Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV Cz 491/13

POSTANOWIENIE

Dnia 29 sierpnia 2013r.

Sąd Okręgowy w Słupsku Wydział IV Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Mariusz Struski (spr.)

Sędziowie SO: Wanda Dumanowska, Andrzej Jastrzębski

po rozpoznaniu w dniu 29 sierpnia 2013r. w Słupsku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa W. B.

p-ko A. K. i K. D.

z udziałem interwenientów ubocznych A. B. i R. B.

o uznanie za niegodnego dziedziczenia

na skutek zażalenia powoda na postanowienie o kosztach procesu zawarte w pkt II (drugim) wyroku Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 10 stycznia 2013r., sygn. akt I C 526/12

postanawia:

oddalić zażalenie.

Sygn. akt IV Cz 491/13

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Słupsku, wydając wyrok w dniu 10 stycznia 2012r. w sprawie sygn. akt IC 526/12, w pkt I oddalił powództwo W. B. wytoczone p-ko A. K. i K. D. o uznanie za niegodnego dziedziczenia jako oczywiście bezzasadne, a w pkt II w związku z przegraniem procesu rozstrzygnął o kosztach postępowania, zasądzając od powoda solidarnie na rzecz pozwanych kwotę 2.417zł.

Zażalenie na powyższe postanowienie zawarte w pkt II wyroku Sądu Rejonowego w Słupsku wywiodła strona powodowa żądając jego zmiany poprzez nieobciążanie powoda kosztami procesu w ogóle lub tylko w części, stosownie do art. 102 k.p.c. i art. 5 k.c.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnieniem.

Sąd Rejonowy oddalając roszczenie powoda, zasądził od niego na rzecz pozwanych zwrot kosztów procesu, stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Wbrew opinii zażalenia należy uznać, że w okolicznościach niniejszej sprawy, Sąd pierwszej instancji nie naruszył w ten sposób art. 102 k.p.c., który w szczególnie uzasadnionych przypadkach pozwala na odstąpienie od ogólnej zasady przewidzianej w art. 98 k.p.c.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje stanowisko, że kwestia zastosowania art. 102 k.p.c. pozostawiona jest sądowi orzekającemu, z odwołaniem się do jego kompetencji, bezstronności, doświadczenia i poczucia sprawiedliwości. Ocena w tym zakresie ma charakter dyskrecjonalny, oparty na swobodnym uznaniu, kształtowany własnym przekonaniem oraz oceną okoliczności i może być podważona przez sąd wyższej instancji jedynie wtedy, gdy jest rażąco niesprawiedliwa (v. postanowienie SN z 10 października 2012 r. I CZ 66/12, niepubl.).

Do kręgu "wypadków szczególnie uzasadnionych" należą okoliczności zarówno związane z samym przebiegiem procesu, jak i leżące na zewnątrz. Do pierwszych zalicza się np. charakter żądania poddanego rozstrzygnięciu, jego znaczenie dla strony, subiektywne przekonanie strony o zasadności roszczeń, do drugich - sytuację majątkową i życiową strony, z zastrzeżeniem że nie jest wystarczające powołanie się jedynie na trudną sytuację majątkową, nawet jeżeli była podstawą zwolnienia od kosztów sądowych.

W opinii Sądu Okręgowego, za odstąpieniem od obciążania powoda kosztami postępowania w niniejszej sprawie, nie przemawiają tak przyczyny związane z przebiegiem procesu i poprzedzające go, jak również przyczyny zewnętrzne.

Do pierwszych nie należy zaliczyć subiektywne przekonanie powoda o zasadności jego interwencji procesowej, gdyż w chwili wytaczania powództwa opartego na przepisie art. 929 w zw z 928 k.c. miał świadomość, choć w pozwie podawał inaczej, że o okolicznościach stanowiących uzasadnienie powództwa wiedział już z rozmów przeprowadzanych w 2009r. Powód, mimo reprezentacji w trakcie procesie przez zawodowego pełnomocnika nie cofnął powództwa, choć charakter termin z art. 929 k.c., jako terminu zawitego z zakresu prawa materialnego, nie powinien nasuwać żadnych wątpliwości interpretacyjnych. Podobnie, jak brak możliwości niezastosowania tej normy prawnej na skutek odesłania do art. 5k.c. oraz pominięcia drogi samodzielnego procesu, tylko z tego powodu, że pismo inicjujące zgłoszenie żądania uznania za niegodnego dziedziczenia zostało wniesione w postępowaniu nieprocesowym o stwierdzenie nabycia spadku, gdyż postępowanie o uznanie za niegodnego dziedziczenia może być prowadzone jedynie w procesie, co zostało jednoznacznie rozstrzygnięte w orzecznictwie, (por. uchwała SN z dnia 26 lutego 1968 r., III CZP 101/67, OSNC 1968, nr 12, poz. 203).

Jednocześnie zażalenie nie podnosi żadnych okoliczności dotyczących czynników zewnętrznych, które odnosiłyby się do stanu finansów i sytuacji życiowej powoda, który został obarczony obowiązkiem poniesienia kosztów procesu. Nie przedstawiono argumentów, że nie jest społecznie pożądane, aby po oddaleniu powództwa, powód stawał przed koniecznością zapłaty zobowiązania w kwocie 2.417zł. oraz czemu nie będzie w stanie sprostać.

Powyższe względy zdecydowały o tym, że Sąd drugiej instancji nie znalazł podstaw do zmiany orzeczenia o kosztach postępowania, zawartych w wyroku Sądu pierwszej instancji.

Z tych racji, orzeczono jak w sentencji (art. 385 w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.).

IV Cz 491/13

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE