Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 8 sierpnia 2014 r. w sprawie z wniosku K. K. (1) i M. K. z udziałem Skarbu Państwa - Starosty B., E. B., M. M., G. C. i B. C. o zasiedzenie, Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi IX Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w B. stwierdził, że K. B. i M. małżonkowie K. nabyli przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 2010 roku własność nieruchomości położonej w B., o powierzchni 1,1238 ha oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...) dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi XIX Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w B. urządzony jest Zbiór dokumentów (...) (punkt I) oraz ustalił, iż każdy z uczestników postępowania ponosi we własnym zakresie koszty związane ze swoim udziałem w sprawie (punkt II).

Powyższe orzeczenie zaskarżył uczestnik postępowania G. C., zarzucając:

- naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. oraz 328 § 2 k.p.c., poprzez nieuwzględnienie całości zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci protokołu granicznego z 10 lutego 1994 r. oraz protokołu z dnia 24 kwietnia 1995 r.

- oczywiście sprzeczną z treścią dokumentów ocenę dowodów w postaci dokumentów związanych z opłacaniem podatków przez wnioskodawców, skutkującą wadliwym a w szczególności niepełnym uzasadnieniem postanowienia oraz dowolną ocenę dowodów z zeznań świadków

- art. 321 § 1 k.p.c. poprzez orzeczenie ponad żądanie wnioskodawców.

Nadto, skarżący zarzucił naruszenie prawa materialnego, tj. art. 172 § 2 k.c., skutkujące błędnym ustaleniem przesłanek nabycia własności nieruchomości przez wnioskodawców.

W oparciu o ww. zarzuty, skarżący wniósł o zmianę postanowienia poprzez oddalenie wniosku o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości, ewentualnie przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własny ustalony przez Sąd Rejonowy stan faktyczny. Wbrew stanowisku apelacji, Sąd Rejonowy dokonał bowiem prawidłowej, gdyż odpowiadającej wymogom art. 233 § 1 k.p.c., oceny dowodów, w oparciu o którą wyprowadził także trafne wnioski jurydyczne, których w żadnej mierze nie podważają zastrzeżenia apelacji.

W tym miejscu przypomnieć należy, iż w myśl art. 233 § 1 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona.

W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, iż wnioskodawcy od 1979 r. nieprzerwanie aż do dnia dzisiejszego władali przedmiotową nieruchomością jak właściciele, w tym podejmowali wszelkie decyzje dotyczące działki, uprawiali ziemię i pobierali z niej pożytki, zatrudniali ludzi do pomocy przy zbiorach, sprzedawali plony i uiszczali wymagane opłaty, w tym podatek od nieruchomości.

Kwestionując prawidłowość powyższych ustaleń Sądu Rejonowego, skarżący podnosił między innymi, że jeszcze w roku 1995, ojciec wnioskodawczyni W. B. był posiadaczem zależnym przedmiotowej nieruchomości, gdyż uczestniczył w sporządzaniu protokołów granicznych dotyczących m.in. działki nr (...) (protokół z dn. 10.02.1994 r. oraz z dn. 24.04.1995 r.), gdzie występował jako przedstawiciel spółki (...) i s-ka”.

Z powyższym nie sposób się zgodzić. Posiadanie jest stanem faktycznym określonego władztwa nad rzeczą, które może prowadzić do zasiedzenia i nie jest do tego potrzebne jakiekolwiek urzędowe poświadczenie. Incydentalne wystąpienie W. B. jako zainteresowanego w sprawie o ustalenie granic działek sąsiadujących jedynie z działką będącą przedmiotem zasiedzenia (nr 2094) nie ma wpływu na ocenę całokształtu okoliczności faktycznych składających się na wykonywanie posiadania samoistnego przez wnioskodawców. Oczywistym jest przy tym, że jeśli wnioskodawcy zasiadywali cudzą nieruchomość, nie mogli być uwzględnieni jako uprawnieni w dokumentach urzędowych dotyczących nieruchomości, a w konsekwencji zawiadamiani o postępowaniach dotyczących tej działki.

Szereg innych, podejmowanych względem przedmiotowej nieruchomości czynności, w tym (kwestionowane przez skarżącego) opłacanie podatków, świadczy o samoistnym jej posiadaniu przez wnioskodawców. Zważyć przy tym należy, iż przedłożone dokumenty wpłat podatku od nieruchomości (nawet te, które nie zawierają wyraźnego wskazania numeru przedmiotowej działki) w połączeniu z zeznaniami wnioskodawców, pozwalają na ustalenie, że to wnioskodawcy dokonywali stosownych opłat za przedmiotową nieruchomość.

Niezasadnym okazał się również zarzut błędnej oceny zeznań świadków, nazwiska których zresztą skarżący pomylił. Świadkowie M. W. oraz J. M. jednoznacznie potwierdzili okoliczności świadczące o samoistnym i nieprzerwanym posiadaniu działki przez wnioskodawców, w tym m.in. wykonywanie pracy na roli przez wnioskodawców i sprzedaż plonów z niej uzyskanych. Świadek J. M. była przekonana, że „to było ich, bo oni to obrabiali. Sami tam pracowali. Zawsze ktoś tam jeszcze pomagał” (k. 303), po czym zeznała także na okoliczność kupna od wnioskodawców ziemniaków. Świadek M. W. zeznał natomiast, że „co roku świadczył tam pracę: sadził ziemniaki, siał zboża, kosił trawę, robił opryski. Plony z tej ziemi pobierał pan K.. Wnioskodawcy pracowali na tym terenie i pomagali mi przy sadzeniu ziemniaków, przy sianiu zboża. Od lat 70-ątych do ubiegłego roku co roku coś robiłem. ” (k. 303 v.)

Mając wszystko powyższe na uwadze, uznać należy, iż Sąd Rejonowy poczynił ustalenia co do okoliczności faktycznych stanowiących podstawę dochodzonego wnioskiem roszczenia prawidłowo i wnikliwie, dając temu wyraz w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.

Z tej przyczyny nie może odnieść skutku, podniesiony przez skarżącego zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 328 § 2 k.p.c.

Istota kolejnego podniesionego przez skarżącego zarzutu, a to naruszenia art. 321 § 1 k.p.c. sprowadza się do zakresu związania sądu treścią wniosku o zasiedzenie, w szczególności określoną w nim powierzchnią nieruchomości, której wniosek dotyczy.

Zgodnie z dotychczas prezentowanym jednolitym stanowiskiem Sądu Najwyższego, zakres niezwiązania sądu żądaniem w postępowaniu o stwierdzenie zasiedzenia wynika z zawartego w art. 610 § 1 k.p.c. odesłania do art. 677 k.p.c. i dotyczy możliwości określenia innego nabywcy, innej daty nabycia ewentualnie innego, ograniczonego przedmiotowo, zakresu nabycia własności. Nie obejmuje natomiast możliwości orzekania o innym przedmiocie, ani o innym prawie, które nie było przedmiotem żądania. Powyższe prowadzi do wniosku, że sąd rozpoznający wniosek o zasiedzenie związany jest jedynie określonym we wniosku przedmiotem zasiedzenia.

Nie ulega zatem kwestii, że sąd jest związany wskazaną we wniosku nieruchomością, jednakże tylko w tym znaczeniu, że nie może stwierdzić zasiedzenia innej nieruchomości niż objęta wnioskiem. Podkreślenia wymaga, że postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia ma szczególny charakter, gdyż jego celem jest określenie stosunków własnościowych nieruchomości. Dlatego toczy się ono w trybie nieprocesowym, a sąd nie jest związany żądaniem zawartym we wniosku, lecz ma obowiązek wydania orzeczenia odpowiadającego stanowi prawnemu, jaki wynika z dokonanych w toku postępowania ustaleń (art. 610 § 1 w zw. z art. 677 k.p.c.). Nie jest zatem wykluczone również stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości w innym rozmiarze, niż wynika to ze zgłoszonego żądania (postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 4 grudnia 2008 r., I CSK 225/08, z dnia 27 marca 2013 r., V CSK 202/12).

Zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 321 § 1 k.p.c. okazał się zatem niezasadny.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy prawidłowo dokonał oceny prawnej zasadności wniosku z punktu widzenia prawa materialnego (art. 172 k.c.).

Z tego względu, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w oparciu o art. 520 §1 k.p.c. jako generalną regułę postępowania nieprocesowego. Nie było bowiem okoliczności do przyjęcia zasad szczególnych rozdziału kosztów z dalszych paragrafów powołanego artykułu skoro postępowanie niniejsze w równym stopniu dotyczyło sytuacji prawnej wnioskodawców i uczestników postępowania.