Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 października 2015 r.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Andrzej Marek

Protokolant: star. sekr. sądowy Katarzyna Awsiukiewicz

po rozpoznaniu w dniu 5 października 2015 r. w Legnicy

sprawy z wniosku R. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o emeryturę

na skutek odwołania R. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 12 lutego 2015 r.

znak (...)

oddala odwołanie

Sygn. akt VU 266/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 lutego 2015 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił wnioskodawcy R. C. prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych, wobec nie wykazania żadnego okresu pracy w takich warunkach.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podał, że nie uznał jako pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia wnioskodawcy w Fabryce (...) w J. od 1 czerwca 1972 r. do 3 lipca 1972 r., w Przedsiębiorstwie (...) w J. od 12 lutego 1975 r. do 30 czerwca 1987 r. oraz w(...)Sp. z o.o. Kopalnia (...) w C. od 8 czerwca 1995 r. do 28 lutego 1998 r., z powodu uchybień formalnych treści świadectw wykonywania prac w warunkach szczególnych wystawionych za te okresy.

Od powyższej decyzji odwołanie złożył wnioskodawca R. C., domagając się jej zmiany w całości poprzez przyznanie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu podał, że w okresach zakwestionowanych przez organ rentowy wykonywał pracę w warunkach szczególnych, na stanowiskach wskazanych w świadectwach pracy.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, utrzymując, że wnioskodawca nie legitymuje się wymaganych 15-letnim szczególnym stażem pracy. Organ rentowy dodał, że dnia 23 marca 2015 r. wydał drugą decyzję odmawiającą wnioskodawcy prawa do emerytury, w której uwzględnił jedynie okres od 8 czerwca 1995 r. do 28 lutego 1998 r. jako okres wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

R. C. urodził się (...) W dniu (...) osiągnął wiek (...) lat. Ubezpieczony jako członek OFE, złożył za pośrednictwem organu rentowego wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku emerytalnym na dochody budżetu państwa.

Pierwszy wniosek o emeryturę wnioskodawca złożył dnia 4 lutego 2015 r.

Decyzją z dnia 12 lutego 2015 r., zaskarżoną w niniejszym postępowaniu, organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury. W zaskarżonej decyzji na dzień 01 stycznia 1999 r. ZUS uznał wnioskodawcy25 lat i 17 dni ogólnego stażu pracy, z czego24 lata, 1 miesiąc i 21 dni okresów składkowych – w tym żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Po przedłożeniu przez wnioskodawcę w dniu 12 marca 2015 r. dodatkowej dokumentacji pracowniczej, organ rentowy decyzją z dnia 23 marca 2015 r. ponownie odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury. Do okresu pracy w warunkach szczególnych zaliczył wnioskodawcy okres jego zatrudnienia w od 8 czerwca 1995 r. do 28 lutego 1998 r. w wymiarze 2 lat 6 miesięcy i 20 dni w (...)Sp. z o.o. Kopalnia (...) w C..

(bezsporne)

Wnioskodawca pracował w Fabryce (...) ( (...)) w J. w okresie od 1 września 1969 r. do 3 lipca 1972 r. Do 31 maja 1972r. był zatrudniony w ramach nauki zawodu kowala jako uczeń w wymiarze 3 dni tygodniowo i jednocześnie uczęszczał do przyzakładowej szkoły zawodowej, a od 1 czerwca 1972 r. do 3 lipca 1972 r., tj. przez 1 miesiąc i 3 dni zajmował stanowisko kowala na podstawie umowy o pracę. Jako kowal pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, robiąc odkuwki na młocie pneumatycznym.

Dowód:

–

akta osobowe wnioskodawcy z okresu zatrudniania w Fabryce (...): świadectwo pracy, pismo z dn. 20.05.1972 r., skierowanie do pracy;

–

wyjaśnienia wnioskodawcy (k. 46-46v, protokół elektroniczny 00:24:14 – 00:36:32).

W okresie od dnia 25 kwietnia 1974 r. do 25 stycznia 1975 r. wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako brukarz w (...) w J.. Jego praca polegała na wykładaniu dróg i chodników kostką brukową.

Dowód:

–

w aktach rentowych ZUS tom I: świadectwo pracy z dn. 25.01.1975 r.;

–

wyjaśnienia wnioskodawcy – j.w .

W okresie od 17 lutego 1975 r. do 30 czerwca 1987 r. R. C. był pracownikiem Przedsiębiorstwa (...) w J.. Początkowo zajmował stanowisko pomocnika maszynisty, aż do dnia 12 listopada 1979 r. Jego praca polegała na współpracy z operatorem (maszynistą) koparki łańcuchowej przy przeglądach technicznych maszyny, wymianie lin, sprawdzaniu wyrobiska, ustalaniu miejsca podjazdu pod wyrobisko, załadowywaniu samochodów odbierających ładowane kruszywo. Okres pracy pomocnika traktowany był jednocześnie jako przyuczenie do zawodu, wobec czego wnioskodawca jako pomocnik prowadził także koparkę w ograniczonym zakresie czasu każdego dnia pracy. Konieczność obsługi koparek łańcuchowych przez dwóch pracowników - operatora i jego pomocnika -wynikała też początkowo z zarządzeń pracodawcy, wprowadzonych z uwagi na niebezpieczny i skomplikowany charakter prac z użyciem sprzętu starej generacji.

Dnia 22 września 1979 r. wnioskodawca zawarł z pracodawcą umowę w przedmiocie refundacji kosztów kursu na maszynistę w celu podniesienia kwalifikacji zawodowych. Uprawnienia maszynisty po odbytym kursie wnioskodawca uzyskał dnia 8 listopada 1979 r.

Ma mocy angażu z dnia 22 listopada 1979 r. wnioskodawca na okres od 13 listopada 1979 r. do 31 grudnia 1979 r. został przeniesiony ze stanowiska pomocnika maszynisty na stanowisku murarza w brygadzie budowlanej.

Od dnia 1 stycznia 1980 r. wnioskodawca objął stanowisko maszynisty koparki. Do jego obowiązków należała pełna obsługa koparki łańcuchowej. Był jej operatorem, zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Pracę przy użyciu ciężkiego sprzętu budowlanego wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Na stanowisku tym pozostał do 31 stycznia 1985 r.

W dniu 13 stycznia 1980 r. wnioskodawca zdobył uprawnienia do obsługi żurawi samojezdnych samochodowych do 10 ton, czyli uprawnienie klasy III w obsłudze ciężkich maszyn budowlanych i drogowych. Dnia 16 grudnia 1982 r. uzyskał uprawnienia do obsługi żurawi samojezdnych do 30 ton (uprawnienia II klasy).

W związku z nowo uzyskanymi kwalifikacjami zawodowymi wnioskodawca od 1 do 24lutego 1985 r. zajął stanowisko maszynisty żurawia. W kolejnych angażach wyznaczone miał ponownie stanowisko operatora koparki (od 25 lutego 1985 r.)i operatora (od 1 września 1986 r.). W okresie tym pracował na ciężkim sprzęcie budowlanym na różnych budował prowadzonych przez pracodawcę. Głównie obsługiwał samodzielnie koparki lub dźwig samojezdny S. (...) o masie 6 ton. Pracę operatora tych maszyn wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W przypadku awarii powierzonego sprzętu otrzymywał inną sprawną maszynę. Nie wykonywał prac naprawczych.

W okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w J. wnioskodawca odbył służbę wojskową od 27 października 1975 r. do 29 listopada 1976 r. Do pracy powrócił dnia 8 grudnia 1976 r.

W okresie od 17 do 21 kwietnia 1983 r. wnioskodawca korzystał z bezpłatnego zasiłku opiekuńczego.

W dniach 23 i 24 stycznia 1986 r. wnioskodawca był w pracy nieobecny i nie usprawiedliwił swojej absencji.

Dowód: -akta rentowe ZUS tom III: druk Rp7 –k. 35;

–

akta osobowe wnioskodawcy z okresu zatrudniania w Przedsiębiorstwie (...) w J. : świadectwo pracy, angaże, wypis z książeczki wojskowej, odpisy zaświadczeń o uzyskanych uprawnieniach, karta obiegowa z dn. 7.12.1976 r., pismo z dn. 27.01.1986 r., umowa z dn. 22.09.1979 r., ;

–

częściowo zeznania świadków: B. B. (k. 45v,, protokół elektroniczny 00:03:24 – 00:09:00), J. L. ( k. 45v, protokół elektroniczny 00:09:23 – 00:13:30), E. P. (k. 46, protokół elektroniczny 00:13:52 – 00:18:40)

–

częściowo wyjaśnienia wnioskodawcy (k. 46-46v, protokół elektroniczny 00:24:14 – 00:38:17 i 00:47:57 – 00:54:20.).

W okresie od 15 sierpnia 1988 r. do 6 marca 1990 r. wnioskodawca pracował jako operator dźwigu o masie 6 ton w Zakładzie (...) S. B. w K.. Pracę operatora dźwigu S. (...) wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Jego praca polegała na podawaniu dźwigiem zbrojeń i betonu.

Dowód: -akta rentowe ZUS tom I: zaświadczenie –k. 6, tom II: zaświadczenie ZUS – k. 22;

–

zeznania świadka M. P. (k. 46, protokół elektroniczny 00:19:10 – 00:23:30)

–

wyjaśnienia wnioskodawcy (k. 46-46v, protokół elektroniczny 00:24:14 – 00:38:17).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią przepisu art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 wskazanej ustawy, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat – dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. 25 lat dla mężczyzn. Emerytura, o której mowa, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Zgodnie zaś z dyspozycją art. 32 ust. 1 ustawy emerytalnej, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 01 stycznia 1949r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Wiek emerytalny, o którym mowa we wskazanym artykule, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Z dyspozycji § 4 ust. 1 tego rozporządzenia wynika, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn, ma okres zatrudnienia 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Przy czym, zgodnie z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Niezbędną przesłanką uznania danego zatrudnienia za zatrudnienie w warunkach szczególnych jest wykonywanie pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym nie tyle na danym stanowisku wymienionym w akcie resortowym, co przyporządkowanie jej do rodzaju wyodrębnionego w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. Tym samym nazwa zajmowanego stanowiska nie ma znaczenia decydującego znaczenia w świetle przepisów cytowanego Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r., gdzie jest mowa o wykonywaniu „prac ” w szczególnych warunkach, a nie o zatrudnieniu na stanowiskach zaliczanych do szczególnych.

Jedyną sporną kwestią wymagającą ustalenia Sądu w niniejszej sprawie było to, czy ubezpieczony wykazał staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze co najmniej 15 lat.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w sprawie Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawca nie wykazał okresu pracy w warunkach szczególnych wymaganego do uzyskania emerytury.

W ocenie Sądu do uwzględnionego ostatecznie przez organ rentowy okresu pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych w (...)Sp. z o.o. Kopalnia (...) w C. od 8 czerwca 1995 r. do 28 lutego 1998 r., (tj. w wymiarze 2 lat 6 miesięcy i 20 dni), materiał dowodowy zgromadzony w sprawie dawał podstawę, by do szczególnego stażu pracy doliczyć wnioskodawcy ponadto następujące okresu zatrudnienia:

- w Fabryce (...) ( (...)) w J. na stanowisku kowala - od 1 czerwca 1972 r. do 3 lipca 1972 r., tj. w wymiarze 1 miesiąc i 3 dni;

- w (...) w J. na stanowisku brukarza - w okresie od dnia 25 kwietnia 1974 r. do 25 stycznia 1975 r. – tj. w wymiarze 9 miesięcy;

- w Przedsiębiorstwie (...) w J. na stanowisku maszynisty koparki, operatora żurawia, operatora - w okresie od 1 stycznia 1980 r. do 30 czerwca 1987 r. –w wymiarze 7 lat, 5 miesięcy i 13 dni – nie uwzględniając do tego stażu okresów nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy (2 dni), przerwy w wykonywaniu pracy po zwolnieniu ze służby wojskowej (10 dni) oraz okresu bezpłatnego zasiłku opiekuńczego (5 dni).;

- w Zakładzie (...) S. B. w K. jako operator dźwigu - od 15 sierpnia 1988 r. do 6 marca 1990 r. – tj. w wymiarze 1 roku, 6 miesięcy i 20 dni.

Materiał dowodowy dotyczący powyższych okresów pozwalał na ustalenie, że w powyższym wymiarze wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace w warunkach szczególnych, tj. odpowiednio prace przy obsłudze młotów pneumatycznych w kuźniach przemysłowych (Dział A, Dział III, poz. 79 rozporządzenia), prace brukarza ( Wykaz A, Dział IX, poz. 6) i prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych (Wykaz A, Dział V, poz. 3). Akta osobowe z powyższych okresów zatrudnienia ubezpieczonego i dokumenty zgromadzone w aktach ZUS, częściowo w powiązaniu z logicznymi i spójnymi w tym zakresie zeznaniami świadków i wyjaśnieniami wnioskodawcy, nie pozostawiały wątpliwości, że wykonywał on jedynie prace na wskazanych stanowiskach. Nie bez znaczenia jest też fakt, iż także organ rentowy na rozprawie dnia 5 października 2015 r. przyznał, że okresy powyższe powinny być wliczone jako okresy prac w warunkach szczególnych, mając na uwadze wyniki postępowania dowodowego przeprowadzonego na tą okoliczność w niniejszej sprawie.

Jednakże zaliczenie powyższych okresów zatrudnienia do szczególnego stażu pracy wnioskodawcy jest niewystarczający do spełnienia spornej przesłanki przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Łączny uwzględniony wymiar pracy w warunkach szczególnych wynosi bowiem jedynie 12 lat, 4 miesiące i 26 dni (2 lata, 6 miesięcy i 20 dni + 1 miesiąc i 3 dni + 7 lat, 5 miesięcy i 13 dni + 9 miesięcy + 1 rok, 6 miesięcy i 20 dni), zamiast wymaganych co najmniej 15 lat takiej pracy.

Zdaniem Sądu brak było przesłanek do zakwalifikowania do szczególnego stażu pracy pozostałych okresów zatrudnienia wnioskodawcy. Przede wszystkim nie było podstawy, by zaliczyć wnioskodawcy okresu przyuczenia do zawodu kowala, gdyż pracę wykonywał wtedy w niepełnym tygodniowym wymiarze czasu pracy. Także praca wnioskodawcy w okresie od dnia 12 lutego 1975 r. do 1 stycznia 1980 r., tj. przed uzyskaniem uprawnień i angażu maszynisty koparki (tj. jako pomocnik maszynisty/operatora koparki) oraz na stanowisku murarza nie może być uznana za pracę w szczególnych warunkach. Praca murarza nie jest bowiem ujęta w w.w. rozporządzeniu jako praca w warunkach szczególnych. Ponadto, zarówno w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jaki i w będącym załącznikiem do tego rozporządzenia wykazie A oraz wykazach resortowych, jest mowa o samodzielnych stanowiskach pracy, w tym przypadku maszyniście ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych. Natomiast stanowisko pomocnika maszynisty, a takie wnioskodawca wtedy zajmował, nie jest tam wymienione. Rzeczywisty obraz pracy wnioskodawcy w powyższym okresie, jaki rysuje się z dokumentacji pracowniczej wnioskodawcy wyklucza wiarygodność jego wyjaśnień oraz zeznań świadków w zakresie, w jakim twierdzili oni, że obowiązki pomocnika operatora w pełni pokrywały się z obowiązkami samego maszynisty. Wnioskodawca bowiem, jak wynika z wyżej wskazanych dowodów z dokumentów, w szczególności z kolejnych angaży, zaświadczeń i umowy o dofinansowanie w celu podniesienia kwalifikacji zawodowych, ewentualne prace operatora wykonywał jedynie w ramach przyuczenia, zawsze pod nadzorem maszynisty i z całą pewnością nie w pełnym wymiarze czasu pracy oraz nie stale. Tym samym nie było podstaw do przyjęcia, że jako pomocnik maszynisty, przed uzyskaniem odpowiednich kwalifikacji zawodowych, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wnioskodawca wykonywał prace sklasyfikowane w Dziale V pod poz. 3 Wykazu A załącznika do w.w. Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r.

W konsekwencji powyższych ustaleń należało stwierdzić, że wnioskodawca legitymuje się okresem pracy w szczególnych warunkach, który wynosi mniej niż wymagane 15 lat, zatem nie spełnia wymóg określonego w § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Wobec powyższego Sąd oddalił odwołanie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia.