Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 2 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Leszek Dąbek

Sędziowie SO Gabriela Sobczyk

SR (del.) Roman Troll (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 2 września 2015 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) Spółki Akcyjnej w J.

z udziałem R. U., Skarbu Państwa – Starosty (...), B. P., M. P., Skarbu Państwa – Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w G. i Okręgu Polskiego Związku Wędkarskiego w K.

o ustanowienie drogi koniecznej

na skutek zażalenia wnioskodawczyni

na postanowienie Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 19 maja 2014 r., sygn. akt I Ns 906/12

postanawia:

1.  sprostować oczywistą niedokładność w części wstępnej zaskarżonego postanowienia w ten sposób, że sprawa toczy się także z udziałem B. P., M. P., Skarbu Państwa – Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w G. i Okręgu Polskiego Związku Wędkarskiego w K.,

2.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że podjąć postępowanie.

SSR (del.) Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Gabriela Sobczyk

"Niniejsze pismo nie wymaga podpisu własnoręcznego na podstawie § 19 ust. 4 zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 2003 roku w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej jako właściwie zatwierdzone w sądowym systemie teleinformatycznym".

Sygn. akt III Cz 1812/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z 19 maja 2014 roku Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim odmówił podjęcia zawieszonego postępowania (pkt 1) i umorzył postępowanie (pkt 2). W uzasadnieniu wskazał, że wnioskodawczyni zaniechała przedłożenia dokumentacji związanej ze zbywaniem działek o numerach (...) (ostatecznie numery działek zostały sprostowane na (...), (...), (...), (...)), a w szczególności umowy zbycia tych działek, gdyż nie potrafiła prawidłowo wskazać uczestników postępowania, dlatego też zobowiązano ją do przedłożenia tej dokumentacji.

Zażalenie na to postanowienie złożyła wnioskodawczyni i wniosła o jego zmianę poprzez podjęcie zawieszonego postępowania oraz zasądzenie na jej rzecz od uczestników kosztów postępowania zażaleniowego. Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła naruszenie art. 182 § 1 k.p.c. poprzez umorzenie postępowania pomimo braku podstaw do wydania przez sąd takiej decyzji, gdyż złożyła wniosek o podjęcie zawieszonego postępowania przed upływem roku od daty zawieszania, a także przedłożyła dokumentację, której pierwotny brak stanowił podstawę do zawieszenia postępowania w sprawie na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c., to jest wyrys z rejestru gruntów działek o numerach (...) do (...) oraz odpisy z ksiąg wieczystych prowadzonych dla działek o numerach (...). Ponad z ostrożności procesowej zarzuciła, że zobowiązanie jej do przedłożenia dokumentacji związanej ze zbywanie działek o numerach (...), w szczególności umowy zbycia działek jest sprzeczne z art. 248 § 1 k.p.c., gdyż wnioskodawczyni nigdy nie była w posiadaniu tych dokumentów, ponieważ właścicielem tych działek była uczestniczka R. U., która złożyła oświadczenie w tym zakresie na rozprawie w dniu 9 maja 2013 roku, dlatego też wykonanie zobowiązania w tym zakresie przez wnioskodawczynię jest niemożliwe, zaś przyjęcie tego zobowiązania za prawidłowe pociągałoby za sobą niemożność uregulowania stanu prawnego nieruchomości, zarzuciła także w tej części błąd ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że wnioskodawczyni nie potrafiła prawidłowo wskazać uczestników postępowania, pomimo tego, iż jej pełnomocnik z chwilą powzięcia informacji o kolejnych uczestnikach lub ich zmianie każdorazowo ich wskazywał. Wskazała także, że zobowiązanie do dołączenia do akt dokumentacji związanej ze zbywaniem działek o numerach (...) nigdy nie zostało wydane, a także nie został wskazany termin do jego wykonania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Ostatecznie, po dokonanym przez Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 21 stycznia 2015 roku sprostowaniu swojego postanowienia i uzasadnienia, okazało się, że Sąd pierwszej instancji chciał ustalić uczestników postępowania będących właścicielami działek (...), a nie (...) i (...). Chodziło Sądowi Rejonowemu o to, aby w sposób prawidłowy ustalić krąg uczestników postępowania. Należy jednak zauważyć, że w aktach sprawy znajdują się odpisy zwykłe z ksiąg wieczystych dotyczące tych działek, z których wynika kto jest ich właścicielem i czy są one w użytkowaniu wieczystym /k. 43 do 48/. To wskazuje, że osoby (podmioty) będące ich właścicielami bądź też użytkownikami wieczystymi są znani, a Sąd Rejonowy w przypadku ich zmiany ma możliwość ustalenia tego w księgach wieczystych, o których aktualne odpisy może wezwać wnioskodawczynię. Dodatkowo należy wskazać, że wnioskodawczyni - jak wynika z przedstawionych dokumentów - nigdy nie była właścicielką tych działek, a co za tym idzie ma ograniczoną możliwość dostępu do ich umów sprzedaży, natomiast wskazała ich numery ksiąg wieczystych i przedłożyła odpisy z tych ksiąg do akt sprawy. Nie było więc żadnego powodu, aby wzywać ją do dołączenia do akt dokumentacji związanej z umowami sprzedaży tych działek.

Krąg uczestników postępowania jest więc znany, a pomimo tego Sąd Rejonowy w sposób nieprawidłowy wskazuje ich w części wstępnej protokołów i zaskarżonych postanowień. Z tego powodu nie było żadnego uzasadnienia dla żądania dokumentacji związanej ze sprzedażą działek (...), a jeżeli jest ona konieczna do rozpoznania sprawy, to jako dowód w tej sprawie można ją uzyskać z akt ksiąg wieczystych, których numery są znane. Zażądanie tej dokumentacji i jej nieprzedstawienie nie stanowi podstawy zawieszenia postępowania, o której mowa w art. 177 § 1 pkt 6 kpc w związku z art. 13 § 2 kpc (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1968 r., II CZ 185/68, OSNCP 1969 nr 7-8, poz. 144, z dnia 3 lipca 1969 r., II CZ 69/69, OSNCP 1970 nr 4, poz. 68 i z dnia 4 maja 1973 r., II CZ 53/73, OSNCP 1974 nr 2, poz. 35), gdyż brak dowodu nie jest przyczyną uniemożliwiającą nadanie sprawie biegu w rozumieniu powyższego przepisu (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2001 r., III CZP 64/01, OSNC 2002 nr 5, poz. 61). Zażądanie takiej dokumentacji nie stanowi też podstawy do oddalenia wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania. Inaczej rzecz ujmując – postępowanie na podstawie tej przyczyny – nie powinno być zawieszone; nie jest to też podstawa do odmowy jego podjęcia. Inna sytuacja nastąpiłaby wówczas, gdyby Sąd Rejonowy nie mógł w sposób prawidłowy ustalić uczestników postępowania, ale wówczas kierując się przepisem art. 510 § 2 k.p.c. i działając z urzędu powinien wdrożyć odpowiednie postępowanie.

Wniosek o podjęcie zawieszonego postępowania został złożony przed upływem rocznego terminu od daty jego zawieszenia, przy czym należy zauważyć, że przyczyną zawieszenia był brak wyrysów z rejestru gruntów dla działek o numerach (...) oraz odpisów z księgi wieczystej dla działek (...). Te dokumenty zostały dołączone do wniosku o podjęcie postępowania. Natomiast jak już wyżej wskazano wezwanie o dokumenty sprzedaży działek (...) nie mogło stanowić podstawy do odmowy podjęcia zawieszonego postępowania. Dodatkowo należy wskazać, że w zobowiązaniu tym Sąd Rejonowy nie określił terminu, w którym winno ono być zrealizowane, a tego należy unikać po to, aby zobowiązany miał pewność co do okresu czasu, w którym ma spełnić zobowiązanie i skutków uchybienia temu terminowi.

Dlatego też doszło do nieprawidłowego zastosowania art. 180 § 1 k.p.c. i art. 182 § 1 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c., albowiem postępowanie po dołączeniu przez wnioskodawczynię dokumentów dotyczących wyrysów z rejestru gruntów dla działek o numerach (...) oraz odpisów z księgi wieczystej dla działek (...) powinno zostać podjęte, gdyż wniosek o jego podjęcie został złożony w terminie. Odmowa podjęcia takiego postępowanie i jego umorzenie na podstawie art. 182 § 1 k.p.c. stanowi obrazę przepisów postępowania, która ma wpływ na wydane orzeczenie, a co za tym idzie musi zostać zweryfikowana przez Sąd Okręgowy.

Z powyższych względów zarzuty zażalenia okazały się zasadne i dlatego stosując art. 180 § 1 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. postępowanie należało podjąć.

Jednocześnie Sąd Okręgowy z urzędu zauważył, że nie wszyscy uczestnicy postępowania zostali wymienieni w części wstępnej zaskarżonego postanowienia.

Mając powyższe na uwadze, w oparciu:

a.  o art. 350 § 3 k.p.c. w związku z art. 361 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c., z uwagi na niewłaściwe oznaczenie w sentencji zaskarżonego postanowienia uczestników postępowania, należało orzec jak w punkcie 1,

b.  o art. 386 § 1 k.p.c. w związku z art. 397 § 1 i 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c., należało orzec jak w punkcie 2.

Natomiast rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego zapadnie w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie zgodnie z art. 108 § 1 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c.

SSR (del.) Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Gabriela Sobczyk

"Niniejsze pismo nie wymaga podpisu własnoręcznego na podstawie § 19 ust. 4 zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 2003 roku w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej jako właściwie zatwierdzone w sądowym systemie teleinformatycznym".