Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 września 2015 r. w O.

sprawy z odwołania (...) Spółdzielni (...) w O.

przy udziale zainteresowanej D. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o zwrot nienależnie pobranego świadczenia

na skutek odwołania (...) Spółdzielni (...) w O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 30.05.2014r. znak (...)-1

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, iż (...) Spółdzielnia (...) w O. jest zobowiązana do zwrotu nienależnie wypłaconych świadczeń za okres od 01.03.1995r. do 28.02.2013r. w kwocie 214,66zł wraz z odsetkami od dnia 27.06.2014r.;

2.  oddala odwołanie w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 maja 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. zobowiązał (...) Spółdzielnię (...) w O. do zwrotu nienależnie wypłaconego świadczenia D. Z. w kwocie 15.807,92 zł wraz z odsetkami w kwocie 9.437,15 zł.

W odwołaniu od powyższej decyzji (...) Spółdzielnia (...) w O. podniosła, że nie zgadza się z powyższa decyzją ponieważ w jej ocenie nie wskazano nieprawdziwych danych skutkujących zawyżeniem świadczenia wypłaconego pracownicy (...) (...) D. Z..

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Postanowieniem z dnia 1 września 2014r. Sąd wezwał w trybie art. 477 ^{( 11)}§2 k.p.c. w charakterze zainteresowanej D. Z., która nie zajęła żadnego stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Począwszy od dnia 06.04.1995r. ubezpieczona D. Z. (ur. (...)) pobierała rentę inwalidzką III grupy przyznaną na podstawie ustawy z dnia 14.12.1982r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. Ostatnie zatrudnienie ubezpieczonej przed nabyciem prawa do renty było w (...) Spółdzielni (...) w O. na stanowisku kierownika sklepu. Wniosek o prawo do renty złożony został w dniu 27.02.1995r. w Oddziale ZUS w O. a wraz z nim świadectwa pracy i zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7a wystawione, jak podaje płatnik na podstawie karty zarobkowej i zasiłkowej.

(dowód: karta nr 7 akt 1-1053270).

Na tej podstawie organ rentowy decyzją z dnia 6.04.1995r. przyznał D. Z. prawo do renty. W dniu 18.02.2013r. ubezpieczona złożyła wniosek o emeryturę. Wobec ujawnienia okoliczności mających wpływ na przyznanie świadczenia rentowego organ rentowy wszczął postępowanie wyjaśniające. Decyzją z dnia 30.05.2014r. Inspektorat ZUS zobowiązał płatnika składek (...) Spółdzielnię (...) do zwrotu nienależnie wypłaconych świadczeń za okres od 01.03.1995r. do 28.02.2013r. w kwocie 15 807,92 zł i odsetki za

okres od 20.05.1995r. do 30.05.2014r. do dnia wydania decyzji, w kwocie 9 437,15 zł. Łącznie zobowiązano odwołującą do zwrotu kwoty 25 245,07 zł.

(dowód: decyzja k. 115 a.r.).

Postanowieniem z dnia 26 listopada 2014r. ZUS z urzędu sprostował oczywistą omyłkę w ten sposób, że zamiast kwoty nienależnie wypłaconej renty w okresie od 01.03.1995r. do 28.02.2013r. od 01.03.1995r. do 28.02.2013r. wpisano kwotę 9.437,15 zł, a kwotę odsetek za okres od 20.05.1995r. do 30.05.2014r. określono na 15.807,92zł zamiast 9.437,15zł. Łączna kwota do zwrotu nadal została taka sama tj. 25.245,07zł.

(dowód: postanowienie k. 1157a.r.).

W odwołaniu od decyzji ZUS z dnia 30.05.2014r. odwołujący płatnik podnosi, że D. Z. była zatrudniona w (...) Spółdzielni (...) w O. od 1 kwietnia 1978r. do 28 marca 1995r. na stanowisku kierownika sklepu. W dniu 24-02-1995r zakład pracy wystawił D. Z. (1) zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu na obowiązującym w tym czasie druku ZUS Rp-7a wypełniając go zgodnie z obowiązującymi wymogami - podano wynagrodzenie pracownika z okresu wybranych przez niego 5 lat kalendarzowych z ostatnich 14 lat-tj. z okresu 01- 01-1983r do 31-12-1988r. W ocenie odwołującej się - (...) Rp-7a nie przewidywał wykazywania okresów przebywania na zasiłkach chorobowych pracownika. Zaświadczenie natomiast zostało wystawione na podstawie kart zarobkowych i kart zasiłkowych zgodnie z tymi dokumentami. Ponadto w zaświadczeniu podano, że okres zasiłkowy D. Z. wyczerpie się 28 marca 1995r. Następnie 31 marca 2004r zakład pracy wystawił D. Z.zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu do kapitału początkowego za cały okres zatrudnienia, w którym kwoty wynagrodzenia wykazane w zaświadczeniu z 24-02-1995r za okres od 1983r. do 1988r są tożsame. Zaświadczenie z 31 marca 2004r zawierało również kwoty wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy i świadczeń z ubezpieczenia społecznego, jak również zawarty w załączniku wykaz zwolnień lekarskich. W ocenie (...) (...) ZUS był już w posiadaniu pełnej wiedzy o okresach przebywania D. Z. na zasiłkach chorobowych. ZUS jako organ administracji publicznej obowiązany jest do pełnego wykorzystania posiadanych w swoich zasobach danych mających wpływ na wysokość ustalanych świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

W toku postępowania sądowego biegła H. G. określiła, iż różnica pomiędzy świadczeniem wypłaconym D. Z. (1) w okresie od 29 marca 1995 roku do 28 lutego 2013 roku z uwzględnieniem okresów nieskładkowych wykazanych w zaświadczeniu k. 7 akt rentowych, a świadczeniem jakie winno być wypłacone przy przyjęciu okresów nieskładkowych z załącznika do zaświadczenia RP 7 (k. 6 akt emerytalnych) wynosi - biorąc pod uwagę faktycznie wypłacaną rentę i rentę jaka winna być wypłacana z uwzględnieniem treści zaświadczenia z k. 6 akt emerytalnych - 227.23 złotych (zał. 1 i 2) - wariant I. Biorąc pod uwagę rentę jaka powinna być wypłacana z uwzględnieniem zaświadczenia dołączonego do akt rentowych (k. 7) i rentę jaka winna być wypłacana z uwzględnieniem treści zaświadczenia z k. 6 akt emerytalnych – 214,66 złotych (zał. 3 i 4) – wariant II opinii.

( dowód: akta emerytalno-rentowe D. Z. I - (...) oraz opinia biegłej H. G. k. 78-100).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie co do zasady zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 125 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, pracodawcy obowiązani są do wydawania pracownikowi lub organowi rentowemu zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości; przygotowania, za zgodą pracownika, wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy i przedłożenia go organowi rentowemu na 30 dni przed ustaniem prawa do zasiłków chorobowych;

Ponadto w myśl. art. 125a, ust. 3 ww. ustawy, Płatnik składek jest zobowiązany do wystawienia zaświadczenia o wysokości przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, wypłaconego za okresy, za które przychód ten przysługuje, a także o wysokości wypłaconych wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy, świadczeń i zasiłków oraz innych należności, o których mowa w art. 15 ust. 3. 103 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach rentach z FUS.

Stosownie do art.84 ust.6 ustawy z dnia 13 października 1998r o systemie ubezpieczeń społecznych - jeżeli pobranie nienależnych świadczeń zostało spowodowane przekazaniem przez płatnika składek lub inny podmiot nieprawdziwych danych mających wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość, obowiązek zwrotu tych świadczeń wraz z odsetkami, o których mowa w ust. l, obciąża odpowiednio płatnika składek lub inny podmiot. Nieprawdziwe dane, o których mowa w art.84 ust.6 ustawy systemowej to dane niezgodne z rzeczywistością, niezgodne ze stanem faktycznym.

W ocenie Sądu Okręgowego kluczową kwestią dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy jest ustalenie, czy pracodawca (...) (...) wskazał wszystkie okresy przebywania na zasiłku chorobowym przez D. Z. w składanym druku Rp-7 z dnia 24.02.1995r. ( k.7 a.r.). Wbrew twierdzeniem odwołującej się druk złożony przez pracodawcę zawierał stosowne miejsce na wskazanie w/w okresów przebywania na zasiłku chorobowym. W miejscach wykropkowanych pracodawca naniósł stosowne kreski, sugerujące, iż D. Z. z zasiłków chorobowych nie korzystała.

W ocenie Sądu pracodawca nie wypełnił zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu w sposób prawidłowy – wskazał dane niezgodne z rzeczywistością. Winien zatem co do zasady ponieść odpowiedzialność o której mowa w art. 84 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W ocenie Sądu nie jest to jednak kwota wskazana w zaskarżonej decyzji ZUS.

Z opinii biegłej sądowej z zakresu rachunkowości H. G. wynika, że różnica pomiędzy świadczeniem wypłaconym D. Z. w okresie od 29 marca 1995 roku do 28 lutego 2013 roku z uwzględnieniem okresów nieskładkowych wykazanych w zaświadczeniu k. 7 akt rentowych, a świadczeniem jakie winno być wypłacone przy przyjęciu okresów nieskładkowych z załącznika do zaświadczenia RP 7 (k. 6 akt emerytalnych) wynosi:

• wariant I - biorąc pod uwagę faktycznie wypłacaną rentę i rentę jaka winna być wypłacana z uwzględnieniem treści zaświadczenia z k. 6 akt emerytalnych - 227.23 złotych (zał. 1 i 2),

• wariant II - biorąc pod uwagę rentę jaka powinna być wypłacana z uwzględnieniem zaświadczenia dołączonego do akt rentowych (k. 7) i rentę jaka winna być wypłacana z uwzględnieniem treści zaświadczenia z k. 6 akt emerytalnych – 214,66 złotych (zał. 3 i 4).

Biegła szczegółowo wskazała sposób wyliczenia powyższych kwot, sposób ich wyliczenia nie budzi wątpliwości. Opinia zdaniem Sądu, jest miarodajna i może stanowić podstawę do przyjęcia - zgodnie z wariantem II - iż rentę jaka powinna być wypłacana z uwzględnieniem zaświadczenia dołączonego do akt rentowych (k. 7) i rentę jaka winna być wypłacana z uwzględnieniem treści zaświadczenia z k. 6 akt emerytalnych - to kwota 214,66 złotych.

Podnieść należy, że żadna ze stron nie wniosła zastrzeżeń do opinii, z tym że organ rentowy przychylał się do wariantu I, a odwołująca do II opinii. W ocenie Sądu należało przyjąć wariant II, w którym biegła określiła należność, z uwzględnieniem wysokość należnej renty (takiej jaka powinna być wypłacona). Wariant ten zakłada wysokość świadczenia jakie organ rentowy winien był wypłacać D. Z. z uwzględnieniem zaświadczenia o okresach nieskładkowych dołączonego do wniosku o rentę. Wariant I uwzględnia faktycznie wypłaconą rentę – a skoro faktycznie wypłacana renta nie była określoną właściwie, to nie może w ocenie Sądu być przyjęta do wyliczenia nienależnie wypłaconego świadczenia.

W przedmiocie odsetek Sąd Okręgowy w pełni podziela pogląd wyrażony w przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3.02.2010r. (w sprawie IUK 210/09), iż ,,nie ma żadnych podstaw do stosowania przepisów prawa cywilnego (o bezpodstawnym wzbogaceniu lub czynie niedozwolonym) do oceny wymagalności nienależnie pobranego świadczenia. Określenia od kiedy należą się odsetki od świadczeń z ubezpieczenia społecznego, także od świadczeń podlegających zwrotowi , należy poszukiwać w prawie ubezpieczeń społecznych a nie w prawie cywilnym.” Mając powyższe stanowisko na uwadze Sąd Okręgowy uznał, iż odsetki winne być liczone od daty doręczenia decyzji tj. od dnia 27.06.2014r.

Mając powyższe na uwadze, Oddział ZUS decyzją z dnia 30.05.2014r. słusznie co do zasady zobowiązał odwołującą do zwrotu nienależnie wypłaconego świadczenia D. Z. za okres od 01.03.1995r. do 28.02.2013r. w kwocie 214,66 zł wraz z odsetkami od dnia 27.06.2014r. W pozostałym zakresie odwołanie zostało oddalone na podstawie art. 4771 4 § 1 k.p.c.

1