Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 października 2015 r.

Sąd Rejonowy w Lubinie Wydział IV Pracy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 października 2015 r. w Lubinie

na rozprawie sprawy

z powództwa E. R.

przeciwko Gimnazjum (...)w L.

o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne

I przywraca powódkę E. R. do pracy u strony pozwanej w Gimnazjum (...)w L. na dotychczasowych warunkach pracy i płacy,

II zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

III nakazuje stronie pozwanej uiścić na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w Lubinie) kwotę 1865,00 zł tytułem opłaty sądowej od uiszczenia której powód był zwolniony.

UZASADNIENIE

Powódka E. R. wniosła przeciwko stronie pozwanej Gimnazjum(...)w L. pozew o przywrócenie do pracy.

Wskazała, że była zatrudniona u strony pozwanej na stanowisku nauczyciela wychowania fizycznego od 1993r. na podstawie mianowania. 13.05.2015r. otrzymała listem poleconym wypowiedzenie umowy o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę podano zmniejszenie ogólnej liczby godzin wychowania fizycznego, brak możliwości ograniczenia etatu. Powódka podała, że przyczyna nie jest prawdziwa, a wątpliwości budzi także wybór jej osoby do zwolnienia. Pani dyrektor nie przedstawiła kryteriów doboru do zwolnienia. Podała także, że od dwóch lat razem z mężem, który również pracuje w tej szkole jako nauczyciel wychowania fizycznego mieli ograniczany etat, podczas gdy jeden z nauczycieli wychowania fizycznego o znacznie krótszym stażu pracy zatrudniony był w pełnym etacie.

Strona pozwana Gimnazjum(...) w L. nie uznała powództwa i wniosła o jego oddalenie.

W odpowiedzi na pozew zarzuciła, że obowiązek wskazania w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie ma charakter formalny, informacyjny. Przyczyną rozwiązania umowy o pracę z powódką były zmiany organizacyjne polegające na zmniejszeniu ogólnej liczby godzin wychowania fizycznego. W roku szkolnym 2015/2016 w arkuszu organizacyjnym zostały zatwierdzone 144 godziny wychowania fizycznego w 18 oddziałach, co przy zatrudnianiu 11 nauczycieli wychowania fizycznego spowodowałoby zatrudnienie wszystkich nauczycieli w niepełnym wymiarze. Wszyscy nauczycieli zatrudniani u strony pozwanej byli informowani o zmniejszającej się liczbie uczniów. W poprzednim roku szkolnym ograniczono godziny stosunku do większości nauczycieli wychowania fizycznego, co było demotywujące dla nauczycieli najbardziej zaangażowanych w pracę szkoły. Na dzień opracowywania arkusza organizacyjnego szkoły na rok 2015/2016 było 86 uczniów zamieszkałych w obwodzie szkoły, co można przeliczyć na trzy oddziały klas pierwszych. W związku z tym dyrektor szkoły dokonała podziału i uzupełnienia godzin do pełnego etatu innymi przedmiotami nauczycielom posiadającym kwalifikacje do ich prowadzenia. Powódka nie posiada dodatkowych kwalifikacji do prowadzenia innych zajęć. Strona pozwana wskazała, że dokonała wnikliwej analizy kwalifikacji formalnych, zawodowych i osobistych przed wskazaniem osoby do zwolnienia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka była zatrudniona u strony pozwanej na stanowisku nauczyciela wychowania fizycznego od 01.09.1993r. na podstawie mianowania.

Wynagrodzenie miesięczne powódki liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 3730,80 zł.

Pismem z 11.05.2015r. (doręczonym powódce 13.05.2015r.) strona pozwana rozwiązała z powódką umowę o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę podano „zmniejszenie ogólnej liczby godzin wychowania fizycznego, brak możliwości ograniczenia etatu, co uniemożliwia dalsze zatrudnianie Pani na tym stanowisku.”

dowód: akta osobowe powódki,

zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia za pracę, k. 30

W roku szkolnym 2014/2015 u strony pozwanej było 144 godzin wychowania fizycznego. Liczba klas pierwszych wynosiła 6. Zatrudnionych było 11 nauczycieli wychowania fizycznego, wszyscy mieli ograniczone etaty – po 13/18.

W roku szkolnym 2015/2016 u strony pozwanej jest 144 godzin wychowania fizycznego. Liczba klas pierwszych wynosi 6. Początkowo, dyrektor szkoły pozwanej przewidywała, że klas pierwszych będzie 3, adekwatnie do liczby dzieci zamieszkałych w obwodzie szkoły. 29.04.2015r. dyrektor szkoły przygotowała arkusz organizacyjny szkoły na obecny rok szkolny i przewidziała w nim 6 oddziałów klas pierwszych i 144 godzin wychowania fizycznego. Arkusz organizacyjny został zatwierdzony przez organ prowadzący 5 maja 2015r.

Pomimo, że zarówno liczba godzin wychowania fizycznego, jak i liczba oddziałów klas pierwszych nie zmieniła się w stosunku do poprzedniego roku szkolnego, dyrektor strony pozwanej zdecydowała o rozwiązaniu umowy o pracę z dwoma nauczycielami wychowania fizycznego, tj. z powódką i J. L.. W ten sposób dyrektor strony pozwanej chciała doprowadzić do sytuacji zatrudnienia mniejszej liczby nauczycieli wychowania fizycznego, ale w większym dla nich wymiarze godzin. Po rozwiązaniu z powódką i J. L. umów o pracę, w szkole jest 9 nauczycieli wychowania fizycznego, w tej grupie trzech nauczycieli zatrudnionych jest w niepełnym wymiarze.

Dyrektor strony pozwanej nie przedstawiła nauczycielom kryteriów doboru do zwolnień, które analizowała. Ani powódka, ani J. L. nie zostały poinformowane o przyczynach wytypowania ich do zwolnienia.

Około marca-kwietnia 2015r. nauczyciel wychowania fizycznego A. S. poinformowała dyrektor strony pozwanej, że planuje w następnym roku szkolnym skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia. W lipcu 2015r., nauczyciel ten złożył oficjalny (z zaświadczeniem lekarskim) wniosek o udzielenie tego urlopu. Po tym wniosku, dyrektor szkoły pozwanej złożyła propozycję objęcia 20 godzin wychowania fizycznego J. L.. Na radzie pedagogicznej w sierpniu 2015r. zmieniła zdanie i zaproponowała J. L. 8 godzin. K. L. propozycji tej nie przyjęła.

Po otrzymaniu przez powódkę pisma rozwiązującego umowę o pracę – 15 czerwca, powódka chciała zobaczyć plan organizacyjny szkoły. Dyrektor szkoły odmówiła powódce wglądu do tego dokumentu, argumentując, że powódka nie jest już pracownikiem szkoły.

W informacji mailowej z 15 czerwca 2015r. J. H., Przewodniczący Zespołu (...), za polecenie dyrektor strony pozwanej, zwrócił się do nauczycieli wychowania fizycznego o pilne przesłanie pani dyrektor informacji o szkoleniach z ostatnich trzech lat, podliczenia ilości, czasu szkoleń.

Powódka przebywała na urlopie dla poratowania zdrowia w roku szkolnym 2012/2013 oraz 2014/2015.

dowód: arkusz organizacyjny szkoły na rok 2014/2015

arkusz organizacyjny szkoły na rok 2015/2016

kserokopia informacji mailowej z 15.06.2014r., k.80

zeznania świadków:

K. H., k. 82 verte

J. L., k. 48

M. N., k. 83 verte

D. R., k. 84

A. S., k. 84 verte

zeznania powódki, k. 85

zeznania dyrektor strony pozwanej, k.86

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Zasadny jest zarzut powódki wskazujący na niewłaściwe, albowiem niedostatecznie skonkretyzowane, określenie przyczyny rozwiązania z powódką umowy o pracę.

Zgodnie z treścią art. 30 par. 4 k.p. w oświadczeniu pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie. Z ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że wskazana przyczyna powinna być prawdziwa i konkretna, a ujęcie jej w sposób zbyt ogólnikowy jest naruszeniem art. 30 par. 4 k.p. (por. wyrok Sądu najwyższego z 7.04.19994r., IPKN 645/98). W wypadku ewentualnej kontroli sądowej to podana pracownikowi przyczyna jest bowiem oceną zasadności rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę.

Dodatkowo, w przypadku dokonywania wyboru pracownika do zwolnienia, w ramach wymaganej „przyczyny” mieści się podanie pracownikowi kryteriów, jakie pracodawca przyjął podejmując decyzję o rozwiązaniu umowy o pracę. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z 04.11.2014r. (II PK 16/14) „Zwalniany pracownik, któremu pracodawca nie ujawnił kryteriów doboru do zwolnienia z pracy nie może być pozbawiony możliwości oceny trafności dokonanego wyboru, co wymusza na nim wszczęcie sądowej procedury odwoławczej w celu poznania konkretnej i rzeczywistej przyczyny potencjalnie uzasadniającej dokonanie wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony. Ponadto podana zwalnianemu pracownikowi przyczyna wypowiedzenia nie podlega w postępowaniu sądowym "konkretyzacji", która w istocie polega na powołaniu nowych, wcześniej niewskazanych w pisemnym oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyn, okoliczności lub uzasadnienia kontestowanego wypowiedzenia.” W uzupełnieniu tej argumentacji można powołać również pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z 30.09.2014r. (IPK33/14), według którego „Kryteria doboru pracowników do zwolnienia nie są wprawdzie skatalogowane w żadnym powszechnie obowiązującym przepisie prawa pracy, a sąd rozpoznający odwołanie pracownika od wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego w ramach redukcji etatów nie może krępować pracodawcy w prowadzeniu polityki kadrowej i narzucać mu własnego zestawu owych kryteriów, jednakże typowanie osób, z którymi ma nastąpić rozwiązanie stosunku pracy w ramach indywidualnych lub grupowych zwolnień z pracy, nie może mieć arbitralnego i dowolnego charakteru. Pewne ramy prawne dla decyzji pracodawcy zakreślają przepisy art. 94 pkt 9 oraz art. 11 ³ i art. 18 ^3a k.p., nakazujące pracodawcy stosowanie obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny pracowników i wyników ich pracy również przy doborze osób zakwalifikowanych do zwolnienia.”

W okolicznościach przedmiotowej sprawy Sąd przyjął, że przyczyna wskazana powódce jako motyw rozwiązania z nią umowy o pracę, wymogów wyżej omówionych nie spełnia. Bezsporne jest bowiem w niniejszej sprawie, że dyrektor strony powodowej dokonywała wyboru pracowników (dwóch) do zwolnienia, z grupy 11 nauczycieli wychowania fizycznego. Pracownicy ci w większości to pracownicy z wieloletnim stażem pracy, mianowani, w równym stopniu obawiający się zwolnienia w związku z ograniczającą się na przestrzeni ostatnich kilku lat liczbą uczniów. Bezsporne było jednocześnie, że pracownicy, w tym powódka nie byli informowani o kryteriach przyjętych przez dyrektor strony pozwanej, zapoznanie się z takimi kryteriami, jeśli rzeczywiście zostały w sposób formalny stworzone, nie zostało pracownikom umożliwione. O tym czym kierowała się dyrektor strony pozwanej zwalniając właśnie powódkę, powódka dowiedziała się z odpowiedz na pozew. Prezentowanie pracownikowi w taki sposób (w odpowiedzi na pozew) motywów decyzji i w ten sposób uszczegóławianie podanej wcześniej przyczyny jest niedopuszczalne i czyni dokonane wypowiedzenie wadliwym.

Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie można wysnuć wniosek, że dyrektor szkoły nie chciała po prostu wobec powódki szerzej argumentować podjętej decyzji, o czym świadczy choćby fakt, że odmówiła jej wglądu do arkusza organizacyjnego szkoły, z błędną argumentacją, że powódka nie jest już pracownikiem szkoły, choć nim pozostawała do końca sierpnia 2015r. Nie jest usprawiedliwieniem dla lakoniczności podanej powódce przyczyny wypowiedzenia fakt nieobecności powódki w pracy w związku z urlopem dla poratowania zdrowia. Po pierwsze precyzyjne podanie przyczyny zwolnienia powinno nastąpić w piśmie rozwiązującym z powódką umowę o pracę. Ponadto nauczycielka J. L., pomimo, że w roku szkolnym 2014/2015 pracę świadczyła, również nie została poinformowana o przyjętych kryteriach doboru pracownika do zwolnienia.

W kontekście powyższych rozważań należy przyjąć, że bez znaczenia dla oceny zgodności z prawem wypowiedzenia umowy o pracę powódce pozostaje fakt, czy dyrektor strony pozwanej stworzyła jednoznaczne i obiektywne kryteria doboru do zwolnienia i je zastosowała, skoro nie poinformowała o tym powódki. Na marginesie więc można jedynie zwrócić uwagę na treść maila z czerwca 2015r. (po podjęciu decyzji o zwolnieniu powódki,), w którym nauczyciele wychowania fizycznego zostali w trybie pilnym poproszeni o zaprezentowanie swoich dodatkowych osiągnięć. Zbędne jest też w tych okolicznościach analizowanie pod względem merytorycznym kryteriów doboru do zwolnienia, które dla siebie stworzyła dyrektor strony pozwanej.

Dodatkowo należy podkreślić, że w roku szkolnym 2015/2016 nie doszło do zmniejszenia ogólnej liczby godzin wychowania fizycznego w stosunku do ubiegłego roku szkolnego, a o tym mowa w wypowiedzeniu złożonym powódce. Czyni to podaną przyczynę nieprawdziwą. Dyrektor pozwanej szkoły zeznała, w uzasadnieniu podjętej decyzji o zwolnieniu dwóch nauczycieli, że chciała, w ramach tej samej liczby godzin wychowania fizycznego, ograniczyć liczbę nauczycieli wychowania fizycznego, albowiem wszyscy pracowali w niepełnym wymiarze godzin. Decyzja o rozwiązaniu z powódką umowy o pracę została bowiem podjęta po stworzeniu przez stronę pozwaną i zatwierdzeniu przez organ prowadzący arkusza organizacyjnego szkoły, który w zakresie liczby godzin tego przedmiotu nie wprowadzał żadnych zmian. Taka argumentacja nie jest tożsama z przyczyną wskazaną powódce w piśmie rozwiązującym z nią umowę o pracę i stanowi w istocie niedopuszczalne na tym etapie konkretyzowanie tej przyczyny.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że wypowiedzenie umowy o pracę z powódką było niezgodne z prawem, tj. wymaganiami określonymi w art. 30 par. 4 k.p., co skutkowało na podstawie art. 45 k.p. przywróceniem powódki do pracy.

Orzeczenie o kosztach postępowania znajduje oparcie w art. 98 k.p.c.