Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 października 2015r.

Sąd Okręgowy Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Bogusław Łój (spr)

Sędziowie : Sędzia SO Katarzyna Kijowska

Sędzia SO Roman Walewski

Protokolant : st.sek.sąd.R. Duchnicka - Tylutka

po rozpoznaniu w dniu 13 października 2015r.w Zielonej Górze

na rozprawie

sprawy z odwołania P. C.

przeciwko Z. w Z.

o zasiłek chorobowy

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze z dnia 6.07.2015r. ( Sygn. akt IV U 257/15 )

oddala apelację.

Sygn. akt IV Ua 26/15

UZASADNIENIE

Decyzją dnia (...)r, znak (...) - (...) Z. S.Oddział w Z.zobowiązał P. C.do zwrotu zasiłku chorobowego za okres od 11.08.2013 r. do 06.11.2013 r. wraz z ustawowymi odsetkami. W uzasadnieniu decyzji wskazał, że w okresie od 15.07.2013 r. do 30.10.2013 r. P. C.był zatrudniony na terenie (...) w charakterze pracownika najemnego, a to skutkuje utratą prawa do zasiłku chorobowego za okres wskazany w decyzji.

Od powyższej decyzji odwołanie wniósł P. C., domagając się jej zmiany, wskazując, że w okresie wskazanym w decyzji nie uzyskiwał żadnego wynagrodzenia za pracę w (...).

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Z. S. Oddział w Z.wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 06.07.2015 r. Sąd Rejonowy w Zielonej Górze Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję Z. S.Oddział w Z.z dnia (...) r. znak (...) - (...)w ten sposób, że ustalił, iż wnioskodawca P. C.nie jest zobowiązany do zwrotu zasiłku chorobowego za okres od dnia 11.08.2013 r. do 06.11.2013 r.

Sąd I instancji ustalił, że wnioskodawca P. C.w latach tj. 2010-2011 r. był zatrudniony na terenie (...)w kilku różnych firmach, między innymi w M. (...) D. (...) w H..

W październiku lub listopadzie 2011 r. wnioskodawca wrócił do Polski, celem podjęcia pracy w (...) Sp. z o.o. w Z.. W okresie od dnia 01.01.2012 r. do 06.01.2014 r. był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. w Z., na podstawie umowy o pracę.

W okresie objętym zaskarżoną decyzją P. C. przebywał na następujących zwolnieniach lekarskich, otrzymując z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zasiłek chorobowy:

- 11.08.2013 r. - 06.09.2013 r.,

- 07.09.2013 r. - 06.10.2013 r.,

- 07.10.2013 r. - 06.11.2013 r.

Pismem z dnia 24.06.2014r. Narodowy Fundusz Zdrowia (...)Oddział Wojewódzki w Z.wystąpił do ZUS O/Z.z wnioskiem o ustalenie ustawodawstwa właściwego z uwagi na to, że z informacji (...) - (...) R.- P./S. G.wynika, że w okresie od 15.07.2013 r. do 30.10.2013 r. P. C.był zarejestrowany na terenie (...) jako zatrudniony w charakterze pracownika najemnego.

Pismem z dnia 06.11.2014 r. pozwany zwrócił się do (...) R. - P./S. G. z prośbą o podanie, czy w okresie od 15.07.2013r. do 30.10.2013 r. P. C. był objęty ubezpieczeniem.

Pismem z dnia 24.03.2015 r. pozwanemu udzielono odpowiedzi, że wnioskodawca był w tym czasie zgłoszony do ubezpieczenia przez M. (...) (...) w H.do (...) R.- P./S.i do Regionalnej Kasy Chorych ((...)) odprowadzono składki na ubezpieczenie.

W okresie objętym zaskarżoną decyzją wnioskodawca przebywał na terenie Polski, nie przebywał na terenie (...)i nie wykonywał tam pracy zarobkowej. Nie otrzymał żadnych świadczeń, w tym wynagrodzenia za pracę z firmy (...), w szczególności z M. (...) (...) w H..

W/w nie był w tym okresie zatrudniony w żadnej (...) firmie, a jedynie w Polsce, w (...) Sp. z o.o.w Z..

W spornym okresie, wnioskodawca nie wykonywał pracy zarobkowej - ani na rzecz (...) Sp. z o.o. w Z. ani na rzecz innej firmy.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy zważył, że odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Istota sporu sprowadzała się do rozstrzygnięcia czy to, na co powołuje się strona pozwana w spornej decyzji, stanowiło „wykonywanie pracy zarobkowej" w rozumieniu cytowanego na wstępie przepisu, uprawniające organ rentowy do żądania od wnioskodawcy zwrotu pobranego zasiłku chorobowego jako nienależnego.

Sąd Rejonowy konstatował, że ustawodawca posługując się w przepisie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r., poz. 159) stwierdzeniem „wykonywanie”, zakłada podejmowanie aktywności ubezpieczonego w tym zakresie. Działalność zarobkowa oznacza faktyczne wykonywanie pracy, czyli czynną postawę pracownika w ramach łączącej go umowy.

Powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego, Sąd I instancji wskazał, że wykonywanie pracy zarobkowej w rozumieniu art. 17 ustawy polega na podejmowaniu czynności stanowiących realizację obowiązków pracowniczych lub wynikających z innego stosunku prawnego obejmującego świadczenie pracy. W świetle powyższego, z okoliczności podlegania ubezpieczeniu nie można jeszcze wyprowadzać wniosku o aktywnym wykonywaniu pracy zarobkowej. Za przykład podał sytuację pracownika, który przebywa na zwolnieniu lekarskim i nie wykonuje pracy, a jednak pozostaje w zatrudnieniu i jest osobą ubezpieczoną.

W ocenie Sądu Rejonowego prawidłowe zastosowanie powołanych przepisów prawa powinno poprzedzać ustalenie, jakie czynności wykonywał ubezpieczony w okresie orzeczonej niezdolności do pracy. Tymczasem w toku niniejszego postępowania strona pozwana takich ustaleń nie dokonała, a swoje stanowisko o wykonywaniu pracy zarobkowej przez odwołującego opierała wyłącznie na stwierdzeniu, że podlegał on na terenie Niemiec ubezpieczeniu w okresie 15.07.2013 r. - 30.10.2013 r.

Sąd I instancji zważył, że wnioskodawca konsekwentnie zaprzeczał, by w okresie, którego dotyczy zaskarżona decyzja wykonywał pracę zarobkową. Wprost wskazał, że takiej pracy nie wykonywał ani na rzecz pracodawcy (...) Sp. z o.o.w Z.ani na rzecz innej firmy, w tym(...). Strona pozwana powyższego w żaden sposób nie podważyła, a to na niej spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie.

Organ rentowy nie wskazał jakie to konkretne czynności zarobkowe miałby wykonywać wnioskodawca. Co więcej, według stanu na dzień wydania decyzji pozwany nawet nie wiedział z jaką firmą (...) związane jest wskazywane przez (...)Regionalna Kasę Chorych ((...)) ubezpieczenie wnioskodawcy - takich ustaleń dokonał znacznie później.

Strona pozwana nie wykazała również, by wnioskodawca z tego tytułu otrzymał jakiekolwiek wynagrodzenie.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany organ rentowy zaskarżając go w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego tj. art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, przez przyjęcie, iż dokumenty potwierdzające ubezpieczenie nie stanowią o wykonywaniu pracy w rozumieniu wskazanego przepisu,

2.  naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów polegające na przyjęciu, że zainteresowany nie wykonywał pracy na terenie (...) w okresie od 11.08.2013 r. do 06.11.2013 r.

W uzasadnieniu apelacji pozwany podniósł, że z przedstawionych przez organ rentowy dokumentów wynika, iż P. C.podlegał ubezpieczeniu na terenie (...) i składki były opłacane, co potwierdza, że był zatrudniony. Wskazał przy tym, że to na ubezpieczonym ciążył obowiązek wykazania, że praca nie była przez niego wykonywana.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna, jako że bezzasadne okazały się podniesione w niej zarzuty.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji wszechstronnie przeprowadził prawidłowe i wystarczające dla rozstrzygnięcia postępowanie dowodowe, zaś w świetle zebranych dowodów właściwie ocenionych w myśl art. 233 § 1 k.p.c. dokonał prawidłowych ustaleń.

Sąd Okręgowy w pełni podziela ustalenia i zważenia Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne. Dlatego też zbytecznym jest powtarzanie motywów wyroku zawartych w uzasadnieniu Sądu Rejonowego.

Apelacja pozwanego organu rentowego sprowadza się do kwestionowania dokonanej przez Sąd I instancji oceny dowodów, w wyniku której Sąd przyjął, że ubezpieczony P. C.nie wykonywał pracy na terenie (...) w okresie od 11.08.2013 r. do 06.11.2013 r. Wbrew wywodom apelacji Sąd I instancji nie naruszył zasady sędziowskiej swobodnej oceny dowodów przy dokonywaniu oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

W sposób należyty rozważył wartość dowodową zebranego materiału dowodowego a w sędziowskiej ocenie tegoż materiału Sąd Okręgowy nie stwierdził uchybień, które mogłyby stanowić podstawę uwzględnienia apelacji.

W utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęto, że swobodna sędziowska ocena dowodów może być podważona jedynie wówczas gdyby okazała się rażąco wadliwa lub oczywiście błędna (tak SN w wyroku z 18.02.1997r. II UKN 77/90 OSNAPiUS z 1997r. Nr 21, poz. 426, wyrok SN z 27.02.1997r. I PKN 25/95 OSNAPiUS z 1998r. Nr 21 poz. 420).

W apelacji zarzucano także naruszenie prawa materialnego tj. art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r., poz. 159), w myśl którego ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

Na uzasadnienie swojego stanowiska pozwany organ rentowy podniósł, że P. C.podlegał ubezpieczeniu na terenie (...) i składki były opłacane, a to potwierdza, że był zatrudniony. W jego ocenie uznanie, że ubezpieczony polega ubezpieczeniu, tożsame jest z wykonywaniem pracy zarobkowej.

Z takim stanowiskiem nie sposób się zgodzić. Pozwany przyjął bowiem w tym względzie swoiste domniemanie. Domniemanie, że jeżeli ktoś podlega ubezpieczeniu, to zapewne wykonuje pracę – jest bezpodstawne. W sprawie nie ma przesłanek do jego stosowania.

Mając na względzie stan prawny Sąd zauważa, że nie znajduje uzasadnienia stwierdzenie pozwanego, iż to na ubezpieczonym P. C. ciążył obowiązek wykazania, że praca nie była przez niego wykonywana. W świetle art. 6 k.c. to nie odwołujący powinien wykazać, że w spornym okresie nie pracował. To pozwany stwierdzając, iż odwołujący ma obowiązek zwrócić pobrany zasiłek chorobowy winien wykazać, że odwołujący pracę wykonywał. Zresztą wątpliwym jest, aby ubezpieczony mógł udowodnić okoliczności negatywne. Odwołujący mógł tę okoliczność wykazać jedynie swoimi zeznaniami, co też uczynił. Innej możliwości odwołujący nie miał.

Organ rentowy natomiast takie możliwości miał i to na nim ciążył prawny obowiązek wykazania, że w spornym okresie ubezpieczenia P. C.wykonywał pracę zarobkową na rzecz (...)firmy. Tymczasem wydając decyzję z dnia 8.10.2014 r. organ rentowy nie zbadał w sposób wystarczający sprawy. Podstawą decyzji z dnia 08.10.2014 r. stanowiło wnioskowanie, które nie znalazło swojego uzasadnienia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Domniemanie, że P. C.mógł wykonywać pracę w okresie od 11.08.2013 r. do 06.11.2013 r. uzasadniało wszczęcie przez organ postępowania. Aby rozstrzygnąć, czy ubezpieczony faktycznie w spornym okresie pracował na rzecz (...)firmy, należało przeprowadzić stosowne postępowanie wyjaśniające. Chcąc wykazać okoliczność wynikającą z treści art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, która skutkowałaby utratą prawa do zasiłku chorobowego za okres zwolnienia od pracy w firmie (...) Sp. z o.o.w Z., organ rentowy mógł np. zwrócić się do pracodawcy (...) o informację w tej sprawie. Tymczasem organ rentowy takich dowodów nie przeprowadził, a Sąd nie działa w tym zakresie z urzędu.

Decyzja organu rentowego z dnia 08.10.2014 r. nie była zatem w żaden sposób podparta dowodami, które pozwalałyby na przyjęcie, że w spornym okresie ubezpieczenia P. C.wykonywał pracę na rzecz (...) firmy.

Skoro pozwany organ rentowy nie wykazał przesłanek uzasadniających żądanie zwrotu zasiłku chorobowego, to Sąd Rejonowy słusznie zmienił zaskarżoną decyzję, a konsekwencją tego jest oddalenie apelacji pozwanego.

Mając na uwadze powyższe, należało na mocy art. 385 k.p.c. orzec jak w sentencji wyroku.