Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE
wyroku z dnia 1 lipca 2015 r.

Odwołaniem z dnia 13 listopada 2014 r. od decyzji nr (...)z dnia 14.10.2014 r. (...) odwołująca A. R., wniosła o jednorazowe odszkodowanie wraz z ustawowymi odsetkami. Odwołująca zaskarżyła, ową decyzje w której odmówiono jej przyznania jednorazowego odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu w skutek wypadku pozostającego w związku ze służbą w Policji. W treści uzasadnienia odwołująca podnosiła, że zarówno ustawa z dnia 16.12.1972 r. o odszkodowaniach przysługujących w razie wypadku i chorób pozostających w związku ze służbą w Policji (Dz. U. z 1972 r. nr 53, poz. 345 z zm.), jak i ustawa z dnia 04.04.2014 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą (Dz. U. poz. 616), nie dzielą procesu odszkodowawczego na komisję powypadkową i komisję lekarską. Podziału takiego dokonał samowolnie organ odszkodowawczy, który pominął komisję lekarską (nie przeprowadzając całego procesu odszkodowawczego), która miała orzec o procentowym uszczerbku na zdrowiu. Ponadto odwołująca wskazywała, że w przypadku gdy postępowanie w sprawie przyznania świadczenia odszkodowawczego, zostało wszczęte a niezakończone decyzją ostateczną, przed wejściem w życie nowej ustawy z dnia 04.04.2014 r. stosuje się przepisy dotychczasowe. Stosowanie nowych przepisów w takim przypadku stanowi naruszenie art. 48 owej ustawy. ( odwołanie wraz z uzasadnieniem – k. 4-7).

W odpowiedzi na odwołanie od decyzji nr (...)z dnia 14.10.2014 r. (...), organ rentowy (...)wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów sądowych, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. W uzasadnieniu organ rentowy podnosi, że decyzja w sprawie, w której odmówiono przyznania jednorazowego odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu w skutek wypadku pozostającego w związku ze służbą w Policji, podinspektor A. R., była prawidłowa i zgodna z obowiązującymi przepisami, a odwołanie od tej decyzji nie zasługuje na uwzględnienie. Organ rentowy powołuje się na przepisy ustawy z dnia 04.04.2014 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą (Dz. U. poz. 616). Zgodnie tymi przepisami nie przewiduje się juz prawa do świadczeń odszkodowawczych z tytułu wypadku, który nastąpił w związku z odbywaniem bezpośredniej drogi do miejsca i z miejsca wykonywania czynności służbowych. Organ rentowy wskazywał również, że brak jest podstaw do stosowania art. 48 w/w ustawy, dotyczącego przepisów przejściowych, ponieważ jak twierdził postępowanie w sprawie odszkodowania dla odwołującej nie zostało wszczęte przed dniem wejścia w życie w/w ustawy (1.7.2014 r.). Wskazywał również, że ustawodawca nie zamieścił przepisów intertemporalnych dotyczących postępowań wyjaśniających. Co za tym idzie, milczenie ustawodawcy w tej sferze należy uznać za przejaw woli bezpośredniego działania nowego prawa w stosunku do postępowań wyjaśniających. Organ rentowy wskazuje, że zarówno postępowanie wyjaśniające (powypadkowe), jak i postępowanie odszkodowawcze, stanowią 2 odmienne postępowania, które zostały odrębnie uregulowane. ( odpowiedź na odwołanie wraz z uzasadnieniem – k. 10-15).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołująca podinspektor A. R.w dniu 23.05.2014 r. pełniła służbę w siedzibie Wydziału (...) (...), mieszczącego się przy Al. (...)w W.w godz. 8:00 – 16:00. Po zakończeniu służby w bezpośredniej drodze do swojego miejsca zamieszkania, uległa wypadkowi – skręcenie stawu skokowego prawego. Schodząc po schodach, aby wejść na peron stacji metra (...), niefortunnie postawiła nogę na ostatnim stopniu schodów, w wyniku czego noga odwołującej podwinęła się, a ona sama straciła równowagę upadając na podłoże. Na skutek powyższego odwołująca poczuła ból w prawej stopie. Pomimo dolegliwości bólowych powódka kontynuowała dalszą drogę do miejsca zamieszkania. W domu zastosowała zimne okłady i zażyła środki przeciwbólowe. Jednakże to nie pomogło, na skutek nasilającego się bólu oraz powstania opuchlizny powódka była zmuszona do udania się na Szpitalny odział ratunkowy do Szpitala (...), gdzie lekarz udzielił jej pomocy lekarskiej i po wykonaniu badań stwierdził skręcenie stawu skokowego prawego.(k.7-8, 40-47)

Wypadek został zgłoszony (...)w W., raportem w dniu 29.05.2014 r. W związku z tym oraz na podstawie ustawy z dnia 16.12.1972 r. o odszkodowaniach przysługujących w razie wypadku i chorób pozostających w związku ze służbą w Policji (Dz. U. z 1972 r. nr 53, poz. 345 z zm.), organ odszkodowawczy wszczął postępowanie odszkodowawcze. Komisja powypadkowa uznała przedmiotowe zdarzenie za wypadek w związku ze służbą w policji, protokołem powypadkowym nr (...)z dnia 01.07.2014 r. Z przedmiotowym protokołem odwołująca się została zapoznana dopiero 21.07.2014 r., jednakże nie wnosiła uwag. Naczelnik Wydziału (...) (...)w imieniu (...)w dniu 29.07.2014 r. zatwierdził protokół powypadkowy. Organ odszkodowawczy w dniu 14.10.2014 r., pomijając komisję lekarską (nie przeprowadzając całego procesu odszkodowawczego), która miała orzec o procentowym uszczerbku na zdrowiu, odmówił odwołującej wypłaty odszkodowania w decyzji nr (...)r. (k. 6-8)

Wypadek jakiemu uległa A. R. spowodował u niej 2% trwałego uszczerbku na zdrowiu. (k. 52)

Powyższy stan faktyczny został ustalony:

na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy (k. 6-9, 37-38, 40-47 i 50-52) oraz opinii pisemnej sporządzonej przez biegłego lekarza z zakresu chorób wewnętrznych (k.37 – 38).

Sąd dał wiarę powołanym wyżej dokumentom, których autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron i nie budzi wątpliwości w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

Opinia biegłego sądowego została doręczone obu stronom. Strony nie wniosły zastrzeżeń do opinii.

W ocenie Sądu opina biegłego sądowego lekarza z zakresu chorób wewnętrznych sporządzona została rzetelnie, w oparciu o zgromadzoną w aktach i przedstawioną przez odwołującą dokumentację lekarską – po ich wszechstronnej i wnikliwej analizie oraz przeprowadzonym badaniu odwołującej. Opinia jest jasna, wyczerpująca, zupełna i w ocenie Sądu Rejonowego nie zawiera sprzeczności, przez co została uznana w całości za prawidłową.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie A. R. zasługuje na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie odwołująca A. R., wnosiła o przyznanie jednorazowego odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami, na skutek tego, że po zakończeniu służby w bezpośredniej drodze do swojego miejsca zamieszkania, uległa wypadkowi – skręcenie stawu skokowego prawego. Obie strony w postępowaniu nie poddawały pod wątpliwość, że A. R.uległa wypadkowi. Co potwierdziła komisja powypadkowa, uznając przedmiotowe zdarzenie za wypadek w związku ze służbą w policji, protokołem powypadkowym nr (...)z dnia 01.07.2014 r. W postępowaniu okoliczność doznania urazu została potwierdzona przez biegłego sądowego – A. W.opinią sądowo-lekarską z dnia 5 maja 2015 r. w sprawie o ustalenie procentowego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego skutkami zdarzenia z dnia 23 maja 2014 r. uznanego za wypadek w związku ze służbą w Policji (protokół powypadkowy nr (...) z 1 lipca 2014 r.). Biegły sądowy określił, że na skutek zdarzenia odwołująca doznała 2 % trwałego uszczerbku na zdrowiu. Odwołująca wskazywała, że powinny wobec niej zostać zastosowane dotychczasowe przepisy ustawy z dnia 16.12.1972 r. o odszkodowaniach przysługujących w razie wypadku i chorób pozostających w związku ze służbą w Policji (Dz. U. z 1972 r. nr 53, poz. 345 z zm.). Natomiast organ rentowy powoływał się na ustawę z dnia 04.04.2014 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą (Dz. U. poz. 616), twierdząc, że postępowanie zostało wszczęte po terminie kiedy to ta ustawa weszła w życie (1.7.2014 r.). Zgodnie z przepisami nowej ustawy A. R.nie przysługiwało juz prawa do świadczeń odszkodowawczych z tytułu wypadku, który nastąpił w związku z odbywaniem bezpośredniej drogi do miejsca i z miejsca wykonywania czynności służbowych. (k.37-38 i 50-52)

Zgodnie z art. 12 ustawa z dnia 16.12.1972 r. o odszkodowaniach przysługujących w razie wypadku i chorób pozostających w związku ze służbą w Policji (Dz. U. z 1972 r. nr 53, poz. 345 z zm.), postępowanie w sprawie odszkodowania wszczyna się z urzędu lub na wniosek zainteresowanego. Tak samo brzmi §1 art. 61 kodeksu postępowania administracyjnego. Przepisy tego kodeksu stosuje się w postępowaniach przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych; przed innymi organami państwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy są one powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumień do załatwiania spraw określonych indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych.

W niniejszym przypadku postępowanie zostało wszczęte na wniosek odwołującej, która złożyła pismo zatytułowane „Raport, zawiadomienie o wypadku w drodze do pracy”. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 8 maja 2012 r. o sygn. II SA/OP 64/12 przyjęto bowiem, że „(…) w postępowaniu prowadzonym na żądanie strony, to właśnie żądanie wyznacza rodzaj sprawy będącej przedmiotem postępowania. Organ jest związany tym żądaniem. Treść żądania wyznacza stosowną normę prawa materialnego lub procesowego, która ma znaczenie dla ustalenia zakresu postępowania. Zauważyć należy, że art. 61 § 1 k.p.a. nie oznacza dowolności organu we wszczynaniu postępowania bądź z urzędu bądź na wniosek. Zazwyczaj przepisy prawa materialnego przyznają inicjatywę wszczęcia postępowania, czy to organowi, czy to stronie, czy też obu tym podmiotom. Gdy przepisy tej kwestii nie regulują, wówczas stosuję się ogólną regułę, aby postępowanie zmierzające do nałożenia na stronę obowiązków było wszczynane z urzędu, prowadzące zaś do przyznania uprawnień, na wniosek strony.”

W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z postępowaniem prowadzącym do przyznania stronie powodowej określonego uprawnienia, jakim jest odszkodowanie za wypadek, który nastąpił w związku z odbywaniem bezpośredniej drogi z miejsca wykonywania czynności służbowych. Jest to niewątpliwie postępowanie na wniosek. Zgodnie z art. 61 § 3 k.p.a. datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi administracji publicznej. Dlatego też za moment wszczęcia postępowania należy uznać dzień, w którym odwołująca złożyła raport do swojego przełożonego o zaistniałym zdarzeniu – 29.05.2014 r. Data świadczy o tym, że odbyło się to przed wejściem w życie nowej ustawy (1.07.2014 r.).

Zatem Sąd uznał, że pierwszą czynnością w postępowaniu o uzyskanie odszkodowania był właśnie raport odwołującej. W takim przypadku istnieje domniemanie, że raport uznaje się za wniosek, złożony w celu rozpoczęcia postępowania. Przechodząc od powyższych rozważań na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż raport inicjował niniejsze postępowanie, a nie jak twierdzi organ rentowy, że postępowanie odszkodowawcze rozpoczęło się później, poprzez inne czynności. W związku z powyższym wcześniejsza ustawa z dnia 16.12.1972 r. o odszkodowaniach przysługujących w razie wypadku i chorób pozostających w związku ze służbą w Policji (Dz. U. z 1972 r. nr 53, poz. 345 z zm.), dotyczyła jeszcze odwołującej.

Zgodnie z art. 48 ust. 1 nowej ustawy z dnia 04.04.2014 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą (Dz. U. poz. 616), przepisy przejściowe stanowią, że do postępowań w sprawie przyznania świadczenia odszkodowawczego, wszczętych a niezakończonych decyzją ostateczną przed wejściem w życie ustawy z dnia 16.12.1972 r. o odszkodowaniach przysługujących w razie wypadku i chorób pozostających w związku ze służbą w Policji (Dz. U. z 1972 r. nr 53, poz. 345 z zm.), stosuje się przepisy dotychczasowe. Stosowanie nowych przepisów w takim przypadku stanowi naruszenie art. 48 ustawy z dnia 04.04.2014 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą (Dz. U. poz. 616).

Ponadto, należy wskazać, że leczenie odwołująca zakończyła 21 czerwca 2014r., a komisja powypadkowa, która miała orzec o tym czy uznać przedmiotowe zdarzenie za wypadek w związku ze służbą w Policji, nie mogła się zebrać przed 1 lipca, nie z winy odwołującej, tylko z uwagi na obowiązki służbowe członka tej komisji (k. 10 akt administracyjnych). Natomiast protokół powypadkowy nr (...) z dnia 01.07.2014 r. został zatwierdzony dopiero 29.07.2014 r. (k.7-8)

Sąd nie mógł przychylić się do stanowiska organu rentowego, która twierdzi że postępowanie nie rozpoczęło się przed dniem wejścia w życie nowej ustawy tj. 1 lipca 2014. Zarówno ustawa z dnia 16.12.1972 r. o odszkodowaniach przysługujących w razie wypadku i chorób pozostających w związku ze służbą w Policji (Dz. U. z 1972 r. nr 53, poz. 345 z zm.), ustawa z dnia 04.04.2014 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą (Dz. U. z 2014 r. poz. 616) i Kodeks Postępowania Administracyjnego nie dzielą postępowania na postępowanie wyjaśniające (prowadzone przez komisję powypadkową) i na postępowanie administracyjne (prowadzone przez komisję lekarską). Zarówno czynności wykonywane przez jedną jak i drugą komisję stanowią integralna część postępowania administracyjnego, które kończy się wydaniem decyzji przez właściwy organ – w tym wypadku przez (...)(a nie komisję lekarską). Podziału takiego więc dokonał samowolnie organ. W zakres postępowań administracyjnych, w tym prowadzonych w sprawie przyznania świadczeń odszkodowawczych wchodzą m.in. czynności, których celem jest ustalenie przyczyn i okoliczności wypadku. Nie można uznać postępowania prowadzonego tylko przez komisję powypadkową jako stricte administracyjnego. Czynności wykonane wcześniej m.in. działanie komisji powypadkowej, raport odwołującej, również są częścią postępowania administracyjnego, które kończy się wydaniem decyzji. Nie można zacząć postępowania, od razu od działania samej komisji lekarskiej. Aby doszło do podjęcia czynności przez komisję lekarską i orzeczenia o stopniu trwałej niezdolności na skutek wypadku związanego z czynnościami służbowymi, muszą być najpierw ustalone fakty dotyczące zdarzenia, jego skutki w zdrowiu odwołującego i efekty rehabilitacji. Jest to integralna część postępowania administracyjnego – tak definiuje postępowanie administracyjne właśnie art. 7 k.p.a. (organy podejmują wszelkie czynności w celu wyjaśnienia sprawy – a nie tylko wybrane).

(...)w W.w piśmie z dnia 25 maja 2015 r. przytacza wyrok Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie Wydział VII Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 marca 2015 r. o sygn. akt VII U 525/14, w którym to Sąd orzekł w podobnej sprawie o oddaleniu odwołania od decyzji z dnia 24 lipca 2014 r. Jednakże Sąd nie musi przyjmować takiego samego stanowiska co Sąd Rejonowy, ponieważ zgodnie z art. 316 k.p.c. wydając wyrok bierze za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. Sąd rozstrzyga o legalności decyzji, - jej zgodności z prawem na podstawie stanu prawnego i faktycznego istniejącego w dniu wydania zaskarżonej decyzji oraz na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie.

W tym stanie sprawy Sąd Rejonowy uznał, że z uwagi na zgromadzony materiał dowodowy i dokonaną wykładnie przepisów prawa, zaistniały przesłanki do uwzględnienia odwołania A. R.i zmiany decyzji (...)w W.. Mając na uwadze całość powyższych rozważań Sąd Rejonowy uznał odwołanie za zasadne i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

SSR Rafał Młyński

Z: (...).