Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział V Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 15 października 2015 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa M. S. i Z. S.

przeciwko

(...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Okręgowego w S.

z dnia 26 lutego 2015 r. sygn. akt I C 268/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 (pierwszym) i 2 (drugim) o tyle tylko, że zasądza odsetki od wskazanych w nich kwot od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od każdego z powodów na rzecz pozwanego po 900 (dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Na oryginale właściwe podpisy.

V ACa 402/15

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w S. wyrokiem z dnia 26 lutego 2015 r. zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki M. S. kwotę 50.000 zł i na rzecz powoda Z. S. kwotę 10.000 zł, w obu przypadkach z ustawowymi odsetkami od 26 lutego 2015 r. do dnia zapłaty, a w pozostałym zakresie oddalił ich powództwo oraz pozostawił referendarzowi sądowemu szczegółowe rozliczenie kosztów procesu według zasady stosunkowego ich rozdzielenia, przyjmując że powódka wygrała proces w 63% a powód w 18%.

Zasadnicze motywy wyroku są następujące:

Powódka M. S. domagała się zasądzenia kwoty 80.000 zł, a powód Z. S. domagał się zasądzenia kwoty 56.000 zł, każdy z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca 2012 r., tytułem zadośćuczynienia za krzywdę. W podstawie faktycznej powództwa wskazali, że na skutek działań lekarzy wykonujących świadczenia medyczne w (...), objętym ubezpieczeniem przez pozwanego, polegających na braku stwierdzenia we wczesnym etapie(...)dowiedzieli się wcześniej, zwłaszcza że taka diagnoza była możliwa. Podali, że pozwany uznał swą odpowiedzialność co do zasady i w piśmie z 4 lipca 2012 r. przyznał im zadośćuczynienie pieniężne po 20.000 zł.

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa. Przyznał, że wypłacił powodom po 20.000 zł. Twierdził, że stwierdzenie(...)a powódka została wypisana ze szpitala w stanie dobrym, z dokumentacji medycznej nie wynika, by jej życie było zagrożone. Z ostrożności procesowej pozwany zakwestionował wysokość roszczeń i datę, od której domagają się zasądzenia odsetek.

Sąd Okręgowy poczynił następujące ustalenia:

(...)powódka, (...) zgłosiła się do (...) w M. Szpitala (...), gdzie pozostawała pod opieką (...)do (...). Z usług (...) korzystała w ramach świadczeń publicznej opieki zdrowotnej. Lekarzem prowadzącym(...)była M. O.. (...) powódka odbyła tam osiem wizyt lekarskich. Podczas wizyty w dniu 16 sierpnia 2011 r. lekarka wykonała powódce po raz pierwszy badanie ultrasonograficzne (USG) i nie zauważyła nieprawidłowości w (...), nie stwierdziła ich też w czasie drugiego badania w dniu 4 października 2011 r. Powódka do 6 grudnia 2011 r. uzyskiwała od niej informacje, że (...)Powód towarzyszył żonie w badaniach kontrolnych, o ile przypadały w czasie(...).

Podczas wizyty kontrolnej w dniu 6 grudnia 2011 r. lekarka skierowała powódkę na (...)w M. Szpitala (...) wobec złego wyniku badania (...). Powódka przebywała tam w dniu 7 grudnia w godzinach od 8.35 do 11.00, towarzyszył jej mąż. Po przyjęciu na Oddział powódka została zbadana przez ordynatora S. A., który wykonał USG i zauważył, (...) Ordynator nie poinformował o tym powodów, lecz skierował powódkę do (...) Nie poinformował on powodów o przyczynie tego skierowania, powodowi powiedział jedynie, żeby nie liczył na szybkie wyjście żony ze szpitala.

Powódka została przewieziona karetką do (...) należącego do tego (...), wiedziała że coś złego się dzieje, ale była przekonana, (...). Przybył tam też powód. W trakcie badania USG lekarz poinformował powodów,(...) Powódka doznała szoku. Po rozmowie z lekarzem podjęła decyzję (...). Powódka była spokojna, miała świadomość, (...), taka była sugestia lekarza. (...) w którym uczestniczyli powodowie z najbliższą rodziną.

(...)

(...)

Lekarka M. O. popełniła błąd diagnostyczny i merytoryczny polegający na braku stwierdzenia wady rozwojowej na etapie diagnostyki, na którym wada powinna być rozpoznana. Diagnoza była możliwa na każdym etapie, w jakim powódka była poddana opiece lekarskiej (...)

Pismem z 29 lutego 2012 r. powodowie wezwali pozwanego do zapłaty zadośćuczynienia za krzywdę – powódka w kwocie 100.000 zł i powód w kwocie 76.000 zł. Pozwany zapłacił im po 20.000 zł.

Sąd Okręgowy ustalił ten stan faktyczny na podstawie dokumentacji lekarskiej powódki, akt odszkodowawczych pozwanego, opinii specjalistycznej, opinii sądowo-psychiatrycznej, zeznań świadków i przesłuchania powodów. Dowody te uznał za wiarygodne, z tym zastrzeżeniem, że nie dał wiary zeznaniu świadka S. A. (ordynatora), że poinformował powodów o wadzie letalnej płodu.

W ocenie Sądu Okręgowego roszczenia są częściowo uzasadnione wobec spowodowania rozstroju zdrowia (art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c.) i naruszenia praw pacjenta (art. 448 k.c. w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta). Powzięcie wiadomości, (...). Naruszenie prawa powódki, jako pacjentki, polegało na niepoinformowaniu jej o wadzie (...) po zawinionym późnym jej wykryciu, aż do czasu przewiezienia jej do oddziału szpitalnego w U. i tym samym pozbawieniu powodów możliwości podjęcia świadomej decyzji (...) To zachowanie się lekarzy stanowiło naruszenie art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny,(...) Takie zachowanie się lekarzy naruszyło dobra osobiste powodów. Powódka nie byłaby także narażona na dodatkowe procedury medyczne, w szczególności na ciężkie przeżycia związane(...)

W ocenie Sądu Okręgowego większą traumę dla rodziców(...). W okolicznościach tej sprawy słuszne roszczenie powódki wynosi 50.000 zł, a powoda 10.000 zł, ponad kwoty po 20.000 zł, które pozwany już im zapłacił. Sąd zasądził odsetki od dnia wyroku, bo ocena zasadności roszczenia powodów nie była jednoznaczna i została dokonana w oparciu o wiadomości specjalne biegłych.

Powodowie złożyli apelację. Zaskarżyli wyrok w części oddalającej powództwo i orzekającej o kosztach procesu. Domagali się zmiany wyroku przez uwzględnienia powództwa w pełnym zakresie oraz zasądzenia kosztów postępowania apelacyjnego.

Powodowie zarzucili:

1/ błędną wykładnię art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 448 k.c. i zaniżenie należnego zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę;

2/ niewłaściwe zastosowanie art. 817 § 1 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) przez uznanie, że powodom należą się odsetki ustawowe od dnia wydania wyroku a nie od wskazanej przez nich daty;

3/ naruszenie art. 100 k.p.c. przez niewłaściwe rozstrzygnięcie o kosztach procesu.

Skarżący podkreślili, że lekarze nie zdobyli się na ich przeproszenie, skarżący podali, że zgadzają się ze stanowiskiem Sądu, iż zakres cierpień był szerszy u powódki niż u powoda, co jednak nie uzasadnia przyjęty przez Sąd stopień zróżnicowania wysokości zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę.

Pozwany wnosił o oddalenie apelacji i o zasądzenie kosztów postępowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna w części dotyczącej orzeczenia o odsetkach od zasądzonych kwot. Otóż zasadą jest, że jeśli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania (art. 455 k.c.). W niniejszej sprawie powodowie wezwali pozwanego pismem z 29 lutego 2012 r. do spełnienia świadczenia i powód w dniu 4 lipca 2012r. uznał roszczenie co do zasady i wypłacił powodom po 20.000 zł. Wypłacając kwoty niższe od żądanych naraził się na konieczność zapłacenia odsetek za opóźnienie. Stan faktyczny sprawy nie był skomplikowany i nie wymagał przeprowadzenia szczególnie trudnego postępowania w celu jego ustalenia, nie ma więc usprawiedliwienia dla zasądzenia odsetek dopiero od dnia wydania wyroku przez Sąd pierwszej instancji. W tej sprawie ma zastosowanie powyższa zasada wyrażona w art. 455 k.c. Wobec tego Sąd Apelacyjny zmienił wyrok w tej części na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., uwzględniając apelację odnoszącą się do orzeczenia o odsetkach od zasądzonych kwoty.

Apelacja w pozostałej części nie ma usprawiedliwionych podstaw. Podniesione w niej zarzuty są nietrafne. Sąd Okręgowy rozważył wszystkie okoliczności sprawy i zasądził świadczenia odpowiadające zasadzie rekompensaty za naruszenie dóbr osobistych powodów.

Sąd odwoławczy może zmienić zaskarżone orzeczenie tylko wtedy, gdy kwota zasądzona z tytułu naruszenia dóbr osobistych jest rażąco zawyżona lub rażąco zaniżona. W niniejszej sprawie nie ma podstaw do stwierdzenia rażącego zaniżenia świadczenia. Sąd Apelacyjny podkreśla, że powodowie w każdym przypadku byli narażeni na stres i inne negatywne przeżycia, (...), zaś lekarz – ordynator S. A. odpowiada za brak poinformowania powódki o (...), co jednak w niewielkim stopniu wpłynęło na przeżycia powodów, bo powódka niebawem dowiedziała się o (...). Krzywda powodów zasadniczo polega na (...)we właściwym czasie, skutkiem czego było niepoinformowanie ich o tej wadzie oraz przeżycia związane z(...)(art. 444 § 1 k.c. w zw. z art. 445 § 1 k.c.).

Powód nie był pacjentem w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy o prawach pacjenta (…), więc na podstawie art. 4 ust. 1 tej ustawy w zw. z art. 448 k.c. nie przysługuje mu zadośćuczynienie pieniężne za krzywdę. Przepisy te odnoszą się tylko do powódki.

Uwzględniona część apelacji nie ma wypływu na orzeczenie o kosztach procesu za pierwszą instancję, bo one są liczone od wysokości świadczenia głównego. Powodowie przegrali apelację w zasadniczej jej części, toteż powinni zapłacić pozwanemu koszty zastępstwa procesowego w łącznej wysokości 1.800 zł, rozdzielonej po połowie wobec istnienia po ich stronie współuczestnictwa formalnego (art. 98 § 1i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. w zw. z art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.).