Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 sierpnia 2015 r.

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział III Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Ewa Pietkiewicz

Protokolant Katarzyna Ossowska

po rozpoznaniu w dniu 12 sierpnia 2015 roku w Kłodzku

na rozprawie sprawy

z powództwa M. K. (1)

przeciwko M. K. (2)

o ustalenie, że obowiązek alimentacyjny wygasł

powództwo oddala.

Sygn. akt III RC 7/15

UZASADNIENIE

Powód M. K. (1) domagał się w pozwie ustalenia, że jego obowiązek alimentacyjny orzeczony wobec pozwanej M. K. (2) na podstawie ugody zawartej przed Sądem Rejonowym w Kłodzku w dniu 13 lutego 2009 roku w wysokości 300 złotych miesięcznie wygasł z dniem 1 lutego 2013 roku.

W uzasadnieniu pozwu podał, iż na podstawie w/w ugody z dnia 13 lutego 2009 roku zobowiązany został do łożenia alimentów na rzecz pozwanej w wysokości po 300 złotych miesięcznie.

Stwierdził również, że M. K. (2) pracuje od 1 lutego 2013 roku jako pracownica Agencji (...) s.c. w K. i zarabia miesięcznie w wysokości co najmniej najniższej krajowej, dzięki czemu jest w stanie samodzielnie się utrzymywać.

Powód podał również, że jego sytuacja materialna jest trudna. Wskazał, iż osiąga miesięcznie dochody w wysokości 3100 złotych netto, a wydaje co miesiąc z tytułu najmu mieszkania, kosztów eksploatacji lokalu, alimentów na córkę A., ratę kredytową, telefon, Internet, telewizję, leki ponad 2300 złotych. Na wyżywienie, ubranie i pozostałe potrzeby powodowi pozostaje zatem - jak określił – „zaledwie 800 złotych”.

Pozwana M. K. (2) na rozprawie w dniu 6 maja 2015 roku wniosła o oddalenie powództwa zarzucając, iż podjęła studia magisterskie, które trwają cztery semestry; aktualnie jest studentką II semestru studiów uzupełniających magisterskich w Wyższej Szkole (...) we W.. Stwierdziła przy tym, iż w latach 2013 i 2014 toczyła się sprawa sądowa o ustalenie, iż obowiązek alimentacyjny M. K. (1) wobec M. K. (2) ustał. Sąd Okręgowy w Świdnicy orzekł wówczas, że alimenty od ojca jej się należą. Od tego czasu sytuacja finansowa pozwanej zmieniła się na gorsze, m.in. w związku z większymi opłatami za studia, droższymi wizytami u ortodonty (k. 25 - 26).

Prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 14 lipca 2015 roku oddalono wniosek pozwanej M. K. (2) o ustanowienie dla niej pełnomocnika z urzędu ( vide: k. 89 akt sprawy).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Dnia 13 lutego 2009 roku na rozprawie przed Sądem Rejonowym w Kłodzku powód M. K. (1) oraz matka pozwanej – A. K. (1) - zawarli ugodę, na podstawie której powód zobowiązał się płacić na rzecz małoletnich wówczas A. K. (2) oraz M. K. (2) podwyższone alimenty do kwoty po 300 złotych miesięcznie na rzecz każdej z córek ( łącznie 600 złotych miesięcznie), poczynając od dnia 13 lutego 2009 roku, płatne najpóźniej do dnia 15 – go każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat.

Małoletnia wówczas M. K. (2) miała skończone 17 lat i uczęszczała do II klasy Technikum Hotelarskiego w P..

Pozwana mieszkała wtedy razem z matką, babką oraz młodszą siostrą w lokalu przy ulicy (...) w K.. Opłata za mieszkanie wynosiła wówczas 470 złotych miesięcznie, za energię elektryczną około 150 złotych co dwa miesiące, za gaz 120 – 130 złotych co dwa miesiące, za wodę 70 złotych co kwartał. Opłaty za czynsz w/w lokalu matka i babka pozwanej dzieliły po połowie, a należności za media w znacznej części pokrywała A. K. (1). Matka pozwanej ponosiła wówczas koszty dojazdu pozwanej do szkoły w kwocie 90 złotych miesięcznie, za Internet płaciła 60 złotych miesięcznie, a za telefon 30 złotych miesięcznie.

Matka pozwanej pracowała wtedy w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Handlowym (...) Sp. z o.o. w K. za wynagrodzeniem w wysokości średnio 1071,33 złotych netto miesięcznie.

W dacie ugody zawartej przed Sądem Rejonowym w Kłodzku w dniu 13 lutego 2009 roku w sprawie o sygn. akt III RC 1136/08 M. K. (1) zameldowany był w Z. (...).

/dowód: akta sprawy Sądu Rejonowego w Kłodzku sygn. akt III RC 1136/08 – w aktach sprawy/.

W grudniu 2013 roku M. K. (1) wniósł do Sądu Rejonowego w Kłodzku pozew przeciwko M. K. (2) o ustalenie, że obowiązek alimentacyjny ustał.

Dnia 26 marca 2014 roku Sąd Rejonowy w Kłodzku III Wydział Rodzinny i Nieletnich wydał wyrok ustalający, iż obowiązek alimentacyjny M. K. (1) względem M. K. (2) wynikający z ugody zawartej przed Sądem Rejonowym w Kłodzku w dniu 13 lutego 2009 roku

( sygn. akt III RC 1136/08) ustał z dniem 26 marca 2014 roku.

Powyższe orzeczenie pozwana zaskarżyła apelacją.

Wyrokiem z dnia 24 lipca 2014 roku ( sygn. akt II Ca 458/14) Sąd Okręgowy w Świdnicy II Wydział Cywilny Odwoławczy zmienił zaskarżone orzeczenie w ten sposób, że powództwo oddalił.

Pozwana M. K. (2) mieszkała wtedy razem z matką, pełnoletnią siostrą oraz partnerem życiowym matki w mieszkaniu przy ul. (...) w K.. Powyższy lokal składa się z trzech pokoju, kuchni, łazienki. Czynsz za w/w mieszkanie wynosił 448,95 złotych miesięcznie, opłata za energię elektryczną 92,52 złotych miesięcznie, a za gaz 192,45 złotych co dwa miesiące. M. K. (2) prowadziła z matką wspólną kuchnię; mama pozwanej gotowała obiady. M. K. (2) przekazywała matce tytułem swojego wkładu w utrzymanie mieszkania i za media kwotę 300-400 złotych miesięcznie, a na jedzenie dawała A. K. (1) kwotę 300 złotych miesięcznie.

Tytułem opłat za usługi telekomunikacyjne, w tym Internet pozwana płaciła 70,97 złotych miesięcznie.

M. K. (2) studiowała wówczas na studiach I stopnia w Wyższej Szkole (...) we W. Wydział Ekonomiczny w O., kierunek ekonomia, opłacała czesne za studia w kwocie 1100 złotych rocznie, ponosiła koszty dojazdów na uczelnię w O. w wysokości 280 złotych miesięcznie za cztery dojazdy w dwie strony. Za pomoce naukowe, kserokopie, książki oraz materiały na uczelnię pozwana płaciła 50 złotych miesięcznie.

M. K. (2) zatrudniona była wtedy w Agencji (...) Spółka z o.o. w K., w oparciu o umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony, na stanowisku specjalisty ds. rachunkowości, za wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości średnio 1199,99 złotych netto.

Pozwana M. K. (2) leczyła się wówczas ortodontyczne w związku z wadą zgryzu. Leczenie to - zaplanowane przez lekarza dentystę na 30 miesięcy - wyceniono na 4000 złotych, a wizyt kontrolnych na 130 złotych za wizytę.

M. K. (1) mieszkał wtedy ze swoją partnerką życiową w L. przy ul. (...). Lokal, który zajmował M. K. (1) wspólnie z konkubiną składał się z dwóch pokoi, kuchni i łazienki .

Czynsz za mieszkanie łącznie z opłatą za wodę wynosił 348,82 złotych miesięcznie. Opłata za energię elektryczną zamykała się kwotą 127,42 złotych co miesiąc. Tytułem opłat za Internet M. K. (1) wydawał 60 złotych miesięcznie, a za telefon swój oraz za doładowanie telefonu młodszej córki powód przeznaczał kwotę 120 złotych miesięcznie. Na obuwie i odzież powód wydawał około 100 złotych miesięcznie, a na leki 68,73 złotych co miesiąc. M. K. (1) pracował wówczas w Galerii (...) Spółka z o.o. w L. na stanowisku pracownika obsługi serwisowej, za wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 2800 złotych netto miesięcznie.

/ dowód: akta sprawy sądu Rejonowego w Kłodzku sygn. akt III RC 876/13 - w aktach sprawy/.

W roku akademickim 2014/2015 pozwana M. K. (2) podjęła studia niestacjonarne drugiego stopnia na kierunku Finanse i Rachunkowość Wyższej Szkoły (...) we W.. Studia drugiego stopnia na powyższej uczelni trwają dwa lata.

Pozwana planowo realizuje naukę, jest dobrą studentką. Średnia ocen M. K. (2) w semestrze zimowym roku akademickiego 2014/2015 wynosiła 4,1.

Pozwana sama pokrywa koszty swojej nauki. W roku akademickim 2014/2015 czesne za studia na uczelni, w której studiuje M. K. (2) wynosi miesięcznie 545 złotych.

Pozwana wyjeżdża na studia do W. z zasady dwa razy w miesiącu na soboty i niedziele; jeżeli ma do zrealizowania z innymi studentami konkretny projekt, to jeździ do W. częściej.

Pozwana kupuje książki związane z tematyką jej studiów. W sierpniu 2015 roku na książkę potrzebną do pracy magisterskiej M. K. (2) wydała 70 złotych.

Dojazdy pozwanej na uczelnię z K. do W. kosztują ok. 100 złotych miesięcznie. Wyżywienie pozwanej we W. to wydatek w kwocie 25 złotych dziennie.

/dowód: zaświadczenie z Wyższej Szkoły (...) we W. z dnia 22.04.2015r. – k. 16, wykaz ocen pozwanej w semestrze zimowym roku akademickiego 2014/2105 – k. 17, zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 12.08.2015r. – 01:23:33 – 01:36:43 – k. 97 /.

Pozwana nadal mieszka razem ze swoją matką w K. przy ul. (...) i prowadzi z nią wspólne gospodarstwo domowe. Czynsz za to mieszkanie wynosi 433 zł miesięcznie, za energię elektryczną A. K. (1) płaci 90 złotych miesięcznie, za gaz 170 złotych za dwa miesiące. W 2014 roku matka pozwanej dopłaciła do kosztów ogrzewania w/w lokalu 1200 złotych. M. K. (2) dokłada się mamie do wspólnego gospodarstwa domowego kwotą 600 złotych, która pokrywa również część opłat za media i wyżywienie pozwanej. M. K. (2) opłaca samodzielnie Internet w wysokości 70 złotych miesięcznie oraz telefon w kwocie 50 złotych miesięcznie. Matka pozwanej – A. K. (1) – pracuje obecnie w sklepie (...) w K. na stanowisku sprzedawca - kasjer , za wynagrodzeniem w wysokości 1752,69 złotych netto. A. K. (1) wspomaga córkę materialnie według swoich możliwości.

M. K. (2) nadal leczy się ortodontycznie; obecnie comiesięczne wizyty pozwanej u ortodonty są droższe – kosztują 150 złotych za jedną wizytę.

Pozwana leczy się w związku ze schorzeniami ginekologicznymi; na leki z tego tytułu wydaje 60 – 70 złotych miesięcznie.

/ dowód : zeznania świadka A. K. (1) złożone na rozprawie w dniu 3 lipca 2015 roku – 00:16:12 – 00:21:20, 00:29:30 - 00:33:05 – k. 82 , zestawienie wynagrodzenia A. K. (1) za kwiecień 2015r. – k. 42, zeznania pozwanej złożone na rozprawie w dniu 12 sierpnia 2015 roku - 01:23:33 – 01:37:34 – k. 97/.

M. K. (2) zatrudniona jest nadal w Agencji (...) Sp. z o.o. w K. jako specjalista ds. rachunkowości, na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, za wynagrodzeniem w kwocie 1286,16 złotych netto.

/ dowód: zaświadczenie o zarobkach M. K. (2) z dnia 15.04.2015r. z (...) spółka z o.o. w K. – k. 18 /

W okresie od 1 lutego 2014 roku do 12 stycznia 2015 roku powód M. K. (1) pracował w Galerii (...) Sp. z o.o. w L. jako pracownik obsługi serwisowej.

W dniu 12 stycznia 2015 r. powód złożył pismo o natychmiastowym rozwiązaniu stosunku pracy z powyższym pracodawcą, powołując jako przyczynę swojej decyzji mobbing pracodawcy wobec niego.

Z tytułu świadczenia przez powoda pracy u powyższego pracodawcy otrzymał on:

- w październiku 2014 roku: kwotę 3100 złotych netto,

- w listopadzie 2014 roku: kwotę 3100 złotych netto,

- w grudniu 2014 roku: kwotę 3850 złotych netto,

- w styczniu 2015 roku: kwotę 7931,34 złotych netto.

/dowód: świadectwo pracy powoda z Galerii (...). z o.o w L. z dnia 13.01.2015r. – k. 38, pismo powoda z dnia 12.01.2015r. o rozwiązaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia – k. 37, zaświadczenie z dnia 19.06.2015r. o zarobkach powoda w Galerii (...). z o.o w L. - k. 39, zeznania powoda złożone na rozprawie w dniu 12 sierpnia 2015r. 00:49:49 – 00: 54:55 - k. 96 /.

Dnia 17 maja 2015 roku powód M. K. (1) został zatrudniony w (...) sp. z o.o. w C. na podstawie umowy o pracę zawartej na okres próbny do dnia 16 sierpnia 2015 roku, za wynagrodzeniem w wysokości 3000 złotych brutto.

/ dowód: pismo (...) w C. z dnia 17.06.2015r. – k. 34 , zeznania powoda złożone na rozprawie w dniu 12 sierpnia 2015r. 00:49:49 - 00:54:55 – k. 96 /.

W październiku 2014 roku powód rozstał się ze swoją partnerką życiową i zamieszkał w L. przy ul. II Armii Wojska Polskiego. Aktualnie M. K. (1) mieszka sam; z obecną partnerką życiową nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego.

Czynsz za wynajmowane przez powoda mieszkanie wynosi 850 złotych miesięcznie. Za energię elektryczną M. K. (1) płaci 70 – 80 złotych miesięcznie, za gaz 60 -70 złotych miesięcznie. Na wyżywienie powód przeznacza 350 – 400 złotych miesięcznie, na odzież 100 – 150 złotych miesięcznie. Tytułem alimentów na córki M. K. (1) zapłacił w czerwcu 2015r. łącznie 750 złotych.

Opłaty powoda za telefon wynoszą 70 złotych miesięcznie, za Internet 34,50 złotych, za telewizję 20 złotych.

/dowód: zeznania powoda złożone na rozprawie w dniu 12 sierpnia 2015r. - 00: 45:33 – 00:49:49, 01:03:34 – 01:06:35 – k. 96, umowa najmu lokalu z dnia 3.12.2014r. – k. 23 – 24, przelewy z rachunku powoda w (...) z dnia 4.05.2015r., z dnia 5.06.2015r., z dnia 15.06.2015r., z dnia 17.06.2015r. – k. 72, 74, 78 – 79 /.

Powodowi pomaga finansowo jego matka E. K.. W czasie kiedy powód poszukiwał pracy, otrzymał od swojej matki kwotę 1500 złotych.

/dowód: zeznania świadka E. K. złożone na rozprawie w dniu 12 sierpnia 2015 roku - 00:27:07 – 00:27:57 – k. 95/

Sąd zważył :

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 i 2 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku. Z brzmienia w/w art. 133 § 1 i 2 k.r.o. wynika zatem także obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci pełnoletnich. Przy orzekaniu o obowiązku alimentacyjnym rodziców wobec dzieci, które osiągnęły pełnoletność, brać należy pod uwagę to, czy wykazują one chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki.

W myśl art. 138 k.r.o., w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego ( m.in. wówczas gdy uprawniony uzyska zdolność do samodzielnego utrzymania się), do podwyższenia lub do obniżenia alimentów.

Z akt sprawy wynika, iż w latach 2013 – 2014 toczyło się między stronami przed Sądem Rejonowym w Kłodzku postępowanie o ustalenie, iż obowiązek alimentacyjny powoda M. K. (1) wobec pozwanej M. K. (2) ustał; pozwana była wtedy studentką studiów niestacjonarnych I stopnia i pracowała zawodowo. Rozstrzygając w powyższej sprawie Sąd Okręgowy w Świdnicy II Wydział Cywilny Odwoławczy wyrokiem z dnia 24 lipca 2014 roku ( sygn. akt II Ca 458/14 ) zmienił zaskarżone orzeczenie sądu I instancji i powództwo M. K. (1) oddalił.

W uzasadnieniu do powyższego orzeczenia Sąd Okręgowy wskazał m.in., iż gdy dotychczasowe kwalifikacje dziecka nie zapewniają mu odpowiedniego poziomu życia i w związku z tym zamierza je podnosić kontynuując studia wyższe magisterskie po zdobyciu licencjatu, nie zwalnia to rodziców od alimentacji na tej podstawie, że dziecko jest już w stanie utrzymać się samodzielnie.

Podkreślić należy, iż od daty powyższego orzeczenia, czyli od 24 lipca 2014 roku nie nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.o., która uzasadniałaby ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego powoda wobec pozwanej.

M. K. (2) bezpośrednio po ukończeniu studiów licencjackich realizuje dalsze dwuletnie studia (...) stopnia na kierunku Finanse i Rachunkowość w Wyższej Szkole (...) we W.. Wykaz ocen semestralnych pozwanej w semestrze zimowym roku akademickiego 2014/2015 wskazuje, iż jest ona dobrą studentką, zależy jej na podnoszeniu kwalifikacji zawodowych, realizuje studia zgodnie z ich programem. Pozwana poprzez wytrwałość, zaangażowanie w zdobywanie wiedzy i konsekwencję w dążeniu do celu dokłada więc starań, aby uzyskać konkretny zawód i uzyskać pełną samodzielność.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika że sytuacja materialna M. K. (2) pogorszyła się w porównaniu do stanu z poprzedniej sprawy alimentacyjnej. Pozwana płaci bowiem o dużo wyższe czesne za studia. Opłata za rok studiów licencjackich M. K. (2) I stopnia wynosiła bowiem 1100 złotych, podczas gdy obecnie miesięczny koszt studiów (...) stopnia pozwanej to wydatek 545 złotych. Niewątpliwie wynagrodzenie za pracę M. K. (2) nie zwiększyło się istotnie i aktualnie zamyka się kwotą 1286,16 złotych netto miesięcznie ( poprzednio w wysokości średnio 1199,99 złotych netto miesięcznie). Comiesięczne pokrywanie kosztów czesnego z poborów pozwanej jest zatem znaczącym wydatkiem w budżecie powódki. Wsparcie alimentacyjne pozwanej przez powoda pozwoli więc np. na pokrycie w znacznej części kosztów czesnego za studia (...).

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie wskazuje, iż powód w styczniu 2015 roku zmienił pracę i podjął zatrudnienie mniej płatne. Zachowanie M. K. (1) w tej mierze należy zatem oceniać na gruncie art. 136 k.r.o.

Przepis art. 136 k.r.o. stanowi, iż jeżeli w ciągu trzech ostatnich lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu m.in. zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych.

Treść pisma M. K. (1) z dnia 12 stycznia 2015 roku ( k. 37 akt sprawy) oraz świadectwa pracy z Galerii (...) Spółka z o.o. w L. z dnia 13 stycznia 2015 roku wskazują, że jako przyczynę rozwiązania bez wypowiedzenia umowy o pracę ze swoim dotychczasowym pracodawcą M. K. (1) wskazał mobbing stosowany względem niego przez podmiot zatrudniający. Okoliczność powyższa nie może być uznana za mało ważny powód w rozumieniu art. 136 k.r.o.

Nie można jednak pominąć faktu, że w miesiącu, w którym rozwiązano z M. K. (1) umowę o pracę bez wypowiedzenia, Galeria (...) Spółka z o.o. w L. wypłaciła powodowi tytułem świadczeń kwotę 7 931,34 złotych netto ( vide: k. 39 akt sprawy). M. K. (1) – mimo pozostawania bez zatrudnienia od 13 stycznia 2015 roku do 17 maja 2015 roku - dysponował więc stosowną gotówką, aby spełniać ciążący na nim obowiązek alimentacyjny.

Ponadto zauważyć należy, że powodowi aktualnie pomaga finansowo jego matka - E. K. ( vide: zeznania świadka E. K. – k. 95), co wpływa na poprawę jego sytuacji materialnej.

W ocenie Sądu ukończenie studiów magisterskich przez pozwaną z pewnością istotnie zwiększy szanse M. K. (2) na poprawę warunków zatrudnienia, zaś alimenty od powoda pozwolą na jej zabezpieczenie finansowe w związku z kontynuowaniem edukacji.

W tej sytuacji - z uwagi na brak przesłanki z art. 138 k.r.o. - Sąd oddalił powództwo M. K. (1) wobec M. K. (2) jako bezzasadne.