Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 listopada 2015 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Małgorzata Kowalska

Protokolant sądowy Agnieszka Goluch

po rozpoznaniu w dniu 10 listopada 2015 roku w Lublinie

sprawy J. B. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. B. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 25 lutego 2014 roku znak (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VII U 903/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 lutego 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił J. B. (1) prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 r., poz. 748) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.).W uzasadnieniu decyzji stwierdzono, że wnioskodawca nie spełnia warunku 15 lat pracy w szczególnych warunkach i 25 lat ogólnego stażu pracy (k. 15 a.e.).

W odwołaniu od tej decyzji B. podniósł, że posiada wymagany 15-letni staż pracy w warunkach szczególnych oraz ogólny staż pracy, przy czym wskazał, iż zakłady pracy, w których pracował w szczególnych warunkach już nie istnieją więc nie jest w stanie dostarczyć prawidłowych dokumentów. Jednocześnie skarżący złożył do ZUS podanie o ponowne rozpatrzenie okoliczności dotyczących ogólnego stażu pracy (odwołanie k. 2 a.s., podanie k. 3 a.s.).

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wnosił o jego oddalenie, wskazując iż zaskarżona decyzja została wydana prawidłowo. Dodatkowo wskazano jednak, iż decyzją z dnia 28 marca 2014 roku uwzględniono wnioskodawcy do ogólnego stażu pracy łącznie 26 lat, 1 miesiąc i 12 dni (odpowiedź k. 4 a.s., decyzja k. 17 a.e.).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

J. B. (1) urodził się w dniu (...).

W dniu (...) roku złożył wniosek o emeryturę wskazując, że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego oraz nie pozostaje w stosunku pracy. Od dnia 31 sierpnia 1998 roku wnioskodawca uprawniony był do renty z tytułu niezdolności do pracy, obecnie przyznanej na stałe (wniosek – k. 1-4 a.e. oraz akta rentowe ZUS).

Na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych organ rentowy ustalił zaskarżoną decyzją na dzień 1 stycznia 1999 roku, że J. C. legitymuje się łącznym okresem podlegania ubezpieczeniom w wymiarze 24 lat, 10 miesięcy i 20 dni, (wyłącznie okresy składkowe) – (karta przebiegu zatrudnienia k. 14 a.e., decyzja k. 15 a.e.).

Kolejną decyzją, wydaną w dniu 28 marca 2014 roku, już po złożeniu niniejszego odwołania przez skarżącego, zaliczono wnioskodawcy okres zatrudnienia w firmie (...) i w związku z tym okresy składkowe i składkowe uznane przez ZUS wyniosły łącznie 26 lat, 1 miesiąc i 12 dni, w tym 21 dni okresów nieskładkowych (k. 17 a.e.).

Zakład nie ustalił natomiast, aby wnioskodawca legitymował się jakimkolwiek okresem pracy w warunkach szczególnych, gdyż za żaden z okresów zatrudnienia wnioskodawca nie przedstawiał świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych (bezsporne).

W toku postępowania J. B. (1) wniósł o zaliczenie do okresów pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w Spółdzielni (...) w N. od 1974 roku do 1989 roku na stanowiskach traktorzysty – kombajnisty oraz dozorcy – palacza c.o., od 1971 roku do 1972 roku w Zakładzie (...) w N. na stanowisku kierowcy ciągnika oraz od kwietnia 1996 roku do lipca 1997 roku na stanowiskach śrutowacza i magazyniera w (...) (...) w N. (protokół k. 11v-12 a.s.).

Sąd ustalił, iż J. B. (1) po raz pierwszy podjął pracę zawodową od dnia 11 czerwca 1971 roku w Zakładzie (...) w N.. Wcześniej pracował w gospodarstwie rolnym rodziców oraz w okresie od 10 grudnia 1970 roku do 15 maja 1971 roku uczęszczał na kurs kierowcy ciągnika, a po jego ukończeniu otrzymał prawo jazdy uprawniające go do kierowania ciągnikiem. W Zakładzie (...) zatrudniono go na stanowisku kierowcy ciągnika, zgodnie z kwalifikacjami. Do jego obowiązków należał transport śmieci (na przyczepie ciągnikowej) oraz nieczystości (beczkowozem). Z dniem 29 sierpnia 1972 roku wnioskodawca został powołany do czynnej służby wojskowej, którą zakończył w czerwcu 1974 roku. Do pracy do Zakładu (...) nie wrócił, gdyż uległ on od dnia 1 stycznia 1974 roku likwidacji (akta osobowe k. 20 a.s., świadectwo pracy k. 8 akt rentowych)

Od dnia 13 czerwca 1974 roku wnioskodawca podjął zatrudnienie w (...) w N., które następnie przekształcone zostało w Spółdzielnię (...) w N.. Wnioskodawca pracował tam do dnia 20 marca 1989 roku . Przez ten okres zatrudniony był na stanowiskach traktorzysty – kombajnisty oraz dozorcy – palacza. Z tego okresu nie zachowały się akta osobowe wnioskodawcy, w świadectwie pracy natomiast nie określono w jakich konkretnych okresach pracował na poszczególnych stanowiskach. Na stanowisku traktorzysty – kombajnisty odwołujący wykonywał wszelkie zmechanizowane prace rolnicze – orał, siał, rozrzucał nawóz, rozsiewał wapno, robił opryski, omłoty, brał udział w żniwach i wykopkach, obsługiwał również kombajn. W okresie zimowym zaś wszyscy kierowcy ciągników zaangażowani byli do odśnieżania, ale również remontowali sprzęt rolniczy oraz ciągniki. W razie konieczności w okresie zimowy kierowcy zastępowali również palaczy i dozorców. Wnioskodawca w 1988 roku zrobił dodatkowo kurs palacza c.o. i wówczas przeniesiono go na stanowisko dozorcy – palacza. Od tego czasu skarżący nie kierował ciągnikami. Do jego obowiązków należało jedynie obsługiwanie pieca centralnego ogrzewania (w Spółdzielni znajdował się jeden taki piec) oraz czynności dozorcy tj. otwieranie i zamykanie ramy, obchód, pilnowanie sprzętu na placu, w zimie ręczne odśnieżanie na placu i odkuwanie lodu, przy czym w lecie zajmował się jedynie dozorowaniem (zeznania wnioskodawcy k. 58v a.s. w zw. z k. 11v-12 a.s., zeznania świadków A. S. k. 43 a.s., J. B. (2) k. 58 a.s. oraz T. K. k. 58-58v a.s., świadectwo pracy k. 9 a.r.).

Od dnia 20 marca 1989 roku J. B. (1), na mocy porozumienia między zakładami pracy został przeniesiony do Spółdzielni (...) w L., Oddział w N.. Został tam zaangażowany na stanowisko konserwatora i na tym stanowisku pracował do końca zatrudnienia tj. do 2 października 1989 roku. Następnie pracował w okresie od 11 października 1989 roku do 30 września 1990 roku w L. (...) Spółdzielni (...), Zakładzie Produkcji i Usług (...) w N. (vide świadectwa pracy k. 10-11 a.r.).

W latach 90 – tych skarżący był dwukrotnie zatrudniony w (...),(...) w N. – pierwszy raz od dnia 12 kwietnia 1994 roku do 10 listopada 1994 roku na stanowisku pracownika produkcyjnego – obsługa śrutowni, następnie zaś od dnia 11 stycznia 1996 roku do 9 lipca 1997 roku ma stanowiskach śrutowacz i magazynier (świadectwa pracy k. 13 a.r.). W zakładzie tym skarżący pracował przy produkcji paszy – do jego obowiązków należało mielenie zboża śrutownikiem. Zmielone zboże przewoził na druga halę, gdzie produkowano paszę. Nadto rozładowywał wcześniej zboże, które zakład kupował do produkcji paszy. Jako magazynier skarżący wydawał wyprodukowaną paszę w workach, dokonywał również załadunku i wyładunku zboża, soi, śruty, kukurydzy, mączki (przywożonych luzem) i przesypywał to do magazynu (zeznania wnioskodawcy k.58v a.s. w zw. z k. 11v-12 a.s., zeznania świadka J. W. k. 43-43v a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dowody. Za wiarygodne Sąd uznał zeznania złożone przez wnioskodawcę uznając je za jasne, pełne, logiczne oraz spójne

Przesłuchani w sprawie świadkowie A. S., J. B. (2) oraz T. K. pracowali ze skarżącym w (...), a później Spółdzielni (...) w N., w okresach pokrywających się z okresem zatrudnienia wnioskodawcy. A. S. był traktorzystą kombajnistą, T. K. był mechanikiem, a później kierownikiem warsztatu, J. B. (2) zaś pracowała na stanowisku księgowej. Zeznania tych świadków były logiczne i spójne, korelowały ze sobą i z zeznaniami skarżącego. Zostały odebrane w toku postępowania sądowego, po pouczeniu o odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań. Z uwagi na to, że świadkowie ci są osobami obcymi dla J. C., nie ma podstaw, by kwestionować ich zeznania i zarzucać im nieprawdę czy stronniczość. W związku z powyższym Sąd obdarzył w całości wiarą zeznania zeznających w sprawie świadków. Przy tym zaznaczyć należy, iż żaden ze świadków pracujących z odwołującym w (...) w N. nie potrafił wskazać w jakich okresach skarżący pracował jako traktorzysta a kiedy jako palacz – dozorca. Co więcej świadkowie Ci zgodnie zeznali, iż traktorzyści w okresach przestoju prac polowych tj. w okresie zimowym kierowaniu byli do innych prac, nie tylko związanych z transportem, naprawiali bowiem sprzęt rolniczy, zastępowali w razie potrzeby palaczy oraz dozorców. Wskazali oni jakie czynności skarżący wykonywał jako dozorca i jako palacz oraz jako traktorzysta. Z zeznań tych nie wynikało aby wnioskodawca wykonywał w trakcie zatrudnienia w (...) w N. stale i w pełnym wymiarze prace w warunkach szczególnych jaką jest praca traktorzysty i palacza c.o.

Świadek J. W. pracował w (...) w latach 1994 – 1997. Wykonywał on te same czynności co wnioskodawca – pracował przy produkcji paszy dla zwierząt oraz jako magazynier. Wskazał on, iż wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze wykonywał pracę przy produkcji paszy oraz magazyniera, zajmując się przyjmowaniem i wydawaniem towarów sypkich oraz ich załadunkiem i rozładunkiem.

Sąd obdarzył wiarą zgromadzone w sprawie dowody nieosobowe w postaci dokumentów, znajdujące się w aktach ZUS. Ich treść nie była kwestionowana przez żadną ze stron, nie budziły one również wątpliwości Sądu.

Odwołanie J. B. (1) nie jest zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku, poz. 748), zwanej dalej ustawą FUS, kobietom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27. Emerytura taka przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Ustęp 2. artykułu 32 stanowi, że za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Zgodnie z ustępem 4 wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Zgodnie z § 2 ust.1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr
8, poz. 43 ze zm.) okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Według § 3 cytowanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Natomiast § 4 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Jednocześnie, przepis art. 1 § 2 rozporządzenia stanowi, że właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

Na wstępnie należy podnieść, iż J. B. (1) legitymuje się ogólnym stażem ubezpieczeniowym w wymiarze 26 lat, 1 miesiąc i 12 dni. Okres taki ustalono decyzją ZUS z dnia 28 marca 2014 roku, zmieniającą w tym zakresie zaskarżoną decyzję. Przedmiotem niniejszego postępowania było więc jedynie ustalenie czy wnioskodawca legitymuje się wymaganym 15 – letnim okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach. W toku postępowania Sąd ustalił, iż J. B. (1) nie spełnia tego warunku.

Wnioskodawca podnosił, iż wykonywał pracę w warunkach szczególnych w okresach:

- od dnia 11 czerwca 1971 roku do 28 sierpnia 1972 roku jako kierowca ciągnika w Zakładzie (...) w N. (1 rok, 2 miesiące i 17 dni);

- od dnia 13 czerwca 1974 roku do 20 marca 1989 roku jako traktorzysta – kombajnista i palacz c.o. w Spółdzielni(...) w N. (14 lat, 9 miesięcy i 7 dni)

- od 12 kwietnia 1994 roku do 10 listopada 1994 roku oraz od 11 stycznia 1996 roku do 29 lipca 1997 roku na stanowisku pracownika produkcyjnego śrutowni, śrutowacza oraz magazyniera w (...) (...) w N. (przeniesione do N.) - (łącznie 2 lata, 1 miesiąc i 16 dni);

Rozpatrując powyższe, przede wszystkim Sąd nie znalazł podstaw, aby zaliczyć wnioskodawcy jako okres pracy w warunkach szczególnych zatrudnienie w (...) w N.. Wskazać bowiem należy, iż w toku postępowania nie udało się ustalić czy i w jakich okresach skarżący wykonywał prace w szczególnych warunkach polegające na kierowaniu ciągnikiem i kombajnem oraz paleniu w piecach c.o. w sposób stały, w pełnym wymiarze czasu pracy. Z zeznań świadków wynika, iż wnioskodawca jako kierowca ciągnika kierowany był okresowo do innych pracy, nie wiążących się z podstawowymi obowiązkami – wykonywał czynności naprawcze oraz zastępował okresowo dozorcę. W późniejszym okresie został przeniesiony na stanowisko palacza c.o. – dozorcy i nawet z samych informacji podanych przez wnioskodawcę wynika, iż nie wykonywał on wówczas wyłącznie pracy palacza a do jego stałych obowiązków należały prace dozorcy. Z wymienionego okresu nie zachowały się akta osobowe wnioskodawcy, na podstawie których można by było ustalić w jakich okresach dokładnie zajmował poszczególne stanowiska i w jakim zakresie oraz z jaką częstotliwością powierzano mu czynności wychodzące poza zakres prac w warunkach szczególnych.

Brak możliwości zaliczenia powyższego okresu, który jest okresem najdłuższym niweluje możliwość ustalenia, iż J. B. (1) legitymuje się wymaganym okresem pracy w szczególnych warunkach. Pozostałe okresy są zbyt krótkie, aby nawet łącznie stanowić 15 lat.

Zatem w myśl wyżej wymienionych wyżej przepisów brak jest możliwości ustalenia wnioskodawcy prawa do emerytury w obniżonym wieku, gdyż nie spełnia on warunku posiadania co najmniej 15- letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Z tych względów Sąd oddalił odwołanie na mocy wyżej wskazanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekając jak w sentencji.