Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lipca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Przemyślu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Lucyna Oleszek

Protokolant: sekretarz sądowy Agnieszka Radochońska

po rozpoznaniu w dniu 19 lipca 2013 r. w Przemyślu

na rozprawie

sprawy W. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek odwołania W. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R.

z dnia 16 kwietnia 2013 r. nr (...)

I.  z m i e n i a zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy W. S. prawo do emerytury w ustawowej wysokości, począwszy od dnia 8 kwietnia 2013 r.,

II.  s t w i e r d z a, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w ustaleniu prawa do powyższego świadczenia,

III.  z a s ą d z a od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. na rzecz wnioskodawcy W. S. kwotę 240,- zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt III U 848/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 19 lipca 2013 r.

Decyzją z dnia 16 kwietnia 2013 r., zn. (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy W. S. prawa do emerytury.

W uzasadnieniu decyzji podano, iż wnioskodawca nie spełnia wszystkich
warunków określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 153 z 2009 r. poz. 1227 ze zm.). Nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Organ rentowy nie uwzględnił Załącznika do zaświadczenia z dnia 8 kwietnia 2013 r. na potwierdzenie wykonywania przez wnioskodawcę prac w warunkach szczególnych
w łącznym okresie 20 lat, 3 miesięcy i 20 dni:

- od 1 listopada 1976 r. do 31 sierpnia 1980 r. (3 lata, 10 miesięcy) oraz

- od 1 czerwca 1982 r. do 31 grudnia 1998 r. (16 lata, 7 miesięcy) w Zakładach (...) Wojskowej Agencji Mieszkaniowej Sp. z o.o. w W. Zakład (...) w J.. W dokumencie tym nie określono bowiem jednoznacznie
w jakim okresie wnioskodawca wykonywał dozór i kontrolę oraz czy stale i bezpośrednio przy stanowiskach z wykazu A, jak i tego czy był „brygadzistą pracującym”. Niedokładnie też określono stanowiska, które nadzorował. Ponadto podniesiono, że w poprzednim świadectwie pracy z dnia 5 kwietnia 2001 r. wcale nie wskazano, aby wykonywał on pracę w warunkach szczególnych.

Wnioskodawca W. S. w dniu 20 maja 2013 r. złożył odwołanie od tej decyzji, domagając się jej zmiany oraz zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego.

Na uzasadnienie podał, że decyzja jest dla niego krzywdząca. Przez cały okres zatrudnienia od 1976 r. w Zakładach (...) Wojskowej Agencji Mieszkaniowej Sp. z o.o. w W. Kierownictwo Zespołu (...) w J. pracował w warunkach szczególnych jako spawacz i brygadzista.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie z przyczyn, które stanowiły o wydaniu zaskarżonej decyzji.

Ponownie stwierdzono, że wnioskodawca nie spełnia warunków do nabycia emerytury określonych w art. 184 ust. 1 w zw. z art. 27 i art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 153 z 2009 r., poz. 1227 ze zm.) oraz w zw. z § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnianych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Podniesiono, że spośród ustawowych warunków wnioskodawca wykazał 25-letni staż ubezpieczeniowy oraz nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Natomiast na dzień złożenia wniosku emerytalnego nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Organ rentowy wskazał, że okresy pracy wykonywanej w warunkach szczególnych może potwierdzić jedynie zakład pracy, ewentualnie jego następca, na podstawie posiadanej dokumentacji i w ściśle określonej formie, zgodnie z § 2 ust. 2 powołanego rozporządzenia. Wnioskodawca przedstawił Załącznik do zaświadczenia z dnia 8 kwietnia 2013 r. na potwierdzenie wykonywania prac w warunkach szczególnych. Jednak z dokumentu tego wynika, że pracował on na stanowisku ślusarza, tokarza i spawacza, ale też pełnił funkcję brygadzisty, sprawującego nadzór na warsztatem blacharskim i kuźnią tj. nad pracami spawaczy, blacharzy i kowali. Taki rodzaj stanowisk nie odpowiada powołanej podstawie prawną, tj. Wykazowi A dział XIV poz. 24 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r.

Sąd Okręgowy w Przemyślu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca W. S. urodzony (...) w dniu 8 kwietnia
2013 r. wystąpił z wnioskiem o emeryturę, oświadczając że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego oraz że pozostaje w stosunku pracy. Na potwierdzenie okresów ubezpieczenia oraz charakteru zatrudnienia przedłożył Zaświadczenia o zatrudnieniu z dnia 18 marca 2013 r. i 8 kwietnia 2013 r. oraz Załącznik do zaświadczenia z dnia 8 kwietnia 2013 r. na potwierdzenie pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

W Zaświadczeniach aktualny pracodawca wnioskodawcy Zakłady (...) Wojskowej Agencji Mieszkaniowej Sp. z o.o. w W. Zakład (...) w J. podał, że wnioskodawca w zatrudnieniu na czas nieokreślony pozostaje od dnia 1 października 1970 r. na stanowisku ślusarza. Równocześnie w Załączniku do Zaświadczenia wskazano, że w okresie od 1 listopada 1976 r. do 31 sierpnia 1980 r. (3 lata, 10 miesięcy) oraz od 1 czerwca 1982 r. do 31 grudnia 1998 r. (16 lata, 7 miesięcy)
w Zakładach (...) Wojskowej Agencji Mieszkaniowej Sp. z o.o.
w W. Kierownictwo Zespołu (...) w J. pracował on w warunkach szczególnych wykonując zawód tokarza, ślusarza i spawacza oraz brygadzisty nadzorującego m.in. warsztat blacharski i kuźnię. Dodatkowo podano, że zawody spawacza, blacharza
i kowala były zaliczone do pracy w warunkach szczególnych, w latach 1970-1980 było tam zatrudnionych od 40-50 osób. Cały czas było przekroczenie norm hałasu, stanowisko zajmowane przez wnioskodawcę należało do stanowisk wymienionych w wykazie A dział XIV poz. 24 - „Kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług, dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe są wykonywane prace wymienione w wykazie.”

Mimo to decyzją z dnia 16 kwietnia 2013 r. organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury, gdyż nie przedstawił on właściwego i jednoznacznego w treści świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

Dowód: 1. Akta organu rentowego:

- wniosek o emeryturę z dn. 8.04.2013 r.

- Zaświadczenia o zatrudnieniu z dn. 18.03.2013 r. i 8.04.2013 r.

- Załącznik do zaświadczenia z dnia 8 kwietnia 2013 r. na potwierdzenie pracy wykonywanej w warunkach szczególnych,

- decyzja odmowna z dn. 16.04.2013 r.

Ponadto Sąd ustalił, że wnioskodawca W. S. z zawodu tokarz pracę zawodową rozpoczął od 1 października 1970 r. Został zatrudniony jako stażysta w Jednostce Wojskowej nr (...) w J.. Następnie w okresie od 24 kwietnia 1972 r. do 10 kwietnia 1974 r. odbył zasadniczą służbę wojskową i od 1 maja 1974 r. kontynuował zatrudnienie
w jednostce wojskowej na stanowisku tokarza.

W czasie tego zatrudnienia ukończył kurs przygotowawczy i w dniu 12 lipca 1976 r. zdał egzamin mistrzowski w charakterze tokarza. W okresie od 1 listopada 1976 r. do 31 lipca 1980 r. powierzono mu obowiązki brygadzisty z dodatkiem 10% wynagrodzenia zasadniczego. Z dniem 1 czerwca 1982 r. ponownie powierzono mu obowiązki brygadzisty, które wykonywał do 2011 r. W dokumentacji osobowej stanowisko zajmowane przez wnioskodawcę określano jako tokarz, a od 1 lutego 1989 r. jako tokarz-spawacz. Cały czas swoje obowiązki wykonywał w Wydziale Ślusarni.

Dodatkowo w czasie zatrudnienia w dniu 25 marca 1983 r. wnioskodawca ukończył kurs podstawowy spawania gazowego oraz uzyskał kwalifikacje na dźwignicowego.

Mimo formalnego zajmowania stanowiska tokarza i tokarza-brygadzisty wnioskodawca od 1976 r. cały czas pracował wyłącznie jako spawacz przy spawaniu gazowym, w miarę potrzeby także przy spawaniu elektrycznym oraz spawaniu w osłonie argonu i osłonie CO2. Prace spawalnicze odbywały się wyłącznie w warsztacie ślusarskim przy produkcji grzejników i zaworów c.o., kryz, metalowych balustrad, krat, bram wjazdowych i ogrodowych, witryn, drzwi. Do początku lat 90-tych ubiegłego wieku wszystkie elementy produkowane były na potrzeby resortowe tj. dla jednostek wojskowych oraz na poligony. Później wykonywano także usługi na rzecz podmiotów spoza resortu.

W czasie dotychczasowego zatrudnienia wnioskodawca swoje obowiązki wykonywał wyłącznie w warsztacie ślusarskim, który funkcjonował niezależnie od warsztatu prefabrykatów z betonu ze zbrojownią oraz warsztatu stolarskiego. Przy warsztacie ślusarskim działała też kuźnia oraz blacharnia. Warsztat usytuowany był w oddzielnej hali
i równocześnie pracowali tam tokarze, ślusarze, blacharze, spawacze i kowale, około 40-50 osób. W kuźni przygotowywano wiele elementów niezbędnych do dalszych prac spawalniczych, m.in. kuto metalowe wsporniki, elementy balustrad i.t.p. Z kolei w blacharni odbywała się produkcja elementów wentylacji mechanicznej i grawitacyjnej. Natomiast prace spawalnicze odbywały się w głównej części warsztatu przy spawarkach elektrycznych, najczęściej jednak używano palników gazowych do produkcji grzejników c.o. Na przełomie lat 70/80 była to masowa produkcja.

W każdej brygadzie było około 12 robotników cywilnych oraz kilku żołnierzy, w tym 4-5 spawaczy oraz co najmniej 1 tokarz, ślusarz i blacharz. To do ich obowiązków należało przygotowanie materiałów do prac spawalniczych. Spawacze zajmowali się wyłącznie spawanie. Brygadzista oprócz pracy bezpośrednio przy spawaniu, odpowiadał dodatkowo za odbiór powierzonego materiału (elementów metalowych do spawania), wykonanie zlecenia, rozdziału pracy pomiędzy poszczególnych robotników. Natomiast rozdziału pracy pomiędzy brygady, sprawdzenia wykonanej roboty oraz rozliczenia czasu pracy robotników dokonywali wyłącznie mistrzowie. Za pracę całego warsztatu odpowiadał zaś kierownik działu produkcji pomocniczej. W warsztacie ślusarskim oprócz spawaczy, pracowali też ślusarze i tokarze oraz blacharze i kowale. Praca wszystkich robotników wykonywana była na dwie zmiany w dni robocze w godzinach od 6 do 14-tej i od 14 do 22-iej. Każda brygada odpowiadała za wykonanie powierzonej jej pracy. Wynagrodzenie było akordowe, wyliczano je na podstawie rozliczeń mistrzów. W warsztacie codziennie była podpisywana lista obecności.

Razem z wnioskodawcą w warsztacie ślusarskim pracuje świadek B. S. (1) oraz W. P. (1). Pierwszy z nich rozpoczął pracę w 1978 r. jako ślusarz-spawacz, ostatnio pracuje jako konserwator, a drugi w 1980 r. jako ślusarz. Ich przełożonym jest świadek A. Ł. (1), który pracuje tam od 1979 r. i jest kierownikiem działu produkcji pomocniczej.

Równocześnie Sąd ustalił, że na skutek przekształceń na terenie Jednostki Wojskowej w J. nr (...) powstał (...) Zakład (...), a obecnie funkcjonują Zakłady (...) Wojskowej Agencji Mieszkaniowej Sp. z o.o.
w W. Zakład (...) w J.. Zmiany te nie miały wpływu na zatrudnienie wnioskodawcy oraz świadków. Nieprzerwanie do chwili obecnej wykonują oni swoje obowiązki w tym samym warsztacie ślusarskim.

Dowód: 1. Akta organu rentowe (kapitałowe):

- Zaświadczenie z dn. 6.02.2001 r. dotyczące przebiegu służby wojskowej,

- świadectwo pracy z dn. 5.04.2001 r.

2. Akta osobowe wnioskodawcy:

- Zaświadczenia o ukończeniu kursów z dn. 12.07.1976 r., 25.03.1983 r., 6.03.1984 r.,

- umowa o pracę z dn. 1.10.1970 r., 1.05.1974 r., 1.01.1978 r., 1.01.1979 r., 25.10.1995 r.,

- porozumienie zmieniające z dn. 1.11.1998 r.

- zakres obowiązków za lata 1993-2008,

- angaże za lata 1976-1998,

3. kserokopia książeczki spawacza k. 5

4. zeznania świadków:

- A. Ł. (nagranie rozprawy z dn. 19.07.2013 r. - 8 min),

- B. S. (nagranie rozprawy z dn. 19.07.2013 r. - 24 min),

- W. P. (nagranie rozprawy z dn. 19.07.2013 r. - 32 min),

5. zeznania wnioskodawcy (nagranie rozprawy z dn. 19.07.2013 r. - 39 min).

Dokonując tych ustaleń Sąd oparł się na dokumentach zgromadzonych w aktach organu rentowego. W szczególności Sąd uwzględnił Zaświadczenia o zatrudnieniu z dnia 18 marca 2013 r. i 8 kwietnia 2013 r. oraz Załącznik do zaświadczenia z dnia 8 kwietnia 2013 r. na potwierdzenie pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, jak też dokumentację zawartą w aktach osobowych wnioskodawcy. Na podstawie zebranych dokumentów Sąd stwierdził okresy pracy oraz charakter zatrudnienia wnioskodawcy.

Za pełni wiarygodne Sąd uznał zeznania świadków: B. S. (2) i W. P. (1) - ślusarzy, zatrudnionych razem z wnioskodawcą w warsztacie ślusarskim Zakładów (...) w J. od lat 70-tych. Sąd podzielił też zeznania świadka A. Ł. (1) kierownika działu produkcji pomocniczej - przełożonego wnioskodawcy od 1979 r. Świadkowie ci dokładnie opisali strukturę zatrudnienia w warsztacie i ogólnie
w Zakładach, wskazali, jakie roboty wykonywał wnioskodawca, jak wyglądała organizacja pracy.

Równocześnie Sąd uznał, że choć Załącznik do zaświadczenia z dnia 8 kwietnia
2013 r. na potwierdzenie pracy wykonywanej w warunkach szczególnych nie odzwierciedla dokładnie wszystkich informacji, to w związku z zeznaniami świadków oraz wnioskodawcy, możliwe było poczynienie uzupełniających ustaleń.

Z treści § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy (czy też przechowawcy jego dokumentów) w przedmiocie wykazania, na podstawie posiadanej dokumentacji, okresów pracy w szczególnych warunkach, miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest dokumentem urzędowym
w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c. , gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c. , który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Jak wynika z zeznań świadków oraz wnioskodawcy, od 1976 r. pracował on wyłącznie jako spawacz oraz brygadzista pracujący jako spawacz i nadzorujący prace spawaczy, ślusarzy, tokarzy, blacharzy i kowali. Funkcja brygadzisty nie zwalniała go
z wykonywania obowiązków spawacza.

W rezultacie zebrana przez organ rentowy dokumentacja dopiero wraz z zeznaniami świadków oraz zeznaniami wnioskodawcy potwierdza okres i faktyczny charakter wykonywanej przez niego pracy.

Wszystkie zgromadzone dowody wzajemnie się potwierdzają i uzupełniają, wobec czego są wiarygodnym źródłem ustaleń faktycznych. Wynika z nich, jaką pracę i w jakich warunkach wykonywał wnioskodawca.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy jest uzasadnione.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r Nr 153, poz. 1227 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w dniu 1 stycznia 2013 r. - ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Ponadto emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Równocześnie zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnianych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43) - ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r. będącym pracownikami zatrudnionymi
w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3 tj. jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

-

osiągnęli wiek emerytalny wynoszący dla mężczyzny 60 lat oraz

-

posiadają wymagany okres składkowy i nieskładkowy tj. 25 lat dla mężczyzny, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Dla ustalenia tych uprawnień - za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2 cyt. ustawy).

Zgodnie z § 2 ust. 1 cyt. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego
1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) - okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji - w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Zaświadczenie zakładu pracy powinno potwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których uzależnione jest przyznanie emerytury.

Bezsporne jest, że wnioskodawca występując z wnioskiem emerytalnym wykazał, iż w dniu 15 grudnia 2012 r. ukończył 60 lat oraz posiada 25 lat okresów składkowych
i nieskładkowych.

W toku rozpoznawania sprawy przed organem rentowym sporny okazał się charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w łącznym okresie 20 lat, 3 miesięcy i 20 dni
u poprzedników prawnych obecnych Zakładów (...) Wojskowej Agencji Mieszkaniowej Sp. z o.o. w W. Zakład (...) w J. na stanowisku spawacza i brygadzisty.

Na podstawie zgromadzonego materiału Sąd przyjął, że odwołanie wnioskodawcy jest zasadne, a jego żądanie co do zmiany zaskarżonej decyzji w zakresie dotyczącym charakteru zatrudnienia zasługuje na uwzględnienie. Sąd przyjął bowiem, że wnioskodawca w okresie od 1 listopada 1976 r. do 31 sierpnia 1980 r. (3 lata, 10 miesięcy) oraz od 1 czerwca 1982 r. do 31 grudnia 1998 r. (16 lata, 7 miesięcy) pracował w Zakładach (...)
w warunkach szczególnych jako spawacz oraz brygadzista pracujący jako spawacz
i odpowiadający za prace spawaczy, ślusarzy, tokarzy, blacharzy i kowali.

Główny spór wynikł z faktu, iż w większości dokumentów osobowych wnioskodawcy wpisano, iż zajmował on stanowisko tokarza, jedynie w angażu z 1989 r. wpisano tokarz-spawacz. Tymczasem na podstawie zebranych dowodów okazało się, że wnioskodawca faktycznie, co najmniej od czasu ukończenia kursu spawacza gazowego w dniu 25 marca 1983 r., pracował wyłącznie przy spawaniu gazowym, okazjonalnie także przy spawaniu elektrycznym oraz w osłonie argonu. Niezależnie od tego od 1 listopada 1976 r. do 31 sierpnia 1980 r. pracując jako tokarz był brygadzistą w ślusarni i odpowiadał za pracę ślusarzy, tokarzy, spawaczy, blacharzy i kowali.

Prace spawacza wymienione są w Wykazie A Dział XIV poz. 12 - prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym , powołanego na wstępie rozporządzenia odnoszącego się do wszystkich branż, ale też są wymienione w wykazie A dział XIV, poz. 12 pkt 2 załącznika nr 1 do zarządzenia Ministra Obrony Narodowej Nr 48/MON z dnia 12 września 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w warunkach szczególnych w jednostkach organizacyjnych resortu obrony narodowej - spawacz elektryczno-gazowy.

Z treści Załącznika do zaświadczenia o zatrudnieniu oraz zeznań świadków
i wnioskodawcy wynika, że bez względu na nazwę stanowiska pracy wnioskodawca co najmniej od 25 marca 1983 r. wykonywał wyłącznie czynności spawacza. Podnieść należy, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi dowodami przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego i nie są potrzebne jakieś szczególne dowody np. z dokumentów - wystarczą dowody np. z zeznań świadków i stron. Zdaniem Sądu Okręgowego istotny w sprawie okazał się rodzaj pracy faktycznie wykonywanej przez wnioskodawcę, który pracował w warunkach szczególnych jako spawacz przez blisko 15 lat.

Niezależnie od tego, w ocenie Sądu wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace średniego dozoru inżynieryjno-technicznego w warsztacie ślusarskim jako brygadzista. Sprawował bezpośrednią kontrolę nad pracami w warsztacie tj. nadzorował i odpowiada za prace różnych robotników, ustalał rodzaj i zakres niezbędnych prac, zgłaszał zapotrzebowanie na materiały, a następnie dozorował wykonywane prace. Robotnicy warsztatu pracowali wyłącznie jako ślusarze, tokarze, spawacza, blacharze
i kowale. Wnioskodawca wyznaczał zakres prac, rozdzielał pracę pomiędzy pracowników swojej brygady.

Ustawodawca nie wyliczał stanowisk kontrolnych, czy dozoru ograniczając się
w Dziale XIV pkt. 24 cyt. rozporządzenia do ogólnego sformułowania „Kontrola międzyoperacyjna oraz kontrola jakości produkcji oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione
w wykazie” oraz odesłania do wykazu stanowisk pracy, na których prace wykonywane są stale i bezpośrednio w warunkach, w których nie są zachowane higieniczne normy pracy
(w Dziale III poz. 79 wymieniono - kucie ręczne w kuźniach przemysłowych oraz obsługa młotów mechanicznych, w Dziale V poz. 9 – blacharza, w Dziale XIV poz. 12 – spawacza) oraz odpowiednio w wykazie A Dział III poz. 79 , Dział VI poz. 9, Dział XIV poz. 12 pkt 1
i 2 załącznika nr 1 do zarządzenia Ministra Obrony Narodowej Nr 48/MON. Takie sformułowanie powołanych przepisów oznacza, że w pierwszej kolejności należało stwierdzić, czy praca wnioskodawcy była związana ze sprawowaniem kontroli lub dozoru inżynieryjno-technicznego. Następnie zaś ustalić czy kontrola lub dozór dotyczyły prac zaliczonych do tych wykonywanych w warunkach szczególnych. Przeciwna interpretacja wykluczałaby celowość zapisu zawartego w dziale XIV poz. 24 cyt. rozporządzenia. Sąd przyjął, że w niniejszej sprawie obie te okoliczności zostały w sposób niebudzący wątpliwości wyjaśnione.

W rezultacie Sąd Okręgowy uznał, że istotny w sprawie okazał się rodzaj pracy faktycznie wykonywanej przez wnioskodawcę, który w istocie przez ponad 20 lat pracował jako spawacz i brygadzista spawacz odpowiadający m.in. za prace innych spawaczy, blacharzy i kowali.

Tym samym rozstrzygając kwestię charakteru zatrudnienia wnioskodawcy, Sąd przyjął, że wykazał on 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych, przypadający przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że odwołanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie i na mocy powołanych przepisów w zw. z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję, przyznając mu prawo do emerytury począwszy od dnia 8 kwietnia
2013 r. tj. dnia złożenia wniosku, o czym orzeczono w pkt I-szym wyroku.

Zgodnie z art. 118 ust. 1 i 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120. W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

Kierując się tym przepisem oraz uwzględniając wcześniejsze rozważania Sąd uznał, że ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (przeprowadzenie dowodu
z zeznań świadków oraz ponowna ocena dokumentów) zwalniają organ rentowy
z odpowiedzialności za opóźnienie w ustaleniu prawa do świadczenia emerytalnego wnioskodawcy. Orzeczenie w tym zakresie zawarto w pkt II-im wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania w pkt III-im wyroku znajduje uzasadnienie w treści art. 98 k.p.c. i rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. tj. z 2013 r. poz. 490) - § 11 ust. 2 w zw. § 2 ust. 2. Sąd uznał, iż pełnomocnik wnioskodawcy aktywnie reprezentował swego mocodawcę. Składane wnioski dowodowe zmierzały do szybkiego i rzetelnie wyjaśnienia sprawy. Stąd Sąd czterokrotnie zwiększył minimalną stawkę opłaty z tytułu zastępstwa.