Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 13 maja 2014 roku oddalił powództwo o zapłatę wniesione przez W. R. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S. i zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy wskazał, iż powódka domagała się zasądzenia kwoty 15.000 zł jako odszkodowania z umowy ubezpieczenia zawartej z pozwanym z tytułu następstw nieszczęśliwych wypadków. W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości wskazując, iż roszczenie jest przedawnione, nadto kwestionując je co do zasady. Sąd Rejonowy wskazał na treść art. 819 § 1 i 4 kc, z którego wynika 3 letni okres przedawnienia roszczeń z umowy ubezpieczenia.

Sąd Rejonowy ustalił, że powódka była ubezpieczona u pozwanego z tytułu następstw nieszczęśliwych wypadków, a w dniu 25.09.2009 roku stwierdzono u niej krwawienie podpajęczynówkowe. Powódka pismem z dnia 15.02.2010 roku które pozwany otrzymał w dniu 08.03.2010 roku zgłosiła roszczenie ubezpieczycielowi. Pozwany pismem z dnia 19.03.2010 roku (data wysłania) odmówił wypłaty odszkodowania z czym nie zgodziła się powódka i w kolejnym piśmie ponowiła żądania, na które pozwany pismem z dnia 20.05.2010 roku podtrzymał swoje stanowisko (w tym piśmie pouczono powódkę o możliwości dochodzenia roszczeń przed sadem). Korespondencję wysłano w dniu 21.05.2010 roku. W toku postępowania nie ustalono dokładnie kiedy powódka otrzymała pismo wysłane do niej 19.03.2010 roku, jednakże sąd uznał że skoro już 20.05.2010 roku była ponowna odmowa to musiała je otrzymać przed tą datą. Powódka nie wykazał aby dotrzymała 3 letniego terminu do dochodzenia roszczenia.

Sąd Rejonowy uznał za niezasadny argument, iż bieg terminu przedawnienia rozpoczął się na nowo od dnia otrzymania przez powódkę pisma ubezpieczyciela, w którym pozwany po rozpatrzeniu odwołania powódki odmówił ostatecznie wypłaty odszkodowania. Zdaniem Sądu Rejonowego przepis art. 819 § 4 kc jednoznacznie wskazuje rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia na dzień, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia. Przepis ten nie przewiduje kilkakrotnego nowego biegu przedawnienia w zależności od tego ile pism wymieniają strony.

Dlatego też Sąd Rejonowy uznał roszczenie powódki za przedawnione.

O kosztach postępowania orzeczono no na podstawie art. 98 kpc.

Apelację od tego wyroku wniosła powódka, zarzucając błędną wykładnię prawa materialnego tj. art. 819 § 4 kpc oraz naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 kpc poprzez błędną ocenę okoliczności związanych ze sporządzeniem przez powódkę odwołania od decyzji pozwanego oraz brak oparcia się przez Sąd I instancji na dyspozycji art. 5 kc w odniesieniu do działań pozwanego. Nadto powódka zarzuciła sprzeczność sentencji wyroku w zakresie orzeczenia o kosztach z uzasadnieniem wyroku.

Powódka wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach procesu za obie instancje.

Pozwany w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelację powódki należało uznać za zasadną.

Co do okoliczności faktycznych wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Rejonowy nie popełnił błędu. Jednak z niewadliwych ustaleń w szczególności dotyczących treści i pouczeń dwóch pism kierowanych przez pozwanego do powódki a zawierających odmowę uwzględnienia jej roszczeń, Sąd Rejonowy wyciągnął błędne wnioski co do przedawnienia roszczeń objętych żądaniem pozwu.

Zgodnie z § 4 art. 819 kc: „Bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia.”

Wobec tego w niniejszej sprawie zgłoszenie przez powódkę wypadku z ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków z dnia 15.02.2010 roku spowodowało przerwę w biegu 3 letniego terminu przedawnienia tego roszczenia. Sąd Rejonowy przyjął, że już po otrzymaniu przez powódkę pisma pozwanego z dnia 19.03.2010 roku (co miało nastąpić przed 20.05.2010 roku), doszło do zdarzenia opisanego w dyspozycji przepisu art. 819 § 4 zd. 2 kc tj. sytuacji, w której bieg terminu przedawnienia rozpoczął się na nowo. Powyższe oznaczałoby, że roszczenie objęte pozwem wniesionym w dniu 20.05.2013 roku przedawniło się albowiem w ocenie Sądu Rejonowego od ponownego rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia upłynął wskazany w § 1 art. 819 kc 3 letni termin do jego skutecznego dochodzenia.

Jednak w ocenie Sądu Okręgowego założenie, które przyjął Sąd Rejonowy było błędne. Pismo pozwanego z dnia 19.03.2010 roku nie mogło zostać uznane za pisemne oświadczenie ubezpieczyciela o odmowie przyznania świadczenia. W treści tego pisma wskazano, że roszczenia powódki zostały oddalone w całości. Jednak w jego treści zawarto również wyraźne pouczenie, że w przypadku braku akceptacji powyższego stanowiska powódka może zgłosić na piśmie wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez Zarząd ubezpieczyciela. Zaznaczyć trzeba, że pierwszą decyzję odmowną wydał referent ds. likwidacji szkód osobowych. Pouczenie zawarte w w/w piśmie było wobec tego zgodne z § 91 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (...), zgodnie z którym skargi i zażalenia uprawnionego z umowy rozpatrywane są niezwłocznie przez zarząd Ubezpieczyciela.

Oznacza to, iż ubezpieczyciel przewidział możliwość weryfikacji podejmowanych jednoosobowo decyzji w sprawie m.in. przyznania odszkodowania lub jego wysokości poprzez rozpatrzenie skargi ubezpieczonego przez Zarząd. Powódka z tej możliwości zgodnie z (...). skorzystała i Zarząd pozwanego pismem z dnia 20.05.2010 roku (wysłanym do powódki w dniu 21.05.2010 roku) poinformował powódkę, iż po ponownym rozpatrzeniu sprawy powódki nie znaleziono podstaw do zmiany decyzji. Pismo to zawiera obszerniejsze, niż pierwsze, uzasadnienie i dodatkowe pouczenie, iż w przypadku braku akceptacji powódka może dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej.

Zdaniem Sądu Okręgowego dopiero to pismo wypełnia dyspozycję art. 819 § 4 zd. 2 kc, bowiem dopiero ono może być uznane za pisemne oświadczenie ubezpieczyciela o odmowie przyznania świadczenia z umowy. Pierwsze pismo nie może być uznane za ostateczne stanowisko pozwanego, skoro sam pozwany przewidział wewnętrzną procedurę umożliwiającą weryfikację wstępnej decyzji. Możliwe było zatem uwzględnienie odwołania powódki i przyznanie świadczenia w całości lub części. Powódka skorzystała jak w/w z tej możliwości weryfikacji decyzji i skoro postępowała zgodnie z umową i pouczeniami pozwanego nie można uznać, że już po doręczeniu jej pierwszego pisma pozwanego termin przedawnienia zaczął biec na nowo. Dopiero z treści drugiego wynika, iż odmowa wypłaty świadczenia jest ostateczna i jedyną możliwością zamiany decyzji pozwanego jest skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego.

Wobec tego dopiero od momentu doręczenia powódce pisma z dnia 20.05.2010 roku bieg terminu przedawnienia rozpoczął się od nowa. Oznacza to, że z całą pewnością 3 letni okres przedawnienia do dochodzenia roszczenia objętego pozwem nie mógł rozpocząć biegu przed dniem 21.05.2010 roku tj. przed wysłaniem drugiego pisma powódce. W tej sytuacji pozew z dnia 20.05.2013 roku został wniesiony przed upływem 3 letniego okresu przedawnienia a Sąd Rejonowy niezasadnie uwzględnił w niniejszej sprawie podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia.

Zarzut naruszenia art. 819 § 4 kc a co za tym idzie także art. 233 kpc należało wobec tego uznać za zasadny. Pozostałe zarzuty podniesione w apelacji wobec tego nie mają znaczenia do ostatecznego rozstrzygnięcia, albowiem uwzględnienie dwóch w/w powoduje, iż w ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji nie rozpoznał istoty sprawy oddalając powództwo jako przedawnione. Jedynie na marginesie sprawy podnieść należy, że nie było potrzeby stawiania zarzutu naruszania art. 5 kc skoro powódka zgłosiła swoje roszczenie przed upływem terminu przedawnienia.

Skoro Sąd Rejonowy uwzględnił zarzut przedawnienia roszczenia to nie podejmował żadnych czynności w celu rozpoznania żądania powódki w sposób merytoryczny, a tym samym prowadzi do wniosku, iż zaistniała sytuacja wskazana w przepisie art. 386 § 4 kpc.

Dlatego też Sąd Okręgowy uwzględniając apelację na mocy art. 386§ 4 kpc uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygniecie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy winien rozpoznać zgłoszone przez powódkę żądanie oceniając jego zasadność po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w zakresie zaoferowanym przez strony.