Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 maja 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Tomasz Pawlik (spr.)

Sędzia SO Gabriela Sobczyk

SR del. Ewa Buczek – Fidyka

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2015 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa R. K.

przeciwko P. K.

o alimenty

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 25 listopada 2014 r., sygn. akt III RC 231/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie 1 o tyle, że zasądzone alimenty obniża do kwoty po 1000 zł (tysiąc złotych) miesięcznie a w pozostałym zakresie oddala powództwo;

b)  w punkcie 2 o tyle, że nakazaną do pobrania kwotę obniża do 600 zł (sześćset złotych);

c)  w punkcie 3 o tyle, że zasądzoną kwotę obniża do 1600 zł (tysiąc sześćset złotych);

2.  w pozostałym zakresie apelację odrzuca;

3.  znosi między stronami koszty postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Ewa Buczek-Fidyka SSO Tomasz Pawlik SSO Gabriela Sobczyk

Sygn. akt III Ca 285/15

UZASADNIENIE

Powód domagał się zasądzenia od pozwanego, swojego ojca, alimentów w wysokości po 1500,00 zł miesięcznie.

Pozwany, na rozprawie w dniu 14 października 2014 r., uznał żądanie pozwu do kwoty 1 000 zł, o ile miałaby być w sprawie zawarta ugoda. Do zawarcia ugody jednakże nie doszło.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo w całości, obciążając jednocześnie pozwanego kosztami sądowymi i kosztami zastępstwa procesowego powoda.

U podstaw tego wyroku legły następujące ustalenia faktyczne.

Powód, urodzony (...), jest synem pozwanego, pochodzącym z małżeństwa. Jego rodzice nie mieszkają razem, gdyż ojciec wyprowadził się ze wspólnie zajmowanego domu w C.. Od września 2014 r. powód uczy się szkole zawodowej. Na miesięczny koszt utrzymania małoletniego składają się następujące wydatki: wyżywienie – 500,00 zł, odzież i obuwie - 300,00 zł, środki czystości - 200,00 zł, podręczniki i przybory szkolne – 100,00 zł, telefon – 50,00 zł, basen i kino – 50,00 zł, korepetycje – 200,00 zł, udział
w utrzymaniu domu – 165,75 zł. Powód wyjeżdża na obozy harcerskie. W nadchodzącym roku koszt tego wyjazdu wynosić będzie 750,00 zł, a łącznie z kieszonkowym ok. 1000,00 zł. Powód nosi okulary. Raz w roku chodzi na wizytę do okulisty, a raz na 2 lata zmienia okulary. Powód mieszka wraz z matką i dziadkami w domu w C.. Wszelkie wydatki na utrzymanie domu ponosi matka małoletniego. Miesięcznie wydatki te kształtują się następująco: energia elektryczna – 120,00 zł, woda – 100,00 zł, telefon – 50,00 zł, internet – 50,00 zł, podatek od nieruchomości – 40,00 zł, wywóz śmieci – 28,00 zł, opał – 250,00 zł, kominiarz – 5,00 zł, paliwo do kosiarki – 20,00 zł,

Matka powoda ma 48 lat, z zawodu jest sprzedawcą. Pracuje w firmie (...) na podstawie umowy o pracę za wynagrodzeniem w wysokości 1705,10 zł brutto, tj. 1256,44 zł netto. Miesięczny koszt utrzymania matki małoletniego wynosi ok. 900,00 zł. Nadto ponosi wydatki na utrzymanie samochodu.

Pozwany ma 47 lat, jest ogólnie zdrowy, pracuje w firmie (...) na stanowisku kierowcy zawodowego. Pozwany jest kierowcą tirów na trasach międzynarodowych. Odbywa kursy do Niemiec, Holandii, Belgii i Francji. Otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 1505,30 zł netto miesięcznie, nadto otrzymuje diety
z tytułu podróży służbowych w wysokości 2909,94 zł miesięcznie. Pozwany ponosi następujące miesięczne wydatki: odstępne – 400,00 zł, czynsz do spółdzielni – 230,00 zł miesięcznie, energia elektryczna – 150,00 zł, paliwo – 200,00 zł, wyżywienie – 300,00 zł, odzież i obuwie – 200,00 zł. Miesięczne wydatki pozwanego na własne utrzymanie, utrzymanie mieszkania i na paliwo wynoszą ok. 1480,00 zł miesięcznie. Pozwany, od czasu gdy zamieszkał oddzielnie, przekazuje na rzecz syna kwotę 750,00 zł miesięcznie. Raz w miesiącu spotyka się z synem w domu w C.. Spotkania trwają ok. godziny.

Na bazie powyższych ustaleń faktyczny Sąd I instancji ocenił, że powództwo zasługuje w całości na uwzględnienie, przy czym jego podstawę stanowi art.27 k.r.o. w związku z art.133 §1 i art.135 § 1 i 2 k.r.o..

Odnosząc się do możliwości zarobkowych pozwanego stwierdził, że realne dochody pozwanego, przy uwzględnieniu specyfiki jego pracy, kształtują się w granicach średniej krajowej (ok. 3000,00 – 3300,00 złotych miesięcznie). Po poniesieniu wydatków związanych ze swoim utrzymaniem pozwanemu pozostaje kwota 1520,00 – 1820,00 zł miesięcznie. Alimenty w wysokości 1500,00 zł miesięcznie leżą zatem w granicach możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego. Taka kwota alimentów, zdaniem Sądu Rejonowego, powinna zaspokoić w całości potrzeby powoda, poza kosztami leczenia okulistycznego i kosztami wyjazdów wakacyjnych, które to koszty powinna także ponosić jego matka. Sąd I instancji podkreślił jednocześnie, że matka powoda zaspokaja w pełni jego potrzeby mieszkaniowe a nadto na niej spoczywa ciężar wychowania powoda.

W oparciu o art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm) Sąd obciążył pozwanego kosztami postępowania i nakazał pobrać od niego kwotę 900,00 zł tytułem należnej opłaty sądowej, od której małoletni powód był zwolniony.

Na zasadzie art. 98 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2400,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Na zasadzie art. 333 kpc Sąd nadał wyrokowi w pkt 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Od opisanego wyroku apelację w części uwzględniającej powództwo ponad 1000 zł wniósł pozwany, który domagał się: oddalenia powództwa ponad tę kwotę, względnie uchylenia wyroku w zaskarżonej części i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, a także zasądzenia na jego rzecz kosztów postępowania. Skarżący zarzucił Sądowi Rejonowemu błąd w ustaleniach faktycznych poprzez ocenę jego możliwości zarobkowych na 4 000 zł miesięcznie, a także błędną ocenę kosztów utrzymania powoda. W uzasadnieniu apelacji wywodził, że otrzymywane przez niego diety ( w związku z pracą kierowcy świadczoną za granicą) nie mogą być uważane w całości za jego dochód, gdyż pokrywa on z nich także znaczące koszty. Twierdził też, przedstawiając stosowne wyliczenia, że koszt utrzymania małoletniego jest niższy niż zasądzona kwota alimentów.

W piśmie procesowym z 8.04.2015 r. pozwany wniósł o zawieszenie postępowania do czasu zakończenia toczącej się przez Sądem Rejonowym w Wodzisławiu Śląskim sprawy III RC 112/15 o zaprzeczenie ojcostwa oraz o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków na okoliczność, że jest on ojcem biologicznym dziecka kobiety, z którą się związał.

Na rozprawie apelacyjnym w dniu 21 maja 2015 r. pozwany „rozszerzył” apelację, domagając się obniżenia alimentów do kwoty 500 zł miesięcznie.

Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy oddalił wniosek o zawieszenie postępowania, natomiast dopuścił dowód z pozwu o zaprzeczenie ojcostwa, odpisu wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 18 grudnia 2014 r. II RC 631/14 wydanego w sprawie o rozwód oraz z odpisu uzupełniającego aktu urodzenia.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja, w pierwotnej wersji, zasługuje na uwzględnienie.

Nie ma racji pozwany, że Sąd Rejonowy ustalił jego możliwości zarobkowe na kwotę 4 000 zł , gdyż ustalenia faktyczne w tym zakresie uwzględniały ponoszone przez pozwanego wydatki i ostatecznie Sąd I instancji określił te możliwości na 3000-3300 zł miesięcznie. Pomimo tego zasądzone alimenty nie odpowiadają treść art.27 w związku z art.133 §1 i art.135 § 1 i 2 k.r.o.. Zgodzić się bowiem należy z apelującym, że usprawiedliwione potrzeby małoletniego powoda, z uwzględnieniem poziomu życia jego rodziców, są niższe niż 1 500 zł miesięcznie. Potrzeby te, przy uwzględnieniu, że matka zapewnia mu mieszkanie, nie przekraczają 1 000 zł miesięcznie. Taka kwota alimentów jest też adekwatna do treści art.27 w związku z art.133 §1 i art.135 § 1 i 2 k.r.o.. Trzeba też podkreślić, że powód ma 17 lat i jest zdrowy, a zatem nie ma przeszkód w wykonywaniu pracy zarobkowej przez jego matkę, która w choćby niewielkim stopniu powinna się także przyczyniać do jego utrzymania w wymiarze finansowym. Nie można też pominąć, że wydatki na utrzymanie domu zajmowanego przez powoda i jego matkę obciążają też rodziców matki. Niewiarygodne jest, jako sprzeczne z doświadczeniem życiowym, twierdzenie jakoby rodzice matki powoda w ogóle nie partycypowali w tych kosztach.

Dodatkowym argumentem przemawiającym przeciwko obciążeniu pozwanego alimentami ponad kwotę 1 000 zł jest jego obecna sytuacja osobista tj. konieczność przyczyniania się do zaspokajania potrzeb ostatnio urodzonej córki. Ojcostwo pozwanego nie zostało co prawda w tym zakresie wykazane aktem USC, jednakże zostały podjęte stosowne kroki prawne celem doprowadzenia do uznania przez niego dziecka a powód nie zaprzeczył tej nowej okoliczności podniesionej w postępowaniu odwoławczym.

Z tych wszystkich względów apelacja w swojej pierwotnej wersji podlegała uwzględnieniu w całości na zasadzie art.386 § 1 k.p.c., co oznaczało także odpowiednią modyfikację orzeczenia o kosztach postępowania przed sądem pierwszej instancji.

Apelacja, w zakresie zgłoszonym w dniu 21 maja 2015 r., była niedopuszczalna. W ustawowym terminie wyłącznie pozwany zaskarżył wyrok jedynie w części zasądzającej alimenty ponad kwotę 1 000 zł. W pozostałej części wyrok ten stał się zatem, z upływem terminu do wniesienia apelacji, prawomocny. Z tych też względów, w zakresie zgłoszonym na rozprawie w dniu 21 maja 2015 r., orzeczono jak w pkt 2 sentencji na zasadzie art.370 k.p.c..

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono przy zastosowaniu art.100 w związku z art.108 § 1 k.p.c. mając na uwadze, że w identycznych proporcjach apelacja została ostatecznie oddalona i odrzucona.

SSR (del.) E. Buczek-Fidyka SSO Tomasz Pawlik (spr.) SSO G. Sobczyk