Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2015 roku

Sąd Okręgowy w Elblągu V Wydział Cywilny Rodzinny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Jolanta Hryniewicz

Sędziowie: SO Ewa Nowaczyńska /spr./

SO Barbara Stradowska-Grzeszczuk

Protokolant: sekr. sąd. Monika Detmer

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 września 2015 roku

sprawy z powództwa małoletniego A. S. reprezentowanego przez matkę M. W.

przeciwko H. S. i C. S.

o alimenty

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu

z dnia 14 maja 2015 roku w sprawie III RC 802/14

oddala apelację.

Sygn. akt VCa 115/15

UZASADNIENIE

M. W. działając, jako przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda A. S. wniosła o zasądzenie od pozwanych H. S. i C. S. alimentów w kwotach po 250 złotych miesięcznie od każdego z nich uzasadniając, iż ojciec małoletniego C. S. nie wywiązuje się z obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna, a prowadzona egzekucja nie przynosi rezultatu. Z uwagi na zaniechanie przez zobowiązanego w pierwszej kolejności do świadczeń alimentacyjnych, powstał obowiązek alimentacyjny pozwanych, jako zobowiązanych w dalszej kolejności.

Wyrokiem zaocznym wydanym dnia 18 grudnia 2014 roku Sąd Rejonowy w Elblągu zasądził od pozwanych na rzecz małoletniego powoda A. S. urodzonego w dniu (...) w L. (Irlandia) alimenty w kwotach po 250 złotych miesięcznie od każdego z nich, poczynając od dnia 11 listopada 2014 roku płatne do 10-go dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat do rąk matki małoletniego powoda M. W.. Orzeczenie to zawierało także rozstrzygnięcie o kosztach procesu i rygorze natychmiastowej wykonalności.

Pozwani H. S. i C. S. skutecznie złożyli sprzeciw od powyższego wyroku i wnieśli o jego uchylenie, oddalenie powództwa w całości, zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazali, iż z treści pozwu nie wynika, aby małoletni powód znajdował się w niedostatku. Matka małoletniego powoda wraz z nim od wielu lat zamieszkuje poza granicami kraju, wykonuje pracę zarobkową a także korzysta ze świadczeń rodzinnych. Nadto ojciec małoletniego powoda C. S. stale osiąga wysokie dochody, jednakże to organ egzekucyjny z nieznanych powodów nie jest w stanie ich zająć. Pozwani to natomiast osoby w podeszłym wieku, cierpiące na różne dolegliwości, wymagające pomocy i opieki osób trzecich. Otrzymywane przez nich świadczenia wystarczają im jedynie na pokrycie bieżących wydatków. Pozwani nie dysponują środkami finansowymi umożliwiającymi im spełnianie żądanego świadczenia.

Postanowieniem z dnia 20 lutego 2015 roku został zawieszony rygor natychmiastowej wykonalności nadany wyrokowi zaocznemu.

Na rozprawie w dniu 11 maja 2014 roku reprezentująca małoletniego powoda M. W. podtrzymała żądanie pozwu. Pełnomocnik pozwanych natomiast wniósł o uchylenie wyroku zaocznego i oddalenie powództwa w całości.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 14 maja 2015 roku Sąd Rejonowy w Elblągu uchylił w całości wyrok zaoczny tego Sądu wydany w dniu 18 grudnia 2014 roku w sprawie III RC 802/14 i oddalił powództwo; jednocześnie zasądził od małoletniego powoda A. S. zastępowanego przez matkę M. W. na rzecz pozwanych kwoty po 210 zł tytułem zwrotu kosztów procesu; oddalił wniosek małoletniego powoda A. S. zastępowanego przez matkę M. W. o zasądzenie od pozwanych kosztów postępowania klauzulowego i kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności pkt I, II i III wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 18 grudnia 2014 roku wydanego w sprawie III RC 802/14.

Powyższe orzeczenie było wynikiem następujących ustaleń i wniosków:

Małoletni powód A. S. urodzony (...) jest dzieckiem M. W. oraz C. S. – syna pozwanych. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 4 lipca 2007 roku w sprawie III RC 36/07 zasądzono od C. S. na rzecz małoletniego A. S. alimenty w kwocie po 150 złotych miesięcznie, które zostały podwyższone następnie do kwoty 300 złotych miesięcznie wyrokiem Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 8 czerwca 2010 roku w sprawie III RC 1190/08, począwszy od dnia 10 grudnia 2008 roku. Następnie przed tutejszym Sądem toczyła się sprawa z powództwa C. S. przeciwko małoletniemu pozwanemu A. S. o obniżenie alimentów. W sprawie tej prowadzonej pod sygnaturą akt III RC 109/14 w dniu 9 czerwca 2014 roku zapadł wyrok oddalający powództwo C. S..

Małoletni powód A. S. ma obecnie 9 lat. Zamieszkuje wraz z matką w Irlandii. Tam uczęszcza do szkoły irlandzkiej i polskiej. Matka ponosi wydatki związane z edukacją syna w tych szkołach (zakup podręczników, przyborów szkolnych, mundurka i obuwia, koszty wycieczek i wyjść na basen), a także bieżące związane z zakupem żywności, odzieży i obuwia oraz spotkań z kolegami i rozrywek. Opłaca także opiekunkę dla syna. Małoletni często choruje na zapalenie ucha. Wówczas jego matka ponosi koszty wizyty lekarskiej oraz zakupu leków. Małoletni interesuje się piłką nożną, pływaniem, tańcem. Obecnie nie uczestniczy jednak w żadnych zajęciach pozalekcyjnych z uwagi na brak dostatecznych środków finansowych na opłatę powyższego. Małoletni wraz z matką dwa razy w roku przyjeżdża do Polski. U rodziców matki powód spędza co roku wakacje.

Matka małoletniego M. W. zatrudniona jest, jako pracownik socjalny. Jej średnio miesięczne wynagrodzenie netto wynosi 1.200-1.300 euro. Niekiedy otrzymuje 1.600 euro. Otrzymuje zasiłek rodzinny na syna w kwocie 130 euro. Od około 8 lat nie otrzymuje od ojca małoletniego powoda żadnych kwot tytułem alimentów. Nie otrzymuje też na ten cel żadnych kwot od rodziców C. S.. Przez pewien okres czasu otrzymywała alimenty na małoletniego w kwotach po 130-150 złotych miesięcznie od siostry ojca małoletniego M. R.. M. W. ponosi koszty opłat za najem mieszkania w wysokości 550 euro miesięcznie, na paliwo miesięcznie przeznacza kwotę 120 euro. Opłata za prąd wynosi rocznie 751,25 euro. Matka małoletniego kupuje odzież nową z wyprzedaży. Artykuły spożywcze kupuje w supermarketach. M. W. posiada zobowiązanie kredytowe zaciągnięte w Irlandii na zakup samochodu osobowego za kwotę 6.000 euro.

Rodzice M. W. od urodzenia A. pomagają jej w utrzymaniu małoletniego syna. Małoletni przyjeżdża do dziadków na okres wakacji, pozostaje wówczas na ich utrzymaniu. Dziadek powoda otrzymuje rentę, choruje na kręgosłup. Babka dotychczas nie otrzymywała żadnych dochodów, stara się o przyznanie jej emerytury. Zamieszkują w mieszkaniu komunalnym, nie mają żadnego majątku.

Pozwani są osobami w podeszłym wieku. Pozwany ma 87 lat, pozwana zaś 82 lata. H. S. choruje na nadciśnienie, chorobę niedokrwienną serca, zespół depresyjny, jaskrę, chorobę Alzheimera. Wymaga opieki i pomocy osób trzecich. C. S. cierpi na zespół depresyjny, zawroty głowy z zaburzeniami lokomocji, wymaga pomocy w podejmowaniu czynności życia codziennego. Otrzymał skierowanie do szpitala w celu diagnostyki. Pozwanymi opiekuje się ich córka M. R., robi zakupy, przygotowuje posiłki, pielęgnuje pozwanych, załatwia wszystkie czynności urzędowe. M. R. utrzymuje się wraz z niepełnosprawnym synem z renty w wysokości 570 złotych, dlatego pozwani przekazują jej miesięcznie na pokrycie kosztów paliwa i za dokonane czynności opiekuńczych kwotę średnio 400 złotych miesięcznie.

Pozwani ponoszą wydatki związane z utrzymaniem swoim, mieszkania, a także opłacają ubezpieczenie. H. S. otrzymuje rentę w wysokości 900 złotych miesięcznie. Za rok podatkowy 2013 osiągnęła przychód w wysokości 10.105,18 złotych. C. S. otrzymuje emeryturę w wysokości 1.989,04 złotych miesięcznie.

Ojciec małoletniego powoda C. S. nie wywiązuje się z nałożonego na niego obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna. Od września 2007 roku prowadzona jest wobec niego egzekucja komornicza. Na dzień 27 sierpnia 2014 roku zadłużenie alimentacyjne na rzecz wierzyciela wynosiło 20.092,78 złotych, odsetki stanowiły zaś kwotę 6.559,80 złotych. C. S. ma ustanowioną z małżonką I. S. rozdzielność majątkową. Prowadzą oni jednak wspólne gospodarstwo domowe i wychowują wspólną córkę N. S., która jest osobą niepełnosprawną. C. S. sprawuje opiekę nad córką i pobiera świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia w wysokości 620 złotych miesięcznie. Uprzednio jego zarobki wynosiły około 8.000 złotych miesięcznie, jednakże nawet wówczas nie wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego na rzecz małoletniego, a egzekucja alimentów była utrudniona. Przez pewne okresy czasu w jego imieniu alimenty na rzecz małoletniego A. w kwotach po około 150 złotych miesięcznie przesyłała jego siostra M. R.. C. S. osiąga dochody, które od kilku lat przekazuje na rachunek bankowy żony, bądź na rachunek bankowy małoletniej córki, w związku z czym egzekucja prowadzona wobec niego nadal jest bezskuteczna. Ojciec małoletniego powoda na podstawie kontraktu menadżerskiego zawartego w okresie od 9 września 2010 roku do 18 stycznia 2011 roku i ustnych umów zlecenia świadczył usługi na rzecz (...) S.A. Z tego tytułu w roku 2010 osiągnął przychód w wysokości 21.866,66 złotych, zaś w roku 2011 przychód w wysokości 22.711,13 złotych. Nadto w roku 2012, w wyniku realizacji wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Elblągu, Wydziału V Gospodarczego z dnia 19 grudnia 2011 roku o zapłatę sygn. akt V GC 493/11 wyegzekwowana została na rzecz C. S. od powyższej Spółki należność główna w kwocie 19.520 złotych wraz z należnymi odsetkami i kosztami sądowymi – łącznie w wysokości 27.428,99 złotych. C. S. był także zatrudniony od 27 września 2013 roku w firmie zarządzanej przez K. K. na umowę zlecenie. Miał świadczyć pomoc w uzyskaniu funduszy na zakup autobusów. W dniu 30 września 2013 roku na wskazane przez niego konto bankowe została mu przelana należność na poczet wykonania pracy oraz 10.500 złotych otrzymał gotówką w kasie. Z umowy tej C. S. nie wywiązał się, w związku z czym umowa uległa rozwiązaniu, a K. K. obecnie stara się odzyskać wypłacone mu pieniądze na drodze sądowej.

Następnie Sąd Rejonowy wskazał, iż przy ponownym rozpoznaniu sprawy stwierdził, że zachodzą przesłanki z art. 347 k.p.c. i uchylił wyrok zaoczny wydany w niniejszej sprawie dnia 18 grudnia 2014 roku.

Powództwo zaś oddalił w oparciu o art. 133 § 1 i 2 k.r.o. i art. 132 k.r.o.

Sąd ustalił, iż niewątpliwie uzyskanie dla małoletniego powoda na czas potrzebnych mu środków finansowych od ojca jest połączone z nadmiernymi trudnościami. Od wielu lat nie wywiązuje się on z nałożonego na niego obowiązku alimentacyjnego, egzekucja zaś jest bezskuteczna. Uprzednio choć osiągał wysokie dochody, komornik prowadzący jego sprawę egzekucyjną miał ogromne trudności z wyegzekwowaniem od niego jakichkolwiek kwot. W efekcie stan jego zadłużenia alimentacyjnego na dzień 27 sierpnia 2014 roku wynosił 20.092,78 złotych, odsetki zaś stanowiły kwotę 6.559,80 złotych. Obecnie jego jedyny dochód wynosi 620 złotych miesięcznie.

Nie występuje natomiast niedostatek po stronie małoletniego powoda. A jest on przesłanką niezbędną do powstania obowiązku alimentacyjnego pozwanych wobec powoda zgodnie z art. 133 § 2 k.r.o.. Natomiast gorsza sytuacja finansowa małoletniego powoda A. S. w porównaniu do jego niektórych rówieśników w Irlandii nie jest tożsama ze stanem niedostatku.

Sąd Rejonowy wskazał, że matka małoletniego powoda osiąga stałe dochody w wysokości co najmniej 1.200-1.300 euro miesięcznie, a niekiedy 1.600 euro miesięcznie. Osiągane przez nią dochody wraz z zasiłkiem rodzinnym pozwalają jej na utrzymanie siebie i syna na średnim poziomie. M. W. radzi sobie finansowo, nie posiada żadnych zaległości w opłatach mieszkaniowych, nie jest zmuszona do zaciągania pożyczek z przeznaczeniem na zaspokojenie bieżących potrzeb swoich i swojego syna. Gdyby znajdowała się w niedostatku, nie kupiłaby na kredyt samochodu za kwotę 6.000 euro, albowiem nie mogłaby wówczas pozwolić sobie na spłatę rat. Małoletni ma zaspokojone najważniejsze potrzeby, tj. wyżywienie, mieszkanie, odzież, opiekę zdrowotną, edukację. Natomiast fakt, że małoletni obecnie nie zawsze może pozwolić sobie na spotkania z kolegami, uczestniczyć, kupić stroju piłkarskiego nie oznacza, że jest w niedostatku. Nie są to bowiem niezbędne wydatki, który miałby zaspokoić konieczne potrzeby.

Sąd orzekający zauważył także, że do chwili obecnej matka małoletniego powoda była w stanie własnymi siłami zaspokoić niezbędne potrzeby powoda. Obecnie również te potrzeby są zaspokajane.

Sąd też wskazał, że do obowiązku alimentacyjnego zobowiązanych w dalszej kolejności ma zastosowanie art. 135 § 1 k.r.o. Zakres obowiązku pozwanych będących dziadkami małoletniego wyznaczałyby ich możliwości majątkowe, a są one znacznie ograniczone.

Pozwani są osobami w podeszłym wieku. H. S. otrzymuje rentę w wysokości 900 złotych miesięcznie. C. S. otrzymuje natomiast emeryturę w wysokości 1.989,04 złotych miesięcznie. Wielokrotnie w ostatnim czasie przebywali w szpitalu, wymagają stałego leczenia farmakologicznego, częstych wizyt lekarskich i badań, co wiąże się z ponoszeniem przez nich wysokich kosztów leczenia. Za opiekę przekazują swojej córce 400 złotych miesięcznie. Ponadto ponoszą stałe miesięczne wydatki związane z utrzymaniem mieszkania, z opłatą ubezpieczenia i własnego utrzymania, które pochłaniają całą kwotę otrzymywanych przez nich świadczeń.

W ocenie Sądu Rejonowego nie istnieją więc przesłanki do zasądzenia alimentów na rzecz małoletniego powoda od dziadków ojczystych. Sąd ten na podstawie wskazanych wyżej przepisów uchylił w całości wyrok zaoczny i oddalił powództwo (punkt I wyroku).

W punkcie II i III wyroku Sąd Rejonowy orzekł o kosztach procesu zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, na podstawie art. 98 § 1, 3 i 4 k.p.c. w oparciu o stawki obowiązujące w § 7 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 roku poz. 461), zasądzając od małoletniego kwoty po 210 złotych na rzecz pozwanych, na które to kwoty złożyły się opłaty od sprzeciwu od wyroku zaocznego w wysokościach po 150 złotych od każdego z pozwanych oraz koszty wynagrodzenia reprezentującego pozwanych adwokata, przypadające na każdego z pozwanych w kwotach po 60 złotych.

W punkcie IV wyroku Sąd orzekający, w oparciu o art. 98 § 1, 3 i 4 k.p.c. a contrario oddalił wniosek małoletniego o zasądzenie od pozwanych kosztów postępowania klauzulowego i kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności punktowi I, II i III wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 18 grudnia 2014 roku wydanego w sprawie III RC 802/14, z uwagi na skutecznie wniesiony sprzeciw od powyższego wyroku.

Z powyższym orzeczeniem nie zgodziła się przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda, wnosząc apelację.

Zarzuciła mu naruszenie:

a) prawa materialnego przez błędna jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie:

- art. 132 w zw. z art. 133 § 2 k.r.o. polegające na przyjęciu, że po stronie powodowej nie zaistniała przesłanka niedostatku, warunkująca możliwość zasądzenia alimentów od zobowiązanych w dalszej kolejności,

- art. 135 § 1 k.r.o. polegające na przyjęciu, że sytuacja finansowa pozwanych nie pozwalałaby nawet przy spełnieniu przesłanek określonych w art. 132 i 133 § 2 k.r.o. na obciążenie ich obowiązkiem alimentacyjnym;

b) prawa procesowego przez błędna wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i przyjęcie, że powód nie znajduje się w stanie niedostatku.

Mając na uwadze powyższe domagała się zmiany wyroku w całości poprzez zasądzenie od pozwanych H. i C. S. na rzecz małoletniego A. S. kwot po 250 złotych miesięcznie od każdego płatnych do rąk matki małoletniego M. W. do dnia 10-go każdego miesiąca z góry, poczynając od daty otrzymania odpisu pozwu przez pozwanych z odsetkami ustawowymi w przypadku uchybienia którejkolwiek z rat oraz zasądzenie od pozwanej i pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz kosztów opłaty od pełnomocnictwa według norm przepisanych tj. uwzględnienie powództwa w całości oraz o zasądzenie od każdego z pozwanych na rzecz powoda kosztów procesu w postępowaniu odwoławczym z wyszczególnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie wyroku w całości (uwzględniając odpowiednio koszty procesu) i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia – przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

W uzasadnieniu apelacji wskazała, że stara się zapewnić synowi jak najlepsze warunki finansowe w miarę swoich możliwości, w związku z tym pracuje również w nadgodzinach, co może sprawiać wrażenie, że powód nie pozostaje w niedostatku. Przesłanka z art. 133 § 2 k.r.o. zostałaby spełniona, gdyby zrezygnowała z zatrudnienia.

Zaakcentowała też, że zgromadzony materiał dowodowy potwierdza, iż powód żyje na poziomie gorszym niż jego rówieśnicy. Nie wszystkie bowiem jego potrzeby są zaspokajane w wystarczającym stopniu m.in. kulturalne, w zakresie ubioru, wyżywienia i rozwoju, co nie wpływa na niego pozytywnie. Zakupu zaś przez nią samochodu za kwotę 600 euro nie można uznać za okoliczność świadczącą o dobrej sytuacji, gdyż zaciągnęła na ten cel kredyt. Ponadto samochód jest dla niej narzędziem pracy.

W przedmiotowej sprawie zatem zaistniały okoliczności do uznania, że powód znajduje się w niedostatku, który stosownie do orzecznictwa Sądu Najwyższego występuje, gdy osoba uprawniona nie może w pełni zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb lub kiedy ma ona kłopoty z zaspokojeniem przynajmniej części swoich usprawiedliwionych i koniecznych potrzeb życiowych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja małoletniego powoda jako niezasadna nie zasługiwała na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, iż Sąd Rejonowy właściwie przeprowadził postępowanie dowodowe, dokonując poprawnego ustalenia stanu faktycznego w zakresie sytuacji materialnej i możliwości zarobkowych matki małoletniego powoda oraz jej realnych dochodów, jak również sytuacji powoda.

Nadto wnikliwie ustalił sytuację życiową dziadków ojczystych, a także przeanalizował sytuację dziadków macierzystych.

Sąd Okręgowy zaaprobował rozważania przeprowadzone przez Sąd Rejonowy jako oparte na logicznych i słusznych wnioskach.

Sąd I instancji oparł swe rozstrzygnięcie na właściwych podstawach prawnych. Zaaprobować należało również rozważania dotyczące zakresu obowiązku alimentacyjnego poczynione na gruncie obowiązujących przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jak też interpretację niedostatku. Zatem nie ma potrzeby procesowej powtarzania ich za Sądem I instancji.

Odnosząc się zaś do argumentów małoletniego powoda zawartych w treści apelacji wskazać należy, iż nie mogły one zostać uwzględnione zatem apelacja podlegała oddaleniu.

Wbrew twierdzeniom apelanta dokonana przez Sąd orzekający ocena materiału dowodowego zebranego w sprawie nie narusza przepisu art. 233 § 1 k.p.c.

Do naruszenia powyższego przepisu mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby apelant wykazał uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwej interpretacji faktów. Natomiast gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski poprawne logicznie i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykraczały poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona.

W realiach przedmiotowej sprawy jednakże taka sytuacja nie zachodzi.

Powód zaś w apelacji nie wykazał wyżej wskazanych uchybień, oczekiwał natomiast, iż z tego samego stanu faktycznego Sąd wyciągnie wnioski korzystne dla skarżącego.

Argumentował jedynie, że podejmowanie przez jego matkę aktywności zawodowej może powodować wrażenie, iż w niedostatku się nie znajduje. Ponadto, aby spełniła się przesłanka niedostatku jego matka musiałaby zrezygnować z zatrudnienia, a to byłoby niecelowe.

Wskazać należy więc apelantowi, że Sąd Rejonowy wydał rozstrzygnięcie po dokonaniu wnikliwej analizy i porównaniu dochodów M. W. z kosztami utrzymania jej oraz małoletniego powoda. Lektura zaś uzasadnienia nie prowadzi do wniosku, że wykluczył stan niedostatku po stronie powoda tylko z uwagi na okoliczność, iż jego matka pracuje.

Przypomnieć należy, że zgodnie z art. 132 k.r.o. obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

Osoba zobowiązana do świadczeń alimentacyjnych w bliższej kolejności nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi alimentacyjnemu wówczas, gdy nie ma w ogóle możliwości zarobkowych i majątkowych, jak i wówczas, gdy jej możliwości zarobkowe i majątkowe nie pozwalają jej na dostarczenie uprawnionemu środków utrzymania lub wychowania w takim rozmiarze, w jakim środki te powinny być przez nią dostarczane. Zaś uzyskanie na czas potrzebnych środków utrzymania jest niemożliwe wtedy, gdy uzyskuje dochody z trudnych do ustalenia źródeł, a egzekucji z tych dochodów nie da się przeprowadzić, natomiast jest połączone z nadmiernymi trudnościami wówczas, gdy uzyskanie alimentów od osoby zobowiązanej w bliższej kolejności byłoby co prawda możliwe, ale realizacja roszczeń uprawnionego mogłaby nastąpić dopiero po upływie znacznego czasu.

Regułą zatem jest, iż to rodzice przyczyniają się do zaspokojenia potrzeb swoich dzieci w pierwszej kolejności, a więc to matka i ojciec małoletniego muszą łożyć na dziecko.

Dopiero zaś, gdy zaspokojenie potrzeb dziecka nie jest możliwe przez jego rodziców należy rozważyć, czy osoby zobowiązane w dalszej kolejności mogą zostać obciążone obowiązkiem alimentacyjnym i w jakim zakresie.

W niniejszej sprawnie bezsporne jest, ze ojciec małoletniego powoda nie realizuje ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego, a egzekucja świadczenia napotykała przez wiele lat na trudności i obecnie jest bezskuteczna. Matka małoletniego będąc wierzycielem powinna wykazać inicjatywę celem wyegzekwowania tych należności poprzez organ egzekucyjny.

Niemniej jednak nawet jeśli wyegzekwowanie środków nie jest możliwe, to nie można bezkrytycznie i co istotne – wbrew prawu - przyjąć, że obowiązek alimentacyjny ojca automatycznie przechodzi na jego rodziców.

W takich przypadkach należy najpierw ustalić, czy drugi z rodziców jest w stanie zaspokoić potrzeby dziecka choćby na poziomie minimalnym.

Nie jest natomiast istotne, że rodzic ten nie dysponuje finansami wystarczającymi na pokrycie wszystkich potrzeb dziecka, które uzna za stosowne np. rozrywek, jak to ma miejsce w niniejszej sprawie.

Sąd nie neguje, że niezwykle istotne jest zaspokojenie potrzeb kulturalnych dziecka, umożliwienie mu rozwijania swoich pasji i zainteresowań, gdyż wpływa to pozytywnie na rozwój dziecka i jego funkcjonowanie w przyszłości. Na uwadze należy mieć jednak, że potrzeby małoletniego dziecka należy podzielić na pierwszoplanowe i drugoplanowe. W ocenie Sądu potrzeby pierwszoplanowe związane z zaspokojeniem bieżących potrzeb tj. wyżywienia, odzieży, mieszkania, edukacji, małoletni powód ma zabezpieczone w dobrym stopniu. Jego matka bowiem pracuje i może na godziwym poziomie zapewnić życie nie tylko sobie, ale również małoletniemu synowi.

Wbrew twierdzeniom apelanta nie znajduje się ona w złej sytuacji finansowej.

Z pewnością nie świadczy o tym zakupienie samochodu na kredyt. Osoby bowiem borykające się z problemami finansowymi nie kupują samochodów, choćby zaciągając pożyczkę, ponieważ skupiają się w pierwszej kolejności na zabezpieczeniu środków na zakup żywności, odzieży i opłat za mieszkanie, czy też edukacje dzieci. Powód argumentował, że zakup pojazdu był niezbędny, jednakże obiektywnie rzecz ujmując, jego matka mogła zakupić pojazd tańszy.

Należy wskazać, że Sąd Rejonowy dokonał analizy sytuacji życiowej osób zobowiązanych do alimentacji w dalszej kolejności tj. dziadków macierzystych i ojczystych, choć ma to znaczenie wtórne, wobec stwierdzenia, iż matka jest w stanie zabezpieczyć potrzeby małoletniego.

Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że dziadkowie macierzyści wspomagają wnuka w miarę swoich możliwości. Dziadkowie zaś ojczyści znajdują się w takiej sytuacji, iż również tylko uznaniowo mogą pomagać wnukowi. Nie można zatem obciążyć ich obowiązkiem alimentacyjnym na jego rzecz. Są oni bowiem osobami schorowanymi, których dochody w całości wyczerpują wydatki na zaspokojenie bieżących potrzeb w zakresie zakupu wyżywienia, leków, opłat mieszkaniowych. Zastrzeżeń nie może budzić też przekazywanie przez nich środków swojej córce. Wspomaga ona bowiem swoich rodziców, a także zakupuje paliwo, aby dowozić ich do lekarzy.

W świetle powyższych rozważań, na podstawie art. 385 k.p.c., apelację oddalono.