniósł apelację.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim postanowieniem z dnia 19 września 2013 roku uchylił zaskarżone postanowienie znosząc postępowanie przed Sądem Rejonowym w Tomaszowie Maz. od dnia 13 lutego 2013 roku i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania temu sądowi, pozostawiając rozstrzygniecie o kosztach postępowania za instancje odwoławczą.

W uzasadnieniu swego orzeczenia Sąd Odwoławczy, podzielając ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego w zakresie posiadania przez wnioskodawcę i jego poprzedników prawnych spornego pasa gruntu wskazał, iż ponownie rozpoznając sprawę Sąd I instancji winien wezwać do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania obecną właścicielkę nieruchomości M. K. (2).

Postanowieniem z dnia 25 listopada 2013 roku Sąd Rejonowy na podstawie art. 510 § 2 k.p.c. wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestnika M. K. (2).

Pismem z dnia 24 grudnia 2013 roku uczestniczka M. K. (2) wniosła o oddalenie wniosku o zasiedzenie. Nadmieniła, iż w dniu 24 września 2013 roku złożyła wniosek do Urzędu Gminy w T. o dokonanie rozgraniczenia nieruchomości między działką (...).

Sąd Rejonowy ponownie rozpoznając sprawę ustalił, że na podstawie decyzji z dnia 30 listopada 1976 roku - Aktu Własności Ziemi nr (...).ON- (...) K. K. (1) i jego żona S. K. z mocy samego prawa stali się właścicielami gospodarstwa rolnego położonego we wsi S., gmina B., o powierzchni (...)ha, składającego się z działki oznaczonej w ewidencji gruntów numerem (...). Dla nieruchomości tej założona jest aktualnie księga wieczysta nr (...). Natomiast na podstawie decyzji z dnia z dnia 31 grudnia 1976 roku - Aktu Własności Ziemi nr (...) J. R. z mocy samego prawa stał się właścicielem gospodarstwa rolnego położonego we wsi S., gmina B., o powierzchni 0,98 ha, składającego się z działek oznaczonych w ewidencji gruntów numerami (...), (...) i (...). Dla nieruchomości tej założoną jest aktualnie księgą wieczysta nr (...).

K. i S. małżonkowie K. nie brali udziału w postępowaniu uwłaszczeniowym dotyczącym działki oznaczonej w ewidencji gruntów numerem (...), na którą to działki akt własności ziemi uzyskał J. R..

Działki o numerach ewidencyjnych (...) stanowiły w przeszłości własność I. W., który ziemie te podzielił pomiędzy troje swoich dzieci. Ponieważ syn I. S. był bezdzietny, jego siostry S. K. z domu W. i F. R. z domu W. po uzgodnieniu z bratem podzieliły przypadającą na niego część ziemi po połowie. K. K. (1) i S. K. na działce numer (...), po pożarze, który miał miejsce w 1967 roku, wybudowali w roku 1968 budynek mieszkalny, oborę i stodołę. Natomiast na działce o numerze ewidencyjnym (...) w 1981 roku Z. R. i J. R. wznieśli budynek, w którym zamieszkali. Granice pomiędzy siedliskiem zajmowanym przez małżonków K., a sąsiednią nieruchomością wyznaczał płot drewniany, biegnący od ulicy w głąb działki ewidencyjnej (...) i dochodzący do stodoły, od której był trochę odsunięty. W 1986 roku K. K. (1) postawił w miejsce płotu drewnianego płot betonowy, z tym że dostawił go do krawędzi stodoły, przesuwając tym samym granicę w kierunku południowym. Dalej w polu granice wyznaczała widoczna bruzda. Na tle takiego przebiegu granicy nigdy nie było żadnych sporów i nieporozumień.

Umowa darowizny z dnia 10 listopada 1994 roku K. i S. małżonkowie K. darowali swojemu wnukowi P. N. zabudowaną nieruchomość rolną położoną we wsi S., gmina T., o powierzchni 3,15 ha, składającą się z działki oznaczonej w ewidencji gruntów numerem (...).

S. K. zmarła w 1995 roku. Jako spadkobierców ustawowych pozostawiła męża K. K. (1) oraz dzieci: K. N., D. B., B. T. (2), J. K. i K. B. ( córka z pierwszego małżeństwa).

Decyzją z dnia 2 lipca 1996 roku Wójt Gminy T. udzielił P. N. pozwolenia na budowę budynku gospodarczego na maszyny rolnicze i samochód osobowy na działce ewidencyjnej (...) przy ulicy (...) we wsi S.. Sąsiad P. N. J. R. wyraził zgodę na postawienie garażu w granicy działki ewidencyjnej (...). P. N. po uzyskaniu pozwolenia wybudował garaż w linii faktycznej granicy z działką zajmowana przez małżonków R., a wyznaczona przez betonowy płot.

Umowa darowizny z dnia 22 lipca 1999 roku A. T., J. M. (1), J. M. (2), M. B., A. B., J. T., J. M. (3), J. A., A. L. i J. G., będący spadkobiercami S. W. i W. W., darowali swoje udziały w nieruchomości położonej we wsi S., gmina T. o powierzchni (...)ary, składającej się z działek o numerach ewidencyjnych (...) J. R., który darowiznę przyjął.

K. K. (1) zmarł w roku 2002 będąc wdowcem. Jako spadkobierców ustawowych pozostawił: K. N.. D. B., B. T. (1) i J. K.. Zarówno K. K. (1). jak i S. K. nie pozostawili testamentów.

J. K. zmarł w roku 2003, pozostawiając żona G. K. oraz córki P. K. i M. K. (1).

Umową darowizny z dnia 20 listopada 2012 roku J. R. przekazał przedmiotową nieruchomość swojej córce M. K. (2).

Część działki ewidencyjnej o numerze (...) położonej w S., gmina T., stanowiącej własność J. R., od ulicy (...) do stodoły, która znajdowała się w posiadaniu K. K. (1) i S. K., a od 1994 roku w posiadaniu P. N., ma powierzchnie 0,0277 ha i po jej wydzieleniu z działki numer (...) została oznaczona w ewidencji gruntów numerem (...). Pozostała część działki (...), będąca w posiadaniu J. R., oznaczona została numerem ewidencyjnym (...).

Sąd Rejonowy zważył, iż przedmiotowa sprawa kolejny raz jest rozpoznawana przez Sąd Rejonowy wobec uchylenia zaskarżonego postanowienia z dnia 24 kwietnia 2013 roku znosząc postępowanie przed Sądem Rejonowym od dnia 13 lutego 2013 roku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Zgodnie z art. 386 § 6 zdanie pierwsze k.p.c. ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w uzasadnieniu wyroku sądu drugiej instancji wiążą zarówno sąd, któremu sprawa została przekazana, jak i sąd drugiej instancji, przy ponownym rozpoznaniu sprawy. Jak wynika z uzasadniania orzeczenia Sadu Okręgowego, Sąd II instancji uznał za prawidłowe ustalenia Sądu Rejonowego, który przeprowadził postępowanie zgodnie z wytycznymi zawartymi w postanowieniu Sądu Okręgowego z dnia 15 listopada 2012 roku. Sąd dalej podzielił pogląd tegoż Sądu, iż wnioskodawca i jego poprzednicy prawni byli w posiadaniu spornego gruntu i w istocie zakres posiadania nie był przedmiotem sporu. Kwestia, która wymagała dalszych ustaleń było wezwanie obecnej właścicielki nieruchomości.

Kolejny raz już rozpoznając sprawę, Sąd Rejonowy wezwał do udziału obecną właścicielkę nieruchomości, tj. uczestniczkę M. K. (2). Jak wynikało z księgi wieczystej (...) (...) załączonej do akt sprawy, na mocy umowy darowizny z dnia 20 listopada 2012 roku, były właściciel J. R. darował przedmiotową nieruchomość swojej córce M. K. (2). Udział jej był konieczny, bowiem uczestnikami postępowania o zasiedzenie nieruchomości muszą być w pierwszym rzędzie osoby, przeciwko którym to zasiedzenie biegnie, czyli jej właściciele.

Sąd Rejonowy wskazał również, że zasiedzenie jest szczególnym sposobem nabycia własności. Instytucja zasiedzenia służy korygowaniu długotrwałej rozbieżności pomiędzy stenem faktycznym a sprzecznym z nim stanem prawnym, poprzez sankcjonowanie długotrwałego stanu posiadania niepopartego tytułem prawnym. W aktualnym brzemieniu art. 172 § 1 k.c. stanowi, iż posiadacz nieruchomości nie będąc jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Przepis ten § 2 stanowi, że po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Pamiętać należało, iż takie brzmienie w/w przepisu wprowadzone ustawą z dnia 28 lipca 1990 roku o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 55, poz. 321), obowiązuje od dnia 1 października 1990 roku, a nowela ta wydłuża okresy zasiedzenia. Jeżeli jednak zasiedzenie miało nastąpić przed tą datą, zastosowanie mają krótsze, bo 10 - letnie i 20 - letnie okresy posiadania, przewidziane w art. 172 k.c. w brzmieniu obowiązującym przez tą datą (por. uchwala Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 1991 roku, III CZP 74/90, OSNCP 1991, z 7, poz. 83, postanowione Sądu Najwyższego z dnia 2 września 1993 roku, II CRN 89/93, LEX nr 1 10583).

W niniejszej sprawie, K. i S. małżonków K. objęli w posiadanie przedmiotowy grunt w 1968 roku, wobec tego zastosowanie miał tu art. 172 § 1 k.c. w brzmieniu obowiązującym do 1990 roku. Tak więc aby mogło nastąpić w niniejszej sprawie zasiedzenie wskazanej przez wnioskodawcę we wniosku nieruchomości lub jej części, musiałyby zostać spełnione łącznie następujące przesłanki ustawowe: samoistne posiadanie nieruchomości, a od chwili objęcia nieruchomości w posiadanie w 1968 roku musiałoby upłynąć 10 lat, przy posiadaniu w dobrej wierze lub 20 lat przy posiadaniu w złej wierze.

Sąd dokonał ustaleń faktycznych, na podstawie powołanych wyżej dowodów z dokumentów, zeznań świadków oraz wnioskodawcy i uczestników postępowania. Zeznania wymienionych uczestników, świadków i wnioskodawcy są logiczne, przekonujące, a przede wszystkim spójne i wzajemnie się uzupełniające. Uczestniczka M. K. (2), która wezwana została do sprawy, również potwierdziła, iż małżeństwo K. posiadało sporny pas gruntu. Na podstawie tych dowodów - w ocenie Sadu wiarygodnych i konsekwentnych - oraz na podstawie opinii i mapy biegłej z zakresu geodezji U. S. ustalił powierzchnie tej części działki ewidencyjnej (...), która znajdowała się w posiadaniu samoistnym wnioskodawcy P. N., a wcześniej jego dziadków - K. K. (1) i S. K..

Ze zgromadzonych dowodów wynika, iż K. i S. małżonkowie K. posiadali cześć działki ewidencyjnej oznaczonej obecnie numerem (...) już od 1968 roku. Okoliczność ta jest niesporna i potwierdzają ją zarówno wnioskodawca, jak i uczestnicy postępowania oraz świadkowie. Granice pomiędzy siedliskiem zajmowanym przez małżonków K., a sąsiednia nieruchomością - na której znajdował się wówczas sad, a w 1981 roku wybudowali się małżonkowie R. - wyznaczał płot drewniany, biegnący od ulicy w głąb działki ewidencyjnej (...) i dochodzący do stodoły, od której był nieco odsunięty. W 1986 roku K. K. (1) postawił w miejsce płotu drewnianego płot betonowy - z tym ze dostawił go do samej krawędzi stodoły, przesuwając tym samym granice w kierunku południowym.

Posiadanie to faktyczne władztwo nad rzeczą w zakresie prawa własności lub innego prawa z którym to władztwo się łączy. Do zasiedzenia prowadzić może jedynie władztwo samoistne. Posiadaczem samoistnym jest ten kto rzeczą włada faktycznie jak właściciel.

Natomiast drugą przesłanką zasiedzenia jest upływ czasu. Zależnie od tego czy posiadacz samoistny uzyskał posiadanie w dobrej czy w zlej wierze termin zasiedzenie stosownie do powołanych wyżej przepisów wynosi 10 lub 20 lat. Początek terminu zasiedzenia następuje z chwilą objęcia rzeczy w samoistne posiadanie. W świetle postanowień Kodeksu cywilnego obojętnym jest natomiast sposób w jaki posiadacz objął faktyczne władztwo nad rzeczą.

Mając na uwadze poczynione w sprawie ustalenia faktyczne i rozważania prawne stwierdzić należy, iż w realiach niniejszej sprawy niewątpliwym jest fakt, iż małżonkowie K. użytkowali przedmiotową nieruchomość w sposób samodzielny, nieprzerwany i z zamiarem zachowania jej dla siebie od co najmniej 1968 roku, kiedy to na działce ewidencyjnej (...) wybudowali oni budynek mieszkalny i całą nieruchomość ogrodzili drewnianym płotem. W 1986 roku, płot drewniany został zastąpiony płotem betonowym przez K. K. (1), który przesunął go w końcowej części do rogu stodoły. Nieruchomość w takim stanie została darowana wnukowi P. N. w 1994 roku. Wnioskodawca P. N. włada nieruchomością do chwili obecnej. Trzeba także zauważyć, iż wnioskodawca w 1996 roku wybudował w linii faktycznej granicy budynek gospodarczy po uzyskaniu stosownego zezwolenia oraz za zgodą J. R., co potwierdził sam uczestnik, jak i również obecna właścicielka nieruchomości M. K. (2). Najistotniejsze jest to, iż taki przebieg granicy był przez wszystkich akceptowany, co także przyznał również uczestnik J. R. i obecna właścicielka nieruchomości M. K. (2). Na tym tle, w zasadzie do 2006 roku nie dochodziło do żadnych konfliktową. Z przeprowadzonych ustaleń faktycznych wynika, że sporna cześć działki (...) pozostawała w posiadaniu S. i K. małżonków K. od roku 1968. W tym to bowiem roku zostały wzniesione nowe budynki: dom mieszkalny oraz stodoła i obora (zeznania K. N. - k.49 i 354v oraz Z. R. - k. 49 v i 357 - 358 v ). Dodać należy, iż także uczestnik J. R. w złożonej przez siebie apelacji od postanowienia z 18 maja 2012 roku podawał, ze w roku 1968 poprzednicy P. N. wybudowali stodole (k. 130). Skoro niewątpliwym jest, że cześć działki numer (...) byłą w posiadaniu małżonków K. od roku 1968, to przy oczywistym - ze względu na upływ czasu - braku możliwości ustalenia bliższej daty dziennej objęcia nieruchomości w posiadanie samoistne, jako początek biegu zasiedzenia przyjęto 31 grudnia 1968 roku.

Do biegu zasiedzenia stosuje się odpowiednio przepisy o biegu przedawnienia roszczeń (art. 175 k.c). Zgodnie z jednolitym orzecznictwem Sądu Najwyższego czynnością procesową (art. 123 § 1 pkt 1 k.c.), przerywającą bieg zasiedzenia, jest tylko takie działanie, które jest skierowane przeciwko posiadaczowi i jest akcją zaczepną bezpośrednio zmierzającą do pozbawienia go posiadania.

Z dokonanych ustaleń faktycznych wynika, że w stosunku do działki ewidencyjnej (...) toczyło się administracyjne postępowanie uwłaszczeniowe i w dniu 31 grudnia 1976 roku wydany został akt własności ziemi nr (...)stwierdzający, iż J. R. z mocy samego prawa stał się właścicielem gospodarstwa rolnego położonego we wsi S., gmina B., o powierzchni 0,98 ha, składającego się z działek oznaczonych w ewidencji gruntów numerami (...), (...) i (...). Decyzja ta nie odzwierciedlała faktycznego stanu posiadania na gruncie, jako że w dacie 4 listopada 1971 roku z całą pewnością J. R. nie był posiadaczem samoistnym całej działki ewidencyjnej (...). Wszczęcie postępowania o stwierdzenie nabycia przez samoistnego posiadacza własności nieruchomości na podstawie ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych przerywa bieg terminów zasiedzenia (art. 175 k.c. w zw. z art. 123 § 1 pkt 1 k.c.) w stosunku do posiadacza tej nieruchomość, który brał udział w postępowaniu uwłaszczeniowym (por: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 1998 roku, III CKN 384/97, opubl. OSNC 1998/10/164). Wydanie przez organ administracyjny decyzji stwierdzającej tytuł własności - w stosunku do przedmiotu zasiedzenia - innej osoby niż jego dotychczasowy samoistny posiadacz ma znaczenie dla nabycia własności w drodze zasiedzenia tylko wtedy, gdy spowodowało zmianę w stanie posiadania tego przedmiotu zasiedzenia. Jeżeli zmiana taka nie nastąpiła, wydanie przez organ administracyjny decyzji stwierdzającej tytuł własności innej osoby niż samoistny posiadacz nieruchomości określonej w decyzji zasiedzenie biegnie przeciwko osobie wskazanej w decyzji jako właściciel (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 2003 roku, III CKN 535/01). Z powyższego wynika, ż objęcie działki oznaczonej w ewidencji numerem (...)aktem własności ziemi wydanym na rzecz J. R. nie ma wpływu na bieg zasiedzenia części tej działki przez K. i S. małżonków K.. Małżonkowie K. nie byli bowiem uczestnikami postępowania uwłaszczeniowego zakończonego wydaniem aktu własności ziemi na rzecz J. R.. Dlatego też, w ocenie Sądu rozpoznającego sprawę ponownie nie doszło do przerwania biegu zasiedzenia.

Nie mógł również skutkować przerwaniem biegu zasiedzenie złożony przez uczestnika J. R. w dniu 14 czerwca 2006 roku (k. 28 akt księgi wieczystej(...)) wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej numer (...) także działki numer (...) (wcześniej w księdze tej ujawnione były działki (...)). Złożenie wniosku o ujawnieni w księdze wieczystej działki, która wcześniej żadną księgą wieczystą nie była objęta, nie należy do tego rodzaju czynności, o jakich mowa w 123 § 1 pkt 1 k.c. i realiach sprawy niniejszej nie zmierzało do wywołania żadnego z opisanych w tym przepisie skutków. Ponadto uczestnikami postępowania wieczystoksięgowego nie byli następcy prawni małżonków K. (K. i S. K. już wówczas nie żyli). Dodać należy, iż nabycie przez małżonków K. przez zasiedzenie własności części działki numer (...) nastąpiło 17 lat przed złożeniem wniosku o ujawnienie działki w księdze wieczystej, a zatem nie mogło dojść do przerwania biegu zasiedzenia, który już się zakończył skutkując nabycie własności.

Tożsame rozważania należy podnieść, co do wniosku złożonym przez nową właścicielkę M. K. (2), która to w dniu 24 września 2013 roku złożyła do Urzędu Gminy (...) wniosek o dokonanie rozgraniczenia nieruchomości ( k. 317 ). Sąd Rejonowy podzielił w tym zakresie zdanie Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 1987 roku (patrz: uchwala SN z dnia 4 lutego 1987 r., III CZP 104/86, OSN 1988, nr 2-3, poz. 31), iż wniosek właściciela nieruchomości o jej rozgraniczenie nie przerywa biegu zasiedzenia w stosunku do samoistnego posiadacza tej nieruchomości. Znów trzeba mieć na uwadze, że nabycie przez małżonków K. przez zasiedzenie własności części działki numer (...) nastąpiło 25 lat przed złożeniem przedmiotowego wniosku.

Kodeks nic zawiera definicji dobrej, ani złej wiary. W orzecznictwie i literaturze za panujący uznać należy pogląd, iż dobra wiara polega na usprawiedliwionym w danych okolicznościach przekonaniu posiadacza, że przysługuje mu takie prawo, które faktycznie wykonuje. Dobrą wiarę wyłącza nie tylko pozytywna wiadomość o braku uprawnienia, ale i brak wiadomości spowodowany niedbalstwem ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 7 listopada 1996 r. I ACr 288/96 , opubl. Apel.-Lub. 1997/2/7, także E. J. (...) W. - Z. 1996 r. str. 135).

Mając na uwadze poczynione w sprawie ustalenia faktyczne i rozważania prawne uznać należy, iż małżonkowie K. byli posiadaczami w złej wierze albowiem działka (...) miała nieuregulowany stan prawny, nie wyjaśniano kwestii przebiegu granic. Nie można zatem mówić o usprawiedliwionym okolicznościami przekonaniu małżonków K. o przysługującym im prawie własności do części działki (...), którą to cześć objęli w posiadanie.

W tych okolicznościach dwudziestoletni okres samoistnego posiadania niezbędny do nabycia własności przez zasiedzenie w świetle przepisów obowiązujących przed dniem 1 października 1990 roku upłynął z dnie 31 grudnia 1988 roku. Dlatego też z tym dniem K. i S. małżonkowie K. nabyli przez zasiedzenie na prawach małżeńskiej wspólności majątkowej własność nieruchomości położonej przy ulicy (...) w S., gmina T., powiat (...), województwo (...), o powierzchni 0,0227 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów numerem działki (...), przedstawionej na mapie sporządzonej przez geodetę uprawnionego U. B. w dniu 12 grudnia 2011 roku, zaewidencjonowanej w Starostwie Powiatowym w T. w dniu 14 grudnia 2011 roku pod numerem 092.013- (...), wchodząca w skład większej nieruchomości, dla której w Sadzie Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim prowadzona jest księgą wieczysta numer (...).

W uchylonym postanowieniu z dnia 18 maja 2012 roku Sad orzekł o ściągnięciu od wnioskodawcy P. N. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim kwoty 2.442,48 zł tytułem nieziszczonej części wynagrodzenia przyznanego biegłej z zakresu geodezji ze Skarbu Państwa - Sadu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim. Po wydaniu tego orzeczenia wnioskodawca wpłacił na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2.400 zł. Okoliczność te należało uwzględnić rozstrzygając o kosztach postępowania po ponownym rozpoznaniu sprawy. Z tego względu, na podstawie art. 113 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sadowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm.) Sąd zasądził od wnioskodawcy P. N. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim kwotę 42,48 zł tytułem wydatkowa na opinie biegłego poniesionych przez Skarb Państwa.

O kosztach postępowania poniesionych przez uczestników i wnioskodawców Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. ustalając, iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Apelację od powyższego postanowienia wniosła uczestniczka M. K. (2) zaskarżając je co do zasiedzenia, wnosząc o zmianę i oddalenie wniosku.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Wnosząc skargę apelacyjną uczestniczka postępowania M. K. (2) nie przedstawiła żadnych zarzutów podlegających weryfikacji.

Przedstawiony w uzasadnieniu apelacji argument, iż „część działki o nr (...) użytkowana była nieprzerwanie przez moich poprzedników do listopada 1982 r.” nie może skutkować uchyleniem zaskarżonego postanowienia. Przypomnieć należy, zaskarżone rozstrzygnięcie stwierdza zasiedzenie części działki nr (...) o powierzchni 0,0227 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów nowym numerem działki (...), przedstawionej na mapie sporządzonej przez geodetę uprawnionego U. B. w dniu 12 grudnia 2011 roku, zaewidencjonowanej w Starostwie Powiatowym w T. w dniu 14 grudnia 2011 roku pod numerem (...). Zakres posiadania prowadzący do zasiedzenia został natomiast ustalony na podstawie całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego potwierdzony stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w postanowieniu z dnia 19 września 2013 roku, w którym Sąd Odwoławczy, podzielił ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego w zakresie posiadania samoistnego przez wnioskodawcę i jego poprzedników prawnych spornego pasa gruntu. W toku postępowania jakie miało miejsce po wydaniu postanowienia o uchyleniu zaskarżonego postanowienia – od września 2013 r. – uczestnicy postępowania w tym skarżąca nie zaoferowali żadnych dowodów prowadzonych do zmiany poczynionych wcześniej ustaleń.

W tym miejscu należy przypomnieć, że stosownie do treści przepisu art. 386 § 6 k.p.c. ocena prawna i wskazania co do dalszego toku postępowania wyrażone w uzasadnieniu orzeczenia sądu II instancji uchylającego zaskarżony wyrok i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania, wiążą zarówno sąd, któremu sprawa została przekazania, jak i sąd II instancji przy ponownym rozpoznaniu sprawy. W pojęciu "ocena prawna" mieści się przede wszystkim wykładnia przepisów prawa materialnego i prawa procesowego. Wykładnia w tym ujęciu powinna zmierzać do wyjaśnienia, że konkretny przepis zastosowany przez sąd I instancji ma inną treść niż ta, którą mu przypisał sąd I instancji, i do wyjaśnienia, że do stosunku prawnego będącego przedmiotem procesu nie ma zastosowania dany przepis, ale inny przepis, którego sąd I instancji nie miał na uwadze. Wykładnia dokonana przez sąd II instancji ma moc wiążącą zarówno wtedy, gdy wynika z krytyki wyroku sądu I instancji i ma na celu wyeliminowanie naruszenia prawa materialnego i uchybienia przepisom prawa procesowego, jak i wówczas, gdy wynika ze stwierdzenia, że pewne elementy podstawy prawnej wyroku są prawidłowe, a więc powinny się znaleźć u podstawy ponownie wydanego wyroku (zob. K. Piasecki, Z problematyki uchylenia wyroku sądu pierwszej instancji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, Pal. 1962, Nr 9, s. 29). Jeżeli sprawa była już kilkakrotnie przekazywana - w następstwie uchylenia zaskarżonego wyroku - do ponownego rozpoznania, ocena prawna i wskazania we wszystkich kwestiach wyjaśnionych w kolejnych orzeczeniach sądu II instancji wiążą sąd I instancji i sąd II instancji.

Dokonane przez Sąd Rejonowy, ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy przyjmuje więc za własne.

Wydając zaskarżone orzeczenie, Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się również naruszenia prawa materialnego, prawidłowo jako podstawię zasiedzenia przyjmując przepis art. 172 k.c. w brzmieniu obowiązującym przed 1 października 1990 r. Poprzednicy prawni wnioskodawcy dla nabycia własności objętej posiadaniem części działki nr (...) winni się więc legitymować dwudziestoletnim okresem samoistnego posiadania i jak prawidłowo ustalił Sąd Rejonowy okres ten upłynął z dniem 31 grudnia 1988 r.

Dla rozstrzygnięcia przedmiotowego postępowania, bez znaczenia pozostaje natomiast okoliczność, że skarżąca 24 września 2013 r. wystąpiła z wnioskiem o rozgraniczenie działki (...) z działką (...) stanowiącą własność wnioskodawcy.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy uznając skargę apelacyjną z nieuzasadniona, na podstawie przepisu art. 385 k.p.c. orzekł o jej oddaleniu.

Na podstawie przepisu art. 520 k.p.c. Sąd Okręgowy uznał, że każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.