Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 marca 2015 roku

Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach Wydział VI Karny Zamiejscowy w P.

w składzie

Sędzia SR Iwona Ganczarska-Rachańska

Protokolant Lucyna Kołeczko

w obecności Prokuratora Artura Bula      

po rozpoznaniu dnia 10 marca 2015 roku sprawy J. B. (B.)

syna P. i K. zd. S.

urodzonego (...) w P.

oskarżonego o to, że w dniu 25 czerwca 2014 roku w R. złożył obietnicę udzielenia korzyści majątkowej poborcy podatkowemu z Urzędu Skarbowego w T. J. D. (1) będącemu funkcjonariuszem publicznym, w zamian za odstąpienie od wykonania czynności egzekucyjnych w spółce (...) Sp. z o.o. z/s w R.

tj. o przestępstwo z art. 229 §1 kk

orzeka

1.  oskarżonego J. B. (B.) uznaje za winnego popełnienia czynu opisanego wyżej, a wyczerpującego znamiona przestępstwa z art. 229 § 1 kk i za to na mocy art. 229 § 1 kk wymierza mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie na mocy art. 69 § 1 i 2 kk w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 kk warunkowo oskarżonemu zawiesza na okres próby lat 3 (trzech);

2.  na mocy art. 71 § 1 kk orzeka wobec oskarżonego grzywnę w rozmiarze 200 (dwieście) stawek dziennych, ustalając na mocy art. 33 § 3 kk wysokość jednej stawki na kwotę 20 (dwadzieścia) złotych;

3.  zasądza na mocy art. 2 ust. 1 pkt 2 i art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) i art. 627 kpk od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 520 (pięćset dwadzieścia) złotych tytułem opłaty i obciąża go wydatkami postępowania w kwocie 390 (trzysta dziewięćdziesiąt) złotych.

Sygn. akt VI K 1027/14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 10 marca 2015 roku

Sąd ustalił następujący tan faktyczny:

Oskarżony J. B. zatrudniony był w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Handlowym (...) Sp. z o.o. z/s w R. przy ul. (...) w charakterze dyrektora ds. technicznych.

Spółka (...) posiadała zadłużenie wobec Urzędu Skarbowego w T. oraz wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w T. na łączną kwotę około 1,5 mln zł. Z tego względu na podstawie tytułów wykonawczych od 2011 roku było prowadzone w stosunku do w/w spółki postępowanie egzekucyjne przez poborcę podatkowego Urzędu Skarbowego. W toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego dokonano licznych zajęć rachunków bankowych (w (...), (...) K. i in.) oraz wierzytelności w Zarządzie (...), Spółce z o.o. (...).

Przez cały okres postępowania spółka (...), mając problemy finansowe, starała się o zwolnienie spod egzekucji składników majątkowych, a nawet o wstrzymanie egzekucji.

W maju 2014 roku egzekucję wobec spółki (...) przejął do prowadzenia poborca skarbowy J. D. (1). Po raz pierwszy w firmie tej był przed 9 maja 2014 roku, natomiast drugi raz był w dniu 9 maja 2014 roku i dokonał wówczas na poczet długu zajęcia rzeczy ruchomych w postaci 2 samochodów C. (...) i L. oraz koparko-ładowarki. Podczas kolejnej wizyty z początkiem czerwca 2014 roku J. D. (1) w rozmowie z Prezesem Zarządu spółki ustalił, że w/w ruchomości zostaną w ciągu najbliższych kilku dni odstawione na wskazany parking. Po kilku dniach J. D. (1) ponownie przyjechał do firmy w celu dopełnienia formalności. Księgowy spółki – świadek F. B. – przekazał mu, że dyrektor J. B. chce z nim rozmawiać, zeszli więc do jego gabinetu. Tam J. B. poprosił J. D. (1), aby nie odbierał im pojazdów, gdyż są niezbędne do prowadzenia dalszej działalności. Jednocześnie zobowiązał się do regularnych wpłat tytułem zadłużenia w wysokości 20.000 zł tygodniowo. Zgodnie z umową J. D. (1) zjawił się w spółce (...) po odbiór pierwszej raty długu w następnym tygodniu. Księgowy F. B. przekazał mu tytułem spłaty 10.000 zł. Ponownie J. D. (1) przyjechał do w/w spółki w dniu 25 czerwca 2014 roku w godzinach dopołudniowych. F. B. powiedział mu, aby poszedł do gabinetu J. B.. W gabinecie nie było innych osób. J. B. oświadczył, że spółka nie ma pieniędzy i nie jest w stanie wpłacać na poczet zadłużenia tygodniowo po 20.000 zł, a poza tym prowadzi rozmowy z kontrahentami w sprawie spłaty długów. Jednocześnie J. B. zaproponował J. D. (1), że w zamian za wstrzymanie egzekucji przez okres kilku miesięcy, a w szczególności za zaniechanie odbioru zajętych pojazdów oraz gotówki, będzie przekazywać mu co tydzień kwotę 1.000 zł w formie korzyści majątkowej.

J. D. (1) nie wyraził zgody na propozycję J. B., oświadczając, że za kilka dni przyjdzie po odbiór kolejnej raty długu, zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami.

Po powrocie do Urzędu Skarbowego J. D. (1) sporządził notatkę służbową na okoliczność złożonej mu przez J. B. propozycji korupcji, którą przekazał bezpośredniemu przełożonemu, tj. Komornikowi Skarbowemu J. G. (1), a następnie Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w T..

Następnie w dniu 27 czerwca 2014 roku J. D. (1) wraz z innym poborcą skarbowym P. H. ponownie przyjechali do spółki (...), gdzie odebrali kwotę 20.000 zł tytułem kolejnej raty spłaty zadłużenia. Od tego czasu postępowanie egzekucyjne wobec w/w spółki prowadził P. H..

Oskarżony J. B. 63 lata, wykształcenie wyższe, uprzednio dwukrotnie karany sądownie za przestępstwa skarbowe (dowód: informacja z K. - k. 159), zawód wyuczony: budowlaniec, pracujący w firmie PW (...) sp. z o.o. z/s w R. na stanowisku dyrektora, osiągający dochód miesięczny w wysokości około 8.000 zł brutto, żonaty, posiada na utrzymaniu dwoje pełnoletnich dzieci, według oświadczenia leczony neurologicznie.

Powyższych ustaleń faktycznych Sąd dokonał na podstawie całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności na podstawie: częściowo wyjaśnień oskarżonego J. B. (k.174, k. 228 v), zeznań świadków: J. D. (1) (k. 7-9, k. 229), J. G. (1) (k. 40, k. 229 v), częściowo świadka F. B. (k. 152-154, k. 229 v-230).

Nadto Sąd uwzględnił w całości dokumenty zawarte w aktach sprawy w postaci: zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa (k. 1), kserokopii notatki służbowej (k. 10), wykazu podmiotów (k. 12|), odpisów z KRS (k. 13-17, k. 18-25, k. 26-30, k. 31-33), kserokopii dokumentacji Urzędu Skarbowego w T. (k. 45-146, k. 148-150), a także opinii sądowo - psychiatrycznej na okoliczność stanu zdrowia psychicznego oskarżonego w chwili czyny (k. 189-190).

Oskarżony J. B. zarówno w postępowaniu przygotowawczym, jak i sądowym nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Na rozprawie odmówił składania wyjaśnień i podtrzymał wyjaśnienia złożone w toku śledztwa. Natomiast w postępowaniu przygotowawczym złożył w sprawie wyjaśnienia, z których wynika, że w spółce (...)pełnił funkcję dyrektora technicznego. Potwierdził, że od około 2-3 lat w spółce była prowadzona egzekucja skarbowa wynikająca z zaległości wobec ZUS-u i Urzędu Skarbowego na łączną kwotę około 1,5 mln. zł. Potwierdził również, że kojarzy osobę J. D. (1), który przyjeżdżał do siedziby spółki jako poborca skarbowy po odbiór gotówki. Zaprzeczył natomiast, ażeby kiedykolwiek proponował J. D. (1) pieniądze w zamian za odstąpienie lub wstrzymanie egzekucji. Były jedynie prowadzone rozmowy dotyczące negocjacji kwot do wpłaty. Poza tym czasami zdarzało się, że księgowej nie udało się zebrać ustalonej wcześniej kwoty.

Oceniając wyjaśnienia oskarżonego w kontekście całości zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał je za wiarygodne w części zgodnej z ustaleniami faktycznymi, wyżej przedstawionymi, gdyż w tym zakresie są spójne zarówno z zeznaniami świadków, jak i z zebranymi w sprawie dokumentami.

Natomiast w zakresie, w jakim oskarżony zaprzecza, że złożył J. D. (1) obietnicę udzielania korzyści majątkowej w zamian za odstąpienie od wykonania czynności egzekucyjnych w spółce (...), Sąd uznał te wyjaśnienia za niewiarygodne. Przede wszystkim są one bowiem sprzeczne z zeznaniami świadków J. D. (1) i J. G. (2). Również zasady logicznego rozumowania oraz doświadczenie życiowe i zawodowe Sądu przemawiają za przyjęciem jako prawdziwej relacji przedstawionej przez J. D. (1), a nie przez J. B.. Wyjaśnienia oskarżonego, w ocenie Sądu, są przyjętą linią obrony i zmierzają do uwolnienia od odpowiedzialności karnej.

Wskazać należy, że świadek J. D. (1) przez cały tok postępowania karnego konsekwentnie i niezmiennie przedstawiał przebieg rozmowy z oskarżonym w dniu 25 czerwca 2014 roku w jego gabinecie w siedzibie spółki (...) w R., wskazując, iż ten zaproponował mu udzielanie korzyści majątkowej w kwocie po 1.000 zł tygodniowo za wstrzymanie egzekucji na okres kilku miesięcy, na co się nie zgodził.

Podkreślenia wymaga fakt, iż tego samego dnia, tj. 25 czerwca 2015 roku świadek sporządził notatkę służbową z tej rozmowy, którą przekazał do wiadomości i dalszych decyzji swoim przełożonym w Urzędzie Skarbowym w T..

Relacja J. D. (1) znajduje potwierdzenie w zeznaniach świadka J. G. (1) – komornika skarbowego Urzędu Skarbowego, jak również w zgromadzonej w sprawie dokumentacji.

Zarówno z zeznań świadka J. D., jak i z wyjaśnień oskarżonego wynika, że pomiędzy w/w osobami nie było konfliktu. J. D. (1) jest osobą dla oskarżonego obcą, nie ma interesu w fałszywym pomawianiu oskarżonego i dlatego jego zeznania ocenić należy jako w pełni przekonywujące i wiarygodne. Stąd złożone przez niego zeznania stały się podstawą ustaleń faktycznych Sądu.

Podobnie Sąd ocenił zeznania świadka J. G. (1) – są rzeczowe, konkretne i spójne z zeznaniami J. D. (1) oraz zebranymi dokumentami, przez to zasługują na wiarę.

Odnosząc się do zeznań świadka F. B., Sąd uznał je za wiarygodne w zakresie, w jakim przystają do ustalonego stanu faktycznego, tj. w zakresie prowadzonego postępowania egzekucyjnego i problemów finansowych spółki. Natomiast w zakresie, gdzie świadek na rozprawie zaprzeczył, jakoby J. D. (1) rozmawiał „w cztery oczy” z J. B. w jego gabinecie, Sąd uznał za niewiarygodne. Przede wszystkim nie przekonuje Sądu tłumaczenie świadka, że nie zeznawał w ten sposób w Komendzie Policji i nie wie, dlaczego jest tak zapisane w ujawnionym protokole przesłuchania. Wszak świadek miał możliwość zgłoszenia uwag co do treści protokołu, zanim go podpisał. Twierdzeniom w/w świadka w tym zakresie przeczą także zeznania świadka S. P. – funkcjonariusza Policji, który go przesłuchiwał (k.238v).

Zdaniem Sądu nie można wykluczyć, iż świadek F. B. zmieniając na rozprawie treść swoich zeznań na wersję korzystną dla oskarżonego, chce w ten sposób pomóc oskarżonemu, z którym w przeszłości pracował w jednej firmie.

Z relacji świadka S. P. wynika, że do protokołu zawsze wpisuje to, co osoba przesłuchująca zeznaje, a poza tym w przypadku stwierdzenia nieścisłości osoba taka ma prawo zgłosić zastrzeżenia do treści protokołu, co w przypadku świadka F. B. nie miało miejsca.

Zdaniem Sądu zeznania świadka S. P. są rzeczowe i zasługują na wiarę.

Sąd zważył co następuje:

W świetle zgromadzonego i omówionego wyżej materiału dowodowego, okoliczności popełnienia przez J. B. zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu oraz jego wina nie budzą wątpliwości. Również kwalifikacja prawna czynu z art. 229 § 1 kk podana w akcie oskarżenia jest prawidłowa.

Zgodnie z art. 229 § 1 kk kto udziela albo obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną, w związku z pełnieniem tej funkcji, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Przestępstwo z art. 229 § 1 kk określane jest w doktrynie jako tzw. przekupstwo, czyli inaczej mówiąc łapownictwo czynne. Udzielenie korzyści majątkowej polega na dostarczeniu osobie pełniącej funkcję publiczną jakiegoś przysporzenia (przedmiotu mającego wartość majątkową), które w szczególności może polegać na fizycznym przekazaniu tego przedmiotu przez sprawcę osobie pełniącej funkcję publiczną (np. wręczenie biżuterii, pieniędzy, innej wartościowej ruchomości). Przedmiotem wykonawczym czynu z art. 229 § 1 kk jest osoba pełniąca funkcję publiczną zgodnie z definicją legalną tego pojęcia zawartą w art. 115 § 19 kk, a udzielenie korzyści ma nastąpić w związku z pełnieniem tej funkcji. „Związek, o którym mowa, nie musi wiązać się z konkretną decyzją w sprawie interesującej udzielającego korzyści, może też polegać na zapewnieniu sobie przychylności pełniącego funkcję publiczną, na którą liczy udzielający korzyści w przyszłości (tak: A. Marek, Kodeks karny, Komentarz, LEX, Komentarz do art. 228 kk, teza 4). Strona podmiotowa przestępstwa z art. 229 § 1 kk obejmuje obie postacie umyślności, co oznacza, że sprawca może działać również z zamiarem ewentualnym.

Niewątpliwie J. D. (1) jako poborca skarbowy zatrudniony w Urzędzie Skarbowym jest osobą pełniącą funkcję publiczną w rozumieniu art. 115 § 19 kk, a w dniu 25.06.2014r. wykonywał czynności służbowe dotyczące postępowania egzekucyjnego wobec spółki (...). Oskarżony zaś, pełniący funkcję dyrektora w zadłużonej spółce, złożył mu obietnicę udzielenia korzyści majątkowej w zamian za odstąpienie od wykonania w/w czynności. Swoim zachowaniem wyczerpał więc ustawowe znamiona występku z art. 229 § 1 kk.

Oskarżony w czasie czynu był w pełni poczytalny. Z opinii sądowo – psychiatrycznej (k. 189-190) wynika, że miał w pełni zachowaną zdolność rozumienia znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem oraz jego poczytalność, zarówno w chwili czynu, jak i w chwili postępowania nie budzi wątpliwości.

Uznając oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, wyczerpującego znamiona przestępstwa z art. 229 § 1 kk Sąd na podstawie art. 229 § 1 kk wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Przy wymiarze kary Sąd kierował się dyrektywami określonymi w art. 53 § 1 i § 2 kk. W szczególności Sąd uwzględnił dotychczasową uprzednią karalność oskarżonego za umyślne przestępstwa skarbowe, jak również stopień jego winy oraz stopień społecznej szkodliwości czynu, które były znaczne.

Zdaniem Sądu orzeczona kara pozbawienia wolności jest adekwatna zarówno do stopnia zawinienia oskarżonego, jak też do stopnia społecznej szkodliwości czynu, uwzględnia jego warunki osobiste, a nadto winna spełniać swe cele zapobiegawcze i wychowawcze. Orzeczona wobec oskarżonego kara odpowiada również, zdaniem Sądu, potrzebom w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Zdaniem Sądu wymierzona kara spełni cele prewencji szczególnej odwodząc oskarżonego od realizacji podobnych zamiarów w przyszłości.

Na mocy art. 69 § 1 i 2 kk w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 kk Sąd warunkowo zawiesił oskarżonemu wymierzoną karę pozbawienia wolności na okres próby lat 3, uznając, że jest to wystarczające dla osiągnięcia celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Wskazuje na to pozytywna prognoza społeczno – kryminologiczna oskarżonego J. B. na przyszłość.

Na mocy art. 71 § 1 kk – w punkcie 2 wyroku - Sąd orzekł w stosunku do oskarżonego karę grzywny w rozmiarze 200 stawek dziennych, ustalając – zgodnie z art. 33 § 3 kk – wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 złotych. Orzeczona grzywna ma w zamyśle Sądu stanowić realną dolegliwość dla oskarżonego, wykazując mu nieopłacalność naruszania porządku prawnego. Liczba stawek dziennych ustalona została przy uwzględnieniu dyrektyw z art. 53 § 1 i 2 kk, natomiast wysokość stawki dziennej dostosowana do sytuacji majątkowej i możliwości płatniczych oskarżonego (jego miesięczne zarobki wynoszą około 8.000 zł brutto, jest właścicielem domu o wartości 450.000 zł – k. 173). Ponadto uwzględniono okoliczność, że orzeczona grzywna nie jest karą samoistną.

Sąd na mocy art. 2 ust. 1 pkt 2 i art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn. Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) i art. 627 kpk zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 520 zł tytułem opłaty i obciążył go wydatkami postępowania w kwocie 390 zł.

Z.

1. odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć obrońcy oskarżonego;

2. kal. z wpływem apelacji lub za 21 dni.

Dnia 25.03.2015 r.