Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 stycznia 2013 r.

Sąd Rejonowy w Kędzierzynie-Koźlu Wydział III Rodzinny i Nieletnich

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Maciej Bainczyk

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Izabela Pietyra

po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2013 r. w Kędzierzynie – Koźlu

na rozprawie

z powództwa małoletniego G. C.reprezentowanego przez G. C. (1)

przeciwko S. C.

o alimenty

1.  zasądza od pozwanego S. C.na rzecz małoletniego powoda G. C. ur. (...)alimenty w kwocie po 600 zł (sześćset złotych) miesięcznie, płatne z góry do rąk matki małoletniego powoda G. C. (1)do dnia 15-go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 01.01.2013 r.,

2.  postępowanie w sprawie umarza w zakresie objętym oświadczeniem powódki o cofnięciu pozwu,

3.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

4.  nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (kasa tutejszego Sądu) kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem należnej opłaty sądowej oraz 6 zł (sześć złotych) za klauzulę wykonalności,

5.  odstępuje od obciążenia powódki kosztami oddalonego powództwa,

6.  wyrokowi w pkt 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 czerwca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Opolu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2013 roku w Opolu

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniego G. C.reprezentowanego przez matkę

G. C. (1)

przeciwko S. C.

o alimenty

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Kędzierzynie-Koźlu

z dnia 23 stycznia 2013 roku

sygn. akt III RC 359/12

oddala apelację.

UZASADNIENIE

G. C. (1), matka małoletniego powoda G. C. po ostatecznym sprecyzowaniu żądania pozwu na rozprawie w dniu 23 stycznia 2013 r., domagała się zasądzenia od pozwanego S. C.na rzecz małoletniego bieżących alimentów od stycznia 2013 r. po 1.500 zł miesięcznie oraz kwot po 500 zł miesięcznie za okres lipiec-grudzień 2012 r., tytułem uzupełnienia wysokości wypłaconych faktycznie w tamtym okresie świadczeń po 1.000 zł miesięcznie, do kwoty całkowitej po 1.500 zł miesięcznie. Ograniczyła także częściowo żądanie pozwu za okres wcześniejszy.

W uzasadnieniu podnosiła, że małoletni G. C.urodził się w związku małżeńskim stron, a pozwany początkowo przekazywał na jego utrzymanie kwoty po 1.500 zł miesięcznie. Koszty utrzymania dziecka przekraczają sumę 1.000 zł miesięcznie, a powódka – będąc osobą bezrobotną - jest wspierana przez rodziców w ponoszeniu kosztów utrzymania domu.

Pozwany S. C. zgodził się na częściowe ograniczenie pozwu oraz uznał żądanie pozwu do kwot alimentów po 500 zł miesięcznie, a w pozostałej części wnosił o oddalenie powództwa. Wskazywał, że został zmuszony do podjęcia zatrudnienia za granicą w Austrii, gdzie faktycznie uzyskiwał znaczne dochody, pozwalające łożyć na utrzymanie syna kwoty rzędu 1.000-1.500 zł miesięcznie. Obecnie umowa o pracę się kończy, a on sam wraca do kraju, dlatego jego sytuacja dochodowa znacznie się pogorszy i nie będzie w stanie zaproponować wyższych świadczeń.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni G. C. ur. (...)jest synem małżonków G. C. (1)i S. C., którzy zawarli związek małżeński dnia (...)

Strony nigdy nie mieszkały razem na stałe i nie prowadziły wspólnego gospodarstwa domowego, a powódka od początku małżeństwa mieszka w domu rodziców i tam zamieszkał po urodzeniu małoletni. Jeszcze przed ślubem pozwany wyjechał do pracy do Austrii i w czasie pobytów w Polsce przyjeżdżał do żony i syna. Pozwany namawiał też żonę do wynajęcia osobnego mieszkania, planował kupić własne mieszkanie w R., ale do tego nie doszło. W styczniu 2012 r. ustały spotkania stron.

Dowód:

-odpis skrócony aktu urodzenia małoletniego powoda k. 5,

-odpis skrócony aktu małżeństwa k. 6,

-zeznania świadka J. P. k. 48,

-zeznania powódki G. C. (1)k. 85,

-zeznania pozwanego S. C. k. 85,

Strony nigdy nie ustalały sposobu finansowania utrzymania małoletniego. Kiedyś pozwana pracowała w zakładzie opieki zdrowotnej jako dokumentalistka, po urodzeniu syna nie wróciła do pracy i stosunek pracy wygasł. Od końca 2010 r. powód przekazywał powódce na utrzymanie kwoty po 1.000 zł miesięcznie, a po ustaniu zatrudnienia powódki co miesiąc była przekazywana kwota po 1.500 zł miesięcznie. Od czerwca 2012 r. pozwany do grudnia 2012 r. przekazywał co miesiąc kwoty po 1.000 zł miesięcznie. Te środki w całości powódka przeznaczała na utrzymanie dziecka, a sama pozostawała na utrzymaniu rodziców.

Pozwany S. C. w okresie od dnia 4 lipca 2011 r. do 31 października 2012 r. był zatrudniony na podstawie czasowej umowy o pracę w firmie (...) Sp. Z O. O.w G., a umowa wygasła po upływie czasu, na jaki ją zawarto.

W okresie maj-październik 2012 r. pozwany uzyskał dochód netto w kwocie 34.762 zł, a z tej sumy nie dokonywano potrąceń z tytułu użytkowanego mieszkania.

Dowód:

-kopia umowy o pracę pozwanego k. 35-37,

-kopia świadectwa pracy pozwanego k. 71,

-kopia wydruku operacji na rachunku bankowym powódki k. 90-91,

-zaświadczenie o dochodach i zatrudnieniu k. 89,

-zeznania powódki G. C. (1)k. 85,

-zeznania pozwanego S. C. k. 85,

Małoletni G. C.skończył dwa lata i pozostaje pod opieką matki. Dziecko jest zdrowe, choć cechuje go niska odporność. Korzysta nadal z pampersów za około 90 zł miesięcznie. Małoletni jest karmiony jak osoba dorosła, dodatkowe wydatki to mleko i soki. Według powódki na środki higieny dla dziecka wydaje po 200 zł miesięcznie, na odzież – 200 zł, zakup żywności – 400-500 zł, zabawki – 150 zł, a lekarstwa - 100 zł.

Jednocześnie w zestawieniu kosztów utrzymania małoletniego matka wskazała, że wyżywienie i słodycze to w stosunku miesięcznym wydatek około 375 zł, owoce i warzywa – 120 zł, odzież i obuwie – 245 zł, środki czystości i kosmetyki - 235 zł, zabawki i książki – 123 zł, leki i inne wydatki na zdrowie dziecka – niemal 150 zł oraz udział w kosztach utrzymania domu – 220 zł.

Małoletni zamieszkuje w domu należącym do rodziców matki, na piętrze budynku mieszka babcia G. C. (1), ale jej mieszkanie ma osobne liczniki poboru energii elektrycznej i gazu.

G. C. (1) nie ponosi żadnych wydatków związanych z utrzymaniem mieszkania, a koszty te ponoszą jej rodzice. Na wydatki składają się koszty rachunków za wodę, prąd, gaz, opał, wywóz śmieci, telewizor i telefon, co łącznie wynosi około 800 zł.

Matka powódki jest emerytką i uzyskuje świadczenie po 1.400 zł miesięcznie, a ojciec osiąga dochody z prac dorywczych po ok. 1.000 zł miesięcznie, zaś w styczniu 2013 r. będzie starał się o emeryturę.

Dnia 2 grudnia 2012 r. M. Z. – matka G. C. (1) - kupiła w markecie budowalnym kocioł węglowy z oprzyrządowaniem za kwotę 1.856,01 zł.

Powódka jest zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy od lutego 2011 r., do sierpnia 2011 r. uzyskiwała zasiłek dla bezrobotnych. Szuka pracy, lecz do tej pory nie podejmowała dorywczego zatrudnienia.

Dowód:

-zestawienie wydatków k. 7-8,

-kopie rachunków k. 9-19, 22, 23,

-kopie przelewów k. 20,21,

-kopia dokumentacji medycznej dotyczącej małoletniego k. 24-26,

-zaświadczenie PUP w K. k. 27,

-kopia rachunku za zakup pieca k. 84,

-zeznania świadka J. P. k. 48,

-zeznania świadka J. Z. k. 48-49,

-zeznania powódki G. C. (1)k. 85,

Pozwany S. C.od czasu powrotu z pracy w Austrii mieszka u matki w R.i nie ponosi kosztów utrzymania mieszkania.

Dnia 6 listopada 2012 r. zarejestrował się w Powiatowym Urzędzie Pracy w R. jako bezrobotny z prawem do zasiłku od dnia 14 listopada 2012 r., deklarując jednocześnie chęć poszukiwania zatrudnienia.

Od początku stycznia 2013 r. pozwany jest zatrudniony w firmie (...) w R. za wynagrodzeniem 12 zł brutto za godzinę, pracuje po 8 godzin na dobę.

Dowód:

-zaświadczenie PUP R. k. 57,

-zeznania pozwanego S. C. k.85,

-oświadczenie pozwanego S. C. k. 92.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo należało uwzględnić w części.

Roszczenie alimentacyjne małoletniego powoda opierało się na treści art. 133 § 1 k.r.o., który mówi, iż rodzice są zobowiązani do alimentowania dzieci, które nie są w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania. W świetle brzmienia odpisu aktu urodzenia małoletniego powoda oraz oświadczeń stron istnienie obowiązku alimentacyjnego pozwanego nie budziło wątpliwości, pozwany zresztą uznał powództwo co do zasady, deklarując przy tym wolę realizowania pomocy alimentacyjnej na rzecz małoletniego na poziomie 500 zł miesięcznie. Dlatego też przedmiotem sporu, który podlegał rozstrzygnięciu sądu, było ustalenie wysokości należnych świadczeń alimentacyjnych, stosownie do faktycznych potrzeb małoletniego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości pozwanego - zgodnie z treścią art. 135 § 1 i 2 k.r.o. - oraz początku okresu, od którego świadczenia winny zostać zasądzone.

Sąd miał na uwadze wszystkie dowody przedstawione w sprawie, przy czym część wniosków dowodowych pozwanego (zeznania świadków M. K., M. C. i D. C.) oddalono, bowiem teza dowodowa, iż pozwany nie jest złym ojcem, nie była związana ze sprawą, a nadto pozwany nie wskazał, jaką wiedzę o potrzebach dziecka mają zgłoszeni świadkowie, zaś możliwości zarobkowe pozwanego zostały wykazane dokumentami i niekwestionowanymi zeznaniami samego pozwanego.

Ustalając zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniego sąd oparł się za treści zeznań matki małoletniego powoda oraz w części, na zestawieniu wydatków (k. 7-8), przy czym suma łącznych wydatków na wyżywienie, odzież, wydatki higieniczne, leczenie i inne, szacowana przez G. C. (1)w przedmiotowym zestawieniu na kwotę ponad 1.525 zł miesięcznie, zdaniem sądu przekraczała znacznie kwotę zwykłych wydatków na potrzeby dziecka w wieku małoletniego. Ponieważ powódka w treści pism oraz w swych zeznaniach nie podnosiła żadnych okoliczności usprawiedliwiających inny niż przeciętny poziom kosztów utrzymania syna G. C., sąd, kierując się zasadami doświadczenia życiowego, za sumę uzasadnioną przyjął kwotę niższą niż suma wskazana wyżej. I tak przy określaniu wydatków na wyżywienie sąd kierował się ogólnie wskazaną w zeznaniach powódki sumą i za uzasadnioną uznał średnią kwotę 350 zł miesięcznie, pomijając sumy wynikające z dołączonych paragonów fiskalnych, bowiem nie sposób tych wydatków jednoznacznie przypisać do konkretnej osobny, w szczególności do małoletniego powoda. Wśród wydatków odzieżowych jako kwotę uzasadnioną wiekiem dziecka przyjęto sumę 250 zł miesięcznie, zaś zwykłe, przeciętne koszty zakupu środków higieny (w tym: pampersów), środków czystości i kosmetyków należało oszacować na poziomie około 160 zł miesięcznie. Z kolei koszty zakupu zabawek i książek dla dziecka w wieku małoletniego to, zdaniem sądu, sumy rzędu 50-80 zł miesięcznie Szacując miesięczne usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniego do powyższej sumy doliczono kwotę 100 zł z tytułu kosztów leczenia (zgodnie z zeznaniami matki), co łącznie dało kwotę wydatków na utrzymanie małoletniego powoda w wysokości 925 zł miesięcznie (350 zł wyżywienie + 250 zł odzież + 160 zł środki higieny i czystości + średnio 65 zł na książki i zabawki + 100 zł leczenie). Sąd pominął przy tym kwoty z tytułu kosztów utrzymania domu, w którym mieszka małoletni, skoro faktycznie te koszty nie są ponoszone przez powódkę i de facto nie stanowią one rzeczywistego składnika wydatków na utrzymanie małoletniego, zaś z ewentualnym roszczeniem wystąpić w tej mierze wobec pozwanego mogliby dziadkowie małoletniego, ponoszący w całości te wydatki. Do kosztów utrzymania małoletniego nie sposób było także wliczyć ceny pieca jako nakładu na dom – składnik majątku dziadków dziecka - koniecznego do poniesienia niezależnie od faktu zamieszkiwania w domu małoletniego.

Dla sformułowania orzeczenia w niniejszej sprawie i określenia wysokości należnych małoletniemu powodowi od pozwanego świadczeń alimentacyjnych należało wyżej wskazaną kwotę koniecznych wydatków rozdzielić pomiędzy obydwu zobowiązanych do alimentacji rodziców małoletniego.

Zauważyć należy, że dopóki pozwany był zatrudniony za granicą, jego miesięczne dochody netto przekraczające średnio sumę 5.790 zł – niezależnie od znacząco wyższych kosztów utrzymania w Austrii - bez wątpienia pozwalały pozwanemu na funkcjonowanie na poziomie życia wyższym od przeciętniej krajowej i dawały racjonalne podstawy do kształtowania podobnie wyższego standardu życia małoletniego oraz zapewnienia finansowania kosztów utrzymania małoletniego w całości przez pozwanego. Strony nigdy nie określiły jasno, czy sumy przekazywane przez pozwanego przeznaczone są na utrzymanie dziecka, czy całej rodziny, jednak fakt podwyższenia świadczeń z kwoty 1.000 zł do 1.500 zł miesięcznie po utracie dochodów przez powódkę każe traktować te kwoty jako środki utrzymania matki i dziecka. Z tej racji uznać należało, że pozwany faktycznie finansował w całości koszty utrzymania małoletniego powoda, a jednocześnie oczekiwane przez powódkę zasądzenie dodatkowych kwot po 500 zł miesięcznie za okres lipiec-grudzień 2012 r. rozmijało się z zakresem potrzeb małoletniego, które w tamtym czasie były należycie w całości zaspokojone i roszczenie alimentacyjne w tej mierze podlegało oddaleniu.

Inaczej zaczęła wyglądać sytuacja majątkowa i zarobkowa pozwanego po powrocie do Polski. Zdaniem sądu nie sposób pozwanemu postawić skutecznie zarzutu niewłaściwego wykorzystywania swych możliwości zarobkowych w sytuacji, kiedy z przyczyn od niego niezależnych umowa o pracę za granicą wygasła, a on sam w ciągu krótkiego czasu po powrocie do kraju podjął zatrudnienie i obecnie uzyskuje dochody, choć ich realna wysokość zmniejszyła się trzykrotnie. Z tej racji wydatki związane z utrzymaniem małoletniego nie powinny być nadal w całości finansowane przez wyłącznie pozwanego, a zakres jego obowiązku alimentacyjnego winien uwzględnić także możliwości finansowania wydatków w części przez matkę dziecka. Mając przy tym na uwadze dyspozycję przepisu art. 135 § 2 k.r.o. - wiążącego częściowe spełnianie obowiązku alimentacyjnego poprzez osobiste starania o wychowanie i utrzymanie małoletniego – co w realiach niniejszej sprawy jest realizowane przez matkę małoletniego powoda - uzasadnione było ustalenie proporcjonalnie większego udziału ojca małoletniego w finansowaniu wydatków pieniężnych. W odniesieniu do przyjętej proporcji kwot ustalona przez sąd kwota świadczeń (600 zł alimentów należnych od pozwanego wobec łącznej kwoty 925 zł przeciętnych wydatków na utrzymanie małoletniego) odpowiada obciążeniu pozwanego wydatkami na poziomie 2/3 kosztów i jest w zasadzie zbieżne z kwotą akceptowaną przez pozwanego, uznającego roszczenie do sum po 500 zł miesięcznie. Zaznaczyć przy tym należy, że nie sposób do końca zaakceptować biernej postawy zarobkowej powódki, która mając możliwość zapewnienia dziecku pieczy dziadków, a niebawem – także opieki przedszkolnej, pomimo młodego wieku i doświadczeń zawodowych nie podejmuje żadnego zatrudnienia i od niemal półtora roku jest na utrzymaniu swych rodziców. W ocenie sądu, niezależnie od istniejącej złej sytuacji gospodarczej i znanych trudności na rynku pracy, podjęcie prac dorywczych lub zatrudnienia choćby na części etatu pozwoliłoby powódce na uzyskanie dochodów rzędu 400-500 zł miesięcznie, co z powodzeniem sfinansowałoby część kosztów utrzymania małoletniego. Stąd kwoty należnych od pozwanego w styczniu 2013 r. i miesiącach następnych świadczeń alimentacyjnych ustalono na poziomie 600 zł – która to kwota z jednej strony jest sumą odpowiadającą zdecydowanie większej części wydatków na utrzymanie małoletniego, z drugiej – pozostaje w zakresie możliwości pozwanego i jest jednocześnie dwukrotnie wyższa od wydatków w których winna współuczestniczyć matka dziecka.

Stąd żądanie pozwu uwzględniono w części, a w pozostałym zakresie pozew podlegał oddaleniu, jako niezasadny.

W części żądania objętej skutecznym oświadczeniem powódki o cofnięciu pozwu postępowanie umorzono w oparciu o przepis art. 355 § 1 k.p.c.

Rozstrzygnięcie o kosztach należnych Skarbowi Państwa wynika z treści art. 98 k.p.c. oraz art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Zaś z mocy art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. wyrokowi w punkcie zasądzającym alimenty nadano rygor natychmiastowej wykonalności.