Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 października 2015 r.

Sąd Rejonowy w Ostrołęce IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSR Monika Jankowska

Protokolant sekr. sądowy Justyna Kojtek

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2015r., w O., na rozprawie

sprawy

z odwołania M. R. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. Inspektorat w P.

z dnia 28 września 2012 r. znak: (...)

o jednorazowe odszkodowanie z tyt. wypadku przy pracy

O R Z E K A :

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje odwołującemu M. R. (1) prawo do uzupełniającego jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy z dnia 29.01.2010 roku, w związku z ustaleniem u niego 65 %-owego (sześćdziesięciopięcioprocentowego) trwałego uszczerbku na zdrowiu.

2.  Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. na rzecz odwołującego M. R. (1) kwotę 60,00 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

3.  Sprawę w zakresie żądania zobowiązania organu do wypłaty odsetek ustawowych od zwiększonego procentowo jednorazowego odszkodowania przekazać Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P..

Sygnatura akt IV U 179/12

UZASADNIENIE

W dniu 01.10.2012 r. do Sądu Rejonowego w Ostrołęce Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło odwołanie M. R. (1) od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. Inspektorat w P. dnia 28 września 2012r., znak (...) w przedmiocie przyznania prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 29.01.2010 roku.

Odwołujący wniósł o: uchylenie zaskarżonej decyzji, o ustalenie pełnej wysokości procentowej trwałego uszczerbku na zdrowiu powoda przez biegłych lekarzy specjalistów i o zasądzenie wyrównania powodowi zaniżonego odszkodowania.

Uzasadniając swoje stanowisko powód wskazał, że w dniu 29 stycznia 2010 r. uległ wypadkowi przy pracy z winy pracodawcy i doznał wraz z utratą przytomności urazu głowy ze stłuczeniem mózgu, krwawienia podpajęczynówkowego, złamania pokrywy czaszki, urazu kręgosłupa, niedosłuchu ucha prawego, obniżenia ostrości wzorku. W związku z obrażeniami przebywał przez 26 dni w szpitalu, a następnie na zasiłku chorobowym i rehabilitacyjnym do 29 listopada 2011 r. które nie przyniosły rezultatów, dlatego powód od 30 września 2011 r. pozostaje na rencie chorobowej z orzeczoną częściową niezdolnością do pracy. Odwołujący podkreślił, że codzienne jego życie od wypadku jest koszmarem, objawiającym się znaczną utratą słuchu ucha prawego, przewlekłymi bólami głowy, przewlekłymi bólami szyjnymi, przewlekłymi bólami kręgosłupa lędźwiowego, przewlekłymi bólami piersiowymi, zaburzeniami równowagi z zawrotami głowy, dużymi trudnościami w nauczaniu i zapamiętywaniu, obniżoną ostrością wzoru, częstymi zaburzeniami snu, zespołem stresu pourazowego, nerwicą pourazową z nadpobudliwością nerwową, stanami lękowymi, krótkotrwałymi utratami świadomości i zaburzeniami czucia, powodującymi wypadania przedmiotów z obu rąk, drętwieniem kończyn górnych i dolnych, znaczącą utratą percepcji. Odwołujący podkreślił, że stał się niepełnosprawnym młodym człowiekiem w wieku 25 lat, utracił zdolność do wykonywania pracy zarobkowej, przerwał również studia na IV roku. W ocenie odwołującego zaskarżona decyzja nie uwzględnia całego procentowego trwałego uszczerbku na zdrowiu, ponieważ nie uwzględnia wszystkich skutków i powikłań. (k.3-10)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podniósł, że odwołujący był dwukrotnie badany, najpierw przez Lekarza Orzecznika ZUS, który określił u odwołującego 10% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 29.01.2010 r., a następnie na skutek swojego sprzeciwu, przez Komisję Lekarską ZUS. Ta ostatnia również ustaliła u odwołującego 10% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, spowodowanego skutkami wypadku przy pracy z dnia 29.01.2010 r. Dlatego też, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał M. R. (1) prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu, będącego następstwem wypadku przy pracy z dnia 29 stycznia 2010 roku, w wysokości 6.800,00 złotych (680,00 zł x 10 % =6.800,00 złotych).

Na rozprawie w dniu 30 października 2015 r., zawodowy pełnomocnik odwołującego (adwokat) wniósł o uwzględnienie odwołania w ten sposób, by przyznać odwołującemu jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy z dnia 29.01.2010 r. odpowiadające uszczerbkowi na zdrowiu w wysokości co najmniej 65% wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wydania decyzji ZUS, tj. od dnia 28.09.2012 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego wg norm przepisanych (k. 249).

Pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania i podtrzymał stanowisko organu rentowego z pisma z dnia 13.07.2015 r. o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych z zakresu okulistyki, laryngologii, neurologii i psychiatrii. (k.249)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskiem z dnia 11 maja 2012 roku, odwołujący M. R. (1) zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przyznanie i wypłacenie mu jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy z dnia 29.01.2010 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie kwestionował, iż zdarzenie, któremu uległ M. R. (1) w dniu 29.01.2010 r., było wypadkiem przy pracy w rozumieniu przepisów ustawy, dlatego też odwołujący został skierowany na badanie lekarskie, celem ustalenia wysokości uszczerbku na zdrowiu.

W dniu 14 sierpnia 2012 r. Lekarz Orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ustalił, że odwołujący M. R. (1) w wyniku w/w zdarzenia doznał 10 % długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

Od orzeczenia tego w dniu 03.09.2012 r. sprzeciw wniósł ubezpieczony.

W dniu 21.09.2012 r. Komisja Lekarska II Oddział w W. nr (...) przebadała odwołującego i również ustaliła 10 % długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

Wobec powyższego, decyzją z dnia 28.09.2012 r., nr sprawy (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił i przyznał odwołującemu M. R. (1) prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu w wysokości 10 %, tj. w wysokości 6.800,00 złotych (680,00 zł x 10 % =6.800,00 złotych).

Od decyzji tej odwołanie do tutejszego Sądu złożył M. R. (1).

W dniu 29 października 2012 r., Sąd dopuścił w niniejszej sprawie dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu neurologii, laryngologii, psychiatrii i okulistyki na okoliczność ustalenia procentowego trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu odwołującego, będącego następstwem wypadku przy pracy, jakiemu uległ odwołujący w dniu 29.01.2010 r. na podstawie badania przedmiotowego, akt i dokumentacji lekarskiej (k. 28).

Po badaniu i na podstawie dokumentacji lekarskiej biegły z zakresu otolaryngologii T. S. i z zakresu neurologii T. P. rozpoznali u odwołującego: zawroty głowy o charakterze pozabłędnikowym, prawostronny niedosłuch zmysłowo – nerwowy, przebyty uraz czaszkowo – mózgowy ze stłuczeniem płata czołowego prawego, pourazowym krwawieniem podpajęczynówkowym, złamaniem podstawy czaszki, bóle i zawrotu głowy, zespól adaptacyjny i stwierdzili, że u odwołującego M. R. (1) występuje długotrwały uszczerbek na zdrowiu spowodowany skutkami wypadku przy pracy z dniu 29 stycznia 2010 r. nr poz. Tabeli 42 „b”-5%, 1 „a”-5%, 10 „a”-10% razem = 20%. (k.33-35)

Odpis opinii został doręczony obu stronom i każdej z nich zakreślono termin 7 dni na zgłoszenie ewentualnych uwag i zastrzeżeń do opinii biegłych.

Odwołujący M. R. (1) w piśmie, które wpłynęło do tut. Sądu w dniu 08.04.2013 r. zgłosił szereg uwag i zastrzeżeń do przedmiotowej opinii, zarzucając ostatecznie, że jest ona niejasna, niekompletna i budzi szereg wątpliwości. (k. 49-51)

Pełnomocnik ZUS, w piśmie z dnia 15 kwietnia 2013 roku (k. 56) wniósł o powołanie nowych biegłych z zakresu neurologii i laryngologii i przeprowadzenie dowodu z ich opinii. Jednocześnie załączył pismo „stanowisko Przewodniczącego Komisji Lekarskich przy II Oddziale ZUS w W. w sprawie opinii biegłych z powództwa M. R. (1)”, w którym wskazano, że zastosowany punkt tabeli uszczerbkowej nie znajduje uzasadnienia (k.57).

Wobec tego w dniu 17 kwietnia 2013 r., Sąd dopuścił w niniejszej sprawie dowód z opinii innego zespołu biegłych lekarzy z zakresu neurologii, laryngologii, psychiatrii i okulistyki na okoliczność ustalenia procentowego trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu odwołującego, będącego następstwem wypadku przy pracy, jakiemu uległ odwołujący w dniu 29 stycznia 2010 r. na podstawie badania przedmiotowego, akt, dokumentacji lekarskiej, również celem odniesienia do pisma ZUS z dnia 15.04.2013 r. oraz pisma odwołującego z dnia 03.04.2013 r. (k. 58)

Po badaniu i na podstawie dokumentacji lekarskiej biegły z zakresu neurologii W. T., biegły z zakresu psychiatrii A. K. i biegły z zakresu otolaryngologii i foniatrii A. S. rozpoznały i stwierdziły, że u odwołującego M. R. (1) występuje prawostronny niedosłuch zmysłowo-nerwowy pourazowy – 41 „a” - 20%, zawroty głowy w wywiadzie (o charakterze pozabłędnikowym), przebyty uraz czaszkowo mózgowy ze stłuczeniem prawego płata czołowego, krwotokiem podpajęczynówkowym pourazowym złamaniem pokrywy czaszki – 2 „a” - 5%, bóle głowy o charakterze przewlekłych bólów pourazowych, zaburzenia nastroju i osobowości o podłożu mieszanym reaktywno-organicznym (encefalopatia ze zmianami charakterologicznymi) – 9 „d” - 15%, łączna wartość procentowego długotrwałego uszczerbku na zdrowiu 40% (k. 69-72)

Biegli wskazali, że do czasu wypadku odwołujący nie był leczony psychiatrycznie, następnie nastąpiło pogorszenie stanu psychicznego, narastające objawy depresyjne, lękowe, pogorszenie funkcji poznawczych, poczucie niemożności poradzenia sobie w obecnej sytuacji, ograniczona zdolność do skutecznego wykonywania codziennych czynności. W badaniu psychologicznym znaczne osłabienie funkcjonowania poznawczego, obniżenie intelektu. Objawy zaburzeń nastroju o podłożu mieszanym – reaktywno-organicznym, w związku z uszkodzeniem mózgu (potwierdzonym badaniem MRI głowy z 2012 r.), jak i adaptacją do następstw wypadku (długotrwałe leczenie, pogorszenie funkcji poznawczych, utrata pozycji społecznej). Utrata słuchu na ucho prawe ok 70%, neurologicznie bez ogniskowego uszkodzenia OUN. Biegi zaznaczyli, że druga część postanowienia Sądu z dnia 17.04.2013 r. nie odnosi się do ich badania i opinii tylko do poprzednich lekarzy biegłych i tamta komisja powinna się do tego ustosunkować. (k. 69-72)

W piśmie, które wpłynęło do tut. Sądu w dniu 04.09.2013 r. M. R. (1) wniósł zastrzeżenia i uwagi do opinii sądowo-lekarskiej, zwracając uwagę, że w jego ocenie jest ona niekompletna w zakresie neurologii i psychiatrii. (k. 83-84)

Organ rentowy w piśmie z dnia 10.09.2013 r. (data prezentaty Sądu) wniósł o powołanie nowych biegłych z zakresu neurologii, laryngologii, psychiatrii, okulistyki i przeprowadzenie dowodu z ich opinii. Jednocześnie załączono „stanowisko Przewodniczącego Komisji Lekarskich przy II Oddziale ZUS w W. w sprawie opinii biegłych z powództwa M. R. (1)” w którym wskazano, że Przewodniczący nie zgadza się z opinią biegłych, nie wie jaką tabelą uszczerbkową posługiwali się biegli, ale na pewno nie tą aktualnie obowiązującą. Wobec niewłaściwej kwalifikacji biegłych dotyczących tabeli uszczerbkowej, Przewodniczący Komisji zawnioskował o powołanie innych biegłych. (k.91)

Z uwagi na wniesione zarzuty w dniu 17 września 2013 r., Sąd dopuścił w niniejszej sprawie dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu neurologii, laryngologii, psychiatrii i okulistyki na okoliczność ustalenia procentowego trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu odwołującego, będącego następstwem wypadku przy pracy, jakiemu uległ odwołujący w dniu 29 stycznia 2010 r. na podstawie badania przedmiotowego, akt, dokumentacji lekarskiej oraz odniesienia do S. Przewodniczącego Komisji Lekarskich przy II Oddziale ZUS w W. zawartych w piśmie z dnia 04.09.2013 r. i pisma odwołującego z dnia 30.08.2013 r.

W opinii sądowo-lekarskiej, która wpłynęła do tut. Sądu w dniu 10.12.2013 r. (data prezentaty Sądu) biegły sądowy w zakresie chorób oczu – B. M., biegły sądowy w zakresu psychiatrii M. F. i biegły sądowy w zakresu neurologii M. B. rozpoznały u M. R. (1) encefalopatię pourazową w wyniku przebytego urazu głowy ze stłuczeniem płatów czołowych oraz pourazowym krwawieniem podpajęczynówkowym, niedosłuch ucha prawego – do oceny laryngologa.

Wskazano, że po przeprowadzeniu badania podmiotowego i przedmiotowego, oraz analizie zawartej w aktach dokumentacji, biegli lekarze ustalają, iż badany w związku z urazem z dnia 29.01.2010 r. doznał uszczerbku na zdrowiu ocenianego zgodnie z Tabelą norm oceny procentowej trwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek nieszczęśliwego wypadku rekomendacja polskiego towarzystwa medycyny ubezpieczeniowej.

Zgodnie z pkt 9 „d” dot. zaburzeń neurologicznych i psychicznych spowodowanych organicznym uszkodzeniem mózgu (encefalopatia) biegłe z zakresu neurologii i psychiatrii oceniły uszczerbek na 20% - encefalopatia z niewielkimi zmianami charakterologicznymi i/lub niewielkim deficytem neurologicznym. Biegłe wyjaśniły, że w wyniku urazu głowy, jakiego doznał opiniowany doszło do stłuczenia mózgu – w wykonanym MRI głowy z dnia 15.11.2012 r., stwierdzono odcinkowy zanik kory prawego płata bieguna czołowego z dyskretnymi strefami gliozy podkorowej istoty białej. W wykonanym badaniu EEG stwierdzono zapis nieprawidłowy o dyskretnych zmianach patologicznych o charakterze rozsianym. Co prawda w badaniu neurologicznym nie stwierdza się odchyleń (ale mając na uwadze okolicę, w której doszło do uszkodzenia tzn. płatu czołowego – przy uszkodzeniach tej okolicy nie stwierdza się objawów ogniskowych tylko tzn. objawy psychoorganiczne). Nieprawidłowy obraz badania MRI wynik EEG oraz odchylenia stwierdzone w badaniach psychiatrycznym i psychologicznym, w związku z powyższym wg opinii pozwalają ocenić powstały uszczerbek zgodnie z pkt 9 „d”, a nie 10 tabeli. Dalej biegłe wskazały, że z wykonanych badań TK głowy wykonanych bezpośrednio po urazie, jak i wyniku badania MRI głowy z 15.11.2012 r. wynika, iż doszło do trwałego uszkodzenia płata czołowego prawego, stwierdzono też zmiany w lewym płacie czołowym, które też mogą wynikać ze zmian pourazowych z tamtego okresu. W związku z powyższym, ocenianie trwałego uszczerbku na zdrowiu, jakiego doznał opiniowany, zgodnie z pkt 10 nie jest adekwatne. Dolegliwości, jakie ma opiniowany w postaci bólów głowy i zawrotów głowy, zaburzenia pamięci, koncentracji, problemy ze snem, nadpobudliwość są konsekwencją przebytego urazu i nie stanowią odrębnej jednostki chorobowej, lecz wchodzą w skład powyższego rozpoznania.

Według oceny przez biegłego okulistę nie stwierdzono uszczerbku na zdrowiu z przyczyn okulistycznych.

W wyniku urazu ze stycznia 2010 r. odwołujący doznał urazu głowy, jak i stłuczenia okolicy 1-s (czyli powierzchniowego urazu tej okolicy). W wyniku upadku z dachu nie doszło do zmian urazowych trzonów kręgosłupa, rdzenia kręgowego, czy korzeni rdzeniowych. Dolegliwości bólowe kręgosłupa, które występują u opiniowanego nie mają związku z przebytym urazem, nie stwierdza się w badaniu żadnych odchyleń o charakterze korzeniowym, czy ubytkowym. W związku z tym nie ma podstaw do oceny długotrwałego uszczerbku w związku z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa, które występują u opiniowanego w wywiadzie. Nie doszło również do złamania pokrywy kości czaszki – w wykonanych badaniach TK głowy z pobytu w Szpitalu (...). Takie rozpoznanie widnieje w karcie informacyjnej Szpitala w W., ale jest błędne. Dlatego też, nie ma podstaw do oceny uszczerbku zgodnie z pkt 2 a. (k.113-117)

Zastrzeżenia do opinii wniósł odwołujący w dniu 10.01.2014 r. (data prezentaty Sądu) podnosząc również, że nie obejmuje ona opinii biegłego lekarza z zakresu laryngologii. (k. 121-123)

Organ rentowy w piśmie z dnia 23.01.2014 r. wskazał, że biegli opiniując ustalili uszczerbek na zdrowiu na podstawie Tabeli norm oceny (...) Towarzystwa (...), a zatem oparli się na innym dokumencie, niż obowiązuje przy orzekaniu stałych lub długotrwałych uszczerbków na zdrowiu, ponieważ Komisja Lekarska ZUS orzekała na podstawie załącznika do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustaleniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania, który nie przewiduje w swej treści pkt 9 „d” (k.126)

W dniu 30 stycznia 2014 r. Sąd dopuścił w niniejszej sprawie dowód z uzupełniającej opinii dotychczasowego zespołu biegłych lekarzy z zakresu neurologii, psychiatrii i okulistyki rozrzeszonego zgodnie z postanowieniem Sądu z dnia 17.09.2013 r. o biegłego z zakresu laryngologii lub wyraźnego wskazania dlaczego biegły tej specjalności został pominięty przy sporządzaniu opinii, celem odniesienia się do uwag i zastrzeżeń do opinii zawartych w piśmie pełnomocnika odwołującego z dnia 06.01.2014 r. oraz w piśmie pełnomocnika ZUS z dnia 23.01.2014 r. (k.127)

W opinii sądowo-lekarskiej, która wpłynęła do tut. Sądu w dniu 30.04.2014 r. (data prezentaty) biegli wskazali, że nie muszą tylko i wyłącznie stosować tabeli uszczerbku złączonej do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002 r., ponieważ tabela ta służy do oceny uszczerbku organom rentowym ZUS/KRUS. Podano, biegli zauważyli, że chcąc zastosować tabele organu rentowego musieliby obniżyć wartość procentową podaną przez ustawodawcę zamieszczoną w punkcie wg którego został oceniony badany. Wg tabeli użytej przez organ rentowy biegli psychiatra i neurolog musieliby zastosować pkt 9 „b”, jednakże lekarze uznali, iż ocena wg tabeli użytej przez nich, zarówno pod kątem wartości procentowej uszczerbku, jak i wyszczególnionych jasno punktów jednostek chorobowych jest słuszniejszym wyborem.

Podkreślono, że w składzie biegłych sądowych lekarzy przy Sądzie Okręgowym w Łomży nie ma biegłego z zakresu laryngologii, dlatego odwołujący się nie mógł być przez takiego biegłego oceniony.

Biegły psychiatra i neurolog podali, że uszczerbek został oceniony adekwatnie do stanu zdrowia badanego – w wysokości 20% wg punktu punktu: - encefalopatia z niewielkimi zmianami charakterologicznymi i/lub niewielkim deficytem neurologicznym 10-25. Zaznaczono, że jakiej by nie zastosować tabeli norm biegły z zakresu psychiatrii i neurologii podtrzymują opinię, iż uszczerbek jest oceniony właściwie i rzetelnie. Doprecyzowano, że biegli przy ocenie uszczerbku wzięli pod uwagę uszkodzenia obu płatów czołowych.

W ocenie biegłych wydających opinię uzupełniającą ocena wg pkt 9 „d” w wysokości 20% jest adekwatna do uszczerbku doznanego przez powoda, biorąc pod uwagę badania dodatkowe m.in. MRI głowy, EEG oraz badanie neurologiczne i psychiatryczne. Punkt 9 „c” dotyczy encefalopatii o umiarkowanym nasileniu, a odwołujący do tej grupy się nie kwalifikuje.

Ponadto, w ocenie biegłych uszczerbek został oceniony całościowo, skargi jakie opiniowany zgłasza w postaci bólów i zawrotów głowy, zaburzenia pamięci, koncentracji, problemy ze snem, nadpobudliwość są konsekwencją przebytego urazu i nie stanowią odrębnej jednostki chorobowej, lecz wchodzą w skład powyższego rozpoznania. Wyjaśniono, że na każdy zespół chorobowy składają się poszczególne objawy, zbiór objawów stanowi o rozpoznaniu danej jednostki chorobowej. Na podstawie objawów podawanych przez odwołującego lekarze rozpoznali u niego encefalopatię pourazową. W związku z tym nie jest zasadnym oceniać każdą skargę osobno, bóle głowy, czy zawroty mogą stanowić podstawę do oceny uszczerbku jeżeli są to odosobnione skargi. Natomiast w przypadku odwołującego się zgłaszane skargi wykraczają poza punkt „zaburzenia adaptacyjne będące następstwem urazu”.

W badaniu przedmiotowym z zakresu okulistyki podano ”VOD=0,8, VOS-0,8 sn. Do bl.0,5 cc 0,5 dsph. Barwy rozpoznaje prawidłowo, dno oka: tarcza n.II różowe, płaskie, granice wyraźne. Naczynia o kalibrze i przebiegu prawidłowym. Siatkówki różowe”. Odnosząc się do urazu kręgosłupa wyjaśniono, że biegli nie negują, iż powód doznał urazu kręgosłupa, ale nie doznał z tego powodu stałego uszczerbku na zdrowiu. Natomiast w badaniu TK głowy z dnia 29.01.2010 r. nie stwierdzono zmian pourazowych w obrębie kości czaszki, późniejsze badania również nie wykazały takich zmian pourazowych. (k.133-137)

Zastrzeżenia do przedmiotowej opinii wniósł odwołujący się w dniu 28.05.2014 r. (k. 144-145) oraz organ rentowy w dniu 05.06.2014 r. (k.152).

ZUS podnosił, że opinia została wydana na podstawie „tabeli”, która nie obowiązuje w ZUS. (k.153)

Postanowieniem z dnia 07.10.2014 r. (k. 182), Sąd dopuścił dowód z opinii kolejnego składu biegłych lekarzy z zakresu: neurologii, laryngologii, psychiatrii, okulistyki na okoliczność ustalenia procentowego trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, jakiego doznał odwołujący w wyniku wypadku z dnia 29.01.2010 r., na podstawie badania odwołującego M. R. (2), akt, dokumentacji lekarskiej oraz odniesienia się do pisma procesowego pełnomocnika odwołującego z dnia 03.07.201 r. oraz pisma pełnomocnika organu rentowego z dnia 24.07.2014 r. (k. 182).

W opinii z dnia 09.02.2015 r. biegli z zakresu chorób nerwowych i zaburzeń psychicznych – dr n. med. M. S., z zakresu neurologii - dr n. med. H. B. i biegły z zakresu otolaryngologii - dr n. med. I. R. rozpoznali u odwołującego przebyty uraz czaszkowo-mózgowy ze stłuczeniem płatów czołowych i krwawieniem podpajęczynówkowym, złamaniem podstawy czaszki, bóle i zawroty głowy pourazowe, pourazową głuchotę ucha prawego, skrzywienie grzbietu i przegrody nosa z utrudnieniem oddychania przez nos, zespól bólowy kręgosłupa L/S bez objawów podrażnienia korzeni nerwowych, encefalopatię pourazową. Biegli ustalili trwały uszczerbek na zdrowiu w związku z wypadkiem z dnia 29.01.2010 r. zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002 r., tj. głuchota ucha prawego – punkt 42 - 20%, encefalopatia pourazowa – punkt 9 „c” - 30%, złamanie podstawy czaszki – punkt 2 – 10%, łączny procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi więc wg tego zespołu biegłych 60%.

Biegli uzasadniając swoje stanowisko wskazali, że w wyniku wypadku z dnia 29.01.2010 r. odwołujący doznał urazu czaszkowo-mózgowego oraz urazu ucha prawego, skutkującego trwałym nieodwracalnym ubytkiem słuchu. Ubytek słuchu potwierdzony został badaniami audiometrycznymi. Wielkość ubytku słuchu, oceniona została zgodnie z cytowanym Rozporządzeniem i ustalono w związku z tym trwały, procentowy uszczerbek na zdrowiu w wysokości 20%. Wielkość uszczerbku na zdrowiu jest niezmienna i zgodna z ww. Rozporządzeniem. Biegli wskazali, że odwołujący od wypadku skarży się na zaburzenia pamięci, zmienność nastroju, problemy emocjonalne. Badanie psychologiczne wykonane w roku 2011 i 2012 potwierdziły ww. rozpoznania i ustaliły procentowy uszczerbek na zdrowiu.

Za rozpoznaniem encefalopatii przemawiają zaburzenia neurologiczne stwierdzane w badaniu klinicznym, poparte odchyleniami w badaniu MRI głowy (ogniska stłuczenia w płatach czołowych).

Wielkość ustalonego po obecnych badaniach, uszczerbku na zdrowiu u odwołującego się jest proporcjonalna i adekwatna do aktualnego stanu zdrowia oraz wyników badań lekarskich przeprowadzonych u odwołującego się. Biegli uważają, ze aktualne ustalony trwały procentowy uszczerbek na zdrowiu stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie stanu zdrowia odwołującego się i uwzględnia większość zarzutów ujętych w pismach procesowych pełnomocnika odwołującego z dnia 03.07.2014 r. oraz pełnomocnika organu rentowego z dnia 24.07.2014 r. (załącznik do akt akta z odezwy V Uo (...)).

W opinii z dnia 03.06.2015 r. biegły sądowy z zakresu chorób oczu – dr n. med. I. B. rozpoznała u M. R. (2) stan po urazie głowy w dniu 29.01.2010 r., nadwzroczność niskiego stopnia obu oczu, astygmatyzm krótkowzroczny prosty niskiego stopnia obu oczu. Biegłą wskazała, że w dokumentacji medycznej zawartej w aktach sądowych oraz w przeprowadzonym badaniu specjalistycznym odwołującego się nie stwierdzono zmian pourazowych w narządzie wzorku. Biegła wyjaśniła, że rozpoznane wady maja charakter wad wrodzonych. Ze względów okulistycznych wg załącznika do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002 r. trwały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu wynosi 0%.(załącznik do akt akta z odezwy V Uo (...)).

Postanowieniem z dnia 01.09.2015 r. Sąd dopuścił dowód z uzupełniających opinii biegłych lekarzy w następującym zakresie:

- zwrócono się do biegłych sądowych z zakresu otolaryngologii – Tomasza K. S. i z zakresu neurologii – T. P. z prośbą o wyjaśnienie dlaczego w opinii z dnia 23 lutego 2013 roku dot. M. R. (1) wskazano pozycję 42 „b” tabeli, skoro takiego punktu brak jest w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (tekst jednolity Dz. U. 2013.954 ). Jednocześnie Sąd prosił o wskazanie adekwatnego do tego schorzenia punktu i wartości procentowej z powołanego Rozporządzenia – w miejsce pkt 42”b”;

- zwrócono się do biegłych sądowych z zakresu otolaryngologii – A. S., z zakresu neurologii – W. T. i z zakresu psychiatrii – A. K. z prośbą o wyjaśnienie dlaczego w opinii z dnia 08 czerwca 2013 roku dot. M. R. (1) wskazano pozycje: 41 „a” tabeli, 2 „a” tabeli oraz 9 „d” tabeli, skoro takich punktów brak jest w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (tekst jednolity Dz. U. 2013.954 ). Jednocześnie Sąd prosił o wskazanie adekwatnych do tych schorzeń punktów i wartości procentowych z powołanego Rozporządzenia – w miejsce pkt 41 „a” , 2 „a” oraz 9 „d”,

- zwrócono się do biegłych sądowych z zakresu psychiatrii – M. F., z zakresu neurologii – M. B. z prośbą o wyjaśnienie dlaczego w opinii z dnia 09 listopada 2013 roku dot. M. R. (1) wskazano pozycję: 9 „d” tabeli, skoro takiego punktu brak jest w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (tekst jednolity Dz. U. 2013.954 ). Jednocześnie Sąd prosił o wskazanie adekwatnego do tego schorzenia punktu i wartości procentowej z powołanego Rozporządzenia – w miejsce pkt 9 „d”.

Biegły sądowy z zakresu neurologii T. P. i biegły sądowy z zakresu otolaryngologii – T. S. w piśmie z dnia 15.09.2015 r. wskazali, że wyjaśniają, iż długotrwały uszczerbek na zdrowiu spowodowany skutkami wypadku przy pracy z dnia 29.01.2010 r. wygląda następująco: 1. Prawostronny niedosłuch zmysłowo nerwowy - pkt 42 - 5%, przebyty uraz czaszkowo-mózgowy ze stłuczeniem płata czołowego prawego pourazowym krwawieniem podpajęczynówkowym, złamaniem podstawy czaszki – pkt 1 „a” -5%, zespół adaptacyjny – pkt 10 „a” - 10%. Razem 20%. (k. 226)

Biegły sądowy z zakresu neurologii M. B. i biegły sądowy z zakresu psychiatrii M. F. w piśmie procesowym z dnia 07.09.2015 r. i z dnia 15.10.2015 r. wyjaśniły, że przy sporządzaniu opinii w sprawie użyły Tabeli norm Oceny Procentowej Trwałego uszczerbku na Zdrowiu Wskutek Nieszczęśliwego Wypadku Rekomendację (...) Towarzystwa (...), natomiast wg tabeli Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania powstały uszczerbek na zdrowiu u odwołującego się ocenia się wg najbardziej zbliżonego punktu 9 „c” - w wysokości 20%. (k.228, k. 245)

W opinii uzupełniającej biegły sądowy – specjalista otolaryngologii i foniatrii A. P. wskazała, że w opinii sądowej dotyczącej M. R. (1) wystąpiła omyłka pisarka i rozpoznane u odwołującego schorzenie laryngologiczne – prawostronny niedosłuch zmysłowo-nerwowy pourazowy powoduje 20% uszczerbku na zdrowiu z tytułu utraty słuchu, obliczonego wg tabeli R. - pkt 42 w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania powstały uszczerbek na zdrowiu. (k.230)

W opinii uzupełniającej z dnia 25.09.2015 r. biegła z zakresu psychiatrii sądowej A. K. i biegła z zakresu neurologii W. T. wskazały, że wymienione w opinii podstawowej punktu zostały wskazane omyłkowo, adekwatne punkty i wartości procentowe z rozporządzenia to: w miejsce 41 „a” - pkt 42 – 20%, w miejsce 2 „a” – pkt 2 - 5 %, w miejsce 9 „d” – pkt 9 „b” – 50%. (k. 232)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów: odwołania (k. 3-10), odpowiedzi na odwołanie (k. 11-12), opinii sądowo-lekarskich głównych i uzupełniających (k. 33- 35, 69-72, 113-117, 133-137, 226, 228, 230, 232, 245; opinie biegłych zawarte w aktach odezwy V Uo (...)), pisma odwołującego się i pism organu rentowego, k. 49-51, 57, 83-84, 91, 121-123, 126, 144-145, 153, dokumentów z akt rentowych (...).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie jako zasadne podlegało uwzględnieniu.

Nie było spornym w niniejszej sprawie, iż odwołujący M. R. (1) w dniu 29.01.2010 r. uległ wypadkowi przy pracy i doznał obrażeń fizycznych.

Ustalenie zaś wysokości i charakteru uszczerbku na zdrowiu odwołującego wymagało wiadomości specjalnych.

Dlatego też, mając na względzie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2008 roku (Sygn. akt: V CSK 423/07), w którym wskazano, że ustalenia wymagające wiadomości specjalnych, aby mogły stać się składnikiem materiału dowodowego poddawanego ocenie, muszą przybrać formę określoną w art. 278 i nast. k.p.c., to znaczy postać opinii biegłego (biegłych) lub odpowiedniego instytutu”, Sąd Rejonowy dopuścił kolejne dowody z opinii biegłych.

Wskazać należy, że w opinii sądowo-lekarskiej, która wpłynęła do tut. Sądu w dniu 11.07.2013 r. (k. 69 i n). biegli z zakresu neurologii – W. T. i psychiatrii A. K. przyznały odwołującemu z tytułu encefalopatii ze zmianami charakterologicznymi, czyli z powodu zaburzeń nastroju i osobowości o podłożu mieszanym reaktywno-organicznym - 15% uszczerbku na zdrowiu (pkt 9 „d”).

Postanowieniem z dnia 01.09.2015 r. Sąd zwrócił się m.in. do ww. biegłych o wyjaśnienie, ponieważ brak jest takiego punktu w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (tekst jednolity Dz. U. 2013.954). Jednocześnie Sąd prosił o wskazanie adekwatnych do tych schorzeń punktów i wartości procentowych z powołanego Rozporządzenia – w miejsce m.in. pkt 9 „d”.

W opinii uzupełniającej z dnia 25.09.2015 r. biegła z zakresu psychiatrii sądowej A. K. i biegła z zakresu neurologii W. T. wskazały, że wymieniony w opinii podstawowej punkt został wskazany omyłkowo, adekwatny punkt i wartość procentowa z Rozporządzenia to: w miejsce w miejsce 9 „d” – pkt 9 „b” – 50%. (k. 232).

W ocenie Sądu, w rzeczonej opinii uzupełniającej, poza prawidłowym wskazaniem punktów Rozporządzenia, odpowiadającym uprzednio rozpoznanym u odwołującego schorzeniom, biegli dokonali nieuprawnionej weryfikacji poprzednich swoich ustaleń i choć pierwotnie ustalili 15% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z tytułu encefalopatii, to w opinii uzupełniającej ustalili ten uszczerbek na zdrowiu aż na 50%. W ocenie Sądu, opinia uzupełniająca biegłych w tym zakresie nie może zasługiwać na uwzględnienie, bowiem nie została uzasadniona merytorycznie i stanowi li tylko próbę ratowania ułomnej częściowo (w zakresie punktacji) opinii głównej.

Opinia pierwotna, tj. z dnia 11.07.2013 r. poprzedzona była badaniem podmiotowym, przedmiotowym oraz analizą dokumentacji medycznej. Na tej podstawie, biegli uznali, że w ich ocenie uszczerbek na zdrowiu u M. R. (1) z tytułu encefalopatii wynosi 15%. Zatem zmiana merytoryczna decyzji poprzez przyznanie w opinii uzupełniającej w zakresie encefalopatii 50% uszczerbku na zdrowiu nie jest wiarygodna. Biegli lakonicznie odnieśli się w tejże opinii uzupełniającej do zmiany numeracji, argumentując to omyłką. Zatem, weryfikację ustaleń biegłych w tym zakresie uznać należy za całkowicie dowolną i nie może ona stanowić podstawy rozstrzygnięcia w tej sprawie. Podkreślić należy, że takie przewartościowanie we wnioskach opinii to całkowita jej zmiana, co jednak jest nie do przyjęcia w niniejszej sprawie, bowiem biegli nie wycofali się, ani też nie skorygowali pozostałych ustaleń opinii głównej, a tam encefalopatia została sklasyfikowana bez zmian charakterologicznych.

W pkt 9 „d” Rozporządzenia ustawodawca wskazuje: zaburzenia neurologiczne i psychiczne uwarunkowane organicznie (encefalopatie):

a) otępienie lub ciężkie zaburzenia zachowania i emocji uniemożliwiające samodzielną egzystencję – 100%,

b) encefalopatie ze zmianami charakterologicznymi w zależności od stopnia – 50-70%,

c) encefalopatię bez zmian charakterologicznych – 30%.

Nie wchodząc w kompetencje biegłych, należy stwierdzić, iż z powyżej cytowanego przepisu wynika wprost, że niezależnie od tego, na podstawie którego podpunktu punktu 9 Rozporządzenia będzie oceniany uszczerbek na zdrowiu M. R. (1) z tytułu encefalopatii, to nie ma tam wskazania tegoż uszczerbku na poziomie 15%, tak jak w pierwotnej opinii przyznali biegli. Minimum przy tym schorzeniu, jakie wskazuje tabela to jest 30%. Jak nadmieniono, nie można przyjąć za biegłymi 15% uszczerbku na zdrowiu, ponieważ tabela tego nie przewiduje, nie przewiduje również widełek, w zakresie których mieściłby się uszczerbek na zdrowiu w takiej wysokości. W pierwotnej opinii biegli wskazywali, że encefalopatia występuje u odwołującego w lekkiej postaci, encefalopatia z niewielkimi zmianami charakterologicznymi i/lub niewielkim deficytem neurologicznym, ponieważ – jak wyjaśniali biegli - po wypadku nastąpiło pogorszenie stanu psychicznego, narastające objawy depresyjne, lękowe, pogorszenie funkcji poznawczych, poczucie niemożności poradzenia sobie w obecnej sytuacji, ograniczona zdolność do skutecznego wykonywania codziennych czynności. W badaniu psychologicznym znaczne osłabienie funkcjonowania poznawczego, obniżenie intelektu, objawy zaburzeń nastroju o podłożu mieszanym – reaktywno-organicznym, w związku z uszkodzeniem mózgu (potwierdzonym badaniem MRI głowy z 2012 r.), jak i adaptacją do następstw wypadku (długotrwałe leczenie, pogorszenie funkcji poznawczych, utrata pozycji społecznej). Zatem, jednoznacznie rzeczone objawy występujące u M. R. (1) zgodnie z cyt. Rozporządzeniem są kwalifikowane jako encefalopatia bez zmian charakterologicznych, za którą może być przyznany uszczerbek na zdrowiu na poziomie 30%. Tak też została ona zakwalifikowana przez Sąd, ponieważ przyjęcie encefalopatii na poziomie 50% byłoby już encefalopatią ciężką, czego z kolei biegli nie stwierdzili (i to biegli różnych zespołów).

Sąd przyjął w przypadku encefalopatii 30% uszczerbku na zdrowiu, także dlatego, że taką wysokość uszczerbku na zdrowiu z tytułu encefalopatii ustalili biegli wydający opinię w ramach pomocy sądowej, tj. biegli z zakresu chorób nerwowych i zaburzeń psychicznych – dr n. med. M. S., z zakresu neurologii - dr n. med. H. B. i biegły z zakresu otolaryngologii - dr n. med. I. R.. Ta właśnie opinia, w ocenie Sądu zasługuje na największą uwagę w niniejszej sprawie i to nie tylko z tego powodu, że biegli zastosowali tabelę i punktację zawartą w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania. Biegli sporządzający tę opinię, w sposób niezwykle czytelny, zwięzły, a zarazem wyczerpujący opisali rozpoznane u odwołującego schorzenia. Wszyscy biegli sądowi sporządzający opinie w niniejszej sprawie są specjalistami, ale nie jest bez znaczenia, że wskazywany tu przez Sąd zespół biegłych, składał się z lekarzy posiadających stopień doktora nauk medycznych, co z całą pewnością pozwala mieć przekonanie, co do autorytetu autorów tej opinii. Nadto, nie sposób nie zauważyć, że był to zespół biegłych, który z należytą starannością podszedł do wykonania tej opinii, a to z kolei musiało przełożyć się na jej jakość. Po kilku wykonanych wcześniej opiniach biegłych w niniejszej sprawie, Sąd poszukiwał specjalistycznego ośrodka lub instytutu medycznego, który kompleksowo byłby w stanie ocenić stan zdrowia odwołującego, bowiem rodzaj, rozmiar schorzeń i stopień ich zaawansowania w ocenie Sądu tego wymagał. Niestety, próby te okazały się bezskuteczne, ale mimo to - a raczej - także z tego powodu, Sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika ZUS o powołanie kolejnego zespołu biegłych w niniejszej sprawie, uznając zebrany materiał dowodowy - pomimo jego pewnych niedoskonałości – za wystarczający do wydania orzeczenia w sprawie. Nie było bowiem żadnych gwarancji na to, że kolejna opinia zostanie sporządzona w sposób, który pozwoli zarówno obu stronom, jak i Sądowi ocenić ją w sposób jednomyślny - przynajmniej, co do wartości merytorycznej. Sąd oddalając wniosek organu w tym zakresie uznał, że zmierza on jedynie do przedłużenia postępowania, które i tak toczyło się zbyt długo biorąc pod uwagę choćby stan zdrowia odwołującego. Nadto, nie sposób oprzeć się wrażeniu, że kolejny wniosek w tym zakresie, to jednak próba doprowadzenia do satysfakcjonującej - co do wartości procentowych – opinii, co w przekonaniu Sądu było tym bardziej niezasadne, iż pomimo pewnych niedoskonałości każdej z opinii sporządzonych w sprawie, w sposób nie budzący wątpliwości można na ich podstawie ustalić, że uszczerbek na zdrowiu odwołującego M. R. (1) pozostaje co najmniej na poziomie 65 %. Gdyby przyjąć bezkrytycznie każdą opinię biegłych, to w jednej z nich (opisana wyżej) sama encefalopatia została wskazana na 50 %. Tu należy wskazać, że nie stanowi podstawy do przyjęcia, że sąd jest zobowiązany dopuścić dowodu z opinii kolejnego (kolejnych biegłych) w każdym przypadku to, iż złożona opinia jest niekorzystna dla strony domagającej się takiego uzupełnienia postępowania dowodowego, a samo niezadowolenie jej z przygotowanego już opracowania nie jest ku temu dostatecznym powodem. Nie jest dla takiego uzupełnienia wystarczającą przyczyną to, że w przekonaniu strony kolejna opinia pozwoli na udowodnienie korzystnej dla niej tezy (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 14 kwietnia 2015 r. I ACa 119/15).

Tak jak zostało już wspomniane, najbardziej wiarygodną dla Sądu pozostaje opinia biegłych w składzie: z zakresu chorób nerwowych i zaburzeń psychicznych – dr n. med. M. S., z zakresu neurologii - dr n. med. H. B. i biegły z zakresu otolaryngologii - dr n. med. I. R.. Ten zespół biegłych ustalił trwały uszczerbek na zdrowiu w związku z wypadkiem z dnia 29.01.2010 r. zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002 r., tj. głuchota ucha prawego – punkt 42 - 20%, encefalopatia pourazowa – punkt 9 „c” - 30% (najniższa z możliwych klasyfikacja z pkt 9), złamanie podstawy czaszki – punkt 2 – 10% Ł ączny procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi więc wg tego zespołu biegłych 60%. Za opinią biegłych Sąd ustalił, że uszczerbek na zdrowiu odwołującego ma charakter trwały, przy czym Sąd ustalił uszczerbek na zdrowiu odwołującego na 65 %, ponieważ ten zespół biegłych nie uwzględnił w ustalaniu procentowej wysokości uszczerbku schorzeń, które ustalił ZUS, tj. pkt 10 „a” , który dotyczy utrwalonych nerwic związanych z urazem czaszkowo – mózgowym i tu ZUS przyznał odwołującemu maksymalny procent przewidziany tabelą, tj. 10 % . Przyznanego przez lekarzy orzeczników ZUS ustalenia procentowego związanego z konkretnym schorzeniem ZUS - rzecz oczywista - nie kwestionował, stąd nie ma podstaw, by je pomijać, tym bardziej, że właśnie z tego tytułu wypłacono M. R. (1) odszkodowanie w wysokości 10 %.

W tym miejscu należy wskazać, że pełnomocnik odwołującego wnosiła o ustalenie „co najmniej 65 %” uszczerbku na zdrowiu M. R. (1). Wyrażenie „co najmniej” wydaje się nieprecyzyjne, ale dla Sądu było na tyle precyzyjne, że pozwoliło odczytać intencje strony odwołującej – jej żądanie i tak Sąd je potraktował.

Nadto, co należy tu wyraźnie podkreślić, takie ustalenie wysokości procentowej uszczerbku na zdrowiu w niniejszej sprawie wydaje się w ocenie Sądu najwłaściwsze, bowiem, jak już wielokrotnie podkreślano encefalopatia może wynosić najmniej 30 % i taką wartość Sąd z pomocą biegłych ustalił, trwała głuchota ucha prawego wg punkt 42 - nie zakwestionowana skutecznie przez stronę pozwaną – została ustalona – jak wyżej – na 20%, Prawostronny niedosłuch zmysłowo-nerwowy ustaliła biegła z zakresu otolaryngologii i foniatrii A. P. w opinii z dnia 11.07.2013 r. (k. 72) i oceniła go poziomie 20%. Sąd uznał w tym zakresie opinię za wiarygodną, ponieważ została ona potwierdzona kolejną opinią sporządzoną w sprawie z dnia 25.03.2015 r. (data prezentaty Sądu), gdzie dodatkowo wskazano, że w wyniku wypadku z dnia 28.01.2010 r. M. R. (1) doznał urazu ucha prawego skutkującego trwałym nieodwracalnym ubytkiem słuchu. Zaznaczono, że ubytek słuchu został potwierdzony badaniami audiometrycznymi. W opinii uzupełniającej biegła – specjalista otolaryngologii i foniatrii A. P. wskazała, że rozpoznane u odwołującego schorzenie laryngologiczne – prawostronny niedosłuch zmysłowo-nerwowy pourazowy powoduje 20% uszczerbku na zdrowiu z tytułu utraty słuchu, obliczonego wg tabeli Rosnera pkt 42 w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania powstały uszczerbek na zdrowiu. Zatem, biegła zweryfikowała tylko numerację w tym zakresie.

Biegły z zakresu otolaryngologii - dr n. med. I. R., w opinii, która stanowiła dla Sądu bardzo istotne źródło dowodowe, także ustalił tę wartość na 20 %.

Z tytułu utrwalonych nerwic związanych z urazem czaszkowo – mózgowym, 10 % zostało ustalone jeszcze przez ZUS wg pkt 10 „a”.

Zespół biegłych, którego opinią Sąd najbardziej kierował się w niniejszej sprawie rozpoznał, tak jak zresztą poprzednie zespoły, także złamanie podstawy czaszki i wg punkt 2 ustalił uszczerbek z tego tytułu na 10%.

Podsumowując, ustalony uszczerbek, winien wynosić 70 %.

Sąd pamiętając, że taką samą wartość procentową, z tego samego tytułu - wg pkt 2 - wskazywali również biegli: T. P. i T. S., miał również na uwadze, że jest to wartość najwyższa z tabeli i dlatego też, by nie powodować dalszych wątpliwości w sprawie, przyjął z tego tytułu 5%, co zgodnie z pkt 2 tabeli stanowi wartość minimalną. To zaś, doprowadziło Sąd do przekonania, że uszczerbek na zdrowiu odwołującego o charakterze trwałym winien zostać ustalony na 65 % (70 % - 5 % = 65 %).

W ten sposób, reasumując, należy raz jeszcze podkreślić, że uszczerbek na zdrowiu odwołującego M. R. (1) w wysokości 65 %, ustalony został przez biegłych, a następnie przez Sąd na podstawie minimalnych wartości przewidzianych tabelą stanowiąca Załącznik do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (tekst jednolity Dz. U. 2013.954), poza pkt 10 „a” – którego wartość ustalał ZUS i to lekarze orzecznicy ZUS, a następnie Komisja Lekarska ZUS, ocenili to schorzenie na maksymalne 10 %, a następnie ZUS wypłacił adekwatne odszkodowanie.

Dlatego też, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 K.p.c. w zw. z art. 11 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. 2002r. Nr 199, poz. 1673), w zw. z powołaną wyżej punktacją procentową wynikającą z Załącznika do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (tekst jednolity Dz. U. 2013.954). należało orzec - jak w pkt 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 K.p.c. zasądzając na rzecz odwołującego koszty zastępstwa prawnego w kwocie 60,00 zł. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika ustalono na podstawie § 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r., w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2003 roku, Nr 163, poz.1348 z póżn. zm.).

Sprawę w zakresie żądania zobowiązania organu do wypłaty odsetek ustawowych od zwiększonego procentowo jednorazowego odszkodowania przekazano Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. (pkt 2 sentencji wyroku), albowiem sprawa w tym zakresie nie była przedmiotem decyzji zaskarżonej przez stronę odwołującą.

SSR Monika Jankowska