Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 22-09-2015 r.

Sąd Okręgowy w Koninie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia – SO Anna Walczak- Sarnowska

Protokolant: Starszy sekretarz sądowy Lila Andrzejewska

przy udziale

po rozpoznaniu w dniu 22-09-2015 r. w Koninie

sprawy R. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o dodatek pielęgnacyjny

na skutek odwołania R. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

z dnia 16-12-2014r. znak: (...)

Zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje R. W. prawo do dodatku pielęgnacyjnego na okres lat trzech począwszy od daty złożenia wniosku .

Sygnatura akt III U 184/15

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. Inspektorat w K. decyzją z dnia 16 grudnia 2014 r., znak : (...) odmówił R. W. prawa do dodatku pielęgnacyjnego wskazując, że Komisja Lekarska ZUS nie uznała wnioskodawczyni za osobę niezdolną do samodzielniej egzystencji.

Odwołanie od decyzji złożyła R. W. wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do dodatku pielęgnacyjnego. Odwołująca wskazując na przebieg choroby oraz stwierdzone schorzenia wskazała, że utrudnionym jest jej normalne funkcjonowanie, a lekarze orzecznicy ZUS jej zdaniem niewystarczająco zbadali historie chorób.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego powołując się na argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił i zważył, co następuje :

R. W., ur. (...). ma przyznaną od dnia 17 stycznia 2009 r. rentę rodzinną po śmierci męża. Odwołująca ubiegała się o dodatek pielęgnacyjny i miała go przyznany przez organ rentowy do dnia 31 sierpnia 2010 r. Po tym okresie starała się o dalsze prawo do powyższego świadczenia, jednakże organ rentowy odmawiał uwzględnienia składanych wniosków, a wyrokiem z dnia 17 maja 2011 r. Sąd Okręgowy w Koninie w sprawie o sygn. akt III U 1039/10 oddalił odwołanie R. W. od decyzji organu rentowego z dnia 28 października 2010 r. w tym przedmiocie.

W dniu 10 września 2014 r. R. W. złożyła kolejny wniosek o przyznanie prawa do dodatku pielęgnacyjnego. Lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 6 października 2014 r. stwierdził, że odwołująca jest niezdolna do pracy lecz nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Po wniesieniu sprzeciwu Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 9 grudnia 2014 r. również nie stwierdziła, aby odwołująca była osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji.

Powyższe orzeczenie zostało wydane po analizie przedłożonej dokumentacji medycznej. Stanowiło ono podstawę uzasadnienia zaskarżonej decyzji.

W toku postępowania Sąd w oparciu o treść przepisu art. 278 k.p.c. przeprowadził dowód ze opinii biegłego internisty, neurologa, ginekologa
na okoliczność ustalenia, czy odwołująca jest niezdolna do samodzielnej egzystencji i jeżeli tak to od kiedy i na jaki okres.

W opinii biegły neurolog Z. R., internista M. O. oraz ginekolog A. R. rozpoznali u odwołującej : lekki niedowład połowiczy lewostronny – prawdopodobnie w następstwie niedokrwiennego udaru mózgu, stan po operacyjnym leczeniu wady zastawki mitralnej serca, stan po operacyjnym usunięciu macicy wraz z przydatkami z powodu raka szyjki macicy, niedobór wagi, zaburzenia żołądkowo – jelitowe w przebiegu przewlekłego popromiennego zapalenia odbytnicy z niedowagą, stan po plastyce zastawki miteralnej, stan po strumektomii w przebiegu wola nietoksycznego.

Całościowa ocena występujących u R. W. schorzeń powoduje, że jest ona osobą całkowicie niezdolną do samodzielnej egzystencji na okres 3 lat
w zakresie czynności polegających na utrzymywaniu higieny osobistej (kąpiel w wannie), utrzymywania porządku w domu, nabywania zakupów i przynoszenia ich do domu, korzystania ze środków komunikacji miejskiej w dojeździe np. do lekarza. Stan taki spowodowany jest głównie następstwami choroby nowotworowej i jej leczenia brachyterapii – w postaci popromiennego zapalenia jelita grubego z wyniszczającymi biegunkami jak również następstwami niedokrwiennego udaru mózgu.

Pozwany organ rentowy nie składał zastrzeżeń pod adresem opinii biegłych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w toku postępowania i aktach organu rentowego oraz w oparciu o opinię biegłych lekarzy specjalistów neurologa, internisty oraz ginekologa (k. 23-26).

Sąd uznał opinię biegłych za jasną, przekonującą oraz wyczerpującą. Opinia
ta sporządzona bowiem została przez specjalistów posiadających gruntowną wiedzę medyczną, a także doświadczenie zawodowe. Nadto przy sporządzaniu opinii biegli uwzględnili pełną dokumentację medyczną, a także wyniki przeprowadzonych badań należycie uzasadniając swoje stanowisko. Okoliczność, że biegły neurolog ocenił,
że możliwym jest samodzielne wykonywanie przez odwołującą pewnych czynności, nie wykluczało możliwości uznania, że odwołująca jest niezdolna do samodzielnej egzystencji, zwłaszcza, że biegły jednocześnie zaznaczył, że w zakresie nabywania żywności i przynoszenia jej do domu oraz do korzystania ze środków komunikacji miejskiej odwołująca nie jest zdolna do ich samodzielnego wykonywania. Podkreślenia wymaga również, że żadna ze stron nie złożyła zastrzeżeń do opinii powyższych biegłych.

Wartość dowodowa dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz w aktach organu rentowego nie była kwestionowana.

Przedmiotem sporu była ocena czy odwołująca R. W. spełnia przesłanki do przyznania jej dodatku pielęgnacyjnego do otrzymywanej renty.

Zgodnie z art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U.2015.748) dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielniej egzystencji albo ukończyła 75 lat życia, z zastrzeżeniem ust. 4.

Według art. 13 ust. 5 ustawy emerytalnej niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeka się w przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Ustawa nakazuje przy tym stosować odpowiednio art. 12 ust. 2 i 3 ustawy emerytalnej co oznacza, że stan ten orzeka się co do zasady na czas nie dłuższy niż 5 lat, a na okres dłuższy jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu.

Zakres użytego w art. 13 ust. 5 ustawy pojęcia "naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodujące konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych" jest dość szeroki i wchodzi w to opieka, oznaczającą pielęgnację, czyli zapewnienie ubezpieczonemu możliwości poruszania się, odżywiania, zaspokajania potrzeb fizjologicznych, utrzymywania higieny osobistej itp. oraz pomoc w załatwianiu elementarnych spraw życia codziennego, takich jak robienie zakupów, uiszczanie opłat, składanie wizyt u lekarza (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 29.10.2013 r., III AUa 230/13, Lex nr 1400349, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 19.03.2013 r., III AUa 1577/12, Lex nr 1298892).

Przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło Sądowi ustalić, że odwołująca jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji w myśl powołanego wyżej przepisu. Biegli byli zgodni, że odwołująca wymaga pomocy i praktycznie nie może wykonywać względem siebie podstawowych czynności dnia codziennego, w tym samodzielnego dokonywania zakupu żywności i przynoszenia jej do domu, utrzymywania higieny osobisty czy korzystania ze środków komunikacji miejskiej.

Biegły neurolog wskazał wprawdzie, że odwołująca ma możliwość samodzielnego wykonywania pewnych czynności, lecz w ocenie Sądu podzielić należy utrwalone w judykaturze stanowisko, że niezdolność do samodzielnej egzystencji występuje nawet wtedy, gdy osoba całkowicie niezdolna do pracy może wypełniać niektóre z elementarnych czynności życiowych we własnym zakresie, np. zje posiłek przygotowany przez inną osobę, o ile w pozostałym zakresie jest pozbawiona praktycznej możliwości egzystowania w humanitarnych warunkach bez koniecznej stałej lub długotrwałej pomocy ze strony osoby drugiej (tak m.in. Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 20 czerwca 1995 r., III AUr 551/95 OSA 1995/7-8/56, Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 5 września 2013 r., III AUa 1642/12, Lex nr 1372288).

Sąd uznał, że okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy zostały wyjaśnione w sposób niebudzący wątpliwości i nie istniała potrzeba dopuszczenia dowodu z kolejnej opinii biegłych w celu oceny stanu zdrowia odwołującej, w szczególności, że żadna ze stron nie składała zarzutów pod adresem wniosków opinii biegłych.

Jednocześnie mając na uwadze wnioski opinii Sąd uznał, że niezdolność do samodzielnej egzystencji u odwołującej ma aktualnie charakter okresowy i będzie trwać przez okres 3 lat. Po tym terminie możliwym będzie ocena czy doszło do poprawy stanu zdrowia. Odwołująca spełnia przesłanki do przyznania jej prawa do dodatku pielęgnacyjnego począwszy od dnia daty złożenia wniosku, wobec czego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w wyroku.

SSO A. Walczak - Sarnowska