Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lipca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Beata Łapińska

Protokolant stażysta Bożena Sobczyk

po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim

sprawy z wniosku L. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania L. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 21 stycznia 2013 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 stycznia 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. po rozpoznaniu wniosku z dnia 21 grudnia 2012 r. odmówił L. W.prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż ubezpieczony nie wykazał na wymagane 15 lat żadnego okresu pracy w szczególnym charakterze jako maszynista pojazdów trakcyjnych albowiem w okresie od 1.02.1983 r. do 20.12.2012 r. pracował on na stanowisku kierownika pociągu, a praca ta nie została wymieniona w przepisie art. 9 ustawy o emeryturach pomostowych.

Ubezpieczony zakwestionował powyższą decyzję ZUS, składając od niej odwołanie do Sądu. Podkreślił, że spełnia wszystkie warunki do przyznania mu emerytury pomostowej, albowiem osiągnął wiek 57 lat, w okresie od 1983 r. do 2012 r. wykonywał pracę kierownika pociągu wymienioną w załączniku nr 2 pkt. 5 i legitymuje się zaświadczeniem lekarskim o niezdolności do wykonywania prac jako kierownik pociągu.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił następujący stan faktyczny:

L. W.urodził się w dniu(...)

Wniosek o emeryturę pomostową złożył w organie rentowym w dniu 21 grudnia 2012r.

Na ten dzień posiadał staż pracy przekraczający 25 lat, nie pozostawał w tym czasie w zatrudnieniu.

( bezsporne )

W okresie od 2 września 1970 r. do 20 grudnia 2012 r. L. W. zatrudniony był w (...) Spółka z o.o. (...) Zakład (...) w K. na stanowiskach: manewrowego, konduktora i kierownika pociągu.

Od 1 lutego 1983 r. do 20 grudnia 2012 r. pracował on na stanowisku kierownika pociągu.

Informację o powyższym pracodawca zamieścił w punkcie 8 wystawionego ubezpieczonemu świadectwa pracy.

(dowód: świadectwo pracy zawarte w aktach rentowych – k. 4 akt ZUS-u)

W dacie złożenia wniosku o emeryturę pomostową wnioskodawca legitymował się wydanym przez lekarza medycyny pracy orzeczeniem o niezdolności do wykonywania pracy na stanowisku kierownika pociągu .

(dowód: orzeczenie lekarskie – k. 9 akt ZUS-u)

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie jest w zasadzie bezsporny. Nie ulega wątpliwości, iż skarżący spełnia warunki dotyczące ogólnego stażu pracy, posiada 15 letni okres pracy w szczególnych charakterze jako kierownik pociągu , legitymuje się także orzeczeniem lekarskim o niezdolności do wykonywania pracy na tym stanowisku. Ma lat 57.

Swoje żądanie skarżący wywodzi z przepisu art. 9 ustawy o emeryturach pomostowych w związku z punktem 5 załącznika nr do tejże ustawy.

Emerytura pomostowa to świadczenie przysługujące z nowego systemu emerytalnego ( art. 24 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm. - zwanej dalej ustawą o FUS) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. zatrudnionych w szczególnych warunkach/charakterze, którzy nie mają prawa do emerytury określonej w przepisach art. 32, art. 33, art. 39, art. 40, art. 46, art. 50, art. 50a, art. 50e i art. 184 ustawy o e.r. FUS oraz art. 88 Karty Nauczyciela, zwłaszcza z uwagi na niespełnienie, do końca 2008 r., warunków nabycia uprawnień do tych świadczeń. Świadczenie to spełnia funkcję emerytury z tytułu obniżonego (niższego) wieku emerytalnego (art. 32 ustawy o e.r. FUS), a zatem zostało wprowadzone ze względu na obiektywne okoliczności szybszego niż normalnie pogarszania się, wraz ze starzeniem się organizmu człowieka, zdolności do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia z uwagi na jego specyfikę, tj. szczególne warunki lub charakter pracy. Jednak w porównaniu do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym istotnie zawężono krąg ubezpieczonych-pracowników uprawnionych do emerytury pomostowej, zasadniczo kierując się przy tworzeniu wykazów prac w szczególnych warunkach/charakterze (załączniki nr 1-2 do ustawy z dnia 18 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych - Dz. U. Nr 237, poz. 1656 - zwanej dalej ustawą o e.p.) kryteriami medycznymi z zakresu medycyny pracy.

Pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach są osoby, które po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywały, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace wymienione w załączniku nr l do ustawy o e.p. oraz ubezpieczeni z tytułu działalności twórczej lub artystycznej, tancerze zawodowi, o ile po dniu wejścia w życie tej ustawy (l stycznia 2009 r.) wykonywali prace związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym (art. 3 ust. 4 i 6 ustawy o e.p.). Natomiast za pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze uznaje się osoby, które po dniu 31 grudnia 2008 r., w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywały prace wymienione w załączniku nr 2 do ustawy o e.p. (art. 3 ust. 5 tej ustawy). Ponadto, pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach/charakterze są także osoby, które przed dniem l stycznia 2009 r. wykonywały, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace szczególne wymienione w załącznikach nr 1-2 do ustawy o e.p. oraz prace szczególne w rozumieniu art. 32 i 33 ustawy o e.r. FUS w zw. z wykazami A i B rozp. w sprawie wieku emerytalnego, bez względu na to, czy obecnie prace te zostały wskazane w załącznikach do ustawy o e.p. (art. 3 ust. 7 ustawy o e.p.).

Zgodnie z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych , prawo do tego świadczenia przysługuje pracownikowi, który spełnił łącznie następujące warunki:

1. urodził się po 31 grudnia 1948 r.;

2. ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3. osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4. ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych , wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5. przed 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ;

6. po 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych ;

7. nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Poza sporem jest, iż skarżący wykonywał pracę w szczególnym charakterze tj. na stanowisku kierownika pociągu , albowiem punkt 5 załącznika stanowiącego wykaz prac w szczególnym charakterze stanowi, iż zalicza się do nie prace maszynistów pojazdów trakcyjnych (maszynista pojazdów trakcyjnych, maszynista instruktor, maszynista zakładowy, maszynista wieloczynnościowych i ciężkich maszyn do kolejowych robót budowlanych i kolejowej sieci trakcyjnej, kierowca lokomotywy spalinowej o mocy do 300 KM, pomocnik maszynisty pojazdów trakcyjnych) i kierowników pociągów.

Spór w przedmiotowej sprawie sprowadza się natomiast oceny, czy swoje prawo do emerytury pomostowej wnioskodawca może wywodzić wyłącznie z przepisu art. 4 (tj. z chwilą ukończenia 60 roku życia), czy jak tego właśnie chce skarżący podstawę prawną jego żądania powinien stanowić przepis art. 9 tejże ustawy.

Zgodnie z treścią art. 9 ustawy o emeryturach pomostowych, pracownik wykonujący prace maszynistów pojazdów trakcyjnych wymienione w pkt 5 załącznika nr 2 do ustawy , który spełnia warunki-określone w art. 4 pkt 1,4-7, nabywa prawo do emerytury pomostowej, jeżeli:

1) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 50 lat dla kobiet i co najmniej 55 lat dla mężczyzn;

2) ma okres pracy jako maszynista pojazdów trakcyjnych wymienionej w pkt 5 załącznika nr 2 do ustawy, wynoszący co najmniej 15 lat;

3) lekarz medycyny pracy wydał orzeczenie o niezdolności do wykonywania prac jako maszynista pojazdów trakcyjnych.

Analiza ustawy o emeryturach pomostowych wykazuje , iż ustawodawca stworzył 2 grupy uprawnionych do tego świadczenia. Pierwszą stanowią ci ubezpieczeni, którzy spełnią warunki opisane w art. 4, drugą zaś ci, którzy z racji wykonywania określonych rodzajów prac mają prawo do emerytury pomostowej w niższym wieku emerytalnych, tj. kobiety w wieku 50 lat, mężczyźni w wieku 55 lat.

Jeśli chodzi o ubezpieczonych uprawnionych do nabycia praw do emerytury pomostowej w tym niższym wieku emerytalnym to ustawodawca reguluje ich sytuacje prawną w przepisach od art. 5 do art. 11 ustawy.

Wykładnia językowa przepisu art. 9 ustawy wskazuje, iż dyspozycja tego przepisu odnosi się wyłącznie do „ pracownika wykonującego pracę maszynistów pojazdów trakcyjnych” wymienionych w punkcie 5 załącznika nr 2 do ustawy.

Zgodnie z załącznikiem nr 2 pkt 5 do cytowanej wyżej ustawy, pracą o szczególnym charakterze jest praca maszynistów pojazdów trakcyjnych ( maszynisty pojazdów trakcyjnych, maszynisty instruktora, maszynisty zakładowego, maszynisty wieloczynnościowego i ciężkich maszyn do kolejowych robót budowlanych i kolejowej sieci trakcyjnej, kierowcy lokomotywy spalinowej o mocy do 300 KM, pomocnika maszynisty pojazdów trakcyjnych) i kierowników pociągów.

Analiza tych przepisów wykazuje, iż do pracy maszynistów pojazdów trakcyjnych można zatem zaliczyć wyłącznie te stanowiska, które zawarte są w nawiasie . Stanowisko kierownika pociągu jest poza nawiasem, co oznacza, iż jest to także (obok pracy maszynistów pojazdów trakcyjnych) praca w szczególnych charakterze , nie oznacza to jednak, jak tego chce skarżący , iż jest to praca maszynisty pojazdów trakcyjnych.

Brak jest w ocenie Sądu Okręgowego podstaw do zastosowania wobec kierownika pociągu przepisu art. 9 ustawy , gdyż przepis ten, jakkolwiek powołuje się na punkt 5 załącznika nr 2 to ogranicza swoje zastosowanie wyłącznie do tych ubezpieczonych, którzy wykonywali pracę maszynistów pojazdów trakcyjnych . Gdyby intencją ustawodawcy było objecie powyższym przepisem także kierowników pociągów , to brzmiałby on tak jak, np. przepis art. 8 ustawy, który stanowi, iż pracownik wykonujący prace w szczególnych warunkach wymienione w pkt 20, 22 i 32 załącznika nr 1 do ustawy, który spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1, 4-7, nabywa prawo do emerytury pomostowej, jeżeli:

1) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 50 lat dla kobiet i co najmniej 55 lat dla mężczyzn;

2)ma okres pracy w szczególnych warunkach wymienionej w pkt 20, 22 i 32 załącznika nr 1 do ustawy, wynoszący co najmniej 10 lat.

Skoro zatem przepis art. 9 nie odwołuje się ogólnie do prac w szczególnym charakterze wymienionych w punkcie 5 załącznika nr 2, a ogranicza swój zakres wyłącznie do prac maszynistów pojazdów trakcyjnych to oznacza, iż wolą ustawodawcy było przyznanie prawa do emerytury pomostowej w niższym wieku emerytalnym tylko tym pracownikom , którzy wykonywali prace w nim wskazane, co jest zresztą o tyle zrozumiałe i racjonalne, iż z całą pewnością obciążenie psychofizyczne maszynistów pojazdów trakcyjnych jest wyższe niż tych, którzy wykonują prace kierowników pociągów.

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, iż przepis art. 9 mówi nadto o niezdolności do wykonywania prac jako maszynista pojazdów trakcyjnych ,a nie, jak to ma miejsce , np. w przepisie art. 7 ustawy, w którym wymaga się jedynie, aby lekarz medycyny pracy wydał orzeczenie o niezdolności do wykonywania prac w szczególnych warunkach wymienionych w pkt 4-12 załącznika nr 1 do ustawy.

Reasumując należy przyznać racje organowi rentowemu, iż brak jest

podstaw prawnych dla przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej

w niższym wieku , tj. 55 lat, albowiem nie spełnia on warunków przewidzianych w

art. 9 ustawy. Nie wykonywał on bowiem przez okres 15 lat pracy

maszynistów pojazdów trakcyjnych i nie legitymuje się orzeczeniem o

niezdolności do wykonywania tychże prac.

Skarżący posiadając 15 letni okres pracy na stanowisku kierownika pociągu

będzie mógł ubiegać się o emeryturę pomostową lub wcześniejszą po ukończeniu

60 roku , albowiem poza sporem jest , iż posiada on 15 letni okres pracy w

szczególnym charakterze jak też spełnia pozostałe warunki o których mowa

w art. 4 ustawy.

Bez znaczenie dla sprawy jest podnoszony przez skarżącego fakt, iż

jego koledzy ( R. C. oraz J. P.) wykonujący pracę

kierowników pociągów otrzymali emerytury pomostowe przyznane

im dobrowolnie przez inne organy rentowe .

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy oddalił odwołanie wnioskodawcy

jako bezzasadne, o czym na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.