Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Barbara Braziewicz

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 20 października 2015 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w K.

przeciwko S. Z.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 26 listopada 2014 r., sygn. akt I C 1325/14

oddala apelację.

SSO Barbara Braziewicz

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem zaocznym z dnia 26 listopada 2014r. Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim oddalił powództwo (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w K. przeciwko pozwanemu S. Z. o zapłatę kwoty 1.304,82zł zł.

Rozstrzygnięcie Sądu zostało poprzedzone ustaleniami, z których wynika, że umową cesji wierzytelności z dnia 28 marca 2013r. powód nabył od P4 Sp. z o.o. w W. wierzytelności pieniężne wobec dłużników szczegółowo wymienione w załączniku nr 1 do umowy sporządzonej w formie pisemnej oraz z wersji elektronicznej. Sporządzono wyciąg z elektronicznego załącznika do umowy cesji, w którym wskazano należność wobec pozwanego z tytułu noty obciążeniowej (...) z dnia 21 października 2011r. na kwotę 1.042,94 zł.

W dniu 23 lutego 2011r. pozwany zawarł z firmą (...)w W. umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych na okres 24 miesięcy. W dniu 13 października 2011r. poprzednik prawny powoda wystawił notę obciążeniową na kwotę 1.050,03 zł z terminem płatności wyznaczonym na dzień 21.10. (...)., z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy na podstawie § 16 pkt 13 regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy podniósł, iż powód twierdził, iż na podstawie umowy cesji nabył wierzytelność wynikającą z umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawartej przez pozwanego z poprzednikiem prawnym powoda. Wskazać należy, że cesja jest umową, na podstawie której dotychczasowy wierzyciel przenosi wierzytelność ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej. Przedmiotem przelewu może być co do zasady wierzytelność istniejąca, którą cedent może swobodnie rozporządzać. Z zasady nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet wynika, że do cesji wierzytelności, jako sukcesji syngularnej cesjonariusza w prawa cedenta, nie dochodzi, kiedy wierzytelność stanowiąca przedmiot umowy prowadzącej do cesji nie istnieje albo przysługuje innemu podmiotowi niż zbywca (cedent). Od wskazanej zasady przepisy o przelewie nie przewidują wyjątku, który mógłby chronić nabywcę w dobrej wierze, ponieważ wyjątek od zasady musiałby nastąpić kosztem osoby będącej rzekomym dłużnikiem (tak też J. M., Obrót..., s. 86; podobnie K. Z., Uprawnienie do przeniesienia wierzytelności. Nabycie w dobrej wierze wierzytelności od nieuprawnionego, cz. VI, R. 1992, nr 6, s. 9 i n.)

W niniejszej sprawie powód dochodził kwoty 1.304,82 zł, na którą składały się następujące należności: 1.042,94 zł z tytułu noty obciążeniowej, 261,88 zł tytułem odsetek ustawowych. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie powód nie udowodnił roszczenia tak co do zasady, jak i wysokości. Powód dochodził należności z tytułu noty obciążeniowej wystawionej na kwotę 1.050,03 zł w związku z przedterminowym rozwiązaniem umowy o świadczenie usług abonamentowych. Jednak z treści pozwu, jak również załączonych dokumentów nie sposób wywieść czy, kiedy i w jakich okolicznościach doszło do przedterminowego rozwiązania umowy. Zgodnie z §16pkt13 regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych przez P4 Sp. z o.o. dla Abonentów, w przypadku umowy zawartej na czas określony, której zawarcie wiązało się z przyznaniem Abonamentowi przez Operatora ulgi, Operator jest uprawniony żądać kary umownej z tytułu rozwiązania umowy przez Abonenta lub Operatora z przyczyn leżących po stronie Abonenta przed upływem okresu, na który umowa została zawarta, w wysokości nieprzekraczającej równowartości ulgi przyznanej Abonentowi i pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do jej rozwiązania.

W pierwszym rzędzie wskazać należy, że powód nie wykazał by doszło do rozwiązania umowy, a tym bardziej z winy abonenta. Zgodnie §16 ust. 7 i 8 w/w regulaminu wypowiedzenie umowy wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności, przy czym wypowiedzenie przez Operatora umowy następuje za pisemnym potwierdzeniem odbioru lub listem poleconym za zwrotnym poświadczeniem odbioru. Zgodnie z art. 61§1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Powód nie przedstawił żadnego dowodu, że do rozwiązania umowy w ogóle doszło, a jeśli tak z jaką datą. W myśl natomiast art. 57 ust. 6 ustawy z dnia 16.07.2004r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U.2014r. poz. 243 tekst jednolity ze zmianami), w przypadku zawarcia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie przyłączenia do publicznej sieci telekomunikacyjnej, związanego z ulgą przyznaną abonentowi, wysokość roszczenia z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta lub przez dostawcę usług z winy abonenta przed upływem terminu, na jaki umowa została zawarta, nie może przekroczyć wartości ulgi przyznanej abonentowi pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania. Roszczenie nie przysługuje w przypadku rozwiązania przez konsumenta umowy przed rozpoczęciem świadczenia usług, chyba że przedmiotem ulgi jest telekomunikacyjne urządzenie końcowe. Powód nie wykazał rozwiązania umowy telekomunikacyjnej z winy abonenta, co uprawniałoby go do domaga się zwrotu w/w ulgi. Okoliczność, że pozwany nie zajął stanowiska w sprawie nie zwalnia bowiem sądu z obowiązku rozważenia, czy oświadczenia powoda uzasadniają należycie i w całości żądania pozwu i czy uwzględnienie tych żądań nie narusza obowiązujących przepisów.

Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Natomiast z art. 232 k.p.c. wynika, iż strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. W świetle powyższego, Sąd uznał, iż powód wbrew obowiązkom wynikającym z art. 6 k.c. nie wykazał, istnienia i wysokości przelanej wierzytelności w niniejszej sprawie, co skutkować musiało oddaleniem powództwa.

Od powyższego wyroku apelację wniósł powód, zaskarżając orzeczenie w całości. We wnioskach wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu, w tym także kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych za postępowanie w obu instancjach. Skarżący zarzucił Sądowi naruszenie przepisów prawa procesowego tj. art. 228 §1 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. w zw. z art. 233§1 k.p.c. w zw. z art. 248§1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez naruszenie przez Sąd obowiązku rozpoznania całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i nieuwzględnienie wniosków dowodowych zgłaszanych przez powoda w sprawie i uznanie, że powód w żaden sposób nie wykazał aby doszło do przedterminowego wypowiedzenia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, warunkującego uprawnienie operatora do naliczenia pozwanemu kary umownej z tytułu niewywiązywania się z zobowiązań jakie na pozwanego nałożyła umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych; podczas gdy powód już w treści złożonego pozwu sygnalizował, iż w posiadaniu kompletu dokumentacji związanej z zawarta przez pozwanego umową, a wiec w posiadaniu oświadczenia o wypowiedzeniu umowy znajduje się wierzyciel pierwotny P4 sp. z o.o., w związku z czym zasadny był wniosek o zobowiązanie wierzyciela pierwotnego P4 sp. z o.o. w trybie art. 248§1 k.p.c. do przedłożenia dokumentacji związanej z zawartą przez pozwanego umową, który jednakże nie został w żadnej mierze uwzględniony przez Sąd orzekający, co w konsekwencji skutkowało uznaniem, iż powód wbrew obowiązkom wynikającym z art. 6 k.c. nie wykazał istnienia i wysokości przelanej wierzytelności, co skutkowało oddaleniem powództwa. Nadto skarżący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentu – oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych złożonego pozwanemu przez operatora P4 sp. z o.o. z dnia 7 września 2011r. na skutek zaprzestania przez pozwanego regulowania należności za usługi telekomunikacyjne wraz z dowodem jego nadania oraz adnotacją o dwukrotnym awizowaniu przesyłki z uwagi na jej niepodjęcie przez pozwanego w przysługującym ustawowo czternastodniowym terminie.

Sąd Odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżony wyrok należy uznać za trafny.

Powołane w apelacji zarzuty naruszenia prawa procesowego, należało uznać za chybione.

Sąd Okręgowy podziela i uznaje za swoje zarówno ustalenia faktyczne, jak i prawne poczynione przez Sąd pierwszej instancji, uznając, iż nie ma potrzeby ich ponownego szczegółowego przytaczania, ustalenia te bowiem znajdują oparcie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, które to dowody Sąd ten ocenił w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c., wbrew twierdzeniom skarżącego. Wnioski tego Sądu co do faktów w sposób logiczny wynikają z treści przeprowadzonych w sprawie nielicznych dowodów, zaoferowanych przez stronę powodową, równocześnie Sąd poddał ocenie cały zebrany w niej materiał dowodowy. Przede wszystkim jednak należy zauważyć, że skarżący nie postawił skutecznie zarzutu naruszenia przez Sąd art.233§1 k.p.c., bowiem nie wykazał, iż Sąd Rejonowy, dopuścił się błędu logicznego w dokonanej ocenie okoliczności wziętych za podstawę wydanego orzeczenia i istotnych dla jej rozstrzygnięcia, uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, tymczasem tylko takie uchybienia mogą być przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena Sądu (tak SN w orzeczeniu z 6.11.1998r., IICKN 4/98 nie publ.).

Sąd Okręgowy mając na uwadze regulację art. 381k.p.c. uznał za uzasadnione oddalenie złożonego przez powoda dopiero na etapie postępowania odwoławczego wniosku dowodowego, uznając, iż wnoszący w dostatecznym stopniu nie uprawdopodobnił tego, iż potrzeba jego powołania wynikła dopiero w toku postępowania odwoławczego. Zawnioskowany dopiero na etapie postępowania odwoławczego dowód, z oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych złożonego pozwanemu przez operatora P4 sp. z o.o. z dnia 7 września 2011r. na skutek zaprzestania przez pozwanego regulowania należności za usługi telekomunikacyjne wraz z dowodem jego nadania oraz adnotacją o dwukrotnym awizowaniu przesyłki z uwagi na jej niepodjęcie przez pozwanego w przysługującym ustawowo czternastodniowym terminie, mógł zostać przeprowadzony jeszcze w toku postępowania przed Sądem Rejonowym. Przede wszystkim jednakże należy podkreślić, iż powód inicjując niniejsze postępowanie przed Sądem winien odpowiednio przygotować się do wniesienia sprawy do Sądu i zgromadzić wszystkie konieczne dowody dla uwodnienia swojego w niej stanowiska przed jej wniesieniem. Równocześnie powód w żaden sposób nie wykazał, iż zwracał się jeszcze przed wniesieniem sprawy do Sądu czy też ponownie już w jej toku do pierwotnego wierzyciela P4 sp. z o.o. o nadesłanie w/w dokumentów i że mu ich wydania odmówiono. Ponadto wbrew twierdzeniom skarżącego w złożonym pozwie był zawarty wniosek o przeprowadzenie dowodów, jednakże jedynie w przypadku wniesienia przez pozwanego sprzeciwu od nakazu zapłaty, co nie miało miejsca. Nadto jedynie w razie zakwestionowania przez pozwanego wysokości dochodzonego roszczenia skarżący wnosił o zobowiązanie wierzyciela pierwotnego w trybie art.248§1 k.p.c. do udzielenia informacji odnośnie prawidłowości dokonania cesji oraz informacji co do stanu zadłużenia pozwanego na dzień zawarcia umowy cesji miedzy wierzycielem pierwotnym a powodem w odniesieniu do wierzytelności przysługującej przeciwko pozwanemu. Tym samym nie był to wniosek o zobowiązanie przez Sąd pierwotnego wierzyciela do nadesłania w/w zawnioskowanych przez skarżącego w toku postępowania odwoławczego dokumentów, koniecznych do wykazania jego roszczenia. Z tych przyczyn, Sąd drugiej instancji był uprawniony do pominięcia tego dowodu zgłoszonego dopiero w postępowaniu apelacyjnym, albowiem zaszły przesłanki określone przepisem 381 k.p.c. (zob. wyrok SN z dnia 10 maja 2000 r., III CKN 797/00, Prok. i Pr. 2000, nr 10, poz. 42).

Podkreślenia wymaga, iż niniejsza sprawa jest rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym (art. 505 ¹ pkt 1 k.p.c.). Apelacja w postępowaniu uproszczonym jest zbliżona do modelu rewizyjnego (kontrolnego). Jest bowiem ograniczona do minimum możliwości przeprowadzenia przez sąd odwoławczy postępowania dowodowego do dowodu z dokumentu (pewnego i najczęściej prostego w przekazie środka dowodowego). Pełne postępowanie dowodowe - w zakresie wnioskowanym przez strony - może być prowadzone jedynie w sytuacji wniesienia apelacji, w której zarzuty w niej podniesione będą oparte na okolicznościach faktycznych lub środkach dowodowych, z których strona nie mogła skorzystać w trakcie postępowania przed sądem, który wydał orzeczenie. Strona musi wykazać zaistnienie takich okoliczności (zob. P. Pogonowski, komentarz LEX 2013r.). Zgodnie bowiem z art. 505 ¹¹ § 1 k.p.c. sąd drugiej instancji nie przeprowadza postępowania dowodowego z wyjątkiem dowodu z dokumentu. Przepis § 2 art. 505 ¹¹ § 1 k.p.c. stanowi, że § 1 nie stosuje się, jeżeli apelację oparto na późniejszym wykryciu okoliczności faktycznych lub środkach dowodowych, z których strona nie mogła skorzystać przed sądem pierwszej instancji.

W niniejszej sprawie powód nie wykazał, że okoliczności, które miałyby zostać wykazane przedłożonymi dokumentami nie były znane powodowi na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego i że nie mógł się wówczas na nie powoływać i ich wykazywać. Reasumując, stwierdzić należy, że powód nie udowodnił okoliczności podnoszonych w apelacji.

W niniejszej sprawie zachodziły podstawy do wydania wyroku zaocznego, gdyż spełnione zostały przesłanki wskazane w art. 339 § 1 k.p.c. Przewidziane w art. 339 § 2 k.p.c. domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego - domniemanie to zastępuje jedynie postępowanie dowodowe i to tylko wówczas, gdy twierdzenia powoda nie budzą uzasadnionych wątpliwości. Zatem wówczas gdy zasadnie wydaje się, iż twierdzenia pozwu np. nie odpowiadają w pełni rzeczywistości, czy też wskazują na bezzasadność dochodzonego roszczenia, to koniecznym jest przeprowadzenie postępowania dowodowego w sprawie. Jednocześnie zaś wymaga podkreślenia, że przyjęcie za prawdziwe twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie okoliczności faktycznych i nie zwalnia Sądu orzekającego od obowiązku rozważenia, czy oświadczenia te uzasadniają należycie i w całości żądania pozwu i czy uwzględnienie tych żądań nie narusza obowiązujących przepisów. Wprowadzone przez przepis art. 339 § 2 k.p.c. swoiste domniemanie zgodności twierdzeń powoda z rzeczywistym stanem rzeczy nie zwalnia powoda od przytoczenia faktów, które są niezbędne do dokonania subsumcji materialnoprawnej, stanowiącej faktyczną i materialnoprawną podstawę wyroku. Sąd obowiązany jest bowiem, nawet przy uznaniu twierdzeń powoda za prawdziwe, dokonać prawidłowej oceny zasadności żądania pozwu opartego na tych twierdzeniach, z punktu widzenia prawa materialnego; stanowisko takie ugruntowane jest zarówno w doktrynie jak i judykaturze (zob. np. wyrok SN z dnia 31 marca 1999 r., I CKU 176/97, Prok.i Pr.-wkł. 1999/9/30, zob. też ost. wyrok SA w Katowicach z dnia 10.09.2013r. IACa 494/13, LEX nr 1378705). Zatem Sąd zawsze jest zobowiązany rozważyć, czy w świetle przepisów obowiązującego prawa materialnego, twierdzenia powoda uzasadniają uwzględnienie żądań pozwu, w zakresie tym bowiem nie obowiązuje domniemanie z art. 339 § 2 k.p.c., negatywny zaś wynik takich rozważań powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo.

Zatem wobec tego, iż w ocenie Sądu Rejonowego zachodziły okoliczności wskazane w art. 339 § 2, uniemożliwiające przyjęcie przez Sąd za prawdziwe twierdzeń powoda o okolicznościach sprawy, Sąd ten przed rozstrzygnięciem sprawy przeprowadził postępowanie dowodowe celem wyjaśnienia zaistniałych wątpliwości co do faktów. Także rozważył, czy w świetle przepisów obowiązującego prawa materialnego, twierdzenia powoda uzasadniały żądanie pozwu i ostatecznie doszedł do wniosku, iż nie dawały one podstaw do uwzględnienia żądania pozwu, co skutkowało oddaleniem powództwa.

Zatem za chybiony należało uznać zarzut naruszenia przez Sąd meriti regulacji art. 228 §1 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. w zw. z art. 233§1 k.p.c. w zw. z art. 248§1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. Obowiązek wykazania dowodów obciąża przede wszystkim strony. Jednocześnie rzeczywistego znaczenia nabierają obecnie reguły rozkładu ciężaru dowodu, wynikające z art.6 k.c. Obowiązek przedstawiania dowodów spoczywa na stronach (art.3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art.227k.p.c., a nie jak mylnie wskazuje skarżący art. 228§1 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (art.6 k.c.) - zob. orzeczenie S.N. z 17 grudnia 1996r., ICKU 45/96 OSNC 1997, nr 6-7, poz.75).

Rację zatem ma Sąd meriti, że to rzeczą powoda było udowodnienie i wykazanie stosownymi środkami dowodowymi zasadności dochodzonego roszczenia. Zatem, wbrew zarzutom apelacji, Sąd Rejonowy trafnie ocenił, iż z uwagi na zaoferowany przez powoda w toku sprawy niewystarczający materiał dowodowy, brak było podstaw do poczynienia definitywnych ustaleń co do istnienia i wysokości przelanej wierzytelności w niniejszej sprawie przez pierwotnego wierzyciela na rzecz powoda. Słusznie zauważa Sąd Rejonowy, iż powód nie wykazał by doszło do rozwiązania umowy, a tym bardziej z winy abonenta. Zgodnie §16 ust. 7 i 8 w/w regulaminu wypowiedzenie umowy wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności, przy czym wypowiedzenie przez Operatora umowy następuje za pisemnym potwierdzeniem odbioru lub listem poleconym za zwrotnym poświadczeniem odbioru. Powód nie przedstawił żadnego dowodu, że do rozwiązania umowy w ogóle doszło, a jeśli tak z jaką datą. Tymczasem to na powodzie ciążył obowiązek wykazania powyższych okoliczności (art.6 k.c.), z którego ten się nie wywiązał.

Ponadto zarzuty podniesione w apelacji mają w ocenie Sądu Okręgowego przede wszystkim charakter czysto polemiczny i sprowadzają się do negowania właściwej oceny i ustaleń Sądu pierwszej instancji, przeciwstawiając im własne oceny i wnioski, które w żadnym razie nie mogą podważyć trafności rozstrzygnięcia i argumentacji Sądu Rejonowego.

Konkludując, zaskarżony wyrok odpowiada prawu, a zarzuty powoda nie zasługiwały na uwzględnienie.

Z tych względów, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art.505 ¹⁰ §1k.p.c., apelację powoda oddalono, jako bezzasadną.

SSO Barbara Braziewicz