Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lipca 2015r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 lipca 2015r. w S.

odwołania M. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 11 lipca 2014 r. Nr (...)

w sprawie M. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

oddala odwołanie.

Sygn. akt: IV U 867/14

UZASADNIENIE

Decyzją z 11 lipca 2014 r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił M. B. prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony nie udowodnił, iż do dnia 1 stycznia 1999r. osiągnął 15-letni staż pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy do pracy w warunkach szczególnych zaliczył okresy zatrudnienia od 26.06.1973 r. do 28.04.1974 r. i od 10.05.1976 r. do 13.04.1977 r. w (...) S.A. oraz od 24.11.1977 r. do 01.04.1978 r. w (...) tj. okres 2 lat, 1 miesiąca i 16 dni. Organ rentowy nie zaliczył natomiast do pracy w warunkach szczególnych okresu od 01.01.1991 r. do 31.12.1998 r. w Urzędzie Gminy w S., z uwagi na to, że ubezpieczony nie był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy.

Odwołanie od w/w decyzji złożył M. B. wnosząc o jej zmianę i ustalenie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że do pracy w warunkach szczególnych powinny mu zostać zaliczone okresy od 24.04.1978 r. do 31.08.1987 r. oraz od 01.02.1988 r. do 31.12.1990 r. w (...) S. z siedzibą w Ż., gdzie pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku traktorzysty oraz okres służby wojskowej od dnia 29.04.1974 r. do 9 maja 1976 r. (odwołanie k.1-2).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.3-4).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony M. B. w dniu 16 marca 2014 r. ukończył 60-ty rok życia. W dniu 29 maja 2014r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił staż ubezpieczeniowy w wymiarze 25 lat uzupełnionych pracą w gospodarstwie rolnym, z czego okresy składkowe wynoszą 24 lata, 4 miesięcy, 26 dni. Ponadto organ rentowy stwierdził, że ubezpieczony nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Do pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonemu okres 2 lat, 1 miesiąca i 16 dni.

Z uwagi na brak wymaganego ustawą stażu pracy w warunkach szczególnych decyzją z 11 lipca 2014 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury (decyzja z 11 lipca 2014 r. k.74 akt emerytalnych ubezpieczonego).

Ubezpieczony był zatrudniony w okresie od 26 czerwca 1973 r. do 13 kwietnia 1977 r. w Przedsiębiorstwie Państwowej (...) w S. (świadectwo pracy k. 16 akt emerytalnych). Ubezpieczony został zatrudniony jako kierowca ciągnika (skierowanie do pracy, świadectwo lekarskie, umowa o pracę – akta osobowe, zeznania ubezpieczonego k. 25v). Pracę na stanowisku kierowcy ciągnika ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Jako traktorzysta ubezpieczony przewoził materiały budowlane na budowy, do hurtowni, magazynów, węgiel do gminnych spółdzielni (zeznania ubezpieczonego k.25v). Pracę na stanowisku traktorzysty ubezpieczony wykonywał do czasu powołania do zasadniczej służby wojskowej. Zasadniczą służbę wojskową ubezpieczony odbywał w okresie od dnia 29 kwietnia 1974 r. do 13 kwietnia 1976 r. (książeczka wojskowa k. 7-8 akt emerytalnych). Dnia 6 maja 1976 r. ubezpieczony zgłosił się do pracy po odbyciu zasadniczej służby wojskowej i z dniem 10 maja 1976 r. został przyjęty ponownie do pracy w (...) Oddział w S. na stanowisko kierowcy samochodu marki N. (karta obiegowa z dn. 07.05.1976 r., powierzenie obowiązków z dn.07.05.1976 r. , przyjęcie przez ubezpieczonego do eksploatacji pojazdu marki N. typ 521, nr ind. 120442 dnia 19.05.1976 r. – akta osobowe).

Ubezpieczony prawo jazdy kategorii C uzyskał dnia 18.06.1980 r., a prawo jazdy kat. T dnia 17.05.1972 r., natomiast prawo jazdy kat. B z dniem 08.04.1976 r. (k.14v).

W okresie od dnia 7 lipca 1977 r. do 22 października 1977 r. ubezpieczony był zatrudniony w Odlewni (...) w S. na stanowisku kierowcy ciągnika i do jego obowiązków należało wywożenie odwałów z odlewów na wysypisko. Pracę traktorzysty w tym zakładzie pracy ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (zeznania ubezpieczonego k.26).

W okresie od 24 kwietnia 1978 r. do 31 sierpnia 1987 r. oraz w okresie od 1 lutego 1988 r. do 31 grudnia 1990 r. M. B. był zatrudniony w Spółdzielni Kółek Rolniczych w S. z siedzibą w Ż. (świadectwa pracy k. 21-22 akt emerytalnych). W okresie od dnia 24 kwietnia 1978 r. do 30 listopada 1978 r. M. B. był zatrudniony na stanowisku traktorzysty (umowa o pracę k. 44 akt osobowych), następnie od dnia 1 grudnia 1978 r. został przeniesiony na stanowisko kierowcy samochodu marki T. (k.51-52 akt osobowych). Jako kierowca T. ubezpieczony pracował do dnia 14.04.1979 r., a od dnia 15 kwietnia 1979 r. został przeniesiony ponowie na stanowisko traktorzysty (k.49-50 akt osobowych). Na stanowisku traktorzysty ubezpieczony pracował do 31 sierpnia 1987 r., a następnie ponownie zatrudniając się w (...) w S. z siedzibą w Ż. od dnia 01.02.1988 r. został również zatrudniony na stanowisku kierowcy ciągnika (umowa o pracę k.10 akt osobowych) i pracował na tym stanowisku do końca zatrudnienia w (...) S. z siedzibą w Ż.. Ubezpieczony jako traktorzysta w (...) S. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonując prace polowe zgodnie z karta drogową wydawana każdego dnia przez dyspozytora. Jeżeli nie było prac polowych to ubezpieczony przewoził traktorem sprzęty, materiały budowalne na zlecenia firm zewnętrznych. Zimą ubezpieczony wykonywał prace zlecone (...) przez (...) tj. wożenie żwiru, cementu, cementu, gryzu. Ubezpieczony poza praca traktorzysty innych prac nie wykonywał w (...) S. z siedzibą w Ż. (zeznania świadków: Z. P. k.13v-14, W. O. k.14, zeznania ubezpieczonego k.14-14v).

Ubezpieczony nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego (okoliczności niesporne, oświadczenia zawarte we wniosku o emeryturę -k. 2 akt emerytalnych ubezpieczonego).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie M. B. okazało się niezasadne.

Zgodnie z art.184 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art.32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z §4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 25 lat mężczyzna), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto zgodnie z §2 ust.1 przedmiotowego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało zbadania, czy ubezpieczony spełnia przesłankę wymaganego okresu pracy w warunkach szczególnych. Poza sporem pozostawało bowiem, że ubezpieczony osiągnął wymagany ustawą wiek, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego oraz spełnił przesłankę „ogólnego” stażu pracy. Ubezpieczony podnosił, że posiada 15-letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych, gdyż stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę jako kierowca ciągnika w (...) S. z siedzibą w Ż. w okresach od 24.04.1978 r. do 31.08.1987 r. i od 01.02.1988 r. do 31.12.1990 r.

Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe dało podstawy do ustalenia, że ubezpieczony w okresie zatrudnienia w (...) S. z siedzibą Ż. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca ciągnika wykonując prace opisana w stanie faktycznym w okresach od 24.04.1978 r. do 30.11.1978 r., od 15.04.1979 r. do 31.08.1987 r., od 01.02.1988 r. do 31.12.1990 r. tj. przez 11 lat, 10 miesięcy i 22 dni. Praca ubezpieczonego na tym stanowisku znajduje potwierdzenie w aktach osobowych ubezpieczonego z tego zakładu pracy oraz wynika z zeznań świadków: Z. P. (k.13v-14), W. O. (k.14), którzy razem z ubezpieczonym pracowali w (...) S. z siedzibą w Ż.. Wskazani świadkowie potwierdzili również, że ubezpieczony pracę traktorzysty wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Sąd obdarzył wiarygodnością dowód z zeznań świadków i z zeznań ubezpieczonego w charakterze strony odnoście jego charakteru pracy wykonywanej we wskazanych okresach. Wskazane dowody są spójne, logiczne, korespondują ze sobą oraz dokumentami znajdującymi się w aktach osobowych ubezpieczonego. Praca ubezpieczonego na stanowisku traktorzysty stanowi pracę w warunkach szczególnych wymienioną w wykazie A dział VIII, poz. 3 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jako praca kierowców ciągników. Do pracy w warunkach szczególnych Sad nie zaliczył okresu od 01.12.1978 r. do 14.04.1979r. (4 miesiące i 15 dni), kiedy to ubezpieczony pracował jako kierowca Tarpana, bowiem samochód ten nie jest samochodem ciężarowym o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyższej 3,5 tony i praca kierowcy takiego pojazdu nie jest kwalifikowana jako praca w warunkach szczególnych. Do pracy w warunkach szczególnych na tej samej podstawie co wyżej Sąd zaliczył ubezpieczonemu również okres zatrudnienia w Odlewni (...) w S. od 07.07.1977r. do 22.10.1977 r. (3 miesiące i 17 dni), gdzie również pracował jako traktorzysta oraz okres zatrudnienia w (...) w S. od 24.11.1977 r. do 01.04.1978 r. (4 miesiące i 8 dni – okres niesporny uznany przez organ rentowy).

Odnosząc się do okresu zatrudnienia ubezpieczonego w (...) S.A. od 26 czerwca 1973 r. do 13 kwietnia 1977 r. Sąd uznał, że świadectwo pracy wystawione przez pracodawcę dnia 21.05.2014 r. (k.17 akt emerytalnych, które nie było kwestionowane przez organ rentowy) zostało wystawione błędnie. Z okoliczności, które ujawnione zostały przed Sądem wynika bowiem, że ubezpieczony w wymienionym zakładzie pracy nie pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, gdyż wówczas nie miał uprawnień do kierowania pojazdami tego typu. Uprawnienia do kierowania pojazdami kategorii „C” ubezpieczony nabył dnia 1.06.1980 r. (k. 14v). Sam ubezpieczony również przesłuchany w charakterze strony wskazał, że w (...) S. nie pracował jako kierowca samochodu ciężarowego, tylko jako traktorzysta (k.14v). Z akt osobowych natomiast wynika, że ubezpieczony w (...) S.A. w okresie od 26.06.1973 r. do 28.04.1974 r. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako traktorzysta, następnie w okresie od 29.04.1974 r. do 13.04.1976 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową, a po powrocie z wojska, gdzie ubezpieczony uzyskał uprawnienia do kierowania pojazdami kat. B, od 10.05.1976 r. został zatrudniony jako kierowca N.. Sąd nie jest związany ustaleniami organu rentowego, i w związku z tym, że w toku procesu okazało się, że świadectwo pracy w warunkach szczególnych wystawione przez (...) S.A. ubezpieczonemu zostało błędnie, co sam pracodawca przyznał (k.20), Sąd ocenił na nowo charakter pracy ubezpieczonego w wymienionym zakładzie. Do pracy w warunkach szczególnych Sąd zaliczył ubezpieczonemu tylko okres od 26.06.1973 r. do 28.04.1974 r. (10 miesięcy i 3 dni) jako pracę na stanowisku kierowcy ciągnika, którą ubezpieczony w tym czasie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Brak było natomiast podstaw do uznania za pracę w warunkach szczególnych okresu od 10.05.1976 r. do końca zatrudnienia, bowiem w tym okresie ubezpieczony zgodnie z dokumentami znajdującymi się w aktach osobowych pracował jako kierowca N.. Sam ubezpieczony nie kwestionował tego faktu w swoich zeznaniach, z tym, że jego zeznania dotyczącego okresu po zakończeniu służby wojskowej nie są konsekwentne, bowiem zeznając na rozprawie dnia 26 marca 2015 r. zeznał, że po powrocie z wojska pracował tylko jako traktorzysta, zeznając 22 maja 2015r. stwierdził, że jeździł jako kierowca N. i jako kierowa ciągnika, jak nie było pracy na N., a składając zeznania na rozprawie dnia 20 lipca 2015 r. wskazał, że jako kierowca N. jeździł do czasu, gdy N. się popsuła, a później już jeździł jako kierowca ciągnika. Z akt osobowych ubezpieczonego nie wynika, aby po powrocie z wojska pracował jako kierowca ciągnika, ani to, że powierzony mu samochód marki N. został przez niego zdany i powierzono mu do eksploatacji ciągnik. Wobec takich rozbieżności w zeznaniach ubezpieczonego Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom ubezpieczonego w tej części i uznał, że od 10.05.1976 r. do 13.04.1977 r. ubezpieczony pracował jako kierowca N.. Brak jest również podstaw do zaliczenia ubezpieczonemu do pracy w warunkach szczególnych okresu służby wojskowej, gdyż ubezpieczony po powrocie z wojska nie wrócił do pracy na stanowisko, gdzie wykonywana jest praca w warunkach szczególnych.

Sąd Najwyższy powyższą kwestię rozstrzygnął w uchwale z dnia 16 października 2013 r. w sprawie II UZP 6/13, gdzie stwierdził, że „czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. Nr 44, poz. 220, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 1974 r.) zalicza się - na warunkach wynikających z tego przepisu - do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).” Jednakże aby zaliczyć okres służby wojskowej do pracy w warunkach szczególnych muszą być spełnione następujące przesłanki: przed powołaniem do wojska ubezpieczony musiał wykonywać pracę w warunkach szczególnych, po odbyciu służby wojskowej w termie 30 dni od jej zakończenia musiałby się zgłosić ponownie do pracy i również po odbyciu służby wojskowej musiałby wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę kwalifikowaną jako praca w warunkach szczególnych. W wyroku z dnia 16 października 2014 r., III AUa 105/14 LEX nr 1624028 Sąd Apelacyjny w Szczecinie stwierdził, że „do zaliczenia okresu służby wojskowej jako okresu pracy w warunkach szczególnych, niezbędne jest powrócenie przez pracownika do pracy, która będzie pracą wykonywaną w warunkach szczególnych. Zatem - warunkiem koniecznym do zaliczenia okresu służby wojskowej do stażu pracy w warunkach szczególnych jest to, aby okres służby pozostawał przerwą w okresie, w którym pracownik wykonywał pracę w warunkach szczególnych, a więc powinien wykonywać pracę w warunkach szczególnych bezpośrednio przed powołaniem do służby wojskowej oraz bezpośrednio po jej zakończeniu.

W przypadku ubezpieczonego zabrakło ostatniego z wymogów, gdyż po służbie wojskowej ubezpieczony nie wrócił do pracy na stanowisko traktorzysty tylko na stanowisko kierowcy N..

Powyższe okoliczności wskazują na to, że ubezpieczony na datę 1 stycznia 1999 r. udowodnił łączny okres pracy w warunkach szczególnych na stanowisku kierowcy ciągnika w wymiarze 13 lat, 4 miesięcy i 20 dni zliczając wszystkie okresy zatrudnienia. Nie została zatem spełniona przesłanka do przyznania emerytury tj. 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd uznał, że odwołanie ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie i dlatego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc zostało oddalone.